به گزارش خبرگزاری ایمنا، گرما تأثیر عمیقی بر رفتار و خلقوخوی افراد دارد که این موضوع در سطح فردی و در سطح اجتماعی مشاهده میشود، افزایش دمای هوا بر سیستم عصبی و فیزیولوژی بدن اثر میگذارد و موجب تغییراتی در نحوه تعامل، تصمیمگیری و حتی احساسات افراد میشود، این تأثیرات در مناطقی که دمای بالا برای مدت طولانی پایدار است، محسوستر خواهد بود و حتی میتواند الگوهای اجتماعی و فرهنگی را نیز تحت تأثیر قرار دهد؛ در واقع بدن انسان در تلاش برای تنظیم دمای خود، بخشی از انرژی را صرف فرایندهای فیزیولوژیکی میکند که این امر منجر به کاهش انرژی در سایر فعالیتهای روزانه میشود و همین کاهش انرژی و افزایش استرس فیزیکی ممکن است به تغییرات رفتاری منجر شود، از همین رو بررسی دقیق این تأثیرات میتواند راهکارهای موثرتری برای مدیریت رفتار و خلقیات در گرمای شدید ارائه دهد.
یکی از نخستین تأثیرات گرما بر رفتار، افزایش تحریکپذیری و کاهش آستانه تحمل است و افراد در محیطهای گرم، بیشتر مستعد عصبانیت و پرخاشگری هستند، زیرا دمای بالا باعث افزایش سطح کورتیزول در بدن میشود و این تغییرات هورمونی میتوانند منجر به واکنشهای سریع و تند در مواجهه با شرایط نامطلوب شود و در نهایت میتواند ایجاد تنشهای فردی و اجتماعی را به همراه داشته باشد، بر اساس تحقیقات انجام شده، در مناطق گرمسیر افراد ممکن است بیشتر دچار اختلافات لفظی شوند، چراکه توانایی کنترل هیجانات در شرایط گرم کاهش مییابد و علاوه بر این، افزایش دمای هوا میتواند موجب خستگی بیشتر شود که خود به کاهش تحمل فرد در برابر عوامل استرسزا منجر میشود و برای مقابله با این تأثیرات، استفاده از محیطهای خنک، مصرف آب کافی و تمرین تکنیکهای آرامشبخش مانند مدیتیشن، تنفس عمیق یا پیادهروی در فضای سبز میتواند به کاهش تحریکپذیری و کنترل هیجانات کمک کند.
در کنار افزایش تحریکپذیری، تمرکز و بهرهوری ذهنی افراد نیز تحت تأثیر گرما کاهش مییابد و مطالعات نشان میدهد که عملکرد شناختی در دمای بالا افت پیدا میکند، زیرا بدن برای تنظیم دمای خود انرژی بیشتری مصرف میکند و توان پردازش اطلاعات کاهش مییابد، این وضعیت بهویژه در محیطهای کاری یا تحصیلی مشهودتر است، چراکه توانایی نداشتن در تمرکز و تصمیمگیری منطقی میتواند باعث افزایش اشتباهات و کاهش بهرهوری شود و به همین دلیل، بسیاری از کشورها، ساعات کاری را در فصلهای گرم تنظیم و برنامههای کاری را به ساعات خنکتر روز منتقل میکنند تا راندمان کاری افزایش یابد و علاوه بر این، استفاده از تهویه مناسب، نورپردازی متعادل، مصرف مواد غذایی سبک و غنی از مواد مغذی و حتی گوش دادن به موسیقی آرامبخش میتواند به حفظ تمرکز و افزایش عملکرد ذهنی کمک کند.
