انتخاب مشاور بر کدام معیار باشد؟ تجربه یا تحصیلات؟

آیا متخصص با کارشناسی ارشد در اولویت پایین تر نسبت به دکتری روانشناس قرار می گیرد؟

انتخاب مشاور روانشناس ساده و گاهی سخت است!

پاسخ ساده به این سوال که چه چیزی بیشتر در انتخاب متخصص برای مشاوره روانشناسی اهمیت دارد می تواند ساده باشد، مسلما هر دو مورد تجربه یا مهارت. اما بستگی به موقعیت، مشارکت و کلی چیزهای دیگر دارد.

اول اینکه چه چیزی یک مهارت و چه چیزی تجربه ای است. بیایید ابتدا این موارد را تعریف کنیم.

1. مهارت: توانایی انجام کاری خاص به خوبی.
2. تجربه:- ثابت کرده اید کاری را در گذشته انجام داده‌اید.

در حال حاضر مشاغل خاصی وجود دارند که داشتن مهارت برای آن ها ضروری است، پزشکان، پرستاران، مهندسان و غیره. در واقع تجربه هم لازم است. پس بحث بعدی میزان تجربه است!

در واقع درمانگران با تجربه‌، لزوما حال مراجعه کننده را بهبود نمی بخشند. به نظر می رسد درمانگران با تجربه اعتماد به نفس بیشاری دارند، اما چرا آن ها در درمان مراجعین نیز بهتر نمی شوند؟ واقعا این موضوع گیج‌ کننده است.

نقش حیاتی روانشناسان

روان شناسان نقش مهمی در سلامت روان و حتی تندرستی جسمانی مراجعه کنندگان خود دارند. اولین گروه روان شناسان هستند که به مطالعه رفتار و عملکرد مغز می پردازند. این کار از طریق مشاهده رفتار بیمار و همچنین ملاقات مستقیم با مراجعه کنندگان انجام می شود.

روانشناسان برای تشخیص اختلالات رفتاری، روانی و عاطفی در بیماران تلاش می کنند و در عین حال برنامه های درمانی شخصی‌ سازی شده را ارائه می دهند تا بیماران بتوانند زندگی شادتر و سالم‌تری داشته باشند. با این حال پیش از استفاده از این خدمات باید بدانیم بر چه اساس مشاور را انتخاب می کنیم.

آیا مدرک دکتری، تضمین کننده کیفیت است؟

افراد زیادی هنگام انتخاب مشاور یا روانشناس، به دنبال عنوان‌ هایی مانند «دکتر» می‌گردند!!! اما واقعیت این است که داشتن مدرک دکتری الزاماً به معنای مهارت بیشتر یا تأثیرگذاری بالاتر نیست. در دنیای مشاوره و روان‌ درمانی، عوامل مؤثرتری نسبت به مدرک تحصیلی وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند.

تجربه ثابت کرده مدرک تحصیلی بالاتر می‌تواند نشان‌ دهنده‌ی سال‌های بیشتر تحصیل در حوزه‌ی علمی و نظری باشد، اما این لزوماً به معنای تجربه‌ی عملی موفق‌تر یا توانایی بالاتر در درک نیازهای فردی مراجع نیست. این مورد در رشته هایی مانند روانشناسی بیشتر خود را نشان می دهد.

در واقع، بسیاری از روان‌ درمانگران و مشاوران با مدرک کارشناسی ارشد، به دلیل تعهد، دلسوزی، تجربه‌ی میدانی بیشتر و مهارت‌های بین‌فردی قوی‌تر، توانسته‌اند تاثیرات بسیار مثبتی در روند درمان مراجعان خود داشته باشند. به همین خاطر سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران اجازه ارائه مشاوره را به بسیاری از متخصصین با مدرک کارشناسی ارشد داده و آنها هم موفق ظاهر شده اند.

قدرت ارتباط انسانی را نباید نادیده گرفت

یکی از ویژگی‌های حیاتی یک مشاور خوب، توانایی ایجاد رابطه‌ای امن، همدلانه و حمایتی با مراجع است و این چیزی است که تا شروع مشاوره مشخص نمی شود. این توانایی، بیشتر از آنکه به مدرک تحصیلی مربوط باشد، به شخصیت، آموزش عملی، و تجربه‌ی ارتباط با انسان‌های مختلف وابسته است.

تجربه عموم مردم از مشاوره نشان داده یک مشاور با مدرک کارشناسی ارشد و سابقه‌ی کار موثر در مراکز مشاوره، نتایج بهتری از درمانگران دارای مدرک دکتری به دست آورده است. بنابراین، نباید انتخاب مشاور را تنها بر اساس عنوان یا درجه‌ی تحصیلی او انجام داد.

حساسیت بیش از حد نسبت به مدرک تحصیلی مشاور به نوعی شما را از روند درمان دور کرده و تمرکزتان را روی مواردی می گذارد که نیاز به آنها ندارید.

چه عواملی مهم‌تر از مدرک روانشناس هستند؟

احتمالا الان ایده های بیشتری دارید که علاوه بر توجه به تحصیلات مشاور را بر چه معیارهایی باید انتخاب کنید؟ خوب به این موارد دقت کنید:

• توانایی همدلی با مراجع
• مهارت‌های ارتباطی قوی
• داشتن مجوز رسمی از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران
• تجربه‌ی کاری در زمینه‌ی مورد نیاز
• داشتن برنامه دقیق جهت درمان و رویکرد درمانی مرتبط با موضوع مشاوره
• بازخورد مثبت مراجعان قبلی
• به‌روز بودن در شیوه‌های درمانی و شرکت در کارگاه‌های تخصصی

در نهایت، مهم‌ترین نکته این است که مشاور یا روانشناس باید بتواند به شما احساس امنیت، درک شدن و حمایت بدهد. این حس، چیزی نیست که صرفاً با داشتن مدرک تحصیلی خاصی به دست آید.

پیشنهاد چیست؟

قبل از برگزاری مشاوره حضوری یا غیرحضوری درباره روانشناس تحقیق کنید، اما در این مورد وسواس نداشته باشید. وسواس بیش از حد خود نشان دهنده مشکلات فکری روانی است. تجربه و تحصیلات هر دو در انتخاب مشاور اهمیت دارند، اما همه چیز مدرک دانشگاهی نیست.