به گزارش خبرنگار ایمنا، با نزدیک شدن به ایام سفرهای اربعین موضوع تأمین اتوبوس برای حمل و نقل مسافران به مرزها و بازگشت آنان از این سفر مورد توجه ویژه قرار گرفته است. ستاد اربعین کشور اعلام کرده است که از همه ظرفیت موجود استفاده خواهد کرد تا خدمت رسانی به زائران اربعین به خوبی انجام شود.
اما باید توجه داشت موضوع کمبود اتوبوس هم اکنون نیز در مسیرهای داخلی مسافران را با چالش جدی مواجه کرده است؛ آنچنان که خبرگزاری ایمنا نیز در مطلبی با عنوان «مسافر هست؛ بلیط نیست» از نزدیک معضل کمبود بلیط ناشی از کاهش تعداد ناوگان حمل و نقل را بررسی کرد.
معضل کمبود تعداد ناوگان اتوبوس پس از شیوع ویروس کرونا و کاهش قابل توجه تعداد مسافران در آن دوره آغاز شد چراکه فعالیت در این حوزه به صرفه نبوده و بسیاری از رانندگان و مالکان تصمیم به خروج از حوزه حمل و نقل مسافری گرفتند. آمارها نشان می‌دهد که تعداد ناوگان نسبت به دو سال گذشته در کل کشور کاهش قابل توجهی داشته است و همین موضوع منجر شد که دولت مجوز واردات دو هزار دستگاه اتوبوس کارکرده را صادر کند. البته با توجه به موانع و خودتحریمی‌هایی همچون الزام دارا بودن کارت بازرگانی برای واردات، این اقدام تاکنون انجام نشده و به نظر می‌رسد اتوبوس‌های وارداتی به اربعین امسال نرسند.
از سال‌های گذشته ستادهای اربعین استانی تلاش کردند تا در کل کشور برای مدیریت بهتر سفرها و خدمت رسانی به زائران از ظرفیت ناوگان اتوبوس کارخانجات و صنایع نیز بهره ببرند. سال گذشته شرکت‌هایی همچون فولاد مبارکه اصفهان در این زمینه همکاری‌های قابل توجهی داشته‌اند.
در ایام اربعین با توجه به اعزام بخش قابل توجهی از ناوگان اتوبوس کشور به مرزهای مشترک با کشور عراق، سفرهای داخل کشور نیز با چالش مواجه می‌شود که این موضوع نیز نیازمند برنامه‌ریزی از طرف مسئولان و همچنین مدیریت سفرهای غیر ضرور توسط مردم است.
علاوه بر این، با توجه به اینکه در مسیر رفت سفرها در بازه زمانی بیش از دو هفته انجام شده اما در بازگشت بیشتر زائران در حداکثر چهار روز به کشور بازمی‌گردند؛ تأمین ناوگان حمل و نقل برای جابه‌جایی زائران چالش برانگیز بوده که این موضوع نیز نیازمند هماهنگی ویژه بین ارگان‌های خدمت‌رسان در مرزها و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده است.
خبرگزاری ایمنا در گفت‌وگویی با محمدعلی صلواتی، معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اصفهان به بررسی دقیق‌تر سفرهای اربعین در سال جاری و نحوه حمل و نقل مسافران پرداخته است که مشروح آن را در زیر می‌خوانید:
ایمنا: علت کاهش تعداد ناوگان اتوبوس چیست؟
همه مردم از حوزه مسافری و وضعیت بخش مسافر جاده در سال‌های گذشته خاطرات خوبی دارند. خدماتی که در حوزه مسافر جاده‌ای در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ ایجاد شد تراز بین المللی بوده و در بسیاری از موارد و ویژگی‌ها در سطح ارزیابی‌های جهانی است. از یک دیدگاه می‌توان این موضوع را مثبت تلقی کرد اما از دیدگاه دیگر، این اتفاق نشان دهنده عدم رشد متناسب در سایر حوزه‌های حمل و نقل مسافر از جمله ریلی و هوایی است که بار حمل و نقل مسافر را بر بخش جاده‌ای انداخته و انتظارات از این بخش افزایش یافته است.
