به گزارش خبرگزاری ایمنا، غده تیروئید یکی از مهمترین غدد درونریز بدن است که نقش اساسی در تنظیم متابولیسم، سطح انرژی و بسیاری از عملکردهای حیاتی دارد؛ این غده دو هورمون مهم، تیروکسین (T4) و ترییودوتیرونین (T3) را تولید میکند که بر فرایندهای مختلف بدن تأثیر میگذارند و بیماریهای تیروئید میتواند عملکرد این غده را مختل کند و به مشکلات جسمانی و روانی منجر شود.
کمکاری تیروئید زمانی رخ میدهد که غده تیروئید قادر به تولید کافی هورمونهای تیروئیدی نیست و این وضعیت میتواند منجر به علائمی مانند خستگی مفرط، افزایش وزن، خشکی پوست، یبوست و احساس سرما شود، در بعضی موارد، کمکاری تیروئید ناشی از بیماریهای خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو است که طی آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای تیروئید حمله میکند.
پرکاری تیروئید حالتی است که غده تیروئید بیش از حد فعال میشود و مقدار زیادی هورمون تولید میکند و این وضعیت میتواند باعث کاهش ناگهانی وزن، تحریکپذیری، ضربان قلب سریع، لرزش دستها و تعریق بیش از حد شود؛ بیماری گریوز یکی از شایعترین علل پرکاری تیروئید است که در آن سیستم ایمنی بدن باعث تحریک بیش از حد تیروئید میشود.
گواتر بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید است که میتواند ناشی از کمبود ید، بیماریهای خودایمنی یا رشد ندولهای تیروئیدی باشد و در بعضی موارد، گواتر موجب احساس فشار در ناحیه گردن، مشکلات بلع و اختلال در تنفس میشود و شدت این بیماری بسته به علت اصلی آن متفاوت است.
وظیفه غده تیروئید در بدن / پاراتیروئید چیست؟
مجید رمضانی، فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه غده تیروئید در محدوده گردن و در فاصله فرورفتگی جناقی کردن و غضروف تیروئید قرار دارد، اظهار کرد: غده تیروئید از دو لپ راست و چپ تشکیل میشود که به یکدیگر متصل میشوند و شکل پروانه دارند.
وی با بیان اینکه وزن غده تیروئید بین ۱۰ تا ۲۰ گرم و طول هر لپ حدود چهار سانتیمتر است، افزود: در قسمت خلفی این غده، چهار غده کوچک قرار دارد که به آنها پاراتیروئید گفته میشود و وظیفه آنها تنظیم کلسیم خون است و از نظر عملکرد، غده تیروئید وظیفه ساخت هورمون تیروئید را برعهده دارد.
فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم تصریح کرد: غده تیروئید دو هورمون T3 و T4 را ترشح میکند که این دو هورمون در دوران جنینی باعث رشد و تقویت سلولهای عصبی میشود و در افراد بزرگسال، حفظ گرمازایی و متابولیسم پروتئین و چربی را برعهده دارد و هورمون تیروئید میتواند در بسیاری از مسائل بدن تأثیرگذار باشد.
بیماریهای شایع غده تیروئید / کمکاری تیروئید در نوزادان چه علائمی دارد؟
رمضانی با بیان اینکه یکی از بیماریهای شایع غده تیروئید، کمکاری تیروئید است، ادامه داد: شایعترین بیماری مرتبط با غده تیروئید، کمکاری تیروئید است که بر اثر کمبود هورمون تیروئید در بدن ایجاد میشود و در مقابل، افزایش هورمون تیروئید در بدن پرکاری تیروئید را به همراه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه گرههای تیروئید و سرطانهای تیروئید از جمله بیماریهای کمتر شایع غده تیروئید است، گفت: گرههای تیروئید و سرطانهای غده تیروئید با معاینه فیزیکی و سونوگرافی تشخیص داده میشود، التهاب تیروئید نیز از جمله دیگر مشکلات تهدید کننده غده تیروئید به شمار میرود که بیشتر بر اثر عفونتها بروز میکند.
فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم با بیان اینکه تخریب غده تیروئید به دلایل مختلف باعث کاهش تولید هورمون تیروئید و کمکاری تیروئید میشود، اضافه کرد: علائم کمکاری تیروئید به زمان تشخیص بستگی دارد و تنها ۱۰ درصد نوزادان درگیر تیروئید علائم بیماری را تجربه میکنند و زردیهای طول کشیده، بزرگتر بودن زبان نسبت به سن، اختلالات خواب، شلی بدن و اختلالات تغذیه است.
ندولهای تیروئیدی تودههای کوچکی است که در غده تیروئید شکل میگیرد و این ندولها میتواند خوشخیم یا سرطانی باشد، بعضی ندولها هورمونهای تیروئیدی اضافی تولید میکند و موجب پرکاری تیروئید میشود، در حالی که بعضی دیگر رشد میکند، اما عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار نمیدهد.
سرطان تیروئید نوعی نادر از سرطان است که در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است، این بیماری به طور معمول در مراحل اولیه علائمی ندارد، اما با رشد تومور ممکن است موجب بروز مشکلاتی مانند تغییر صدا، درد در ناحیه گردن و دشواری در بلع شود و روشهای درمانی شامل جراحی، ید رادیواکتیو و در بعضی موارد، شیمیدرمانی است.
تیروئیدیت التهاب غده تیروئید است که میتواند ناشی از عفونت، بیماریهای خودایمنی یا مصرف داروهای خاص باشد، این التهاب ممکن است به طور موقت موجب پرکاری تیروئید و سپس به کمکاری تیروئید منجر شود، بعضی از انواع تیروئیدیت دردناک است، در حالی که بعضی دیگر بدون علامت یا با علائم خفیف ظاهر میشود.
تشخیص و درمان بیماریهای تیروئید از طریق آزمایش خون برای بررسی سطح هورمونهای TSH، T3 و T4، سونوگرافی و نمونهبرداری از ندولها انجام میشود و درمان بسته به نوع بیماری شامل مصرف داروهای تنظیمکننده هورمون، جراحی یا درمان با ید رادیواکتیو است، همچنین تنظیم سبک زندگی، تغذیه مناسب و کاهش استرس میتواند به سلامت تیروئید کمک کند.
نظر شما