آیا سرماخوردگی باعث بالا رفتن فشار خون می شود؟

علاوه بر سرماخوردگی، تغییر ناگهانی در الگوهای آب و هوا نیز می‌تواند بر فشار خون تأثیر بگذارد. بدن شما ممکن است به طور مشابه نسبت به سرما، تغییرات ناگهانی در رطوبت، فشار هوا، پوشش ابر یا باد واکنش نشان دهد. این تغییرات فشار خون مرتبط با آب و هوا در بزرگسالان بالای ۶۵ سال و بالاتر شایع‌تر است. در این مطلب بررسی می‌کنیم که آیا سرماخوردگی باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود و عامل این افزایش چیست.

در هنگام بالا رفتن فشار خون چه اتفاقی می‌افتد؟

فشار خون بالا (hypertension) وضعیتی است که در آن نیروی فشار خون به دیواره‌ی شریان‌ها بیش‌تر از حد طبیعی شده و قلب را مجبور می‌کند تا سخت‌تر از حد معمول کار کند. زمانی که شریان‌ها باریک‌تر می‌شوند، خطر ابتلا به فشار خون بالا افزایش می‌یابد. افزایش فشار خون می‌تواند در دراز مدت منجر به مشکلات شدیدی مانند سکته مغزی یا بیماری قلبی شود.

علاوه‌براین، فشار خون بالا معمولاً در یک دوره‌ی طولانی ایجاد می‌شود و در بیشتر موارد، افراد علائم قابل توجهی ندارند. در این مواقع احتمالاً علائم فشار خون بالا خفیف بوده و مواردی مانند خستگی یا میگرن هستند. فشار خون بالا حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشید، می‌تواند به اندام‌ها و رگ‌های خونی شما از جمله مغز، قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها آسیب برساند.

چه چیزی باعث فشار خون بالا می‌شود؟

ژنتیک، سن، سابقه‌ی سلامت خانوادگی، ورزش نکردن، محیط و عادات غذایی نامناسب در افزایش فشار خون نقش دارند. همچنین این عارضه ممکن است با مصرف برخی داروها و سایر بیماری‌ها مانند دیابت یا مشکلات کلیوی ایجاد شود. فشار خون بالا به عنوان یک بیماری شناخته نشده است. در عوض، به عنوان یک عامل خطر رایج برای بیماری‌های مختلف دیگر در نظر گرفته می‌شود.

داشتن استرس نیز باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود. این استرس می‌تواند به یک عامل استرس‌زای عاطفی یا اجتماعی، مانند مسائل مربوط به حرفه‌ی کاری یا یک استرس فیزیکی مانند سرماخوردگی فصلی، آنفولانزا، یا سایر بیماری‌ها مرتبط باشد. دلیل استرس شما هر چه که باشد، تاثیر آن بر فشار خون به یک واکنش شیمیایی در بدن مربوط می‌شود. در واقع، ترشح هورمون‌های خاصی در موقعیت‌های استرس‌زا در بدن افزایش می‌یابد. این هورمون‌ها ضربان قلب را سریع‌تر و عروق خونی را باریک‌تر می‌سازند. در نتیجه فشار خون افزایش می‌یابد.

سرماخوردگی چگونه باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود؟

در طول فصل سرماخوردگی، تقریباً همه‌ی افراد تحت تأثیر یک عفونت ویروسی هستند. درمان نامناسب خانگی یا حتی استفاده از روش‌هایی مانند درمان سرماخوردگی در پنج دقیقه اگر به طور صحیح انجام نشوند، درمان‌های پزشکی دیرهنگام یا عدم رعایت عادات سالم در چنین دوره‌ای ممکن است نه تنها بر وضعیت کلی بدن تأثیر بگذارد، بلکه عمدتاً تأثیر نامطلوبی بر سیستم قلبی عروقی دارد. در نتیجه، بیماری سرماخوردگی منجر به افزایش فشار خون می‌شود که می‌تواند مقدمه‌ی عوارض بعدی مربوط به فعالیت و عملکرد قلب نیز باشد.

با یادگیری اینکه چگونه یک عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی با فرایندهای طبیعی بدن تداخل می‌کند، متوجه می‌شویم که درمان کامل این بیماری برای جلوگیری از عوارض قلبی عروقی احتمالی در درازمدت تا چه اندازه اهمیت دارد.

سرماخوردگی می‌تواند با مکانیسم‌های مختلفی منجر به افزایش موقت فشار خون شود که سه مکانیسم رایج آن را در ادامه می‌خوانید.

التهاب

عفونت ویروسی سرماخوردگی، پاسخ ایمنی بدن را فعال کرده و منجر به التهاب می‌شود. التهابی که رخ می‌دهد می‌تواند دیواره‌ی رگ‌های خونی را تحت تأثیر قرار داده و باعث کوچک شدن آن‌ها شده (به اصطلاح انقباض عروقی رخ می‌دهد) یا انعطاف‌پذیری آن‌ها را کاهش می‌دهد که می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود.

همچنین، التهاب حاصل از سرماخوردگی ممکن است بر سیستم هورمونی رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون (RAAS) تأثیر بگذارد که فشار خون را تنظیم می‌کند. واکنش‌های التهابی می‌توانند آزادسازی هورمون رنین را تحریک کنند، آنزیمی که به نوبه‌ی خود منجر به تولید آنژیوتانسین II، یک تنگ کننده‌ی قوی عروق می‌شود. این کار به افزایش بیشتر فشار خون کمک می‌کند.

