یکی از مهم‌ترین سنجه‌ها «سرمایه در گردش» شرکت است که آن را معیاری برای بررسی نقدینگی شرکت در بازه‌های زمانی مشخص در نظر می‌گیرند. در ادامه با سرمایه در گردش و اهمیت آن آشنا خواهیم شد.
سرمایه در گردش چیست؟
سرمایه در گردش (Working Capital) به مجموعه‌ای از دارایی‌ها و منابع مالی می‌گویند که برای تامین نیازهای روزمره یک سازمان یا واحد تجاری لازم است. این سرمایه برای ادامه فعالیت‌های واحد تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرمایه در گردش خالص هر شرکت از فرمول ساده‌ی زیر قابل محاسبه است:
بدهی‌های جاری – دارایی‌های جاری = سرمایه در گردش خالص
سرمایه در گردش معمولا از دو جنبه مختلف بررسی می‌شود: دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری.
- دارایی‌های جاری شامل مواردی مانند موجودی کالا، حساب‌های دریافتنی از مشتریان و سرمایه‌گذاری‌هایی است که قابلیت تبدیل به وجه نقد را در کوتاه‌مدت دارند.
- بدهی‌های جاری شامل وام‌ها و حساب‌های پرداختنی به تامین کنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات دریافت‌شده توسط شرکت است.
واضح است که حفظ تعادل میان میزان دارایی‌های جاری شرکت و بدهی‌های جاری آن، با هدف افزایش جریان وجوه نقد و تامین نیازهای روزمره در سازمان، برای مدیران اهمیت بالایی دارد. علاوه بر آن، سرمایه در گردش شاخص مالی مهمی در تعیین وضعیت شرکت، سنجش اعتبار آن و تامین رضایت سهامداران به شمار می‌رود.
سرمایه ثابت شرکت چیست؟
مفهومی که در مقابل سرمایه در گردش قرار می‌گیرد، با نام سرمایه ثابت شناخته می‌شود. در واقع سرمایه ثابت به دارایی‌ها و منابع مالی اشاره دارد که در فعالیت‌های بلندمدت سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولا منابع سرمایه ثابت شرکت به طور مستقیم قابل تبدیل به وجه نقد نیستند.
سرمایه ثابت شامل دارایی‌هایی مانند ساختمان‌های تحت مالکیت شرکت، تجهیزات ادارای و تولیدی، دستگاه‌ها، اموال مختلف، خودروها و منابع انسانی است که سازمان برای ادامه حیات خود در بلندمدت به آن‌ها نیاز خواهد داشت.
نسبت سرمایه در گردش چیست؟
نسبت سرمایه در گردش یکی از نسبت‌های مالی است که نشان می‌دهد وضعیت سلامت مالی شرکت چگونه است. این نسبت برای تحلیل‌های مالی سهام شرکت‌ها هم کاربرد دارد و نرخ به دست آمده از آن، تفاسیر متفاوتی دارد. برای محاسبه این نسبت، مقدار فعلی دارایی‌های جاری شرکت را به بدهی‌های جاری شرکت تقسیم می‌کنند. از پاسخ این کسر عددی به دست می‌آید که تفاسیر آن را در ادامه شرح می‌دهیم:
- اگر عدد به دست آمده از محاسبه نسبت سرمایه در گردش از ۱ کمتر باشد، شرکت در پرداخت بدهی‌های جاری خود با مشکل مواجه است و منابع مالی کافی برای پوشش این بدهی را نخواهد داشت.
- اگر عدد به دست آمده از محاسبه نسبت سرمایه در گردش از ۱ بیشتر باشد، شرکت دارایی‌های کافی برای پوشش بدهی‌های جاری خود را در دست دارد و در بازه زمانی کوتاهی می‌تواند این بدهی‌ها را پرداخت کند.
- اگر عدد به دست آمده از محاسبه نسبت سرمایه در گردش از ۲ بیشتر باشد، نسبت دارایی‌های جاری شرکت به بدهی‌های جاری آن به قدری است که شرکت می‌تواند به سرمایه‌گذاری‌های جدید فکر کند و منابع خود را در دارایی‌های دیگر سرمایه‌گذاری کند.
- توجه داشته باشید، بهترین نرخ سرمایه در گردش از نظر تحلیل‌گران اقتصادی برای یک شرکت، بدون توجه به حوزه عملکرد و اندازه آن، در بازه 2/1 تا 2 قرار می‌گیرد. این نسبت برای تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها و برای ارزیابی وضعیت مالی شرکت‌ها هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- توجه داشته باشید، همیشه عدد به دست آمده از محاسبه نسبت سرمایه در گردش بیشتر از ۲ نشان‌دهنده وضعیت خوب شرکت نیست. در بسیاری از موارد نشان می‌دهد که شرکت منابع مالی مازاد خود را نه تنها به سرمایه‌گذاری جدید که به چرخه تولید خود نیز تزریق نکرده است. در حالت دیگر، عدد سرمایه در گردش بیشتر از دو نشان‌دهنده موجودی کالای بسیار زیاد است.
کلام آخر
سرمایه در گردش یکی از عوامل اصلی در سنجش سلامت و تعیین وضعیت عملکرد مالی شرکت‌ها است. در این مطلب سرمایه در گردش، سرمایه نسبت، نسبت سرمایه در گردش و کاربرد آن‌ها در شناخت وضعیت شرکت را مورد بررسی قرار دادیم. توجه داشته باشید برای مقایسه این عوامل در شرکت‌های مختلف، لازم است شرکت‌هایی از یک گروه صنعتی را انتخاب کنیم. دلیل این مساله، شرایط خاص، سیاست‌گذاری‌های دولت در مورد صنایع مختلف و مدل‌های درآمدی متفاوت آن‌ها است.
نظر شما