به گزارش خبرنگار ایمنا، پس از اعلامیه سازمان ملل متحد ، فدراسیون جهانی ناشنوایان (WFD) از این پس هر سال در تاریخ بیست‌وسوم سپتامبر مصادف با یکم مهرماه سال جاری، به عنوان بخشی از هفته بین المللی ناشنوایان، روز جهانی زبان اشاره را گرامی می‌دارد.
به گفته محققان، زبان‌های اشاره زبان‌هایی طبیعی هستند که زبان اصلی یا اول ناشنوایان در مناطق مختلف دنیا محسوب می‌شوند، گرچه هیچ تحقیق رسمی‌ای تاکنون درباره تعداد زبان‌های اشاره سراسر جهان منتشر نشده، اما در تحقیقات مختلف، از بیش از ۰۰ ۱ زبان اشاره گوناگون نام برده شده است.
بسیاری از افراد زبان اشاره ایرانی را نمود تصویری فارسی میدانند و این در حالی است که زبان‌های اشاره، زبان‌هایی مستقل ، اما تحت تأثیر زبان‌های گفتاری پیرامون خود هستند و واژگان و دستور زبان مخصوص خود را دارند.
زبان‌های اشاره تقلیدی نیستند و قراردادی محسوب می‌شوند، تحقیق زبان‌شناسی تاریخی بسیار اندکی روی زبان‌های اشاره صورت گرفته است و زبان‌ها ممکن است با مهاجرت، تأسیس مدارس ناشنوایان یا به دلیل مقررات سیاسی گسترش یابند.
به گفته سازمان ملل متحد، روز جهانی زبان‌های اشاره، هویت زبانی جامعه ناشنوایان را ارتقا می‌بخشد و تاکید سازمان ملل در به رسمیت شناختن این زبان، نشان‌دهنده این است که زبان اشاره از نظر وضعیت با زبان‌های گفتاری برابر است و سازمان ملل در نظر دارد کشورها را ملزم کند تا یادگیری زبان اشاره را تسهیل کنند و هویت زبانی جامعه ناشنوایان را ارتقا دهند.
حرکات زبان اشاره، جهانی نیست
آیگین عباسی، مدیرعامل انجمن ناشنوایان اصفهان و مترجم زبان اشاره، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: زبان اشاره، زبانی مستقل و جدا از زبان فارسی است که دستور زبان ویژه خود را دارد و هر حرکت از دست، مفهوم خاصی را می‌رساند.
وی با بیان اینکه انسان‌های نخستین نیز به منظور برقراری ارتباط از زبان اشاره استفاده می‌کردند، می‌افزاید: باید توجه داشت که حرکات زبان اشاره، جهانی نیست و لهجه و گویش روی این زبان و علائم آن تأثیرگذار خواهد بود.
مدیرعامل انجمن ناشنوایان اصفهان تصریح می‌کند: در ابتدا و از بدو تولد، فرد ناشنوا به منظور برقراری ارتباط با والدین یا نزدیکان خود از علائمی قراردادی استفاده می‌کند که این علائم، اولین زبان اشاره فرد ناشنوا محسوب می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: نوعی از زبان اشاره به عنوان زبان اشاره استاندارد تعریف می‌شود و در واقع در سراسر یک کشور و جدا از لهجه و گویش، افراد با استفاده از علائمی ثابت با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
عباسی می‌گوید: ناشنوایان با ورود به جامعه هم‌نوعان خود علائمی را به منظور ارتباط‌گیری با این قشر می‌آموزند و این نوع زبان در واقع نوع سوم زبان اشاره‌ای محسوب می‌شود که این افراد از آن استفاده می‌کنند.
لزوم آموزش زبان اشاره و نحوه برخورد با افراد دارای معلولیت به کودکان
وی اضافه می‌کند: افراد به منظور برقراری ارتباط با قشر اقلیت جامعه باید زبان مخصوص و نحوه رفتار با آنها را بیاموزند و آموختن زبان اشاره، به نوعی مصداقی از احترام به افرادی محسوب می‌شود که از طریق این زبان ارتباط برقرار می‌کنند.
مدیرعامل انجمن ناشنوایان اصفهان با اشاره به اینکه درخواست‌هایی به منظور آموزش زبان اشاره در کنار آموزش مباحث دیگر به کودکان از پایه‌های ابتدایی یا حتی مهد کودک داده شده است، اظهار می‌کند: کودکان از سنین پایین آموزش‌پذیری بالایی دارند و از همین رو، نحوه رفتار با افراد دارای معلولیت باید به آنها آموزش داده شود.
