بدون پیش‌شرط؛ بدون صف / از قطعی سامانه تا تخلف فروشگاه‌ها

به گزارش خبرگزاری ایمنا، شش ماه پس از اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، این طرح وارد مرحله جدیدی به نام «فجرانه» شده است که از هفدهم بهمن آغاز شد و تا سه ماه بعد، یعنی هفدهم اردیبهشت سال آینده ادامه خواهد داشت.

۲۱۰ هزار فروشگاه خُرد و فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش، جانبو، هفت، دیلی‌مارکت، گندم، هایپرفامیلی، وال‌مارکت، محسن، مینومارت، ترقی و فروشگاه‌های اینترنتی اسنپ مارکت و دیجی‌کالا طرف قرارداد شبکه ملی اعتبار هستند که اقلام اساسی را بین متقاضیان استفاده از کالابرگ الکترونیکی توزیع می‌کنند. این طرح دو مزیت دارد، یکی اینکه می‌توانید به اعتبار یارانه خود تا یک ماه جلوتر کالاهای اساسی بر پایه جدول مبنا را خریداری کنید و دوم اینکه در طول دوره مشخص قیمت‌ها برای فرد مصرف‌کننده ثابت می‌ماند.

با گذشت چهار هفته از آغاز این طرح خانوارهای متقاضی استفاده از کالابرگ با مشکلاتی مانند همکاری نکردن برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای طرف قرارداد برای ارائه خدمات، اعلام متصل نبودن به شبکه، فروش اقلام کالابرگ به شرطِ خرید از فروشگاه، گران‌فروشی یا تخلف در محاسبه ضرب و تقسیم یارانه و از همه مهم‌تر صف‌های طولانی در فروشگاه‌ها برای فروش مرغ و گوشت گرم یا منجمد روبه‌رو شده‌اند.

امکان شکایت حضوری و تلفنی از فروشگاه‌ها

علیرضا عسگریان، معاون اقتصادی و رفاهی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌تازگی با اعلام شماره تلفن «۶۳۶۹» برای اعلام شکایت و انتقاد از فروشگاه‌های مجری طرح کالابرگ الکترونیکی اظهار کرد: افراد می‌توانند با مراجعه حضوری به ادارات کل کار مناطق و استان‌ها، نام، کد و محل دقیق فروشگاه را اعلام کنند تا با متخلفان برخورد و سامانه اتصال فروشگاه بسته شود.

در زمینه گران‌فروشی یا تخلفات احتمالی در محاسبه یارانه نیز قرار است سازمان تعزیرات مداخله کند، همچنین مردم می‌توانند از طریق راه‌های اعلام شده طرح شکایت کنند همان‌گونه که بر اساس آمار رسمی وزارت کار در مدتِ اجرای طرح، با بیش از ۱۰ هزار فروشگاه متخلف برخورد شده است.

توزیع چرخشی گوشت

گوشت سفید و قرمز یکی از پرتقاضاترین اقلام در سبد کالابرگ الکترونیک است که در بعضی فروشگاه‌ها به فاصله اندکی از زمان توزیع، به پایان می‌رسد و همین موضوع موجب ایجاد صف‌های طولانی برای خرید محصولات پروتئینی کالابرگ الکترونیک و در نتیجه گلایه مصرف‌کنندگان شده است. در واکنش به این موضوع وزارت کار اعلام کرد که دلیلی برای تشکیلِ صف‌های مردم برای تهیه مرغ و گوشت منجمد در فروشگاه‌های طرف قرارداد وجود ندارد زیرا کالای یارانه‌ای گوشت و مرغ بین منجمد و گرم چرخشی است.

معاون اقتصادی و رفاهی وزیر تعاون خاطرنشان می‌کند: ممکن است فروشگاهی گوشت گرم و فروشگاه دیگری گوشت منجمد در دسترس داشته باشد، فروشگاه‌ها باید مابه‌التفاوت قیمتی یارانه‌ای و آزاد را کسر کرده تا فردِ خریدِ ارزان‌تری داشته باشد، بنابراین شهروندان می‌توانند فروشگاه‌هایی که بی‌جهت صف ایجاد کرده‌اند را معرفی کنند.

سیدرضا یحیوی، مشاور معاون رفاهی و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز با تاکید بر اینکه استفاده از طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک هیچ پیش‌شرطی ندارد، اعلام کرد: اگر فروشگاهی برای استفاده مردم از اعتبار تشویقی کالابرگ الکترونیک پیش‌شرطی می‌گذارد، این موضوع تخلف به‌شمار می‌آید؛ به عنوان مثال ممکن است مغازه‌داری یا فروشگاهی شرط بهره‌مندی از کالابرگ را خرید اجناس دیگر مغازه مطرح کند یا سقف مشخصی از خرید را برای مراجعه کننده تعیین کرده باشد.

