میانگین ۳۵ درصدی هدررفت آب شرب در دنیا

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از وزارت نیرو، علی سیدزاده در ارتباط با وضعیت آب بدون درآمد در دنیا اظهار کرد: آب بدون درآمد در شبکه توزیع آب به صورت اختلاف بین کل ورودی به سیستم و مصارف مجاز با درآمد تعریف شده و به سه بخش هدر رفت واقعی، هدر رفت ظاهری و مصارف مجاز بدون درآمد تقسیم می‌شود.

وی با بیان اینکه بالا بودن آب بدون درآمد در یک سیستم، منجر به هدر رفتن و اتلاف منابع با ارزش و محدود آب و سرمایه‌گذاری‌های غیر ضروری در بخش تولید می‌شود، افزود: در این راستا، کاهش آب بدون درآمد یکی از مباحث و اقدامات کلیدی در مدیریت سیستم‌های آبرسانی بوده و به ویژه در شرایط کاهش و کمبود منابع آب، جلوگیری از هدر رفت آب تصفیه شده، نقش مهم‌تری را ایفا می‌کند.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آب، خدمات مشترکان و کاهش هدر رفت آبفای کشور در ارتباط با مزایای کاهش آب بدون درآمد خاطر نشان کرد: با کاهش آب بدون درآمد نیاز به تولید و تصفیه آب کمتر خواهد شد و متعاقباً صرفه جویی زیادی در هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری رخ داده و نیاز به توسعه ظرفیت به تعویق خواهد افتاد.

وی ادامه داد: هدر رفت ظاهری کاهش یافته و به تبع مقدار آبی که برای آن صورتحساب پرداخت می‌شود، بیشتر شده و درآمد بیشتری برای سیستم حاصل می‌شود. از طرف دیگر نیز اسراف در مصرف کاهش یافته و میزان کل مصرف کمتر می‌شود.

سیدزاده از دیگر مزایای کاهش آب بدون درآمد به ایجاد درک و شناخت بهتر از الگوی مصرف واقعی اشاره کرد و یادآور شد: در نتیجه امکان بهینه کردن سیستم‌های توزیع و بهبود پیش‌بینی تقاضا فراهم می‌شود و جریان‌های فاضلاب و آلودگی‌ها کمتر خواهد شد.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آب، خدمات مشترکان و کاهش هدر رفت شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه حجم آب بدون درآمد و یا هدر رفت آب در جهان بسیار زیاد است، عنوان کرد: هر ساله بیش از ۳۲ میلیارد متر مکعب آب تصفیه شده از طریق نشت از شبکه‌های توزیع هدر می‌رود. علاوه بر آن ۱۶ میلیارد متر مکعب در سال، آب تصفیه شده به دست مشترکان می‌رسد اما به دلایلی همچون مصارف غیر مجاز (آب دزدی)، عدم دقت در اندازه‌گیری و خطای مدیریتی به حساب نمی‌آید (قبض صادر نمی‌شود).

وی با اشاره به اینکه میانگین جهانی درصد هدر رفت آب حدود ۳۵ درصد برآورد شده است، اظهار کرد: این در حالی است که در بعضی کشورهای با درآمد کم، مقدار هدر رفت در حدود ۵۰-۶۰ درصد منابع آبی است.

وی خاطر نشان کرد: در کشورهای در حال توسعه، هدر رفت منابع ناشی از سطوح بالای آب بدون درآمد، قابل ملاحظه است. یک برآورد محافظه‌کارانه از کل هزینه‌های سالانه خدمات و تأسیسات آبرسانی مربوط به آب بدون درآمد در سراسر جهان، در حدود ۱۴ میلیارد دلار است که در حدود یک سوم از این مقدار مربوط به کشورهای در حال توسعه است.

