به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، تالاب استیل عباسآباد بندر آستارا ۱۳۸ هکتار وسعت دارد و در هفت کیلومتری این شهر مرزی و در حاشیه جاده رشت به آستارا واقع شده است؛ این تالاب طبیعی زیستگاه پرندگان کمیاب است که با سرد شدن هوا برای زمستان گذرانی از اروپای مرکزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت میکنند.
مرغابیسانان کوچک و بزرگ همچون قوی فریادکش و گنگ، پلیکان، اردک سرسبز، خوتکا، چنگر نوک سفید، گیلانشاه، کاکایی سرسیاه و نوک سبز و کاکایی کوچک و اردک چشم طلایی از مهمترین پرندگان مهاجر تالاب و باکلان کوچک و بزرگ، حواصیل شب، اگرت خاکستری، کشیم کوچک و بزرگ نیز از پرندگان بومی خود تالاب هستند.
شاخصترین گونه جانوری تالاب استیل موش جونده بهنام «نوتریا» است، از ویژگیهای مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری همچون کپور کاراس، اردک ماهی، آمور و فیتفاک و جانوران و خزندگانی از جمله مار چلیپر، لاسرتای شکم سبز و دوزیستان لاکپشت برکهای اروپایی است.
تالاب استیل دارای تنوع زیستی بسیار غنی در حوزه گیاهی از جمله درختان ارگ، شمشاد و توسکا است و برخلاف آنچه گفته میشود که درختان تالاب استیل متحرک هستند، تنها ریشه درختان در آب شیرین تالاب قرار دارد و تحرکی ندارند.
در فصل گرمای تابستان، تبخیر و استفاده از آب برای مصارف کشاورزی به صورت طبیعی موجب کاهش تراز آب تالاب استیل میشود و با آغاز فصل پاییز و بارش نزولات جوی تراز آب تالاب به حالت عادی بازمیگردد.
استفاده بیرویه از آب در فصل کشاورزی توسط شالیکاران و کاهش تراز آب تالاب استیل به آبزیان و گونههای جانوری و گیاهی تالاب آسیب وارد میکند و باید آن را مدیریت کرد.
به منظور افزایش مشارکت شهروندان و ارتقای آموزش جامعه محلی به ویژه نوجوانان و جوانان در حفاظت بیشتر از محیط زیست، پل چوبی و سایت پرندهنگری در تالاب استیل با اعتبار ۱۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال احداث و بهمن ۱۳۹۸ افتتاح شد، اما این اهداف و برنامهها نه تنها عملی نشد، بلکه پس از گذشت بیش از پنج سال با بیتدبیری مسئولان بخش بزرگی از سازههای این طرح تخریب و به حال خود رها شده و این سرمایه و نعمت ارزشمند به نقمت تبدیل شده است.
علی درمانی، سرپرست فرمانداری بندر آستارا به خبرنگار ایمنا میگوید: تالاب استیل از منابع طبیعی خدادادی و یکی از جاذبههای گردشگری بسیار زیبا و بینظیر شهرستان آستارا و استان گیلان است، اما اکنون شرایط مطلوبی ندارد و به دلیل زبالههای رها شده و آلودگی تالاب، درختان و بعضی از گونههای گیاهی آن در خطر نابودی قرار دارد.
به دنبال سرمایهگذار توانمند برای احیای تالاب استیل هستیم
وی میافزاید: با توجه به کمبود منابع و اعتبارات، دستگاههای دولتی توان سرمایهگزاری در تالاب استیل را ندارند، از این رو به دنبال جذب سرمایهگذار واجد شرایط هستیم تا تالاب استیل را با نظارت دستگاههای متولی در سه فاز کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت احیا کنیم.
سرپرست فرمانداری آستارا با تاکید بر اینکه محیط زیست و منابع طبیعی ارزشمندی همچون تالاب استیل متعلق به همه مردم است و باید برای حفظ و نگهداری آن برای آیندگان تلاش کنیم، تصریح میکند: طی سال گذشته تعدادی از جاذبههای طبیعی شهرستان از جمله تالاب شیلات از بین رفته است، بنابراین نباید اجازه دهیم تالاب استیل نیز به سرنوشت آنها دچار شود.
درمانی با بیان اینکه از طریق استانداری گیلان با جدیت پیگیر احیای تالاب استیل هستیم و از سرمایهگذاران توانمند با آغوش گرم استقبال میکنیم، تاکید میکند: امیدواریم بتوانیم به زودی و با جذب پیمانکار مورد نظر فاز نخست طرح احیای تالاب استیل را آغاز کنیم.
