به گزارش خبرنگار ایمنا، در حاشیه دوازدهمین اجلاس وزرای حمل ونقل سازمان همکاری اقتصادی اکو که به تازگی برگزار شد، سرانجام پروتکل کریدور حمل و نقلی چین به اروپا از مسیر ازبکستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه به امضای وزرا و نمایندگان کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) رسید.
با امضای این پروتکل، تعرفه‌ها و رویه‌های حمل و نقلی و فرایندهای مرزی در چارچوب پروتکل کریدور حمل و نقلی چین به اروپا از مسیر ازبکستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه، یکسان‌سازی و هماهنگ می‌شود و قرار است سهم قابل توجهی از حجم ترانزیت چین به اروپا به مسیر ترانزیت شرقی غربی ایران جذب شود تا همه کشورهای منطقه بتوانند دسترسی امن و ارزانی را برای اتصال به جغرافیای پیرامونی از مسیر ایران بیابند.
طرح «جاده ابریشم» و «کریدور شرق به غرب» یا «چین به اروپا» از جمله مباحث داغ صنعت حمل و نقل در منطقه و جهان است.
جاده ابریشم یا راه ابریشم مجموعه راه‌های به‌هم پیوسته بود که تا قرن پانزدهم میلادی خاور، باختر، جنوب آسیا، شمال آفریقا و شرق اروپا را به هم پیوند می‌داد. مسیری که به مدت ۱۷۰۰ سال بزرگترین شبکه بازرگانی دنیا بود و تا قرن پانزدهم میلادی مهم‌ترین مسیر اقتصادی جهان به شمار می‌آمد.
امروزه نیز چین یکی از صادرکنندگان اصلی به اروپا است و این بار از روش‌های مختلف حمل و نقلی به اروپا ترانزیت می‌شود. با فعال‌شدن کریدورهای منطقه‌ای بویژه کریدور شرق به غرب، این امکان برای کشور ما نیز فراهم شد که مسیر ایران بخشی از انتقال بار این کشور به اروپا باشد.
کارشناسان بر این باورند که کوتاه‌ترین و اقتصادی‌ترین مسیر حمل و نقل کالا میان چین و اروپا برای تحویل کالاها در حال حاضر مسیر ریلی از طریق ایران است.
در سال‌های اخیر مسیر رسیدن چین به اروپا بارها تغییر کرده بود. در سال ۲۰۲۲، پیش از آغاز جنگ روسیه اوکراین، قرار بود غرب و چین از مسیر قزاقستان و روسیه به اروپا متصل شود اما با شروع جنگ روسیه اوکراین این نقشه تغییر کرد و قرار شد چین و آسیای مرکزی از مسیر آذربایجان به ترکیه و سپس به اروپا متصل شوند. در کریدور جدید ایران و روسیه از این مسیر حذف شده بودند اما این مسیر هم به نتیجه نرسید و با ایجاد کریدور جدیدی برای اتصال آسیای مرکزی به اروپا، قرار است ایران را به جاده ابریشم برگرداند.
بهره‌مندی ایران از احیای جاده ابریشم
رحمان سعادت، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره امضای پروتکل ایجاد کریدور چین به اروپا از مسیر ایران، اظهار کرد: دو قطب تجاری قدیمی جهان یعنی اروپا و چین از سالیان بسیار دور مورد توجه بوده است و تجارت در این مسیر از طریق جاده ابریشم صورت می‌گرفته است، این دو قطب تجاری برای برقراری ارتباط باید از مسیرهای مختلف عبور می‌کردند که یکی از مسیرها ایران بوده است.
وی با اشاره به برقراری تجارت بین اروپا و چین از سالیان بسیار دور، گفت: این مبادلات در گذشته از طریق جاده ابریشم صورت می‌گرفت و عبور و مرور این کالاهای تجاری سبب می‌شد که کشورهای در مسیر نیز از این شرایط بهره‌مند و از رشد اقتصادی خوبی برخوردار شوند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کشورهای منطقه در چند دهه گذشته را احیای این جاده دانست و ادامه داد: به ویژه در شرایط کنونی که ایران در سیاست خارجی خود نگاه به سمت شرق دارد و در رأس آنها چین به عنوان قطبی که در طول دو دهه گذشته از رشد اقتصادی خوبی برخوردار بوده است، احیای جاده ابریشم می‌تواند کشور ما را نیز از این موضوع بهره‌مند کند از جمله اینکه بتوانیم راهکاری برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی در پیش بگیریم.
لزوم برقراری دیپلماسی فعال
وی سرمایه‌گذاری داخلی در این حوزه را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: کشور ما باید دیپلماسی فعالی داشته باشد تا بیشترین بهره را از این فرصت طلایی ببرد.
سعادت مهم‌ترین حوزه سرمایه‌گذاری را مربوط به زیرساخت‌ها و مسیر رفت و برگشت اعلام کرد و افزود: اکنون نیز شاهد هستیم که بسیاری از کالاها از سمت ترکیه وارد و از استان خراسان خارج می‌شود در حالی که برخی موارد، این جاده‌ها کیفیت لازم را ندارد و این وسایلی که در آن تردد و کالا جابه جا می‌کنند دچار سوانح و حوادث می‌شوند.
وی فراهم نبودن زیرساخت‌ها را تهدیدی برای کاهش انگیزه بهره‌برداران معرفی کرد و یادآور شد: در صورتی که بتوانیم زیرساخت‌های جاده‌ای و حمل‌ونقل را گسترش دهیم، میزان تردد در مسیرهای ترانزیتی افزایش یافته و این موضوع نیز بر روی تجارت این خط تأثیرگذار خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: مسئله مهم دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که باید ریسک ناشی از تجارت و ترانزیت در این مسیر کاهش یابد، هر چقدر این مسیر امن باشد و کشورهای فعال در آن از جنگ و درگیری خودداری کنند، زمینه بهتری برای شکوفایی اقتصادی آنها فراهم می‌شود، بنابراین پیشنهاد می‌شود که سیاست خارجی همه کشورها به ویژه ایران در راستای تنش‌زدایی در راستای افزایش تجارت و رشد اقتصادی باشد.
احیای مجدد راه ابریشم از مسیر اصلی خود که ایران نیز بخشی از آن است می‌تواند برای ایران فرصت‌های قابل توجهی در این کریدور جهانی فراهم کند که لازم است از این فرصت به خوبی بهره برداری شود.
نظر شما