به گزارش خبرگزاری ایمنا، ساختمانهای نیمهکاره یکی از پدیدههای قابل توجه در شهرهای مختلف هستند که در بسیاری از موارد، اثرات بسیاری بر منظر شهری، اقتصاد و حتی روانشناسی شهروندان دارند؛ این ساختمانها نهتنها نمایانگر پروژههایی هستند که بهدلایل مختلف ناتمام ماندهاند، بلکه میتوانند نشاندهنده مشکلات اساسی در زمینههای مختلف برنامهریزی شهری، مدیریت منابع و توسعه پایدار باشند.
ساختمانهای نیمهکاره به بناهایی اطلاق میشود که مراحل ساخت آنها بهدلیل مشکلات مختلف متوقف مانده و به پایان نرسیده است، این ساختمانها بهطور معمول در وضعیتهای ناتمام باقی میمانند و نمای آنها با نواقصی همراه است؛ وضعیت نیمهکاره ممکن است شامل ساختمانهایی باشد که اسکلت آنها تکمیل شده، اما جزئیات داخلی یا بیرونی آنها هنوز کامل نشده است یا بناهایی که در مراحل ابتدایی ساختوساز متوقف شدهاند.
یکی از مهمترین عواملی که موجب توقف پروژههای ساختمانی میشود، کمبود منابع مالی است؛ بسیاری از پروژهها در مراحل مختلف ساخت بهدلیل مشکلات مالی کارفرمایان یا شرکتهای سازنده به تعویق میافتند و تغییرات اقتصادی، افزایش هزینههای مصالح، نوسانات قیمت ارز و کمبود نقدینگی از جمله عواملی است که میتواند به این مشکل دامن بزند.
امور حقوقی و اداری نیز میتواند از دیگر دلایل توقف پروژهها باشد و مشکلاتی همچون ناهماهنگی در مجوزهای ساخت، اختلافات مالکیت زمین، تغییرات قوانین و مقررات ساختوساز و حتی نارضایتیهای محلی و اعتراضات اجتماعی میتواند موجب توقف پروژههای ساختمانی شود.
نوسانات در تقاضا و عرضه مسکن نیز میتواند بر روند ساختوساز تأثیرگذار باشد؛ زمانی که تقاضا برای یک نوع خاص از ساختمان کاهش پیدا میکند یا بازار به سمت دیگر نیازها میرود، پروژههای ساختمانی ممکن است بهدلیل نداشتن جذابیت اقتصادی متوقف شوند.
در بعضی از موارد، مشکلات فنی یا طراحی در طول ساخت ممکن است موجب توقف پروژهها شود و این مشکلات میتواند شامل اشتباهات در محاسبات مهندسی، نقص در مواد اولیه یا مشکلات با استانداردهای ساختمانی باشد.
ساختمانهای نیمهکاره نهتنها بر ظاهر و زیباییشناسی شهری تأثیر میگذارند، بلکه میتوانند تبعات زیادی برای جامعه، اقتصاد و محیط زیست داشته باشند، همچنین ساختمانهای نیمهکاره میتوانند تأثیرات منفی بر روحیه و روان شهروندان بگذارند؛ این بناها ممکن است احساس بیثباتی و ناامنی را در ذهن مردم تقویت کنند، علاوه بر این، ظاهر ناتمام این ساختمانها میتواند موجب احساس نارضایتی و تنش در ساکنان محله شود.
ساختمانهای نیمهکاره میتوانند موجب کاهش ارزش زمین و املاک اطراف خود شوند و این کاهش ارزش نهتنها به مالکان و سرمایهگذاران آسیب میزند، بلکه میتواند موجب کاهش درآمدهای مالیاتی برای شهرداریها شود، همچنین توقف پروژهها ممکن است منجر به از دست رفتن فرصتهای شغلی برای کارگران ساختمانی و دیگر نیروی کار مرتبط شود.
ساختمانهای نیمهکاره میتوانند تأثیرات منفی بر محیط زیست نیز داشته باشند و مصالح ساختمانی رهاشده و ساختمانهای ناتمام میتوانند موجب آلودگیهای محیطی شوند، به علاوه پروژههایی که به دلایل مختلف نیمهکاره رها شدهاند، ممکن است منابع طبیعی را بیجهت مصرف کنند.
یکی از اقدامات اولیه برای رفع مشکلات مربوط به ساختمانهای نیمهکاره، بهبود فرایندهای قانونی و نظارتی است و ایجاد شفافیت در مراحل دریافت مجوزهای ساختوساز و تسهیل دسترسی به منابع مالی میتواند از توقف پروژهها جلوگیری کند، همچنین باید نظارت بیشتری بر پروژههای ساختمانی صورت گیرد تا از بروز مشکلات حقوقی و اداری جلوگیری شود.