یک لاستیک چینی از اسفندماه گذشته تا اردیبهشت ماه سال جاری حدود ۷۰ درصد افزایش قیمت داشته است. یک اتوبوس فعال حداقل چهار تا پنج جفت لاستیک نیاز دارد که هزینه‌های تأمین آن بسیار زیاد است. از طرفی نرخ بلیط اتوبوس چندان افزایش نیافت.
از سال ۹۶ به بعد حوزه‌های مختلف اقتصادی کشور با چالش مواجه شد و حوزه حمل و نقل مسافر جاده‌ای نیز از این چالش‌ها بی نصیب نماند. میزان فعالیت کارخانه‌های تولید ناوگان مسافری بسیار تحت تأثیر قرار گرفت به طوری که در پنج تا شش سال گذشته تعداد بسیار محدودی اتوبوس در کشور تولید شده است. از طرفی واردات اتوبوس نیز در این سال‌ها انجام نشده و به نوعی سبد ناوگان حمل و نقل جاده‌ای مسافر ثابت مانده است. طی این سال‌ها عمر این ناوگان نیز افزایش یافته است.
ایمنا: این موضوع که اتوبوس‌ها به عسلویه رفته‌اند را تأیید می‌کنید؟
از سال ۹۸ با شیوع بیماری کرونا نیز مواجه شدیم که منجر به کاهش قابل توجه سفرها و تقاضا برای ناوگان اتوبوس بین شهری بودیم که چرخش مالی سرمایه گذاران این حوزه را با اختلال مواجه کرد. در آن زمان بخشی از این ناوگان از حوزه حمل و نقل مسافر بین شهری خارج شدند. از طرفی کارخانجات به ویژه در جنوب کشور، برای جا به جایی کارمندان خود به ناوگان اتوبوس نیاز داشتند. بنابراین بخش عمده‌ای از ناوگان اتوبوس بین شهری به سرویس دهی به کارخانجات و صنایع نفتی جنوب و عسلویه اختصاص یافت که درآمد خوبی نیز برای مالکان و رانندگان دارد.
از اواسط ۱۴۰۰ شیوع کرونا تعداد سفرها کاهش یافته و محدودیت‌های سفر از بین رفت که منجر به افزایش تقاضای سفر شد، اما در مقابل، ناوگان اتوبوس نیز از این حوزه خارج شده بود و واردات و تولید ناوگان نیز انجام نشده بود. همچنین در این سال‌ها افزایش هزینه‌های نگهداری، تعمیر، خرید لاستیک و روغن نیز مزید بر علت شده بود که افراد از حوزه حمل و نقل مسافر خارج شوند.
یک لاستیک چینی از اسفندماه گذشته تا اردیبهشت ماه سال جاری حدود ۷۰ درصد افزایش قیمت داشته است. یک اتوبوس فعال حداقل چهار تا پنج جفت لاستیک نیاز دارد که هزینه‌های تأمین آن بسیار زیاد است. از طرفی نرخ بلیط اتوبوس چندان افزایش نیافت. در اردیبهشت ماه سال قبل قیمت بلیط اتوبوس ۳۰ درصد و در سال جاری ۲۹ درصد افزایش یافت که در مقایسه با افزایش هزینه‌ها، توازن چندانی ندارد. از طرفی با توجه به درآمد بیشتر در گزینه‌های رقیب، طبیعی است که افراد ترجیح دهند در کارخانجات فعالیت کنند، حتی بسیار از فعالان حوزه حمل و نقل مسافر در حمل و نقل کالا مشغول به کار شده‌اند.
