به گزارش خبرگزاری ایمنا، حضرت علی (ع) بهعنوان نخستین امام شیعیان، شخصیتی برجسته در تاریخ اسلام است که علاوه بر مقام امامت، به دلیل ویژگیهای برجستهای چون شجاعت، عدالتطلبی، علم و تقوا شهرت دارند و ایشان نهتنها در میدان جنگ و حکومت نمونهای عالی بودند، بلکه در زندگی شخصی و خانوادگی نیز الگویی کامل از اخلاق و محبت ارائه دادند و زندگی مشترک ایشان با حضرت فاطمه زهرا (س) نمونهای از هماهنگی، عشق و احترام در خانواده اسلامی بود.
یکی از مهمترین جنبههای شخصیت حضرت علی (ع)، توجه ویژه ایشان به خانواده و تربیت فرزندان بود؛ ایشان معتقد بودند خانواده نخستین و مهمترین نهاد برای پرورش انسانهای شایسته است و فرزندان ایشان، مانند امام حسن (ع)، امام حسین (ع) و حضرت زینب (س)، نمونههای بارزی از تربیت صحیح و اخلاقمدارانهای بودند که حضرت علی بر آن تأکید داشتند و این تأکید نهتنها در عمل ایشان، بلکه در سخنان گوهربار ایشان نیز مشهود است.
یکی از احادیث حضرت علی (علیهالسلام) در این زمینه چنین است: «حقُّ الوَلَدِ عَلَی الوالِدِ أَنْ یُحَسِّنَ اِسْمَهُ وَ یُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ یُعَلِّمَهُ الْقُرْآنَ.» که این حدیث بر سه حق اساسی فرزندان بر والدین شامل انتخاب نام نیک، تربیت اخلاقی و آموزش قرآن تاکید دارد.
نام، نخستین هدیه والدین به فرزند است
نام نیکو بهعنوان نخستین هدیه والدین به فرزند، بر شخصیت و هویت او تأثیر میگذارد و تربیت شایسته نیز پایهای است که نهتنها اخلاق فردی بلکه رفتارهای اجتماعی فرزند را شکل میدهد و آموزش قرآن بهعنوان منبعی از حکمت و ارزشهای الهی، نقش مهمی در هدایت معنوی فرزند ایفا میکند.
این حدیث از دیدگاه عملی، والدین را به مسئولیتپذیری در تمام جنبههای تربیت فرزندان فرا میخواند و انتخاب نام نیک به معنای فراهم کردن هویتی مناسب برای فرزند است که نشاندهنده اصالت، فرهنگ و ارزشهای خانوادگی باشد و چنین اسمی میتواند تأثیری مثبت در روابط اجتماعی و نگاه دیگران به او داشته باشد.
تربیت شایسته به معنای آموزش اخلاق نیکو و رفتار پسندیده به فرزند است و حضرت علی (ع) با تأکید بر ادبآموزی، والدین را به ارائه الگویی عملی برای فرزندان توصیه میکنند که این امر نشان میدهد آموزش اخلاق تنها با گفتار ممکن نیست و باید در عمل نیز تجلی یابد.
آموزش قرآن فراتر از یادگیری الفاظ و عبارات است که این آموزش شامل آشنایی فرزندان با معانی عمیق آیات و مفاهیم اخلاقی، اجتماعی و الهی آن است و تربیت قرآنی نهتنها موجب رشد معنوی فرزند میشود، بلکه او را در رویارویی با چالشهای زندگی توانمند میکند.
نقش سازنده نسل پرورشیافته با اخلاق و ارزشهای الهی در بهبود شرایط اجتماعی
این حدیث بر نقش اساسی والدین در شکلدهی به شخصیت و مسیر آینده فرزندان نیز تأکید دارد و درک و عمل به این حقوق، میتواند خانواده را به محیطی سرشار از محبت، احترام و امنیت تبدیل کند که در آن فرزندان با آرامش رشد پیدا کنند.
والدین با تربیت صحیح فرزندان، نهتنها آیندهای بهتر برای خود آنها رقم میزنند، بلکه جامعه را نیز از اثرات مثبت این تربیت بهرهمند میکنند و نسلهایی که بر پایه اخلاق و ارزشهای الهی پرورش یافتهاند، میتوانند نقش سازندهای در بهبود شرایط اجتماعی ایفا کنند.
این حدیث گوهری از آموزههای اسلامی است که به خوبی نشان میدهد چگونه والدین میتوانند وظایف خود را به بهترین نحو انجام دهند و تأمل در معانی آن، به خانوادهها کمک میکند به اصولی پایبند باشند که سعادت دنیوی و اخروی آنان را تضمین میکند و زندگی بر پایه چنین آموزههایی نهتنها برای خود خانوادهها که برای کل جامعه برکتآفرین خواهد بود.


نظر شما