به گزارش خبرنگار ایمنا، شرکت دانش‌بنیان یا شرکت متمرکز بر دانش به مجموعه‌هایی اطلاق می‌شود که دانش و فناوری، جزئی جدایی‌ناپذیر از دارایی آنها باشد. دانش‌بنیان در ایران شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور و تحقق اهداف علمی و اقتصادی تلاش می‌کند. امروزه حرف نخست در دنیا را شرکت‌های دانش‌بنیان می‌زنند، چراکه هدف اصلی این شرکت‌ها حرکت به سوی دنیایی نوین است، در این زمینه شرکت‌های دانش بنیان ایرانی روز به روز در حال پیشرفت و مقابله با رقبای خارجی است.
در سال‌های اخیر، شرکت‌های فناور به بازوی حرکتی ایران اسلامی برای رسیدن به پیشرفت تبدیل شده‌اند. تفاوت بنیادین نگاه سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی به علم و فناوری با دوره‌های پیشین، محسوس است و با توجه به آن می‌توان گفت که اگرچه پیشرفت علم و فناوری در جهان امری ناگزیر بود، اما این نظام فکری خودباور است که می‌تواند آن را هدایت کند و به سود جامعه به کار گیرد.
درست است که وضعیت کمی و کیفی دانش‌بنیان‌ها در سال‌های اخیر رو به رشد بوده و توانسته است رتبه ایران را در شاخص‌های نوآوری ارتقا دهد، اما با توجه تأکیدات مقام معظم رهبری، انتظار می‌رود مسئولان امر ضمن تسهیل روند دانش‌بنیانی، برای افزایش سطح کیفی محصولات مبتنی بر فناوری نیز تلاش کنند تا شاهد نفوذ بیشتر تولیدات دانش‌بنیان در صنایع باشیم و در ادامه اشتغال‌زایی رونق پیدا کند.
مهدی حافظ‌پور، مدیر تحقیق و توسعه یکی از این شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه بهبود ارتباطات است که تا امروز دستاوردهای بسیاری از جمله ساخت کنتورخوان هوشمند، کلید دیمر لمسی هوشمند و کنترل پنل داشته است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، از زمینه فعالیت شرکت خود و مسیرهای توسعه علمی و صنعتی کشور به‌واسطه حمایت از دانش‌بنیان‌ها گفت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
ایمنا: در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کنید؟
حافظ‌پور: شرکت ما از سال ۱۳۸۹ در زمینه فیبر نوری و تجهیزات مخابراتی فعالیت خود را آغاز کرد، در ادامه بعد از ۱۰ سال فعالیت در این زمینه از سال ۱۳۹۶ وارد عرصه خانه هوشمند شدیم که در این راستا به ساخت و فروش محصولاتی مانند کلیدهای روشنایی، پریز هوشمند و ترموستات هوشمند پرداختیم.
قدم بعدی ورود به میدان فعالیت در زمینه شهر هوشمند با ساخت دستگاه‌های صنعتی مانند ماژول ۱۶ بود. یکی دیگر از دستاوردهای دیگر ما در این زمینه ساخت دستگاه کنتورخوان هوشمند بود که توانایی مانیتور کردن کنتورهای برق از راه دور و صدور قبض به صورت خودکار و بدون نیاز به مأمور برق را داشت.
ایمنا: ایران در زمینه شهر هوشمند چه جایگاهی دارد؟
حافظ‌پور: فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در زمینه شهر هوشمند بر لبه تکنولوژی دنیا قرار دارد و مشابه فعالیت‌هایی است که در به‌روزترین نمایشگاه‌های تکنولوژی دنیا به نمایش گذاشته می‌شود. به طور کلی امروزه می‌توان با استفاده از میکروتکنولوژی و هوش مصنوعی فعالیت‌های روزانه بسیاری را بدون دخالت نیروی انسانی انجام داد. انجام فعالیت‌هایی مانند خواندن کنتور و تشخیص نشت گاز و آب به صورت اتوماسیون، زمینه کاهش هزینه‌ها را ایجاد خواهد کرد.
