به گزارش خبرنگار ایمنا، سال تحصیلی برای دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌های آنها پس از تعطیلی آموزش‌های حضوری و جایگزینی آن با آموزش‌های آنلاین، متفاوت‌تر از سال‌های پیش از همه‌گیری بیماری کرونا و قرنطینه آغاز شده است، زیرا رد پای کرونا با گذشت یک سال از آموزش حضوری در پساکرونا همچنان بر سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان باقی مانده است.
افسردگی، وسواس فکری عملی، استرس، کم‌تحرکی و چاقی، مشکلات بینایی و مفصلی، تنها بخشی از تأثیرات کرونا بر دانش‌آموزان است و با وجود تجربه بازگشایی مدارس در دو سال تحصیلی پس از قرنطینه، همچنان افت تحصیلی، اضطراب، نگرانی، دوری از جمع، احساس تنهایی و ترس از برقراری ارتباط در دانش‌آموزان قابل مشاهده است.
افزون بر آسیب‌های روانی دانش‌آموزان در پی شیوع بیماری کرونا، آموزش‌های مجازی نیز چالش‌های مخصوص به خود را به همراه داشت و با توجه به مسائلی از جمله بمباران اطلاعاتی، گسترده بودن اخبار و نامحدود بودن دسترسی به فضای مجازی و اینترنت نیز دانش‌آموزان متحمل آسیب‌های دیگری شدند.
قشر دانش‌آموز به خصوص دانش‌آموزان سه سال ابتدایی دبستان آسیب‌های بیشتری را تجربه کردند و جبران آسیب‌های وارده به این قشر، نیازمند زمان، برنامه‌هایی کارآمد، بررسی و رصد وضعیت سلامت جسمی، روحی و روانی است.
کرونا کشورها را غافلگیر کرد
محمدرضا نیک‌نژاد، دبیر فیزیک، کارشناس آموزشی و عضو کانون صنفی معلمان تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اینکه بیماری کرونا بحرانی جهانی بود و تمام کشورها را غافلگیر کرد، اظهار می‌کند: در طول همه‌گیری کرونا، بعضی از کشورها با توجه به ماهیت ساختاری خود، به موقعیتی ثابت رسیدند و از تعطیل شدن مدارس تا حد امکان جلوگیری شد.
وی با اشاره به فراهم بودن پیش‌زمینه‌های آموزش مجازی در بعضی کشورها پیش از همه‌گیری بیماری کرونا، می‌افزاید: آموزش حضوری در کشور مانند سایر کشورهای جهان، حدود دو سال به کما رفت و طی دو سال و نیم همه‌گیری بیماری کرونا، دانش‌آموزان در مقاطع زمانی کوتاهی در مدارس حضور داشتند.
این کارشناس آموزشی تصریح می‌کند: حضوری نبودن مدارس در طول مدت مذکور از منظر آموزشی، پرورشی و روانی، آسیب‌هایی تا حدی جبران‌ناپذیر به دانش‌آموزان به ویژه دانش‌آموزان سه سال ابتدایی وارد کرد و پس از فروکش کردن این بیماری، نیازمند اجرای برنامه‌هایی سازمان‌مند و ویژه بودیم.
وی با اشاره به لزوم آموزش معلمان و افزایش آگاهی آنها برای دوران پساکرونا، ادامه می‌دهد: انسان موجودی اجتماعی و برای رشد و نمو خود، نیازمند فضایی اجتماعی و به منظور تأمین سلامت روحی و روانی خود، نیازمند حضور در جمع است؛ در واقع حضور و تعلق به یک جمع، یکی از اصلی‌ترین نیازهای انسان به شمار می‌رود.
