به گزارش ایمنا، امروز _شنبه یازدهم شهریورماه_ همزمان با سالروز تولد و درگذشت برخی از بزرگان ایران‌زمین است.
روز ملی صنعت چاپ
یازدهم شهریورماه برای اهالی صنعت چاپ اهمیت بسیاری دارد، چرا که در این روز صنعت چاپ ایران با بیش از دو سده قدمت دارای هویت شد و «روز ملی صنعت چاپ» نام گرفت. این روز یادآور تلاش مستمر و زحمت مداوم جمع بزرگی از کارگران، صنعتگران و هنرمندان و در یک جمله وامدار تلاش بزرگ‌مردان فرهنگ ایران زمین است.
یکی از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ بشریت، اختراع حروف چاپی مستقل و دستگاه چاپ بوده است. نخستین‌بار، یوهانس گوتنبرگ آلمانی در سال ۱۴۵۶ میلادی چاپ را اختراع کرد، در حقیقت اختراع فن چاپ به قرن‌ها پیش از گوتنبرگ مربوط می‌شود، شاید وقتی به کتیبه حقوق بشر کوروش هخامنشی نگاه می‌کنیم، نشانه‌هایی از این صنعت قابل مشاهده باشد.
پیدایش صنعت چاپ در جهان:
بسیاری پیدایش نخست این صنعت حیات بخش را مربوط به‌چین می‌دانند. از کجا معلوم که چاپ قرن‌ها پیش از چینی‌ها ابداع نشده باشد، چرا که جنگ‌های پی‌درپی اجازه کاوش را از انسان‌ها گرفته است و شاید اگر نابودی فرهنگی در جنگ‌ها نبود، امروز مطالبی می‌توان یافت که چاپ را به ایران نسبت داد. با نگاهی به‌تمدن تخت جمشید و آثار برجای مانده از شهر سوخته، این فرضیه چندان دور از ذهن نیست.
اگر گوتنبرگ را پدر چاپ دنیا معرفی کنیم، در توضیح فعالیت‌های وی می‌خوانیم که او روزانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ برگ چاپ می‌کرد. نخستین کتابی که او پدید آورد کتاب مقدس ۴۲ سطری بود. کتاب‌هایی که در آن زمان به‌چاپ می‌رسید، به «اینکونابولا» معروف است. ابداع گوتنبرگ ظرف مدتی حدود ۴۰ سال در عمده کشورهای اروپایی و در شهرهایی مانند ونیز، فلورانس، پاریس و لئون رواج پیدا کرد و چاپخانه‌هایی با این روش به‌وجود آمد.
پیدایش صنعت چاپ در ایران:
نخستین چاپخانه در ایران در شهر تبریز تأسیس شد. عباس‌میرزا نایب‌السلطنه، میرزا زین‌العابدین تبریزی را مأمور فراگیری فن چاپ و راه انداختن نخستین چاپخانه در تبریز کرد. میرزا زین‌العابدین تبریزی در سال ۱۲۳۳ هجری قمری ابزارآلات چاپ حروفی را به تبریز آورد و با حمایت عباس‌میرزا که در آن زمان حکمران آذربایجان بود، مطبعه کوچکی برقرار کرد.
حدود ۹۰ سال پس از تأسیس نخستین چاپخانه در تبریز، نوه حاج زین‌العابدین "کسی که نخستین چاپخانه سنگی و سربی را در ایران دایر کرد" به‌نام زین‌العابدین مطبعه‌چی که پس از زیارت مکه به‌نام حاج آقا معروف و هنگام گرفتن شناسنامه نام علمیه را بر خود انتخاب کرد، ماشین چاپی را از اروپا خریداری و از راه کشور مصر وارد بندر استانبول در ترکیه فعلی کرد و از این بندر توسط چهل گاومیش به تبریز انتقال داد. حاج آقا علمیه همراه با دستگاه‌های چاپ سنگی خود هشت تن از متخصصان صنعت چاپ را نیز از کشور آلمان برای نصب و آموزش این دستگاه‌ها به تبریز آورد.