یکی دیگر از مشکلات خرید با کالابرگ الکترونیک اختلال سیستم است و برخی یارانه‌بگیران اعلام کرده‌اند که هنگام خرید با اختلال سیستم روبه‌رو شده‌اند و ناچار به ساعت‌ها انتظار برای رفع این مشکل یا انصراف از خرید شده‌اند.

مسئولان وزارت تعاون در پاسخ اعلام می‌کنند که از اردیبهشت تقریباً تمام فروشگاه‌های طرف قرارداد با وزارت تعاون شعب خود را ملزم به اتصال به شبکه وزارت تعاون برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی کرده‌اند، از نظر شبکه‌ای و زیرساختی نیز این طرح مشکلی ندارد و مشمولان می‌توانند با روال تعیین‌شده خرید خود را انجام دهند.

پاسخ پرسش‌ها در اپلیکیشن شما

به‌طور کلی یارانه «سرپرست خانوار» محور بوده و ملاک وضعیت خانوار در درجه اول اطلاعات و وضعیت سرپرست خانوار است و یارانه فقط به حساب این فرد واریز می‌شود.

علیرضا عسگریان، معاون اقتصادی و رفاهی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره برخی ابهامات درباره توزیع یارانه و کالابرگ‌های الکترونیکی و ایراداتی که مردم به نحوه اجرای این طرح وارد می‌کنند، اظهار کرد: حتماً اپلیکیشن کاربردی تلفن همراه به نام (شما) توسط خانوارها نصب شود، یارانه تشویقی ۲۲۰ هزار تومانی در شرایطی به‌طور کامل قابل استفاده است که از تخفیف هر ۱۱ قلم مشمول (ماکارونی، پنیر، مرغ، گوشت، روغن، شکر و شیر) استفاده کنید، به عبارت دیگر مانند گذشته نمی‌توان کل یارانه دریافتی خانوار را برای خرید یکی یا چند قلم کالا استفاده کرد و از یارانه تشویقی نیز بهره برد بلکه ۲۲۰ هزار تومان طرح فجرانه مربوط به تخفیف و مابه‌التفاوت قیمتی همه ۱۱ قلم کالای مشمول طرح کالابرگ الکترونیکی است، بنابراین اگر فردی هر ۱۱ قلم کالا را بخرد، ۲۲۰ هزار تومان یارانه تشویقی برای او به واسطه مابه‌التفاوت قیمتی پرداخت می‌شود.

شارژ حساب سرپرستان خانوار برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی با کالابرگ الکترونیک قرار است تا نیمه اردیبهشت ادامه پیدا کند و احتمال می‌رود در صورت تخصیص اعتبار، این طرح در سال آینده نیز اجرا شود، اما تمام اظهارنظرها درباره احتمال کسر کردن این یارانه از کل یارانه و حساب افراد پس از اردیبهشت نادرست و بی‌اساس است.

معرفی میزان استفاده از کالابرگ در فاکتور

در فاکتوری که فروشگاه‌های طرف قرارداد طرح فجرانه صادر می‌کنند به طور کلی مشخص می‌شود که افراد چقدر از کالابرگ استفاده و چقدر از مبلغ اجناس را نقدی پرداخت کردند، اما هنوز به شکل جزئی مشخص نیست که سهم هر کالا از یارانه چقدر است.

پرتکرارترین سوال مردم این است که آیا استفاده از این طرح اجباری است و باید حتماً یارانه خود را برای خرید سبد غذایی صرف کنیم؟ پاسخ این سوال این است که در خرید کالابرگ هیچ «اجباری» نیست و خانوارها می‌توانند یارانه خود را به صورت نقدی به همان شیوه گذشته دریافت یا با ورود به فرایند خرید کالابرگ، از مشوق‌های آن استفاده کنند.

یکی از شایعات دیگری که درباره یارانه تشویقی فجرانه وجود دارد قطع یارانه نقدی در صورت استفاده از کالابرگ است در حالی که به گفته صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پرداخت یارانه به صورت کالابرگ الکترونیک اختیاری است و قرار نیست یارانه قطع شود.

بر این اساس کسانی که نیاز به خرید اقلام دارند می‌توانند برای تهیه ۱۱ قلم از این اجناس از طریق شبکه اعتباری پشتیبان اقدام کنند، اما اگر از کالابرگ استفاده نکردند در زمان واریز یارانه نقدی، امکان برداشت دارند.

