به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان‌شرقی، نمود تأثیرگذاری فرهنگی جشنواره سراسری موغام از دوره نخست تا دوره چهارم، به عرصه آوردن استعدادهای کودک، نوجوان و جوان موسیقی آذربایجان و حمایت از آن‌ها است. امروز جشنواره موغام در گام چهارم و عیار به ثمر نشستن این جشنواره طی ۱۰ سال اخیر است که هنرمندان شاخص و تمام‌عیار موسیقی موغام را با خود همراه کرده است.
جشنواره موغام، امروز با حضور رده‌های سنی کودک، نوجوان، جوان و حضور پیشکسوتان و اجراهای جنبی پیامی واضح در عرصه فرهنگی مبنی بر تأثیرگذاری در جامعه خطاب به سیاست‌گذاران فرهنگی دارد؛ مسیر سعادت سیاست‌گذاری فرهنگی از میراثی فرهنگی می‌گذرد که حافظه جامعه قرن‌های متمادی با فرهنگ و ادبیات آن گره خورده است و با ذوق و شوق خود را مخاطب آن می‌داند.
آشنایی نسل جدید از جمله کودکان و نوجوانان با مفاهیم متعالی ادبیات و فرهنگ موسیقی موغام، اتفاقی است که جدای از ابتذال‌ستیزی، پیوندی ناگسستنی با نسل‌های آینده برقرار می‌کند و امروز در خدمت تربیت نسل جدیدی است که ایفای آن‌ها معنویت، زلالی، عشق و اخلاق برگرفته از موغام را به ثمر نشانده است و کودکان درس‌آموز از این مفاهیم، جامعه را به‌سوی روشنی و تعالی خواهند کشانید و تعقل و عشق‌ورزی مضامین و معارف موسیقی موغام جامعه را از انحطاط نجات خواهد داد و همین کافی است تا ضرورت پرداختن به فرهنگ موغام در جامعه درک شود.
حفظ میراث فرهنگی ملموس و ناملموس، مهم‌ترین رسالت شهروندانی است که حداقل پیوندی با این میراث دارند. موغام و میراث ادبی، فرهنگی و هنری موغام از ادبیات متعالی، اخلاقی و معنوی آن گرفته تا آوای هنرمندان عرصه موغام در آذربایجان و صدای آسمانی سازهای منحصربه‌فرد آن، فرصتی است که پیوند ناخودآگاه جمعی را با خود محکم‌تر کرده است.
اگرچه که استعدادیابی امروزه در جامعه ایرانی تبدیل به عادتی سازمانی شده، اما جشنواره موغام هرگز از استعدادهای خود جدا نبوده و نشده است و پیشکسوتان موسیقی موغام و هنرمندان کودک این جشنواره، سال‌های سال مورد احترام و مخاطب این جشنواره بوده‌اند.
حضور زنان در بخش نوازندگی جشنواره از نکاتی است که جشنواره موغام به آن پرداخته است. اجرای زنده هنرمندان در یکی از مناطق شهری متمرکز بر جمعیتی است که سال‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری فرهنگی مغفول مانده‌اند تا روح سرزندگی هویت در اذهان عمومی زنده شود. برگزاری این جشنواره نه صرف برگزاری یک اجرای موسیقی بلکه ارج نهادن به میراث فرهنگی و پیوند و آشتی جامعه با فرهنگ، هویت و نشاط اجتماعی است، اتفاقی است که در این جشنواره به آن پرداخت شده است.
اگرچه سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری تبریز سال‌ها است یک‌تنه به این مهم پرداخته است و این رویداد غایبان بزرگی دارد، اما حضور شهروندان تبریزی و استادان پیشکسوت موسیقی موغام از سراسر ایران به مرکزیت تبریز، چهره‌ای ملی به این رویداد بخشیده و کهن‌فرهنگ‌شهر تبریز آغوش خود را برای تعالی فرهنگ اصیل آذربایجان باز کرده است.
این جشنواره یکی از تخصصی‌ترین جشنواره‌های موسیقی در کشور شناخته شده است که به همت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری تبریز و با مشارکت ۵۰ داور برگزار میشود. مرحله دوم و سوم چهارمین جشنواره سراسری موسیقی موغام از سی‌ام بهمن تا چهارم اسفند در آمفی‌تئاتر فرهنگسرای الغدیر تبریز برگزار میشود و اختتامیه این جشنواره نیز شنبه، پنجم اسفند در مرکز همایش‌های بین‌المللی شهریار (خاوران) برگزار خواهد شد.