وی با اشاره به اینکه گاهی اوقات شاهد هستیم که کودکان از افراد دارای معلولیت دوری می‌کنند، می‌افزاید: نحوه ارتباط‌گیری، تعامل یا کمک کردن به افراد دارای معلولیت، باید به افراد جامعه آموزش داده شود.
عباسی تصریح می‌کند: زبان اشاره ترکیبی از حرکت دست، میمیک صورت و لب‌خوانی است و با توجه به اینکه دایره لغات افراد ناشنوا بسیار محدود است و با لغات ساده و عامیان آشنا هستند، با استفاده از لب‌خوانی متوجه بسیاری از کلمات می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: در زبان اشاره ممکن است یک حرکت دست نشان دهنده چندین حرف باشد و از همین رو، ترکیب لب‌خوانی و میمیک صورت به فرد ناشنوا در راستای متوجه شدن منظور مترجم کمک کننده خواهد بود.
۱۵ هزار ناشنوا در استان اصفهان، تنها ۱۷ مترجم زبان اشاره دارند
مدیرعامل انجمن ناشنوایان اصفهان با بیان اینکه ذهنیت بسیاری از افراد از مناسب‌سازی برای معلولان ایجاد رمپ و مواردی از این قبیل است، می‌گوید: نیازهای یک معلول ناشنوا در مباحث مناسب‌سازی دیده نمی‌شود.
وی با تاکید بر اینکه اصلی‌ترین مناسب‌سازی برای افراد ناشنوا استفاده از زبان اشاره است، اضافه می‌کند: مناسب‌سازی برای ناشنوایان به صورت دیداری است و به عنوان مثال، تابلوهای سطح شهر باید به صورت کامل واضح باشد تا افراد ناشنوا با استفاده از آنها راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند.
عباسی می‌افزاید: تمام برنامه‌های تلویزیونی رسانه ملی باید دارای زیرنویس باشند و این موضوع از حقوق شهروندی افراد محسوب می‌شود، اما تاکنون اقدامی در این خصوص انجام نشده است.
وی ادامه می‌دهد: مطالبه قشر ناشنوایان از مسئولان، به رسمیت شناخته شدن زبان اشاره است و افراد جامعه و مسئولان باید بپذیرند که قشر ناشنوا یک زبان مستقل و مخصوص به خود دارند با رسمیت شناخته شدن این زبان، شاهد اتفاقات متعددی از جمله در نظر گرفتن مترجم و رفع شدن بسیاری از مشکلات ناشنوایان خواهیم بود.
مدیرعامل انجمن ناشنوایان اصفهان با تاکید بر اینکه در برابر ۱۵ هزار ناشنوا در استان اصفهان، تنها ۱۷ مترجم زبان اشاره فعالیت دارند و تعداد افراد ناشنوا و مترجمان آنها توازنی ندارد، خاطرنشان کرد: در پی به رسمیت شناخته شدن زبان اشاره و افزایش تعداد مترجمان، برای مترجمان نیز حق و حقوق، بیمه و مزایا در نظر گرفته خواهد شد.
از زبان مترجمی که والدین ناشنوا دارد
شیوا ابوهلال، مترجم زبان اشاره که خود نیز والدینی ناشنوا دارد، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: از کودکی همراه والدین خود در مراسم مختلفی شرکت می‌کردم و حضور مترجم زبان اشاره در این شرایط قابل توجه بود.
وی به داشتن انگیزه برای یادگیری زبان اشاره استاندارد اشاره می‌کند و می‌افزاید: با وجود داشتن سنی کم از بسیاری از حرکات اطلاع داشتم و با آموختن چهار کتاب در طول مدت حدود یک سال، زبان اشاره استاندارد را آموختم.
این مترجم زبان اشاره با اشاره به احساس خوشایند خود از فعالیت در این حیطه تصریح می‌کند: مترجم زبان اشاره بودن و داشتن توانایی برقراری ارتباط با افراد ناشنوا احساس بسیار خوبی دارد و والدین من نیز از این موضوع خرسند هستند، چراکه فرزند آنها متوجه خواسته‌های آنها می‌شود و توانایی برقرار کردن ارتباط با آنها به صورت کامل را دارد.
معلولیت افراد ناشنوا پنهان است
وی با بیان اینکه افراد ناشنوا بسیار شادمان می‌شوند که فردی شنوا توانایی برقراری ارتباط با آنها را داشته باشد، ادامه می‌دهد: معلولیت افراد ناشنوا پنهان است و فردی متوجه نخواهد شد که این شخص ناشنوا است، اما ارتباط‌گیری آنها با سایر افراد بسیار سخت است و از همین رو بسیار خوشحال می‌شوند که فردی از زبان اشاره مطلع باشد.