چاپ نوین و مرتضی نوریانی:
چاپ ایران با نام مرتضی نوریانی گره خورده است و کمتر فردی را می‌بینید که از صنعت چاپ صحبت کند و نامی از وی نبرد. مرتضی نوریانی سال ۱۲۹۰ شمسی در تهران زاده شد. وی پس از پایان تحصیلات مقدماتی به ایتالیا رفت و با دریافت درجه کارشناسی ارشد، عنوان حسابدار خبره را به دست آورد و با فراگرفتن زبان‌های فرانسه، ایتالیایی، انگلیسی و آلمانی به ایران بازگشت. نوریانی رشته تجارت خود را به امر چاپ اختصاص داد و با تلاش شبانه‌روزی و دریافت کمک از کارخانه بزرگ هایدلبرگ در آلمان، صنعت چاپ ایران را نوسازی و بیش از ۸۰ درصد چاپخانه‌های ایران را مجهز کرد و توانست مدال طلای هایدلبرگ را به دست آورد.
نام‌گذاری روز ملی صنعت چاپ:
با گذشت زمان اهمیت صنعت چاپ بر همه روشن شد، نام‌گذاری روز یازدهم شهریورماه به‌عنوان روز ملی صنعت چاپ در تقویم ایرانیان در سال ۱۳۸۲ و با تلاش مدیرکل وقت دفتر امور چاپ وزارت ارشاد انجام شد. در آن زمان اهالی صنعت چاپ به شورای فرهنگ عمومی درخواست دادند و توضیحات بسیاری برای لزوم ورود این روز در تقویم مطرح کردند تا در نهایت این شورا به این جمع‌بندی رسید که روز ملی صنعت چاپ به رسمیت شناخته شود و این‌گونه یازدهم شهریورماه به‌عنوان روز ملی صنعت چاپ در تقویم نام‌گذاری شد.
زادروز علیقلی ضیایی
ضیایی، (زاده یازدهم شهریور ۱۳۳۷ تهران - درگذشته نوزدهم آبان ۱۳۹۵ تهران) عکاس
وی عکاسی را از نوجوانی شروع کرد و در سال ۱۳۵۶ به مدرسه عالی ساختمان رفت و در سال ۱۳۵۸ برای تحصیل در رشته معماری و شهرسازی وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد.
ضیایی، در کنار حرفه معماری-شهرسازی، همیشه به کار عکاسی عشق می‌ورزید و گنجینه پرباری از خود به یادگار گذاشته است که باید بیشتر آن را شناخت و از آن بهره برد. عکس‌های وی از معماری بومی شهرهای ایران و بناهای تاریخی ایران مانند تخت جمشید، آثاری بسیار چشمگیر هستند و نمونه درخشان آن را می‌توان در روی جلد نوار نوا اثر استاد شجریان دید.
وی همچنین در زمینه عکاسی جنگ فعالیت کرده بود و تصاویر عملیات فتح خرمشهر از آثار بارز اوست. معروف‌ترین عکس این مجموعه، تصویر نخل‌های سرسوخته خرمشهر است که در بسیاری از رسانه‌ها منتشر شد و توجه زیادی را برانگیخت. از دیگر فعالیت‌های او در زمینه عکاسی مجموعه پرتره‌های هنرمندان بزرگ معاصر است که حدود ۲۰ سال پیش، طی یک دوره پنج‌ساله به آن پرداخت.
ضیایی توانست با نگاه نافذ و روح حساس خود تصاویر گویایی از احمد شاملو، بهرام بیضایی، سیمین بهبهانی و هوشنگ ابتهاج را به ثبت برساند.
سالروز درگذشت منوچهر محجوبی
منوچهر محجوبی (زاده سی ام دی ۱۳۱۵ کرمانشاه - درگذشته یازدهم شهریور ۱۳۶۸ لندن) شاعر، نویسنده، مترجم و طنزنویس
وی تحصیلاتش را در سال ۱۳۳۵ در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران آغاز کرد و اولین اشعارش در ۱۶ سالگی با نام مستعار در هفته‌نامه طنز «چلنگر» و بعدها در نشریات دیگر چاپ شد. محجوبی، در سال ۱۳۳۶ همزمان با تحصیل در دانشگاه تهران، به هیئت تحریریه نشریه توفیق پیوست و در سال ۱۳۴۳ نخستین سردبیر توفیق ماهانه شد. بعدها به‌همراه غلامعلی لطیفی (کاریکاتوریست) و عده دیگری از توفیق جدا شد و نشریه «کشکیات» ضمیمه تهران مصور را پایه گذاشت. در همین دوران کتاب‌های «حاجی فیروز» «آتش‌افروز» «فکاهی سال» و لطیفه‌ها را منتشر کرد و پس از درگذشتش در سال ۱۳۶۸ انتشار فصل کتاب به‌همت ماشاالله آجودانی ادامه یافت. تحقیق مفصل و جامع در مورد ملانصرالدین و عبید زاکانی از کارهای مهم تحقیقی اوست.