گرما نقش مهمی در تنظیم خلقوخو دارد و در برخی افراد ممکن است موجب بیحوصلگی، افسردگی یا کاهش انگیزه شود، به طور کلی افراد در هوای گرم کمتر تمایل به فعالیتهای اجتماعی و تعاملات بینفردی دارند و ممکن است همین موضوع باعث کاهش کیفیت روابط شود و محیطهای گرم و شلوغ میتواند احساس انزوا را افزایش و انگیزه برای ارتباطات اجتماعی را کاهش دهد و این تأثیرات بهویژه برای افرادی که در شرایط کاری پراسترس هستند، بیشتر احساس میشود و در کنار فشارهای محیطی، گرما نیز موجب افزایش ناراحتی و کاهش تحمل فردی میشود، بعضی پژوهشها نشان میدهد که افراد در دمای بالا تمایل دارند کمتر در فعالیتهای گروهی مشارکت کنند و ترجیح میدهند زمان بیشتری را در فضای شخصی خود سپری کنند و در همین راستا برای مدیریت این اثرات، حفظ ارتباطات اجتماعی، برنامهریزی برای فعالیتهای تفریحی در محیطهای خنک و تعامل بیشتر با دوستان و خانواده میتواند به بهبود خلقوخو و کاهش احساس انزوا کمک کند.
گرما منجر به تحریکپذیری بیشتر، کاهش تمرکز و افزایش خستگی شود / عصبانیت در روزهای گرم تشدید میشود
سمیه طاهری، روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به تأثیرات گرمای هوا بر رفتار افراد و با بیان اینکه گرما تأثیرات قابل توجهی بر رفتار و سلامت روان افراد دارد، به خبرنگار ایمنا میگوید: تحقیقات نشان داده است که افزایش دمای هوا میتواند منجر به تحریکپذیری بیشتر، کاهش تمرکز و افزایش احساس خستگی شود و در روزهای گرم، افراد ممکن است زودتر عصبانی شوند و رفتارهای پرخاشگرانه بیشتری از خود نشان دهند که این موضوع به دلیل تأثیر گرما بر سیستم عصبی و افزایش سطح استرس در بدن رخ میدهد.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین تأثیرات گرما بر رفتار، افزایش خشونت و پرخاشگری است، میافزاید: بر اساس مطالعات انجام شده، در روزهای گرم، میزان جرایم خشونتآمیز افزایش مییابد و این امر میتواند ناشی از کاهش تحمل افراد در برابر محرکهای محیطی و افزایش تحریکپذیری باشد و افراد ممکن است برای کاهش استرس ناشی از گرما به بعضی رفتارهای نادرست روی آوردند.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه گرما بر عملکرد شناختی افراد نیز تأثیر میگذارد، تصریح کرد: در دمای بالا، توانایی تمرکز و پردازش اطلاعات کاهش مییابد و این موضوع میتواند منجر به افزایش اشتباهات در کارهای روزمره و حتی افزایش خطر تصادفات رانندگی شود و در محیطهای کاری، افراد ممکن است بهرهوری کمتری داشته باشند و احساس خوابآلودگی بیشتری را تجربه کنند.
کاهش انگیزه در روزهای گرم سال / تاثیر گرما بر خواب
طاهری با بیان اینکه مشکلات خواب یکی دیگر از تأثیرات گرما بر رفتار افراد است، ادامه داد: دمای بالا میتواند کیفیت خواب را کاهش دهد و باعث بیخوابی شود و کمبود خواب به نوبه خود میتواند منجر به افزایش استرس، کاهش توانایی تصمیمگیری و تشدید مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی شود و افراد مبتلا به بیماریهای روانی مانند اسکیزوفرنی یا اختلالات خلقی ممکن است در روزهای گرم علائم شدیدتری را تجربه کنند.
وی با بیان اینکه گرما بر تعاملات انسانی نیز میتواند تأثیر بگذارد، میگوید: در روزهای گرم، افراد ممکن است تمایل کمتری به برقراری ارتباط با دیگران داشته باشند و بیشتر احساس انزوا کنند و افزایش دمای هوا میتواند باعث کاهش تحمل اجتماعی شود، افراد در این شرایط کمتر صبور هستند و در روابط خود ممکن است دچار تنش شوند.
روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به اینکه گرما میتواند تأثیرات فیزیولوژیکی نیز داشته باشد که به صورت غیرمستقیم بر رفتار افراد تأثیر میگذارد و افزایش دمای بدن باعث تعریق بیشتر و از دست دادن آب و املاح میشود و میتواند کاهش انرژی و احساس ضعف را به همراه داشته باشد، اضافه کرد: این تغییرات فیزیولوژیکی میتواند بر خلقوخو و رفتار افراد تأثیر بگذارند و باعث کاهش انگیزه و افزایش احساس خستگی شود.
افراد با مزاج گرم بیشتر مستعد عصبانیت و بیقراری در هوای گرم هستند / خواب راحت به تعادل حرارت بدن وابسته است
بهنام یوسفیان، پزشک و متخصص طب سنتی با بیان اینکه از دیدگاه طب سنتی، گرما تأثیرات عمیقی بر رفتار و سلامت افراد دارد، به خبرنگار ایمنا میگوید: حرارت بدن به دو نوع غریزی و اسطقسی تقسیم میشود و حرارت غریزی که از ذات بدن ناشی میشود، برای حفظ سلامت و عملکرد صحیح اندامها ضروری است و افزایش بیش از حد حرارت اسطقسی که از عوامل محیطی مانند گرمای هوا ناشی میشود، میتواند منجر به سوءمزاج گرم و بروز مشکلات رفتاری و جسمی شود.
وی با بیان اینکه یکی از تأثیرات گرما بر رفتار افراد، افزایش تحریکپذیری و کاهش تحمل است، میافزاید: در طب سنتی، افراد با مزاج گرم بیشتر مستعد عصبانیت و بیقراری در هوای گرم هستند و این افراد ممکن است در روزهای گرم احساس خستگی، بیحوصلگی و حتی پرخاشگری بیشتری داشته باشند، از همین رو برای کاهش این اثرات توصیه میشود از غذاهای خنککننده مانند آبلیمو، خیار، و کاهو استفاده کنند.
پزشک و متخصص طب سنتی با اشاره به تأثیرات گرما بر کیفیت خواب افراد تصریح میکند: خواب راحت به تعادل حرارت بدن وابسته است و این در حالی است که افزایش دمای محیط میتواند باعث بیخوابی و کاهش کیفیت خواب شود و به نوبه خود میتواند تمرکز و افزایش استرس در طول روز را به همراه داشته باشد، از همین رو برای بهبود کیفیت خواب در روزهای گرم، مصرف دمنوشهای آرامبخش مانند گلگاوزبان و سنبلالطیب توصیه میشود.
تجربه احساس انزوا با گرمای هوا / راهکارهای مؤثر برای در امان ماندن از گرما
یوسفیان با بیان اینکه افراد ممکن است در روزهای گرم سال تمایل کمتری به برقراری ارتباط داشته باشند و احساس انزوا را تجربه کنند، ادامه میدهد: توصیه میشود افراد در روزهای گرم از فعالیتهای شدید جسمی و قرار گرفتن در معرض آفتاب مستقیم خودداری کنند و استفاده از لباسهای نخی و سبک میتواند به کاهش اثرات گرما کمک کند.
وی با بیان اینکه یکی از تأثیرات گرما بر افراد، کاهش عملکرد شناختی است، میگوید: افزایش حرارت بدن میتواند باعث کاهش تمرکز و افزایش خطاهای شناختی شود و برای حفظ عملکرد ذهنی در روزهای گرم، مصرف نوشیدنیهای خنک مانند شربت سکنجبین و آبزیره توصیه میشود و داشتن استراحت کافی و پرهیز از فعالیتهای ذهنی سنگین در ساعات گرم روز میتواند مفید باشد.
پزشک و متخصص طب سنتی اضافه میکند: گرما میتواند باعث کاهش انرژی و افزایش احساس ضعف شود و برای حفظ تعادل حرارت بدن، داشتن تغذیه مناسب و رعایت توصیههای سبک زندگی باید مد نظر قرار گیرد، مصرف غذاهای سبک و آبرسان مانند هندوانه، ماست و دوغ میتواند به کاهش اثرات گرما کمک کند و حمام با آب ولرم و استفاده از روغنهای گیاهی مانند روغن بنفشه برای کاهش حرارت بدن میتواند کمک کننده باشد.
