به گزارش خبرگزاری ایمنا، ماه مبارک رمضان ماه تولد قرآن، انس با قرآن، بهار قرآن، ماه شناخت و بهره‌برداری فکری و عملی از قرآن فرارسید؛ ماهی که در شب قدر آن قلب پیامبر اکرم (ص) همه قرآن را از امین وحی فرا گرفت و قرآن از لوح محفوظ بر قلب وسیع و نورانی بزرگ‌ترین پیامبران منعکس شد، ماهی که همه ما با روزه گرفتن، عبادت، مناجات و دعا با زمینه‌سازی و آمادگی معنوی به استقبال دریافت قرآن می‌رویم و می‌خواهیم در پرتو آثار پربرکت روزه خالص، عبادت‌ها و دعاهای همراه آن رابطه خود را با قرآن نزدیک‌تر کنیم و تصمیم بگیریم که خط رابط ما با قرآن همواره استوارتر و محکم‌تر شود.
قرآن، روح ماه رمضان است که در کالبد آن دمیده شده و ارزش و عظمت آن را چند برابر کرده است؛ قرآن، قلب ماه رمضان است که بدون این قلب و ضربان آن جوهره حقیقت در رگ‌های حیات معنوی روزه‌داران به جریان نمی‌افتد، قرآن بهار دل‌ها و ماه رمضان بهار قرآن است چنان که امام باقر (ع) فرمودند: لکل شیء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان؛ برای هر چیز بهاری است، و بهار قرآن ماه رمضان است و امیر مؤمنان علی (ع) در شأن قرآن فرمود: (و تفقهوا فیه فانه ربیع القلوب؛ در قرآن بیندیشید که بهار قلب هاست.)
از این‌رو باید گفت که بخش اعظم برکات ماه رمضان در رابطه با قرآن است و در این ماه باید بذر دستورهای نورانی قرآن را در مزرعه دل‌ها بکاریم تا رشد کند و سرانجام میوه قرآن را در این ماه برای غذای روح برگیریم و قوت قلبمان را در پرتو برکات قرآنی این ماه بیمه کنیم و چنین بهره‌برداری جز از راه انس حقیقی با قرآن به دست نخواهد آمد.
ماه رمضان تجلی‌گاه قرآن
همچنین از آنجا که ماه رمضان ماه نزول قرآن، ماه خدا و ماه تزکیه و تهذیب است و قرآن در شب قدر که در این ماه قرار گرفته، در قلب پیامبر اکرم (ص) تجلی کرده، نتیجه می‌گیریم که ماه رمضان تجلی گاه قرآن و ماه انس با قرآن است که روزه داران مؤمن در این ماه مهمان خدا هستند و در کنار خوان پربرکت قرآن نشسته‌اند و بنابراین باید با تلاوت قرآن انس بگیرند و با تدبر در آیات قرآن و بهره‌گیری فکری و عملی از مفاهیم قرآن بر رشد و تکامل ملکوتی خود بیفزایند.
بنابراین مفهوم انس حقیقی همان همدم شدن آمیخته با عشق و علاقه گرم و ناگسستنی است که ارتباط و پیوند انسان را به آنچه که مورد انس اوست محکم و متصل می‌کند، چنین انسی با خدا و کلام خدا (قرآن) از ویژگی‌های اولیای خدا و هر مؤمن عارف و وارسته است.
بر همین اساس پیامبر (ص) در فرازی از خطبه شعبانیه که در آخرین جمعه شعبان ایراد کردند، فرمودند: هو شهر دعیتم فیه الی ضیافه الله … و من تلافیه آیه من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور؛ ماه رمضان ماهی است که شما در آن به مهمانی خداوند دعوت شده شده‌اید کسی که از شما یک آیه قرآن را در این ماه بخواند، پاداشش معادل ختم قرآن (تلاوت قرآن از آغاز تا پایان) در ماه‌های دیگر است.
بر اساس این توضیحات، ماه مبارک رمضان بهترین فرصت برای تلاوت و تدبر در قرآن است؛ فرصتی که می‌توان حتی در کوتاه‌ترین لحظات بیشترین و بهترین بهره‌ها را برد و انواع مختلف جزءخوانی، بستری مناسب برای این اقدام است؛ قرائت آیات قرآن شامل چهار مرتبه ترتیل، تحقیق، تحدیر (حَدْر) و تدویر است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
تلاوت ترتیل
ترتیل در لغت عبارت است از «نظم و ترتیب در کلام»؛ همچنین «رَتَّلَ الْکَلام» به معنای سخن را خوب بیان کردن قواعد سخن را مراعات کردن است.
به طور کلی ترتیل در اصطلاح قرائت عبارت است از خواندن قرآن به طور منظم، با تأنّی، شمرده و همراه با تدبّر در معانی، بطوری که تمامی قواعد رعایت شود.
تلاوت تحقیق
تحقیق در لغت به معنای «مبالغه در انجام چیزی بدون کمی و زیادی» و «رسیدن به حقیقت شیء» آمده است.
در قرائت قرآن، «تحقیق» عبارت است از خواندن قرآن با حداکثر آرامش و تأنّی حتی «آهسته‌تر از قرائت به ترتیل»، همراه با اشباع مدها، تحقیق همزه‌ها، اتمام حرکات، تحقیق مخارج حروف که همه این‌ها در سایه قرائت آیات با حداقل سرعت، میسر است.
قرائت تحقیق، طریق ورش از نافع، عاصم و حمزه بوده و روشی است که از آن جهت تعلیم قرائت به شاگردان و همچنین تمرین و ریاضت زبان برای فراگیری و ادای کامل قواعد تجویدی استفاده می‌شود.
تلاوت تحدیر (حَدر)
تلاوت تحدیر به معنای سرعت گرفتن و از سراشیبی به پایین آمدن است که مستلزم ازدیاد سرعت است.
در اصطلاح قرائت، عبارت است از خواندن قرآن با سرعت زیاد همراه با رعایت احکام تجوید؛ بدیهی است که در این حال احکام تجویدی با دقت و ظرافت روش پیشین، رعایت نخواهند شد اما به هر حال نباید قواعد قرائت دچار اخلال فاحش گردد.
تلاوت تدویر
حالتی است بین تحقیق و حدر به بیان دیگر، نوعی قرائت است نه به سرعت «حدر» و نه به کُندی «تحقیق». لازم به ذکر است که اکثر اهل اداء، این روش را اختیار کرده‌اند.
در سال‌های اخیر تلاوت قرآن کریم به صورت ترتیل در تمام سال به‌ویژه ماه مبارک رمضان از رسانه ملی پخش می‌شود و بسیاری از قاریان مشهور در جلسات مختلف به مناسبت ماه مبارک رمضان، روزانه یک جز را قرائت می‌کنند و مردم هم آیات را با آن‌ها زمزمه می‌کنند. این شیوه بسیار خوبی است که همه بتوانند قرآن را بخوانند، از سویی در شبکه‌های اجتماعی نیز تلاوت تحدیر روزانه منتشر می‌شود که می‌توان از این فرصت‌ها به بهترین نحو استفاده کرد و بهار طبیعت و قرآن را به بهار جان‌هایمان گره زد.
نظر شما