به گزارش خبرگزاری ایمنا، مُعَرَّق‌کاری یکی از صنایع دستی است که در آن قطعه‌های کوچک کاشی، چوب، فلز و مانند آن‌ها را بر اساس طرح و نقشه قبلی، کنار هم روی یک سطح چسبانده می‌شود و نتیجه آن نیز معمولاً تصویری است که با چیدن منظم و هموار قطعات کوچک سنگ‌ها، چوب‌های رنگی یا سفال کنار هم ساخته می‌شود.
معرق چوب تلفیقی از انواع چوب‌های خودرنگ و موادی همچون استخوان، صدف، روی، عاج و خاتم است که روی سطح چوب نقشی را به وجود می‌آورد.
اگر نگاهی به تاریخچه این هنر در ایران بیندازیم، شاهد خواهیم بود که معرق یکی از رشته‌های پرپیشینه صنایع دستی ایران است که نسبت به صنایع دیگر چوبی در ایران از قبیل خاتم, نازک‌کاری, منبت، خراطی و بافت سبد و حصیر دارای قدمت بیشتری است، در واقع بشر از هزاران سال پیش از چوب به واسطه شکل متناسب آن برای ایجاد سرپناه، ساخت قایق و دیگر موارد استفاده می‌کردند و بررسی آثار مربوط به سه هزار سال قبل از میلاد که در شوش به دست آمده، نشان‌دهنده این مطلب است که مردمان بومی ایران نه‌تنها از چوب برای کلبه‌سازی خود استفاده می‌کردند، بلکه در ساخت نردبان و دیگر وسایل زندگی هم از آن بهره می‌بردند.
در دوران هخامنشی هم استفاده از چوب بسیار متداول بوده است، به‌طوری که در ساخت عمارت‌های کاخ هخامنشیان از درخت‌های بلوط ایرانی و سدر لبنانی استفاده می‌شده است، به این ترتیب قبل از استعمال آهن در ساخت بنا، تخت جمشید بزرگ‌ترین سطح زیربنایی بود که از چوب در آن استفاده فراوانی شد و تمام این آثار چوبی در اثر آتش سوزی از بین رفت.
اکبر شهنواز، یکی از هنرمندان رشته هنری معرق در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص نحوه ورود خود به این عرصه می‌گوید: هنر معرق را از کودکی شروع کردم؛ چراکه پدرم دبیر فنی رشته صنایع چوب در هنرهای تزئینی بود و وی نیز این کار را زیر نظر استادان آلمانی فراگرفت.
وی ادامه می‌دهد: رشته تحصیلی و شغل پدرم انگیزه شد که من از کودکی معرق را زیر نظر او شروع کنم و ادامه دهم.
این هنرمند رشته معرق با بیان اینکه در ادامه مسیر آموزش به این هنر علاقه‌مند شدم، تصریح می‌کند: پدر همیشه پاسخگو، مشوق و معلم من بود، در همین راستا توانستم رشد چشمگیری در این رشته داشته باشم.
شهنواز با اشاره به تاریخچه رشته معرق خاطرنشان می‌کند: رشته معرق تاریخچه بسیار کهنی دارد و به‌عنوان یک هنر رنگی محسوب می‌شود؛ چراکه در این رشته از چوب‌های رنگی با ضخامت که قابلیت بازسازی و ماندگاری طولانی طی سال‌های زیاد را دارند، استفاده می‌شود.
وی می‌گوید: هنر معرق از دوره صفویه روی درهای مساجد با نوشتن آیات و لغات آغاز شد و از دوره پهلوی اول به صورت جدی ادامه یافت.
این هنرمند معرق درباره تاریخچه آموزش این هنر در اصفهان توضیح می‌دهد: از سال ۱۳۱۵ که اوج تشکیل و آغاز فعالیت هنرستان‌های ایران بود، در اصفهان نیز هنرستانی با دو بخش صنعتی و هنری شکل گرفت که در ادامه به دو بخش هنرستان زیبا و هنرستان صنعتی تفکیک شد.
شهنواز با اشاره به سخنی از پدر یادآوری می‌کند: «در آن دوره معلمان مدرسه، آلمانی زبان بودند از این‌رو برای برقراری ارتباط کلامی با آن‌ها باید زبان آلمانی را فرامی‌گرفتیم.»
هنرمند رشته معرق عنوان می‌کند: هنر معرق شامل علم، هنر و فن است در همین راستا افراد فعال در این رشته باید این سه ویژگی را با هم داشته باشند تا بتوانند هنرمند کاملی باشد؛ اما امروزه هنرمندان معرق تنها در حد هنر با این رشته آشنا هستند و علم و فن کاملی از آن ندارند.
شهنواز با بیان اینکه هنر معرق زیبا، بدون حاشیه، خوب و جذاب است، خاطرنشان می‌کند: مردم با هنر معرق آشنا و به آن علاقه‌مند هستند، اما از آنجا که هر روز قیمت مواد، چوب، رنگ و سایر مواردی از این دست گران می‌شود، خرید مردم نیز کاهش پیدا کرده است.
نظر شما