سیدزاده یادآور شد: در کشورهای در حال توسعه روزانه در حدود ۴۵ میلیون متر مکعب آب از طریق نشت از شبکه‌های توزیع هدر می‌رود که این حجم، برای آبرسانی به حدود ۲۰۰ میلیون نفر کافی است.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آب، خدمات مشترکان و کاهش هدر رفت شرکت آبفای کشور خاطرنشان کرد: به طور مشابه روزانه نزدیک به ۳۰ میلیون متر مکعب آب تصفیه شده به دست مشترکان می‌رسد، اما به دلایلی همچون مصارف غیر مجاز (آب دزدی)، عدم دقت در اندازه‌گیری و خطای مدیریتی به حساب نمی‌آید (قبض صادر نمی‌شود).

سیدزاده تصریح کرد: اگرچه از بین بردن کل آب بدون درآمد در تأسیسات آبرسانی امکان‌پذیر و عملی نیست، اما رساندن سطح هدر رفت در کشورهای در حال توسعه به نصف مقدار فعلی، یک هدف واقع‌بینانه به نظر می‌رسد؛ این میزان کاهش هدر رفت می‌تواند سالانه در حدود ۲.۹ میلیارد دلار سرمایه اضافی برای بخش آب تولید کند (به علت افزایش درآمد و کاهش هزینه) و امکان آبرسانی به ۹۰ میلیون نفر جدید را بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید در بخش تولید و یا برداشت بیشتر از منابع محدود آبی، فراهم کند.

اقدامات ایران برای کاهش آب بدون درآمد در دنیا

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آب با بیان اینکه در کشور ایران طی سال‌های گذشته و پس از تأسیس شرکت‌های آب و فاضلاب اقدامات اساسی و پایه‌ای در مجموعه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و شرکت‌های آب و فاضلاب استانی جهت کاهش آب بدون درآمد انجام شده است، یادآور شد: شاخص ترین آن تهیه مدل بالانس آب با پیروی از استاندارد انجمن جهانی آب IWA در کشور ایران است که باعث شد ادبیات علمی جهت شناخت مؤلفه‌های آب بدون درآمد در سطح کشورها نهادینه شود و پس از شناخت دقیق اقدامات اجرایی بر مبنای آن انجام شود.

وی با بیان اینکه سالانه و بر مبنای استراتژی‌های کاهش آب بدون درآمد بر مبنای استاندارد انجمن جهانی آب در ۳ سرفصل کاهش هدر رفت فیزیکی (واقعی)، کاهش هدر رفت غیر فیزیکی (ظاهری) و کاهش مصارف مجاز بدون درآمد فعالیت‌های عملیاتی تنظیم می‌شود، یادآور شد: این استراتژی توسط شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به شرکت‌های استانی ابلاغ و بر فرایند انجام آن در طول سال نظارت می‌شود.

سید زاده در مورد اهم این فعالیت‌ها افزود: اصلاح و بازسازی شبکه فرسوده آب، استانداردسازی انشعابات آب، تعویض کنتورهای خراب مشترکان، کنتور دار کردن منابع تأمین آب، انجام فعالیت مدیریت فشار و زون بندی، نشت‌یابی و رفع نشتی در شبکه‌های توزیع و خطوط انتقال آب، نشت‌یابی و رفع نشت مخازن آب و سایر اقدامات پشتیبان که به کاهش آب بدون درآمد کمک می‌کند مهمترین اقدامات است.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف آب در ارتباط با میزان آب بدون درآمد در کشور ایران، یادآور شد: در حال حاضر و بر مبنای آخرین جدول بالانس آب میزان، آب بدون درآمد در کشور ایران در حدود ۳۲ درصد است که ۱۵ درصد آن مربوط به هدر رفت فیزیکی، ۱۵.۵ درصد ظاهری و ۱.۴ درصد مربوط به مصارف مجاز بدون درآمد است.

وی اقدامات مرتبط با کاهش آب بدون درآمد را بسیار هزینه بر عنوان کرد و گفت: بر مبنای برآوردهای انجام شده جهت کاهش هر یک درصد آب بدون درآمد کل کشور، اعتباری معادل ۲۲ هزار میلیارد تومان مورد نیاز است.