به گزارش خبرنگار ایمنا، انتشار خبر ورود گرد و غبار به استانی که به لحاظ سرسبزی در کشور گلستان نام گرفته، عجیب است.
مردم استان چند روزی را در میان غبار به محل کارشان مراجعه کردند تا جایی که ظرف چند روز گذشته مدیر کل هواشناسی گلستان در رسانه‌ها از تداوم پدیده گردوغبار در استان خبر داد.
هرچند بیشتر مسئولان استانی منشأ بروز این پدیده را صحرای ترکمنستان می‌دانند، اما به اعتقاد کارشناسان بروز چنین پدیده‌ای دلایل زیادی دارد که شاید یکی از آن‌ها صحرای قره قوم منطقه ترکمنستان باشد. بر اساس اظهارات متخصصان بی‌توجهی به چرای بیش از حد دام، برداشت بی رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، توجه نکردن به خشکی تالاب‌ها و گسترش بیابانی شدن مناطق شمالی استان همه دست به دست هم داده است تا امروز مردم گلستان در کمال ناباوری شاهد پدیده ریزگرد در استان باشند.
بر اساس نظر کارشناسان، شرایط فعلی زنگ خطری برای مسئولان استان است و در صورت بی توجهی به آن در بلند مدت راهی برای جبران حتی با هزینه‌های بیشتر نخواهد بود.
خشکی تالاب‌ها به پدیده ریزگردها دامن می‌زند
عبدالرسول سلمان ماهینی، عضو هیئت علمی دانشکده مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با بیان اینکه خشکی تالاب‌ها و دریاها یکی از عوامل بروز چنین رویدادی است به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مطابق مطالعاتی که انجام شده است حدود ۵۴ هزار هکتار تالاب در استان داریم که بخشی به شکل فصلی درآمده‌اند و بعضی کاملاً خشک شده‌اند.
وی با بیان اینکه خشکسالی موضوع جهانی است، می‌افزاید: زمانی که یک محیط آبی خشک یا بخش عمده‌ای از آن خشک می‌شود و به شکل غیرطبیعی از دست می‌رود به طور قطع تبعاتی برای آن منطقه خواهد داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه افزایش قدرت و سرعت باد از جمله این تبعات است، اضافه می‌کند: از آنجا که محیط آمادگی سرعت بالای وزش باد را ندارد به پدیده ریزگرد و گرد و غبار دامن زده می‌شود.
سلمان ماهینی ادامه می‌دهد: خشک شدن یا کم آبی فصلی تالاب‌ها و رعایت نکردن حقابه آن‌ها از بالادست یکی از موارد تأثیرگذار در بروز ریزگردها در استان گلستان است.
وی معتقد است: استان برای رفع این مشکلات نیازمند یک نگاه فرا سازمانی تحت مدیریت استانداری و حتی فرا استانی است.
این مدرس دانشگاه تصریح می‌کند: شاید انسان بنابر غریزه‌اش مایل به ایجاد ثروت از طبیعت با کشاورزی و مرتعداری است، اما مسئله این است که محیط زیست یک آستانه تحملی دارد و باید از این ثروتی که در اختیار ما قرار گرفته است به درستی استفاده شود.
سلمان ماهینی خاطرنشان می‌کند: امروزه هر بخش از طبیعت را که استفاده می‌کنیم باید بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از آن دست نخورده باقی بماند، نباید این را هزینه بدانیم بلکه یک سرمایه‌گذاری است تا به چنین شرایطی مبتلا نشویم.
عضو هیئت علمی دانشکده مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان تاکید می‌کند: اگر اجازه ندهیم که این تالاب‌ها در طبیعت به کارشان ادامه دهند در آینده باید هزینه‌های هنگفتی را برای احیای آن بپردازیم.
فرماندهی گرد و غبار بر عهده سه دستگاه است
در همین پیوند علی محمدیان بهبهانی، عضو هیئت علمی گروه مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: سه دستگاه محیط زیست، منابع طبیعی و جهاد کشاورزی در استان گلستان وظیفه قانونی در مقابل کنترل گرد و غبار دارند.
وی ادامه می‌دهد: سازمان آبخیزداری باید مراتع فقیری در شمال استان که مربوط به سه شهرستان گمیشان، آق قلا و گنبد کاووس می‌شود را مدیریت کند.
این مدرس دانشگاه به بخشی از اراضی بایر استان اشاره می‌کند و می‌گوید: سازمان جهاد کشاورزی با روش کشاورزی حفاظتی باید به این بخش ورود کند، متولی حوزه تالاب‌ها نیز سازمان حفاظت محیط زیست است که برای احیای دوباره آن ساز و کاری اندیشید.
محمدیان بهبهانی ادامه می‌دهد: حل معضل گرد و غبار و ریزگرد استان را این سه دستگاه باید برعهده بگیرند که هماهنگی این ارگان‌ها با هم کار دشواری است.
وی اضافه می‌کند: هرچند که منشأ بخشی از گرد و غبار استان، برگرفته از صحرای قره قوم و منطقه بالکان ترکمنستان است، اما در استان نیز باید سیاست‌های مقابله‌ای برای جلوگیری بیشتر از این گرد غبار مدنظر قرار گیرد.
برای اجرای طرح بیابان‌زدایی بودجه نداریم
حمید سلامتی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان معتقد است: پدیده گرد و غبار پیش از این در شهرهای شمالی استان آن هم در ساعات بعد از ظهر معمولاً بوده است و طی هفته‌های گذشته، شهرهای جنوبی استان نیز گرفتار این پدیده شدند.
وی با تاکید بر اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی در استان، می‌گوید: طرح را تهیه کردیم، اما بودجه‌ای که تأمین شده است حتی پاسخگوی ۱۰ درصد طرح‌ها نیست.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با بیان اینکه اعتبارات طرح‌های بیابان‌زدایی در بحث ملی یا استانی پاسخگوی نیاز نیست، می‌افزاید: باید با اعتبارات ویژه بتوانیم در این حوزه به کار خودمان ادامه دهیم این اعتبارات ویژه را در برنامه سفر اول دیدیم و در برنامه سفر دوم هم پیش بینی کردیم.
سلامتی از راه‌اندازی یک طرح برای احیای عرصه‌های شمالی استان خبر می‌دهد و می‌گوید: به سازمان جنگل‌های کشور و شورای برنامه ریزی استان این موضوع را اعلام کردیم و قرار شده در سفر دوم این موضوع طرح‌های اولویت‌دار قلمداد شود.
وی ادامه می‌دهد: بحث خشکسالی و ریزگرد در کوتاه مدت ایجاد نشده بنابراین آن را در کوتاه مدت نمی‌توان برطرف کرد؛ یک همت فرا استانی و فراسازمانی نیاز است تا تغییر در این شرایط ایجاد شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان اظهار می‌کند: با توجه به اهمیت موضوع مقابله با ریزگردها امیدواریم بالاترین مقام استان اقدامی جدی در این حوزه برای سه دستگاه متولی و تأثیرگذار در حوزه ریزگردها در نظر بگیرند تا این معضل در کوتاه‌ترین زمان ممکن حل و بیش از این فضای استان را دچار نکند.
نظر شما