ظرفیت بین‌المللی شدن جشنواره موغام
کهن‌شهر تبریز از دیرباز مرکز تمدن، اقتصاد، سیاست و مدنیت و طی سال‌های اخیر میزبان رویدادهای فرهنگی، ادبی و هنری بین‌المللی بوده است. ظرفیت فرهنگی و جغرافیایی تبریز، این شهر را در مقام خاستگاه رویدادهای بزرگ قرار داده است.
امیر نصیربیگی، رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری تبریز در خصوص ظرفیت بین‌المللی جشنواره موسیقی موغام تصریح می‌کند: ظرفیت برگزاری بین‌المللی و فرامنطقه‌ای جشنواره موسیقی موغام با مطالعه دقیق و علمی در دوره‌های آینده وجود خواهد شد.
وی می‌افزاید: برگزاری جشنواره موسیقی عاشیق‌لار و موسیقی اقوام ایرانی نیز از برنامه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این سازمان برای سال آینده در تبریز است.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری تبریز با تاکید بر صیانت از موسیقی اصیل و فاخر موغام تصریح می‌کند: شناسایی جوانان و نوجوانان مستعد، ایجاد روحیه نشاط و هنردوستی در میان عموم شهروندان و تلاش در راستای ارتقای سطح علمی هنرمندان موسیقی از اهداف برگزاری این جشنواره است.
نصیربیگی با اشاره به تقویت زیرساخت‌های فرهنگی با برگزاری چنین رویدادهایی اظهار می‌کند: آذربایجان نقش مرکز و مرجعیت هنر در کشور را ایفا می‌کند و رسالت ما احیای هویت تاریخی و بومی منطقه با برگزاری چنین جشنواره‌هایی است.
وی اضافه می‌کند: شرکت‌کنندگان در این جشنواره، ترک‌زبانان از هشت استان آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، اردبیل، زنجان، همدان، تهران، البرز و لرستان هستند.
این مقام شهرداری تبریز با اشاره به ارسال ۳۴۷ اثر به دبیرخانه این جشنواره می‌گوید: ۵۸ نفر هنرمند زن و ۲۸۹ نفر هنرمند مرد از ۱۸ شهر کشور در این رویداد شرکت کردند که ۱۳۴ نفر به بخش نهایی راه یافتند.
جشنواره موسیقی موغام، فرصتی برای حضور ادبیات معاصر تبریز است
رامین غزنوی، مدرس موسیقی آذربایجانی و داور چهارمین جشنواره سراسری موسیقی موغام با اشاره به رشد ادبیات ترکی فاخر تبریز در عرصه موسیقی، عنوان می‌کند: جشنواره موسیقی موغام، فرصتی برای حضور ادبیات معاصر تبریز است تا پیوند موسیقی موغام در کنار حضور ادبیات کهن، با ادبیات معاصر حفظ شود.
وی با تاکید بر ضرورت برگزاری جشنواره موسیقی موغام، می‌گوید: آشنایی نسل جدید با موسیقی موغام و ظرفیت‌های موسیقیایی آن، مستلزم برگزاری جشنواره‌های فرهنگی است که ضمن استعدادیابی و حضور هنرمندان جدید، فرصت درس‌آموزی از بزرگان و پیشکسوتان موسیقی موغام را فراهم می‌کند.
مدرس موسیقی اظهار می‌کند: این جشنواره یکی از رویدادهای فرهنگی شاخص کشور محسوب میشود که توانسته است در کشف و حمایت از استعدادهای شاخص در رده‌های سنی مختلف طی چند دوره موفق عمل کند.
غزنوی به ثمر نشستن این جشنواره را حاصل دوره‌های پیشین می‌داند و می‌گوید: زحمت‌های چندین ساله پیشکسوتان و استادان موسیقی موغام در تربیت استعدادها، زمینه حضور پرشور هنرمندان این جشنواره را فراهم کرده است.
وی با اشاره به حضور رده‌های سنی مختلف در این جشنواره تاکید می‌کند: توجه به ظرفیت‌های سنی در انتخاب و ایفای آثار یکی از نکاتی بود که هنرمندان به آن توجه ویژه داشتند.