کیفیت خواب یکی از جنبههای مهمی است که تحت تأثیر گرما قرار میگیرد، چراکه افزایش دمای محیط باعث اختلال در چرخه خواب میشود و توانایی بدن در استراحت عمیق را کاهش میدهد و افراد در هوای گرم ممکن است خواب سبکتر و متناوبتری داشته باشند و همین امر میتواند منجر به کاهش انرژی روزانه و کاهش توان مدیریت احساسات شود، یکی از دلایل این اختلالات خواب، افزایش تعریق و افزایش تلاش بدن برای تنظیم دمای خود در طول شب است که مانع از ورود فرد به مراحل عمیق خواب میشود و بیخوابی ناشی از گرما میتواند بر عملکرد شناختی، قدرت تصمیمگیری و حتی توانایی برقراری ارتباطات مثبت تأثیر بگذارد و برای مقابله با این مشکل، استفاده از ملحفههای نخی، دوش آب ولرم قبل از خواب، تهویه مناسب اتاق خواب و اجتناب از مصرف غذاهای سنگین قبل از خواب میتواند به بهبود کیفیت استراحت کمک کند.
مطالعات نشان میدهند که افراد در دمای بالا تمایل بیشتری به تصمیمگیریهای هیجانی و غیرمنطقی دارند و کاهش توان تمرکز و افزایش تحریکپذیری باعث میشود که فرد کمتر به جنبههای منطقی تصمیمات توجه کند و در نتیجه، احتمال انتخابهای نامناسب بالاتر برود و این مسئله بهویژه در شرایط اضطراری یا استرسزا تشدید میشود، چراکه افراد در شرایط گرم، کنترل کمتری بر هیجانات خود دارند، تحقیقات نشان میدهد حتی بازارهای مالی و الگوهای خرید مصرفکنندگان نیز تحت تأثیر دمای هوا قرار میگیرند و تصمیمات اقتصادی افراد ممکن است در روزهای گرم، هیجانیتر باشد، از همین رو توصیه میشود قبل از در نظر گرفتن تصمیمات مهم، زمانی برای آرامش و تفکر منطقی اختصاص داده شود و در صورت امکان، این تصمیمات را در محیطهای خنکتر اتخاذ کرد.
گرما بر میزان انرژی و فعالیت بدنی افراد نیز اثرگذار است و در شرایط گرم، بدن برای تنظیم دمای خود انرژی بیشتری مصرف میکند که ممکن است موجب احساس خستگی زودرس شود و این کاهش انرژی میتواند بر میزان تحرک و مشارکت در فعالیتهای روزانه تأثیر بگذارد و در بعضی موارد، انگیزه برای انجام وظایف کاری و شخصی کاهش یابد؛ علاوه بر این، تعریق زیاد باعث از دست رفتن املاح ضروری بدن میشود، که خود میتواند احساس ضعف و کاهش انگیزه را تشدید کند، برای کاهش این تأثیرات، مصرف آب کافی، دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن، استراحت کافی و انجام تمرینات سبک میتواند به حفظ سطح انرژی کمک کند.
تأثیرات گرما بر سلامت جسمانی نیز غیرقابلانکار است و افزایش دمای هوا ممکن است خطر کمآبی، گرمازدگی و مشکلات قلبی را افزایش دهد که این موارد بهطور غیرمستقیم بر خلقوخوی افراد نیز اثر دارد و کاهش توانایی بدن در حفظ تعادل دمایی میتواند منجر به بیقراری و ناراحتیهای فیزیکی شود و در نهایت بر رفتار و نحوه تعاملات اجتماعی اثرگذار خواهد بود، برای مقابله با این مشکلات، باید به مصرف مایعات کافی، استفاده از لباسهای سبک، قرارگیری در محیطهای خنک و اجتناب از فعالیتهای شدید در ساعات گرم روز توجه ویژه داشت تا اثرات منفی گرما کاهش یابد.
نظر شما