به گزارش خبرگزاری ایمنا، دوازدهم اردیبهشتماه، سالروز شهادت دانشمند وارسته و استاد بزرگوار «شهید مرتضی مطهری»، بهنیکویی بهعنوان «روز معلم» نامگذاری شده است؛ آن شخصیت متفکر و عالم بزرگ که نقش بیبدیلی در حوزهی تعلیم و تربیت داشت و خردورزیها و آزاداندیشیهایش تا ابد سزاوار بازخوانی و بهرهگیری است.
این روز فرصت مغتنمی است تا ضمن ارج نهادن به مقام استاد، صمیمانهترین سپاسگزاریها و قدردانیهای خود را از جامعهی علمی کشور، بهویژه اعضای محترم هیئت علمی دانشگاه بزرگ شیراز، ابراز کنیم.
بیتردید هر حرکتی در مسیر پیشرفت علمی و فرهنگی کشور، مرهون تلاش و ایثار آموزگارانی است که دست همت از آستین فکرت بیرون آورده و برای تعلیم و تعلم و شکلگیری شخصیت و آیندهی فرزندان این مرزوبوم نقش ایفا میکنند، بهیقین گذر از مسائل، مشکلات و چالشهای پیش روی جامعه و همچنین موفقیت نسلهای کنونی و آینده، جز با همت و فداکاری اساتید و معلمان عزیز کشور محقق نمیشود. معلمی در قرآن بهعنوان جلوهای از قدرت لایزال الهی، نخست ویژهی ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است که در اولین آیات قرآن، که بر قلب مبارک پیامبر اکرم (ص) نازل گشت، به این هنر خداوند اشاره شده است.
معلم همچون چراغی است که با روشنی وجودش، تاریکی جهل را دور میکند و با گرمای محبتش، عشق را تعلیم میدهد. امروز، روز بزرگداشت انسانهای نیکاندیشی است که الف قامتشان در راه تعلیم خوبیها خمیده شد؛ روز پاسداشت عزیزانی که در سنگر علم و دانش، سربازانی با اخلاص و دانشمند تربیت میکنند؛ کسانی که معلمی را شغل ندیده و خود را وقف بشریت کردهاند تا انسان روی سعادت را ببیند و در لغزشگاهها بتواند عبوری موفقیتآمیز داشته باشد.
از سوی یونسکو، نهاد فرهنگی سازمان ملل متحد، ۵ اکتبر بهعنوان روز جهانی معلم نامگذاری شده است، بیش از ۱۰۰ کشور جهان، از جمله ایران، در جریان تصمیمگیری برای نامگذاری این روز حضور داشتهاند و هدف از آن، توجه بیشتر به وضعیت معاش معلمان و کیفیت تدریس است. همهساله در این روز، در کشورهای مختلف جهان، از مقام و نقش معلمان در جامعه تجلیل میشود. جوامع پیشرفته جهان، اهمیت آموزش عمومی را بهعنوان یکی از مهمترین و شاید تنها عامل توسعه اجتماعی دریافتهاند و سرمایهگذاریهای عظیم و درازمدتی روی آن انجام دادهاند.
تفاوت اساتید گذشته و امروز
رضاعلی نوروزی، استاد دانشگاه اصفهان، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: استاد فقط یک متخصص علمی نیست، بلکه فردی است که با وجود علم و دانش، ارزشهای اخلاقی و معنوی را به دانشجویان منتقل میکند. استادی که فقط علم داشته باشد، ولی اخلاقش ضعیف باشد، الگوی مناسبی برای جوانان نیست. استاد باید الگویی باشد که دانشجو بتواند از شخصیت و رفتارش بهرهمند شود.
وی با مقایسه استادان قدیمی با امروزی افزود: استادان ما در گذشته افرادی بودند که ارزشهای اخلاقی و علمی بالایی داشتند. این افراد با حضور محترمانه، رفتار صمیمی و علم قوی، الگویی برای دانشجویان بودند. استادانی همچون آقای حسینپور و آقای امینی، نهتنها از لحاظ علمی، بلکه از لحاظ اخلاقی و رفتاری نیز الگو بودند.
این استاد دانشگاه با انتقاد از وضعیت برخی استادان امروزی، تصریح کرد: بسیاری از استادان امروز، اگرچه از نظر علمی قوی هستند، اما از لحاظ اخلاقی و تربیتی بهاندازه کافی پیشرفت نکردهاند. بعضی از آنها همچون کودکان رفتار میکنند و قادر به تحلیل و حل مشکلات دانشجویان نیستند. با توجه به تغییرات فرهنگی و اجتماعی، ما به معلمانی نیاز داریم که بتوانند در تمامی ابعاد (علمی، اخلاقی و انسانی) دانشجویان را هدایت کنند.
نوروزی عنوان کرد: دانشگاه باید محیطی باشد که دانشجو در آن تحت تأثیر استادان الگو، شخصیتسازی کند. استادان باید دانشجو را بهعنوان یک فرد کامل ببینند، استادی که فقط علم داشته باشد، ولی اخلاقش ضعیف باشد، نمیتواند الگوی معتبری باشد. در واقع، اخلاق یک استاد باید اسلامی باشد و بر اساس اصول اخلاقی نبی اسلام، حضرت محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و ائمه معصومین (صلواتاللهعلیهم) شکل گرفته باشد.