جشنواره موسیقی موغام، نیازمند دبیرخانه‌ای دائمی است
خسرو سرتیپی، شاعر و محقق ادبی و داور چهارمین جشنواره سراسری موسیقی موغام با تاکید بر لزوم استمرار این جشنواره در سال‌های آینده، تاکید می‌کند: جشنواره موسیقی موغام، نیازمند دبیرخانه‌ای دائمی است تا بتواند ارتباط خود را با هنرمندان حفظ کند.
وی با اشاره به اینکه این جشنواره، موسیقی موغام را به نسل‌های آینده معرفی خواهد کرد، ادامه می‌دهد: این رویداد بزرگ که امروز شاهد استقبال کم‌نظیر هنرمندان جوان هستیم، هنرمندان شاخص دوره‌های گذشته را نیز گرد هم آورده است.
این محقق ادبیات ترکی با اشاره به حضور و شرکت استعدادهای شاخص موسیقی موغام در این جشنواره تصریح می‌کند: با توجه به رشد کیفی و کمی جشنواره سراسری موسیقی موغام، بین‌المللی شدن این جشنواره در دوره‌های بعدی مورد انتظار است.
سرتیپی با اشاره به لزوم توجه نهادهای دولتی به مقوله فرهنگ‌سازی اجتماعی اظهار می‌کند: فرهنگ‌سازی، نشاط اجتماعی، توجه به هویت شهری و تاریخی یک جامعه از وظایف نهادهای دولتی به‌ویژه نهادهای فرهنگی است که سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری تبریز با برگزاری چنین رویدادی به این مهم پرداخته است.
وی با اشاره به توجه ویژه هنرمندان به این رویداد اضافه می‌کند: حضور پرشور هنرمندان در رده‌های سنی مختلف، نتیجه تلاش‌های استادان و موسیقی‌دانان در آموزشگاه‌های موسیقی آذربایجانی است که در تربیت چنین استعدادهایی نقش مهمی ایفا می‌کنند.
سازهای موغام بر زمین مانده‌اند
ظرفیت موسیقی موغام به‌ویژه سازهای موسیقی موغام از جمله تار، قانون، قاوال، ناغارا، قوشا، کمانچه و قارمون، ظرفیتی مغفول است که توجه بیشتر هنرمندان را می‌طلبد.
نوازندگان انگشت‌شمار موسیقی موغام اگرچه بیش از پیش بر یادگیری هرچه بهتر این صنعت متمرکز می‌شوند، اما باید گفت که سازهای موغام بر زمین مانده‌اند.
زهرا شریفی، نوازنده جوان بخش قانون در جشنواره سراسری موسیقی موغام می‌گوید: تعداد نوازندگان موغام در کشور و تبریز انگشت‌شمار است.
وی اظهار می‌کند: جشنواره موغام، فرصتی تکرارنشدنی برای رشد نوجوانان و جوانان است و به علت حضور داوران برجسته این جشنواره در سطح بالایی قرار دارد.
هنرمند جوان در خصوص ظرفیت و قابلیت ساز قانون، خاطرنشان می‌کند: قانون ساز مناسبی برای بانوان است و با توجه به تعداد نوازندگان اندک این ساز در جامعه، اهمیت و اولویت بیشتری برای یادگیری دارد.
موسیقی موغام این روزها در تبریز نواخته میشود و مجالی برای گوش سپردن به آوایی معنوی است که از اخلاق، عشق، معرفت و زیبایی سخن می‌گوید. مجال شنیدن موغام، مجال شنیدن فرهنگ، هویت و مدنیت مکتب تبریز است و جشنواره موغام، امیدی برای زنده نگه‌داشتن مکتب تبریز است.
حفظ داشته‌ها مهم‌تر از به دست آوردن آن‌ها است و بازگشتن استعدادهای موسیقی پس از تحصیل در دانشگاه‌های بین‌المللی به وطن خود نشان از ارزش‌آفرینی موسیقی موغام در ایران دارد؛ با این همه امید آن است که کهن‌فرهنگ‌شهر تبریز روزی به آرزوی همه دوستداران تبریز که نقش‌آفرینی در عرصه فرهنگ است دست پیدا کند و استعدادهای جوان جشنواره موغام مشغول تربیت نسل‌های آینده در دانشگاه‌های موسیقی تبریز باشند.
نظر شما