وی عضو فعال و یک دوره دبیر سندیکای نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات در پیش از انقلاب بود. از دیگر فعالیت‌هایش کار در انتشارات سازمان جلب سیاحان و مسئولیت چاپخانه دانشگاه آزاد ایران است.
محجوبی، پس از انقلاب، هفته‌نامه آهنگر را انتشار داد و پس از خرداد ۱۳۶۰ به انگلستان رفت.
فعالیت‌ها:
وی علاوه بر طنز، در رشته‌های دیگری نیز فعالیت داشت که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:
نویسندگی بخشی از سریال «قمر خانم» در تلویزیون ملی ایران به مدت ۱۸ ماه در سال ۱۳۴۳
ترجمه «قدر یک لبخند» طنز امروز شوروی، چاپ اول ۱۳۴۸ و چاپ سوم در سال ۱۳۷۴
ترجمه کتاب «خانه نینو» نوشته جووانینو گوارسکی
ترجمه کتاب «تا کمرگاه یک درخت»
ترجمه کتاب «شوایک سرباز خوب»
ستون «غلط‌های زیادی» روزنامه کیهان سال ۱۳۵۲
در دهه ۵۰ سریالی با نام «زندگی خانوادگی» بر اساس رمانی از جووانینو گوارسکی نوشت که این رمان بعدها با نام «شوهر مدرسه‌ای» توسط جمشید ارجمند ترجمه و منتشر شد.
انتشار روزنامه «آهنگر» ۱۶ شماره در ایران (فروردین تا مرداد ۱۳۵۸)
انتشار «آهنگر در تبعید» در لندن تا شماره ۶۷
انتشار نشریه «ممنوعه‌ها به همراهی شکوه میرزادگی
انتشار نشریه «فصل کتاب» در لندن.
زادروز محمدحسن فرجی
محمدحسن فرجی، (زاده یازدهم شهریور ۱۳۱۵ رشت - درگذشته چهارم تیر ۱۳۹۸ تهران) گرافیست و نقاش
وی در ۱۴ سالگی به کلاس استاد حبیب محمدی که تحصیل‌کرده روسیه بود رفت و طراحی و رنگ آموخت. در کلاس پنجم دبیرستان در مسابقه نقاشی دانش‌آموزان ایران شرکت کرد و در گیلان اول و در ایران رتبه دوم را به‌دست آورد. پس از دیپلم به‌تهران آمد و در کلاس آزاد کمال‌الملک زیرنظر استادان ویشکایی، شیخ و اولیا، به یادگیری نقاشی پرداخت و در کلاس وارطانیان، رنگ و روغن آموزش دید که برایش بسیار آموزنده بود. برای ادامه تحصیل به آلمان رفت و در رشته گرافیک فارغ‌التحصیل شد.
در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت و در تلویزیون سابق و همزمان در برنامه‌ریزی آموزشی مشغول به‌کار شد و در دانشگاه علامه طباطبایی، آزاد و پیام‌نور کار کرد و بازنشسته شد.
پس از انقلاب کلاس نقاشی دایر کرد و سپس در شهرک دانشگاه شریف در خانه‌اش، تا شهریور ۱۳۹۷ به آموزش هنرجویان ادامه داد و به تدریس طراحی، سایه، مدادرنگی، پرسپکتیو، آبرنگ و رنگ و روغن آموزش می‌پرداخت.
به قول وی «در این کارها گاهی طنز، گاهی درد و گاهی فریاد انسان‌هایی است که هرگز به‌گوش نمی‌رسد و گاهی شاید آرزوهایم، نمی‌دانم شاید هیچ و شاید همه‌چیز.»