ابوهلال با تاکید بر اینکه زبان اشاره هنوز به رسمیت شناخته نشده است و توجه کمی به آن می‌شود، می‌گوید: در صورتی که نیاز به حضور مترجم در یک مراسم باشد، باید جایگاه خاصی برای او در نظر گرفته شود و این موضوع به ندرت اتفاق می‌افتد.
وی با بیان اینکه خستگی و اجرای برنامه با سرعت بالا از دیگر چالش‌های مترجم زبان اشاره بودن است، اضافه می‌کند: افراد ناشنوا برای انجام بسیاری از امور از جمله مراجعه به پزشک، ادارات و بانک‌ها، نیازمند مترجم هستند و در این شرایط لزوم وجود مترجم در کنار آنها محرزتر از قبل می‌شود، چراکه افراد ناشنوا توانایی برقراری ارتباط با سایر افراد را ندارند و سایر افراد نیز متوجه صحبت‌های این قشر نخواهند شد.
این مترجم زبان اشاره اظهار می‌کند: افراد ناشنوا متفاوت از دیگران نیستند، توان فعالیت و اشتغال دارند و حتی گاهی از افراد دارای سلامت جسمی کامل نیز باهوش‌تر و با استعدادتر عمل می‌کنند.
چگونگی یادگیری زبان اشاره و نیازهای افراد ناشنوا
وی با بیان اینکه افراد ناشنوا دارای دایره لغات محدودی هستند و به همین علت بسیاری از موارد و موضوعات باید ساده‌تر برای آنها توضیح داده شود، می‌افزاید: زبان اشاره، زبانی ساده، راحت و شیرین است و فردی که اقدام به یادگیری می‌کند از آن لذت خواهد برد.
ابوهلال با بیان اینکه با توجه به اینکه والدین من، هر دو ناشنوا بودند این زبان به عنوان زبان مادری و یادگیری استانداردهای آن بسیار ساده‌تر بوده است، تصریح می‌کند: شرکت در کلاس‌های آموزشی و ارتباط‌گیری و تعامل با افراد ناشنوا در راستای یادگیری زبان اشاره تأثیرگذار خواهد بود.
وی ادامه می‌دهد: برنامه‌های رسانه ملی، نیازمند زیرنویس یا تصویر واضحی از مترجم هستند؛ به گونه‌ای که فرد ناشنوا، متون زیرنویس شده یا حرکات مترجم را به خوبی و با وضوح کافی ببیند.
این مترجم زبان اشاره می‌گوید: افراد ناشنوا باید به خوبی دیده شوند، از آنها حمایت و زبان اشاره در جامعه عادی‌سازی شود، بهزیستی نیز باید در مسیر حمایت از این افراد یاری‌کننده و تسهیل‌گر باشد.
وی با تاکید بر لزوم احترام به فرد ناشنوا و مترجم، خاطرنشان کرد: افراد ناشنوا نیاز به برنامه‌های شاد و تفریحی بیشتری دارند که مخصوص آنها طراحی شده باشد، چراکه بسیاری از مراسم‌های در نظر گرفته شده برای عموم جامعه، برای افراد ناشنوا مناسب‌سازی نشده است.
الگوی شناخته شده ارتباط جامعه ناشنوایان و کم‌شنوایان با جامعه
در واقع، زبان اشاره الگوی شناخته شده ارتباط جامعه ناشنوایان و کم‌شنوایان با جامعه است، اما لزوم یادگیری و استفاده از آن به منظور برقراری ارتباط موضوعی است که از دید افراد جامعه و حتی مسئولان مغفول مانده است.
قشر ناشنوایان و کم‌شنوایان کشور، نیازمند حمایت‌هایی ویژه و مناسب‌سازی‌هایی هستند که از دید بسیاری افراد در پی پنهان بودن این نوع معلولیت، پنهان مانده و مشکلات و چالش‌های متعددی را به وجود آورده است.
گنجاندن آموزش‌های حداقلی از زبان اشاره، تربیت مترجمان، در نظر گرفتن جایگاه ویژه در چارت‌های سازمانی برای مترجمان زبان اشاره و حمایت از این افراد، از موضوعاتی است که به تسهیل زندگی ناشنوایان و کم‌شنوایان می‌انجامد و حضور آنها را در جامعه پررنگ‌تر می‌کند.
نظر شما