پیامدهای همه‌گیری کرونا و قرنطینه بر دانش‌آموزان
نیک‌نژاد می‌گوید: با توجه به آموزش‌های سلولی و تک نفره طی دوران همه‌گیری کرونا و قرنطینه، نیازهای دانش‌آموزان که باید در جمع برآورده می‌شد، در این دوران متحمل آسیب شد که از پیامدهای آن می‌توان به تقویت نشدن اعتماد به نفس، دوری از جمع، بروز افسردگی در سطوح مختلف، نداشتن اعتماد به سایر افراد، احساس تنهایی، فوبیای برقراری ارتباط اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه محیط کلاس به عنوان محیط تمرینی واقعی به منظور آماده‌سازی افراد برای حضور در اجتماع به شمار می‌رود، اضافه می‌کند: افراد چارچوب‌های اجتماعی را در محیط کلاس و مدرسه می‌آموزند و از حق و حقوق خود آشنا می‌شوند و تمام این موارد، آرامش روحی و روانی و بهبود سلامت روان را به دنبال خواهند داشت.
این کارشناس آموزشی با بیان اینکه گروهی از دانش‌آموزان که ورود آنها به مدرسه مصادف با همه‌گیری بیماری کرونا بود، متحمل آسیب‌های بیشتری شدند، اظهار می‌کند: بررسی سطح یادگیری دانش‌آموزان، ارائه راهکار و آموزش به معلمان و سوق دادن روش‌های آموزش در کلاس درس به سمت فعالیت‌های گروهی و آموزش‌های مشارکتی به منظور جبران آسیب‌های دوران کرونا می‌تواند تأثیرگذار باشد.
وی با بیان اینکه سطح درگیری دانش‌آموزان با مشکلات روحی و روانی متفاوت است، می‌افزاید: بررسی‌های دقیقی با مشارکت خانواده‌ها و معلمان از وضعیت سلامت روان دانش‌آموزان باید انجام، از آنها حمایت شود و از افرادی که در سطوح خطرناکی از آسیب‌های روحی و روانی قرار دارند حمایت‌هایی ویژه صورت گیرد.
تأثیر سلامت روان بر آموزش دانش‌آموزان
سیمین رستمی، مشاور تحصیلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، ضمن تاکید بر اهمیت برخورداری افراد از سلامت روان، اظهار می‌کند: تا زمانی که دانش‌آموزان از آرامش کافی برخوردار نباشند، تلاش برای تدریس به آنها بی‌فایده است. مسائل متعددی دانش‌آموزان را درگیر می‌کند و با توجه به اینکه با دسترسی به فضای مجازی و اینترنت در جریان اخبار و اتفاقات بسیاری قرار می‌گیرند، اما قدرت تحلیل و تصمیم‌گیری کافی ندارند، نگرانی در آنها افزایش می‌یابد.
وی با بیان اینکه بازه گسترده‌ای از مسائل سلامت روان دانش‌آموزان را نشانه گرفته است، می‌افزاید: پیش از اینکه پایه‌های درسی دانش‌آموزان رصد شود و بر اساس آن برنامه‌ریزی صورت گیرد، عوامل تأثیرگذار در سطح درسی که بخش عمده‌ای از آن از جمله عوامل عاطفی و اجتماعی، مسائل روحی و روانی است، باید مد نظر قرار گیرد.
این مشاور تحصیلی تصریح می‌کند: طی دوران همه‌گیری بیماری کرونا و لزوم رعایت قرنطینه و نکات بهداشتی، دانش‌آموزان خانه‌نشین و محدود شدند که این محدودیت مشابه با قفس برای افراد بود و توان پیگیری فعالیت‌ها و تفریحات پیش از دوران کرونا را نداشتند.
وی با اشاره به افزایش مراجعه دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها به مشاور، روانشناس و روان‌پزشک با شیوع بیماری کرونا در جهان و بروز بیشتر تأثیرات بیماری کرونا در پسران، ادامه می‌دهد: دانش‌آموزان با همه‌گیری این بیماری، با توجه به یکسان نبودن زیرساخت‌های آموزش مجازی در کشور و آگاهی نداشتن والدین، دچار افت شدید شدند.