محمدرضا سلامی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا نیز میگوید: سایت پرندهنگری و مرکز بازدیدکنندگان تالاب استیل شامل احداث پل چوبی به طول ۴۷۰ متر و احداث برج و کلبههای پرندهنگری با هدف آشنایی و آموزش بازدیدکنندگان با هدف کنترل صید و شکار، رصد منطقه و سرشماری پرندگان احداث شده است.
وی میافزاید: این طرح پس از بهرهبرداری با استقبال خوبی از سوی شهروندان و گردشگران روبهرو شد، اما تعدادی از معتادان متجاهر در و پنجره و بسیاری از لوازم کلبههای این طرح را به سرقت بردند و بخشهای مختلف آن خسارت دیده است.
ساماندهی تالاب مستلزم ابلاغ طرح مطالعاتی سازمان محیط زیست است
رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا خاطرنشان میکند: در تلاش هستیم تا پل چوبی و کلبههای مرکز بازدیدکنندگان تالاب استیل را ساماندهی کنیم، اما این اقدام مستلزم ابلاغ طرح در حال مطالعه مدیریت مناطق حفاظت شده سازمان حفاظت محیط زیست است.
سلامی ادامه میدهد: در قالب طرح مدیریت مناطق حفاظت شده، مشخص میشود که کدام بخش از تالاب باید اقدامات حفاظتی انجام شود و در کدام بخش میتوان طرحهای گردشگری ایجاد کرد.
وی تاکید میکند: بر اساس قانون، سازمان حفاظت محیط زیست نمیتواند تالابها را به بخش خصوصی واگذار کند و به عنوان نهاد ناظر تنها وظیفه مدیریت مناطق حفاظت شده را بر عهده دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا تصریح میکند: پس از ابلاغ طرح مطالعاتی مدیریت مناطق حفاظت شده، سرمایهگذاران میتوانند طرحها و برنامههای خود را در راستای حفاظت مشارکتی از تالاب استیل ارائه کنند؛ طرح درخواستی طبق ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست توسط کارشناسان بررسی و پس از تصمیمگیری نتیجه نهایی اعلام میشود.
سلامی با بیان اینکه تاکنون فردی برای سرمایهگذاری در تالاب استیل به ما مراجعه نکرده است، عنوان میکند: بر اساس قانون سازمان حفاظت محیط زیست نمیتواند بستر تالاب را به بخش خصوصی واگذار نمیکند، اما سرمایهگذار میتواند طرح خود را در صورت موافقت سازمان، در حاشیه تالاب اجرایی کند.
بازسازی پل چوبی و مرکز بازدیدکنندگان تالاب استیل نیازمند اعتبار است
وی میگوید: به منظور تخصیص اعتبار با هدف بازسازی پل چوبی و مرکز بازدیدکنندگان تالاب استیل، چندینبار با مسئولان شهرستان و استان مکاتباتی انجام دادهایم، اما با توجه محدودیت منابع و اعتبارات دولتی، این خواسته هنوز محقق نشده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا درباره اقدامات حفاظتی در تالاب استیل میگوید: ممنوعیت ورود کامیونهای ترانزیتی به حریم و حاشیه تالاب اعمال شده است و جلوگیری از شکار پرندگان، صید آبزیان و پاکسازی تالاب از زباله به صورت دورهای انجام میشود.
سلامی با تاکید بر اینکه حفاظت از محیط زیست یک وظیفه همگانی است و همه مردم باید نسبت به طبیعت حساس باشند و در حفظ و نگهداری آن مشارکت کنند، اظهار میکند: در حال حاضر پل چوبی تالاب استیل ایمنی لازم را ندارد، بنابراین به شهروندان و مسافران توصیه میکنیم بهمنظور حفظ محیط زیست و جلوگیری از وقوع حوادث احتمالی، از ورود و گرفتن عکس یادگاری روی پل چوبی و رها کردن زباله در تالاب استیل خودداری کنند.
سایت پرندهنگری تالاب استیل در حال نابودی است
محمدرضا صفرخواه، رئیس شورای اسلامی شهر آستارا به خبرنگار ایمنا میگوید: به منظور افزایش مشارکت شهروندان و ارتقای آموزش جامعه محلی به ویژه نوجوانان و جوانان در حفاظت بیشتر از محیط زیست، پل چوبی و سایت پرندهنگری در تالاب استیل با اعتبار ۱۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال احداث و بهمن ۱۳۹۸ افتتاح شد، اما این اهداف و برنامهها نه تنها عملی نشد بلکه پس از گذشت پنج سال با بیتدبیری مسئولان بخش بزرگی از سازههای این طرح شکسته شده و سرمایهای در حال نابودی است.