چگونه می‌توان از اعتبار در خرید استفاده کرد؟

با مراجعه به فروشگاه‌های مجاز و با استفاده از همه کارت‌های بانکی سرپرست خانوار مانند خریدهای معمولی با استفاده از کارتخوان می‌توان خرید انجام داد. در فروشگاه‌های زنجیره‌ای در صورت به همراه نداشتن کارت می‌توان با ارائه شماره موبایل و کد ملی اقدام به خرید کرد.

خرید در طرح کالابرگ الکترونیکی مانند خریدهای عادی هیچ هزینه و کارمزدی ندارد و با مراجعه به وبگاه شما به نشانی shoma.sfara.ir یا از طریق برنامه کاربردی «شما» اطلاعات فروشگاه‌های متصل به کالابرگ الکترونیک قابل مشاهده است.

یکی دیگر از پرسش‌های مهم این است که اگر از اعتبار خود استفاده نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟ در پاسخ وزارت تعاون اعلام کرده که استفاده از این اعتبار کاملاً اختیاری است و در صورت استفاده نکردن از مزایای خرید اعتباری، مانند قبل می‌توانید به صورت نقدی در تاریخ واریز یارانه نقدی آن را برداشت کنید.

همچنین در این طرح کالا با برند خاصی در نظر گرفته نشده است، بلکه افراد می‌توانند از گروه کالایی اعلام شده و از هر نشان تجاری دلخواه، خرید خود را انجام دهند.

اصناف تحت پوشش این طرح نیز شامل عمده‌فروشی‌ها، خواربارفروشی، سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی، فروشگاه‌های محصولات لبنی و پروتئینی، تعاونی‌های مصرف و فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌شوند، امکان استفاده از اعتبار در چند مرحله خرید نیز وجود دارد.

یکی از ابهاماتی که وزارت رفاه درباره اعتبار تشویقی کالابرگ الکترونیک به آن پاسخ داده مربوط به اعتبار این طرح است که گفته می‌شود اگر کسی این اعتبار تشویقی را تا ماه بعدی استفاده نکند، می‌سوزد. در توضیح وزارت رفاه آمده است که در صورت استفاده هر فرد از یارانه ۲۰۰ هزار تومانی خود در این ۱۱ قلم گروه کالایی، دولت ۱۲۰ هزار تومان به او تشویقی پرداخت می‌کند که اگر از این اعتبار استفاده نکند، از بین می‌رود یا می‌سوزد، البته دوباره ماه بعدی ۲۰۰ هزار تومان خرید با یارانه از این گروه کالاها ممکن خواهد شد.

رونق تولید و توزیع ۱۲۰ میلیون بسته غذایی

به گفته عسگریان، معاون وزارت تعاون تاکنون ۵۷ درصد (۳۲ میلیون نفر) از مشمولان از طرح کالابرگ الکترونیکی استقبال کرده‌اند، به این ترتیب ظرف دو هفته، ۳۲ میلیون بسته غذایی در چهارچوب کالابرگ الکترونیکی توزیع شد که بی‌سابقه است و در نتیجه آن، جریان تولیدی کشور حرکت و رونق بیشتری گرفت.

وی ادامه داد: تاکنون ۳۰ هزار میلیارد تومان در ماه به این واسطه کالابرگ در گردش قرار دارد که تولید و مصرف را متحول کرده است و قرار است طی سه ماه ۱۰۰ هزار میلیارد با توزیع ۱۲۰ میلیون بسته غذایی میان مردم توزیع می‌شود.

کارشناسان اقتصادی تعادل در قیمت، بهبود فروش شرکت‌ها و تأمین کالری مورد نیاز جامعه را از ویژگی‌های کالابرگ الکترونیک می‌دانند و بر این باورند که به دلیل طولانی شدن روند حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، در قیمت کالای اساسی تورم ایجاد شد، در نتیجه قدرت خرید مردم پایین آمد و تولیدکنندگان زیان دیدند. در پرداخت نقدی یارانه، مردم به دلیل داشتن مشکلات اقتصادی فراوان، ممکن است در اولویت‌بندی، به میزان کالری و ویتامین بدن خود توجه نکنند و کالابرگ در این وضعیت باعث می‌شود که قیمت کالا در زمان رسیدن به دست مردم متعادل‌تر باشد و روند فروش شرکت‌ها نیز بهبود پیدا کند.

هدف دیگر کالابرگ الکترونیک جلوگیری از تورم کالاهای اساسی و کمک به معیشت خانوارهای ضعیف و متوسط جامعه است زیرا می‌توانند کالاهای اساسی مورد نیاز خود را به قیمت سال قبل خریداری کنند و از آسیب‌های تورم در امان بمانند.