به ثمر رسیدن راهکارهای جبرانی خسارات کرونا نیازمند زمان است
رستمی با بیان اینکه برخی دانش‌آموزان از زیرساخت‌های مناسب بهره‌مند بودند، اما سیستم کنترلی دچار ضعف بود، می‌گوید: طی سال‌های پیش از این بیماری، خانواده‌ها تمام وظیفه آموزشی را بر عهده سیستم آموزش و پرورش گذاشته بودند و کمترین برخورد را با نکات آموزشی فرزندان خود داشتند و شیوع این بیماری، بخشی از وظیفه آموزشی را به والدین منتقل کرد.
وی با بیان اینکه برخی والدین در استفاده از تکنولوژی نسبت به فرزندان خود دچار ضعف بودند یا از نظر تحصیلی توان همراهی با دانش‌آموز را نداشتند، می‌افزاید: دانش‌آموزان در دوران آموزش مجازی به راحتی می‌توانستند با بهانه‌هایی ساده از تحصیل دوری کنند و مجموعه عوامل مذکور موجب شد که ضعف آموزش طی این دو سال شدید باشد.
این مشاور تحصیلی با بیان اینکه سواد دانش‌آموزان با نمراتی که در دوران آموزش مجازی کسب می‌کردند برابری ندارد، خاطرنشان می‌کند: طبق بررسی‌های انجام شده، آموزش‌های مجازی برای دانش‌آموزان در واقع برابر با صفر ارزیابی می‌شود؛ باید در نظر داشت که نتایج حاصل شده از همه‌گیری بیماری کرونا قابل جبران است، اما زمان زیاد و اقداماتی ویژه طلب می‌کند.
رستمی با بیان اینکه با توجه به اینکه آموزش اصلی تحصیلی در پایه‌های اول تا سوم ابتدایی رخ می‌دهد، به ثمر رسیدن راهکارهای جبرانی برای دانش‌آموزانی که طی این دوران در مقاطع ذکر شده تحصیل کردند، نیازمند زمان بیشتری است، تصریح می‌کند: حمایت و همراه خانواده‌ها در جبران نتایج حاصل شده از این بیماری تأثیر به سزایی دارد.
وی با اشاره به لزوم بازخوانی کتب درسی سال‌های پیشین در راستای جبران افت تحصیلی، ادامه می‌دهد: تأثیرات روانی این بیماری ماندگار و ممکن است زمان‌های دیگری بروز کند؛ بسیاری از خانواده‌ها اعتقاد به آسیب‌های روانی ندارند، اما برخی دیگر که از اهمیت برخورداری از سلامت روان آگاه بودند، سعی بر جبران این تأثیرات داشتند.
این مشاور تحصیلی با تاکید بر پررنگ‌تر شدن لزوم مراجعه به مشاور و روانشناس در کشور، تصریح می‌کند: مدارس و محیط‌های آموزشی نیز می‌توانند با برگزاری دوره‌های مرتبط با سلامت روان در بهبود و ترمیم آسیب‌های ناشی از بیماری کرونا تأثیرگذار باشند.
در مجموع؛ با همه‌گیری ویروس کووید -۱۹، اختلالاتی از جمله اضطراب، ترس، نگرانی و وسواس فکری به تهدیدی جدی برای انسان‌ها و به خصوص کودکان و نوجوان بدل شد و بی‌توجهی به آنها آسیب‌های زیان باری برای سلامت روان افراد به همراه داشت که در این بین دانش‌آموزان از جمله گروهی بودند که کرونا آسیب‌های جدی را به جسم و روان و نحوه آموزش‌شان وارد کرد، لذا مسئولان آموزشی در پساکرونا به دنبال مرهمی برای درمان این آسیب‌ها هستند تا روال آموزش دانش‌آموزان تصحیح و و سلامت روان آنها تضمین شود.
نظر شما