ایمنا: حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان آن‌گونه که باید و شاید انجام شده است؟
حافظ‌پور: تا امروز حمایت‌های خوبی صورت گرفته است، به عنوان مثال واحد تحقیق و توسعه کارگاهی را در اختیار صاحبان شرکت‌های نوظهور که دغدغه فعالیت دارند، اما مکان مناسبی ندارند قرار می‌دهند تا این شرکت‌ها بتوانند فعالیت خود را آغاز کنند.
تلاش‌هایی صورت می‌پذیرد تا با معرفی نیروی کار فارغ‌التحصیل به شرکت‌ها، زمینه آشنایی و فعالیت این افراد را در بازار کار ایجاد کنند، با این وجود هنوز بر سر راه شرکت‌های دانش‌بنیان موانعی وجود دارد که رفع آنها نیازمند حمایت بیشتر در این زمینه است.
ایمنا: دانش‌بنیان‌ها چگونه می‌توانند در مهاجرت معکوس نخبگان به ایران نقش داشته باشند؟
حافظ‌پور: فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه ایده‌های جدید و تحول‌آفرین است. معمولاً علاقه افراد تحصیل‌کرده و توانمندی که در اندیشه مهاجرت هستند نیز با این ایده‌های نو هم‌راستا است. در این بین اگر حمایت‌های مالی از شرکت‌های دانش‌بنیان به خصوص در واردات قطعات پرکاربرد و پیشرفته جهانی افزایش پیدا کند، زمینه پیشرفت باز خواهد شد. به‌طور کلی موانعی زیادی در مسیر تشکیل، ثبت و فروش کسب‌وکارهای دانش‌بنیان وجود دارد که کاهش آنها می‌تواند برای فعالیت افراد در داخل کشور ایجاد انگیزه کند.
مسئله دیگر افزایش ارتباط دانشگاه‌ها با صنایع است که یکی از بهترین فعالیت‌های انجام شده در این زمینه طرح «دستیار فناوری» است. در این طرح نیروی متخصص دانشگاهی به محیط کار معرفی و با آن آشنا می‌شود، این فعالیت هم بستر پیشرفت کشور را فراهم می‌کند، همچنین نرخ مهاجرت نخبگان به خارج از کشور را کاهش می‌دهد.
ایمنا: چگونه می‌توان زمینه ارتباط صنایع را با دانشگاه‌ها افزایش داد؟
حافظ‌پور: امروزه جو بعضی از مراکز علمی به‌گونه‌ای است که برخی اساتید با فعالیت عملی دانشجو در کنار تحصیل مخالفت می‌کنند، اما این رویکرد اشتباه است و باید از کار و فعالیت عملی دانشجو در کنار تحصیل حمایت شود.
ملاک برتر بودن در دانشگاه‌ها به سمتی سوق پیدا کرده که پایان‌نامه‌ها و تحقیقات دانشگاهی بیشتر به صورت تئوری نگارش می‌شوند، اما اگر عملکرد دانشگاه به‌گونه‌ای باشد که فقط پایان‌نامه‌های کاربردی و قابل را اجرا مورد پذیرش قرار گیرد، ارتباط بین صنعت و دانشگاه توسعه خواهد یافت.
ایمنا: جایگاه علمی ایران در جهان کجاست؟
حافظ‌پور: پتانسیل علمی کشورهای آسیایی بیشتر از کشورهای غربی است. ایران از نظر پتانسیل علمی جایگاه رفیعی دارد و در صورتی که بتوانیم از این پتانسیل به بهترین نحو بهره‌برداری کنیم و با رفع مشکلات مانع مهاجرت متخصصان داخلی شویم ، شاهد پیشرفت چشمگیری خواهیم بود.
نظر شما