راهحل دیگر میتواند ایجاد تسهیلات مالی برای پروژههای نیمهکاره باشد که بانکها و مؤسسات مالی میتوانند با ارائه وامهای کمبهره یا تسهیلات ویژه، به سازندگان کمک کنند تا پروژههای ناتمام خود را به پایان برسانند.
یکی از مهمترین اقداماتی که میتوان برای کاهش مشکلات مربوط به ساختمانهای نیمهکاره انجام داد، بازنگری در طراحی و برنامهریزی شهری است و بهینهسازی برنامههای ساختوساز و تضمین انطباق پروژهها با نیازهای واقعی شهروندان میتواند از توقف پروژهها جلوگیری کند.
فناوریهای نوین نیز میتوانند در رفع مشکلات مرتبط با ساختمانهای نیمهکاره مؤثر باشند، استفاده از نرمافزارهای مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) و تکنیکهای نوین ساختوساز میتواند به افزایش دقت، کاهش هزینهها و تسریع در فرایند ساختوساز کمک کند.
نیمهکارهبودن ساختمان تهدیدهای جانی بسیاری را برای عابران پیاده بههمراه دارد
رسول میرباقری، رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان به خبرنگار ایمنا میگوید: از سالهای گذشته موضوع ساختمانهای نیمهکاره در دستور کار مدیریت شهر قرار گرفت و مدیریت پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان با همکاری مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان سندی را در راستای بررسی مشکلات مالکان و تعداد ساختمانهای نیمهکاره در شهر ثبت کرد.
وی با بیان اینکه سلسله جلسات مختلفی در اینباره برگزار شد و در نهایت بررسیهایی صورت گرفت، ادامه میدهد: ساختمانهای نیمهکاره در شهر اصفهان به دو دسته ساختمانهای در معرض منظر شهری و ساختمانهای که در محلات قرار دارد، تقسیم میشود.
رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به اینکه رها شدن این ساختمانها بهصورت نیمهکاره دلایل مختلفی دارد، تاکید میکند: یکی از دلایل رها شدن این ساختمانها ناتوانی مالی مالکان و یکی از دلایل دیگر موضوع وراثتی بودن ملک است، همچنین این ساختمانها ممکن است بیشتر با مشکلات حقوقی روبهرو باشد.
میرباقری میگوید: ساختمانهای نیمهکاره سالهای زیادی است که در نقاط مختلف شهر ساخته و رها شده است، همچنین بعضی از این ساختمانها از نظر ایمنی پاسخگو نیست و این ساختمان برای ادامه ساختوساز با توجه به ویرایشهای مختلف مقررات ملی ساختمان و آئیننامه زلزله ۲۸۰۰ نیاز به مقاومسازی دارد.
وی اضافه میکند: سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان طرحی را پیشبینی کرد تا پوستر یا بنرهای تبلیغاتی برای ساختمانهای که به صورت نیمهکاره در کنار خیابانهای اصلی رها شدهاند و در منظر شهری قرار دارند، طراحی و در این زمینه آگاهیسازی لازم انجام شود.
رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان میکند: اقداماتی با همکاری تمام دستگاههای اجرایی استان از جمله ادارهکل راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی، شهرداریها و دادگستری در راستای رسیدگی به این ساختمانها در حال پیگیری است.
میرباقری با بیان اینکه بعضی از این ساختمانها به دلایل مشکلات حقوقی و قضائی مصادره شده است که باید برای بلاتکلیفی آنها نیز تصمیمگیری شود، میگوید: امیدواریم این ساختمانها بر اساس آئیننامههای جدید مقاومسازی و تکمیل شود.
وی ادامه میدهد: نیمهکارهبودن ساختمان تهدیدهای جانی بسیاری را برای عابران پیاده بههمراه دارد، همچنین برخی ساکنان مجاور ساختمانهای نیمهکاره در حال پیگیری برای رسیدگی به این موضوع در محلههای خود هستند.
رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح میکند: تمام دستگاهها بهویژه سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری باید با همکاری یکدیگر، ابلاغیهای را برای مالکان این ساختمانها ارسال کنند تا آنها تکمیل این ساختمانها را مورد توجه جدی خود قرار دهند.
قانون در مقابله با ساختمانهای نیمهکاره
محمد موسویزادگان، رئیس اداره گشت فنی و پیشگیری از تخلفات شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: ساختمانهای نیمهکاره در مناطق شهری کشور علاوهبر ایجاد ناهنجاریهایی در حوزه ساختوساز، آسیبهای اجتماعی و خطرات زیستمحیطی بهدنبال دارند.
وی اضافه میکند: این معضل همواره یکی از دغدغههای مدیریت شهری بهویژه در کلانشهرها بوده است و شهرداری برای تعیین تکلیف این ساختمانها با قوانین قدیمی موجود و مشکلات حقوقی روبهرو میشود، همچنین اقدام در این زمینه پیچیدگیهای خاصی دارد.