سالروز درگذشت امیرناصر کاتوزیان
امیرناصر کاتوزیان، (زاده دوم اردیبهشت ۱۳۰۶ تهران - درگذشته یازدهم شهریور ۱۳۹۳ تهران) حقوقدان، قاضی و نویسنده
وی در رشته حقوق قضائی از دانشگاه تهران دکترا گرفت و عنوان رساله دکترایش «وصیت» بود. در تدوین پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی شرکت داشت و نظام ریاستی را بر نظام پارلمانی ترجیح داده بود.
کاتوزیان را که پدر علم حقوق ایران می‌خوانند، ۵۷ جلد کتاب تألیف کرده است که بیشتر آن‌ها کتب آموزشی دانشگاهی هستند.
امیرناصر کاتوزیان در ۸۳ سالگی درگذشت و در قطعه نام‌آوران به‌خاک سپرده شد.
بعضی از کتاب‌ها:
مقدمه علم حقوق "تاکنون بیش از ۱۱۰ بار تجدید چاپ شده از ۱۳۴۷ به بعد" آخرین ناشر انتشارات گنج دانش (۱۳۹۶ به‌بعد)
قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی (تاکنون ۳۹ بار تجدید چاپ شده‌است) نشر میزان ۱۳۹۲
کلیات حقوق، نظریه عمومی، شرکت سهامی انتشار (۱۳۷۹ به‌بعد)
فلسفه حقوق "۳ ج" شرکت سهامی انتشار (۱۳۷۷ به‌بعد)
قواعد عمومی قراردادها "۵ ج" شرکت سهامی انتشار و انتشارات گنج دانش (۱۳۷۲ به‌بعد)
عقود معین "۴ ج" شرکت سهامی انتشار و انتشارات گنج دانش (۱۳۶۴ به‌بعد)
نظریه عمومی تعهدات، نشر میزان
خانواده "۲ ج" شرکت سهامی انتشار و انتشارات گنج دانش ۱۳۹۷
اعمال حقوقی، انتشارات گنج دانش ۱۳۹۶
ایقاع، نظریه عمومی ابقاء معین، نشر میزان
الزام‌های خارج از قرارداد (ضمان قهری) "۲ ج" دانشگاه تهران ۱۳۷۸
الزام‌های خارج از قرارداد، جلد سوم، ویرایش دوم، همراه دکتر محسن ایزانلو ۱۳۹۷
تحولات حقوقی خصوصی، انتشارات گنج دانش ۱۳۹۷
مسئولیت ناشی از حوادث رانندگی، انتشارات دانشگاه تهران
اموال و مالکیت، نشر میزان
وصیت در حقوق مدنی ایران، انتشارات گنج دانش ۱۳۹۷
ارث، نشر دادگستر ۱۳۷۶
حقوق انتقالی، نشر دادگستر ۱۳۷۵
گامی به سوی عدالت "۲ ج" دانشکده حقوق ۱۳۷۹
توجیه و نقد رویه قضائی، نشر دادگستر ۱۳۷۷
رویه قضائی، نشر جنگل ۱۳۹۱.
عدالت قضائی، نشر دادگستر ۱۳۷۸
اثبات و دلیل اثبات " ج ۱" نشر میزان ۱۳۶۲ " ج ۲" ۱۳۸۳
گذری بر انقلاب ایران، شخصی ۱۳۶۰
درس‌هایی از عقود معین "۲ ج" انتشارات گنج دانش ۱۳۸۱
دوره مقدماتی، حقوق خانواده، نشر دادگستر، نشر میزان ۱۳۸۰
اعتبار امر قضاوت شده
وقایع حقوقی، انتشارات گنج دانش ۱۳۹۶
آزادی اندیشه و بیان، سازمان ملل
مسئولیت ناشی از عیب تولید، دانشگاه تهران ۱۳۸۲
شفعه، وصیت و ارث، دوره مقدماتی، نشر دادگستر
مبانی حقوق عمومی
گویاتر از گفتارها، انتشارات گنج دانش، ۱۳۹۷
گامی به سوی عدالت، سه جلد، نشر میزان.
نظر شما