مصرف بهترین قرص سرماخوردگی بزرگسالان و رفع این اثرات التهابی برای افرادی که از عفونت‌های ویروسی بهبود می‌یابند حیاتی است.

تب

سرماخوردگی در بعضی مواقع باعث ایجاد تب در بیمار می‌شود که می‌تواند منجر به سریع‌تر شدن ضربان قلب و بالاتر رفتن فشار خون شود زیرا بدن برای مبارزه با عفونت سخت‌تر کار می‌کند.

هنگامی که یک عفونت ویروسی در بدن شما ایجاد می‌شود، سلول‌های ایمنی، علاوه بر مبارزه‌ی مستقیم با عفونت، هورمون‌هایی نیز آزاد می‌کنند که باعث ایجاد تب در بدن می‌شود. در واقع این هورمون‌ها بر روی هیپوتالاموس در مغز که مرکز تنظیم حرارت بدن است، عمل می‌کنند. در هنگام تب، دمای بدن بالا رفته و اصطلاحاً دمای مرکزی بدن افزایش می‌یابد. در نتیجه تب ایجاد می‌شود.

در ادامه سرعت متابولیسم افزایش می‌یابد که باعث می‌شود سلول‌ها سخت‌تر کار کنند. این میزان متابولیسم بالاتر به اکسیژن و انرژی بیشتری نیاز دارد. برای پاسخگویی به این نیاز، قلب خون را سریع‌تر و با نیروی بیشتری پمپاژ می‌کند. بنابراین فشار خون بالا می‌رود.

کم‌آبی بدن

بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی اغلب علائمی مانند تب، تعریق و کاهش مایعات بدن به دلیل از دست دادن میل به نوشیدن آب ایجاد می‌کنند. در نتیجه‌ی کاهش محتوای آب، بدن دچار کم‌آبی می‌شود.

در این موضوع بسیار ساده است. کم آبی باعث کاهش حجم کل خون در سیستم گردش خون می‌شود. وقتی خون کمتری وجود داشته باشد، قلب شما باید برای حفظ سطح طبیعی فشار خون و رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها سخت‌تر کار کند.

از سوی دیگر، کم آبی سیستم عصبی سمپاتیک را نیز تحریک می‌کند که باعث افزایش ترشح آدرنالین از غدد فوق کلیوی می‌شود. آدرنالین ضربان قلب و قدرت پمپاژ را افزایش می‌دهد که این مورد هم در افزایش فشار خون تأثیر دارد.

همچنین کاهش پرفیوژن کلیوی (رسیدن جریان خون به کلیه‌ها) نیز پیامد اصلی از دست دادن مایعات و دریافت ناکافی آب است. در صورت کمبود مایعات، کلیه‌ها آب و سدیم را ذخیره می‌کنند که منجر به افزایش فشار خون می‌شود. این یک مکانیسم دفاعی است که تضمین می‌کند بدن مایعات ضروری را در طول کم‌آبی حفظ کند.

داروهای سرماخوردگی و افزایش فشار خون

برخی از مواد موجود در داروهای ضد احتقان نیز ممکن است فشار خون شما را افزایش دهند زیرا با تنگ کردن رگ‌های خونی در بینی شما ورم را کاهش می‌دهند که می‌تواند سایر رگ‌های خونی را نیز تحت تأثیر قرار دهد. همچنین برخی از این مواد می‌توانند با داروهای فشار خون تداخل داشته باشند. اگر فشار خون بالا دارید، هنگام خرید داروهای بدون نسخه‌ی سرماخوردگی و آنفولانزا مانند موارد زیر مراقب تداخل دارویی آن‌ها با داروهای فشار خون باشید:

• افدرین
• نافازولین
• اکسی متازولینا
• فنیل افرین
• سودوافدرین

به‌علاوه باید برای مصرف داروهای حاوی سدیم اضافی مانند قرص‌های جوشان، آلژینات‌ها یا آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی که می‌توانند فشار خون شما را بالا ببرند نیز احتیاط کنید.

داروهای ضد احتقان، به ویژه آن‌هایی که دهه‌ها پیش ساخته شده‌اند، مانند سودافد، اغلب دارای خواصی هستند که می‌توانند باعث انقباض عروق خونی شوند. این امر می‌تواند افراد مبتلا به فشار خون بالا را در معرض خطر حوادث قلبی عروقی قرار دهد.

داروهای جدیدتر مانند کوریسیدین، کم‌تر حاوی این مواد هستند. اگر سابقه‌ی فشار خون بالا دارید، به دنبال داروهای سرماخوردگی بدون مواد ضداحتقان باشید.

کلام آخر

برخی تغییرات در شیوه‌ی زندگی و چند اقدام احتیاطی اساسی برای کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا در زمستان کافی است. این موارد شامل گرمایش مناسب داخل خانه، مصرف بهترین غذا برای سرماخوردگی، پوشیدن لباس‌های گرم و اجتناب از بیرون رفتن در هوای یخبندان در سنین بالای ۶۵ سال است. ورزش منظم نیز در این زمینه کارساز است.