وی میافزاید: چند سالی است که تالاب استیل به حال خود رها شده است، بسیاری لوازم و تجهیزات مرکز بازدیدکنندگان تالاب توسط معتادان متجاهر به سرقت رفته و کلبههای این سایت به محل خواب این افراد تبدیل شده است.
رئیس شورای اسلامی شهر آستارا خاطرنشان میکند: با وجود اینکه تالاب استیل یکی جاذبههای طبیعی و گردشگری بسیار مهم و حیاتی شهر آستارا است، تاکنون وضعیت بسیار نامطلوبی دارد.
تالاب استیل نیازمند توجه ویژه مسئولان است
صفرخواه با تاکید بر لزوم توجه و نگاه ویژه مسئولان به تالاب استیل، تصریح میکند: توقف کامیونهای ترانزیتی و انبوهی از زبالههای رهاشده در حاشیه تالاب توسط رانندگان تریلی، شهروندان و مسافران سیمای طبیعی و زیبای تالاب را به شدت مخدوش کرده است.
رئیس شورای اسلامی شهر آستارا با بیان اینکه تالاب استیل نیازمند نگهبان شبانهروزی و سرویس بهداشتی است، خاطرنشان میکند: با توجه به اینکه تالاب استیل در حوزه شهری قرار ندارد، از اینرو جمعآوری و تنظیف زبالهها از حاشیه تالاب جزو وظایف شهرداری نیست اما این نهاد با احساس مسئولیت، هفتهای یک بار زبالههای رها شده در حاشیه آن را جمعآوری میکند.
سازمان حفاظت محیط زیست در دوره چهارم شورای اسلامی شهر، تالاب استیل را بهمنظور اجرای طرح گردشگری به شهرداری واگذار کرد و شهرداری با شنریزی در حاشیه تالاب، تسطیح و بالا بردن ارتفاع آن، درختکاری، احداث آلاچیق و صندلی، آب آشامیدنی، نصب سطلهای زباله و المان معرفی تالاب، فراهم کردن کلبه شناور تفریحی و اقامتی و قایقهای پارویی در تالاب، بخشی از امکانات رفاهی را برای شهروندان و گردشگران ایجاد کرد.
محیط زیست به شهرداری اجازه بهرهبرداری از تالاب استیل را نمیدهد
رئیس شورای اسلامی شهر آستارا با بیان اینکه از دوره پنجم شورای اسلامی شهر سازمان حفاظت محیط زیست به شهرداری آستارا اجازه بهرهبرداری از تالاب استیل را نمیدهد، عنوان میکند: شهرداری اعتبارات لازم برای اجرای طرحهای گردشگری را ندارد، اما اگر سازمان حفاظت محیط زیست مجوز دهد شهرداری آمادگی دارد تا تالاب را بهمنظور اجرای طرحهای گردشگری به بخش خصوصی واگذار کند.
صفرخواه تاکید میکند: تالاب استیل یکی از مهمترین منابع و جاذبههای طبیعی شهر است که قابلیت تبدیل شدن به یکی از قطبهای گردشگری و درآمد پایدار شهری را دارد، زیرا سالانه هزاران نفر از آن بازدید میکنند و در صورت موافقت سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداری میتواند با جذب سرمایهگذار و ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی در این تالاب، درآمدی پایدار کسب کند.
به گزارش ایمنا، درآمدهای پایدار شهر به عنوان زیر مجموعهای از مقوله اکوتوریسم شهری دارای سه شاخه گردشگری و کالبد شهری، موقعیت تجاری و تفریحی شهری است که آستارا هر سه ویژگی را دارد و با استفاده از منابع طبیعی موجود در اطراف شهر به عنوان فرصتهای قابل اتکای درآمد پایدار، میتوان در رشد و توسعه امکانات شهری از آن بهره برد.
تبلیغ و شناساندن هرچه بیشتر منابع طبیعی و ذاتی آستارا زمینهساز جذب گردشگر و رونق درآمد پایدار این شهر میشود.
تالاب استیل یکی از مهمترین جاذبههای طبیعی شهر آستارا است که قابلیت تبدیل شدن به یکی از قطبهای گردشگری و درآمد پایدار شهری را دارد، بنابراین با بازسازی و ساماندهی پل چوبی و سایت پرندهنگری، تشدید اقدامات حفاظتی در تالاب و سرمایهگذاری اصولی با رعایت قواعد زیستمحیطی در حاشیه آن، میتوان این تالاب را به یکی از مناطق ویژه توریستی و مراکز پربازدید ایران تبدیل کرد.
گزارش از: محمدرضا رشیدی، خبرنگار ایمنا
نظر شما