وی با استناد به آیات قرآنی یادآور شد: خداوند همواره مردم را بدون استاد و راهنما قرار نداده است. اولین معلمان، انبیای الهی بودهاند، بنابراین یک معلم الگو باید اصول اخلاقی اسلامی را بهعنوان پایهای برای تربیت دانشجویان خود قرار دهد. دانشجویان امروز نهتنها به علم، بلکه به اخلاق استاد نیاز دارند. یک استاد با اخلاق نیکو میتواند بهتر از هر محتوایی، تأثیری عمیق بر فرد داشته باشد.
استاد دانشگاه اصفهان با اشاره یکی از دانشجویان خود کرد که در ابتدا بیخیال و غافل از مسئولیتهای تحصیلی بود اظهار کرد: ما بهطور مداوم او را تشویق میکردیم و صبوری به خرج میدادیم، اما دانشجو بهجای پاسخ مثبت، همچنان بیتوجه بود، در نهایت تصمیم گرفتیم گفتوگوی جدیتری با او داشته باشیم، این دانشجو پس از این برخورد جدی، متوجه تفاوت رفتار ما با دیگر استادان شد و بهمرور بهبود یافت.
نوروزی درباره نحوه تعامل با دانشجویان گفت: برخورد استاد با دانشجو نباید یک رابطه علمی باشد. باید رابطهای صمیمی وجود داشته باشد تا دانشجو بتواند مشکلاتش را مطرح کند و استاد به او کمک کند. بسیاری از استادان امروز فقط در حوزه علمی قوی هستند، اما از لحاظ اخلاقی و تربیتی پیشرفتی نداشتهاند، برخی از آنها همچون کودکان رفتار میکنند و قادر به تحلیل و حل مشکلات دانشجویان نیستند.
وی با اشاره به تغییرات فرهنگی و اجتماعی افزود: نسل امروز با نسل گذشته تفاوت دارد، دانشجویان امروزی به استادانی نیاز دارند که نهتنها علم، بلکه توانایی تربیت و هدایت فردی داشته باشند. دانشگاه مکانی برای یادگیری علم نیست؛ دانشگاه باید محیطی باشد که دانشجو در آن تحت تأثیر استادان الگو، شخصیتسازی کند. استادان باید دانشجو را بهعنوان یک فرد کامل ببینند.
استاد دانشگاه اصفهان تأکید کرد: استادانی که فقط علم دارند، موفق نمیشوند. استادانی که اخلاق دارند و میدانند چگونه با دانشجو برخورد کنند، موفقیت را رقم میزنند. استادان باید الگویی باشند که دانشجویان از آنها تقلید کنند. رابطه استاد و دانشجو نشان میدهد که دانشگاه یک فضا نیست، بلکه فرایندی تربیتی است که نیازمند معلمانی است که هم علم داشته باشند و هم اخلاقشان همچون نور باشد.
اهمیت معلمی در اسلام
به گزارش ایمنا، معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه ذوق و هنری توانمند است. معلمی در قرآن بهعنوان جلوهای از قدرت لایزال الهی، نخست ویژهی ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است. در نخستین آیات قرآن که بر قلب مبارک پیامبر اکرم (ص) نازل شد، به این هنر خداوند اشاره شده است:
«اقرأ باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذی علم بالقلم، علم الانسان ما لم یعلم.» (علق: ۱-۵)
بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت. بخوان! و پروردگارت کریمترین است. همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمیدانست.
در این آیات، خداوند خود را معلم میخواند و جالب اینکه معلم بودن خود را پس از آفرینش پیچیدهترین و بهترین شاهکار خلقت، یعنی انسان، آورده است.
بر اساس آموزههای دینی، آموختن دانش به دیگران، آثار معنوی ماندگاری برای آموزگار به دنبال دارد. پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) فرمود: «آدمی در روز رستاخیز میآید و با خود کارهای نیکی چون ابرهای انبوه یا کوههای سر به فلک کشیده دارد.»
استادان نقش حیاتی در پیشرفت جامعه دارند. آنها با انتقال دانش تخصصی و تجربیات خود، نسل آینده را برای چالشهای علمی و اجتماعی آماده میکنند. یک استاد نهتنها آموزشدهنده، بلکه الهامبخش و راهنمای دانشجویان در مسیر رشد فکری و اخلاقی است. تأثیر استادان در تربیت متخصصان، پژوهشگران و مدیران آینده، توسعه علمی و فرهنگی جامعه را سرعت میبخشد. احترام به جایگاه استاد و حمایت از آموزش عالی، سرمایهگذاری برای ساختن جامعهای دانشمحور و پیشرفته است، بهعنوان نمونه در سالهای گذشته، مقام معظم رهبری (حفظه الله تعالی) با گروهی از معلمان دیدار میکردنند و بر لزوم تربیت نسل جدید مطابق با ارزشهای اسلامی تأکیدهای زیادی داشتند.
روز معلم در ایران با مراسمهای مختلفی گرامی داشته میشود. دانشآموزان و دانشجویان با اهدای گل و هدایای کوچک، از معلمان خود قدردانی میکنند، همچنین مقامات ارشد کشور، از جمله رهبر انقلاب و رئیسجمهور، در این روز با معلمان دیدار میکنند و در سخنرانیهای خود بر اهمیت آموزش و نقش معلمان تأکید میورزند.
نظر شما