رئیس اداره گشت فنی و پیشگیری از تخلفات شهرسازی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان تاکید میکند: یکی از مهمترین دلایل رها شدن پروژههای ساختمانی بهصورت نیمهکاره، ناتوانی مالی سازندگان و شرایط اقتصادی در دورههای مختلف است.
موسویزادگان میگوید: بعضی ساختمانها به دلایلی از جمله مشکلات حقوقی، قوانین موجود و ناتوانی مالی سازندگان پس از مدتی رها میشوند.
وی ادامه میدهد: شهرداری در رویارویی با این ساختمانها که بهصورت نیمهکاره رها شدهاند، به استناد بند ۱۴ ماده ۱۱۰ قانون، در مرحله نخست باید نسبت به اخطار کتبی اقدام کند و در صورت روبهرو شدن با بیتوجهی مالک نسبت به اخطارها و هشدارهای ابلاغشده، در دومین مرحله میتواند نسبت به دیوارکشی، حصارکشی، رفع مزاحمت، ایمنسازی و رفع خطر اقدام کند.
وجود ساختمانهای نیمهکاره در سطح شهر موجب میشود که سیمای شهر کارگاهی بهنظر برسد
علی شیخالاسلام، دکترای معماری با اشاره به اینکه بعضی ساختمانهای نیمهکاره سالهای زیادی است که در شهر وجود دارند و همچنان بلاتکلیف رها شدهاند، به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: وجود ساختمانهای نیمهکاره در سطح شهر موجب میشود که سیمای شهر کارگاهی بهنظر برسد.
وی اضافه میکند: نما شدن ساختمانها از نازیبایی شهر جلوگیری میکند، همچنین خاموش بودن چراغهای این ساختمانهای متروکه مشکلات اجتماعی زیادی را بهوجود میآورد.
کارشناس معماری با بیان اینکه حمایت نهادهای متولی حوزه مسکن از رها شدن این ساختمانها بهصورت نیمهکاره جلوگیری میکند، میافزاید: بهنظر میرسد که باید محدودیتهای جدیدی برای ساختوساز در سطح شهر اعمال شود.
شیخالاسلام میگوید: در کشورهای مختلف جهان تدابیری برای این موضوع از جمله بنرهای به داربست آویزان شده دور تا دور ساختمان در نظر گرفته شده است؛ اینگونه اقدامات هزینه زیادی ندارد، اما موجب میشود که جلوه زیباتری برای شهر به وجود آید.
وی ادامه میدهد: ضابطههایی برای نردههای ساختمان نیمهکاره باید در نظر گرفته شود تا نمای بهتری به شهر داده شود، علاوهبر آن اقداماتی از جمله در نظر گرفتن گلدانهایی در کنار این ساختمانها موجب میشود تا فضای بهتری برای شهر بهوجود آید.
به گزارش ایمنا، ساختمانهای نیمهکاره در بسیاری از شهرها به یک معضل تبدیل شدهاند که میتوانند تبعات اقتصادی، اجتماعی و محیطی زیادی بهدنبال داشته باشند؛ این پدیده نیاز به توجه ویژه در زمینههای مختلف برنامهریزی شهری، مدیریت مالی و فرایندهای قانونی دارد.
ساختمانهای نیمهکاره و رهاشده در مناطق مختلف کشور بهعنوان یکی از ناهنجاریهای حوزه ساختوساز شهری، خطرات زیستمحیطی و آسیبهای اجتماعی مختلفی را بههمراه دارد و این ناهنجاری بهدلیل ایجاد اختلال بصری در کنار تنش و هیاهوی حاکم در شهرها، میتواند ناامنی ایجاد کند، زیرا نخستین چشمانداز در محیطهای شهری انضباط و نمای ساختمانها و حس و حالی است که به بیننده منتقل میشود.
از یکسو ساکنان اطراف ساختمانهای نیمهکاره شهر تا مدتی خاک گودبرداری زمین آن را خوردهاند و پس از مدتی با تهدیدهای گاه و بی گاهشان بهدلیل حضور افراد معتاد یا سارقان روبهرو شدهاند و از سوی دیگر وقتی شهر و شهروندان با معضل ساختوسازهای غیراصولی و ساختمانهایی که در میانه راه به حال خود رها شده است، روبهرو میشوند، موجی از آلودگی دیداری در آن محیط به وجود میآید که این آلودگی دیداری و اختلال بصری در طول زمان منجر به آشفتگی ذهنی شهروندان نسبت به شهر میشود.
با استفاده از راهکارهای مناسب میتوان این پروژهها را به مرحله تکمیل رساند و از اثرات منفی آنها کاست، در نهایت، رفع مشکل ساختمانهای نیمهکاره میتواند به بهبود کیفیت زندگی شهری، افزایش رضایت شهروندان و رشد پایدار شهرها کمک کند.
نظر شما