ایمنا: آماری از تعداد اتوبوس‌ها و تغییرات آن در این سال‌ها موجود است؟
همه این مسائل منجر به ایجاد چالش در خدمات رسانی به مسافران شد. با در نظر گرفتن این شرط که یک ناوگان در هر ماه حداقل چهار سفر برون استانی انجام داده باشد؛ آمار تعداد اتوبوس‌های فعال در حمل و نقل مسافر دوماهه ابتدای ۱۴۰۲ با مدت مشابه سال قبل مقایسه شد که نشان می‌دهد حدود ۱۳۵ واحد فعال ناوگان اتوبوسرانی استان اصفهان در این بازه زمانی کاهش یافته است. این در حالی است که تقاضا روز به روز افزایش پیدا می‌کند.
در حمل و نقل جاده‌ای دولت سرمایه گذاری نکرده و همه هزینه‌ها توسط بخش خصوصی تأمین می‌شود و باید دستگاه‌هایی همچون سازمان صنعت معدن و تجارت از این بخش حمایت کند، اگر قرار است نرخ بلیط کنترل شود لازم است در تأمین لوازم یدکی و دیگر موضوعات حمایت‌های دولتی انجام شود.
پیشنهاد شده برای جابه جایی کارکنان کارخانه‌ها از اتوبوس‌های شهری و مینی‌بوس استفاده شده و یا اینکه کارکنان این شرکت‌ها در قالب نذر خدمت‌رسانی، با خودروهای شخصی خودشان به محل کار خود رفته و به آزادسازی سرویس‌های کارکنان برای خدمت رسانی به زائران اربعین کمک کنند.
ایمنا: مصوبه دولت برای واردات ناوگان به کجا رسید؛ اتوبوس‌ها به اربعین می‌رسد؟
در هیئت دولت مصوبه‌ای در زمینه واردات ناوگان اتوبوس به کشور در دستور کار قرار گرفته است، تعداد ۲۰۰۰ ناوگان با شرط حداکثر پنج سال کارکرد قرار است به کشور وارد شود؛ این واردات در صورتی انجام می‌شود که مانع تراشی در این بخش صورت نگیرد و شرایط تسهیل شود. واردات این اتوبوس‌ها و مصوبات مجلس برای تسهیل واردات اتوبوس می‌تواند نوید بخش اقدامات خوبی در حوزه مسافری باشد.
ایمنا: برای مدیریت سفرهای اربعین امسال چه تصمیمی دارید؟
در کشور و استان اصفهان شور حسینی به طور خاص وجود دارد که هرساله شاهد بودیم و به نوعی عشق حسینی در بین نهادهای خدمت رسان ایجاد شده تا در ایام اربعین به مردم سرویس دهی انجام شود. تلاش کردیم از تمامی ظرفیت‌های استان برای خدمت رسانی در اربعین استفاده کنیم. در دی ماه سال گذشته ستاد اربعین در اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اصفهان تشکیل شد تا برای اربعین امسال برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود. علاوه بر این، آسیب‌شناسی‌هایی در این خصوص انجام شد تا روند اربعین امسال تسهیل شود.
براساس مصوبه شورای تأمین استان، کارخانجات موظف شدند تا همچون سال گذشته به سفرهای اربعین کمک کنند. در واقع از ظرفیت ناوگان کارخانه‌های اصفهان برای سرویس دهی در اربعین استفاده خواهد شد. پیشنهاد شده برای جابه جایی کارکنان کارخانه‌ها از اتوبوس‌های شهری و مینی‌بوس استفاده شده و یا اینکه کارکنان این شرکت‌ها در قالب نذر خدمت‌رسانی، با خودروهای شخصی خودشان به محل کار خود رفته و به آزادسازی سرویس‌های کارکنان برای خدمت رسانی به زائران اربعین کمک کنند. از ظرفیت ناوگان جاده‌ای به طور کامل در اربعین استفاده خواهد شد تا سرویس دهی به زائران با مشکل همراه نشود.
ایمنا: در ایام اربعین چه میزان از اتوبوس‌ها برای سفر زائران در نظر گرفته می‌شود؟
موکب‌های جاده‌ای نیز مصوب شد که شهرک‌های صنعتی که در جاده‌ها هستند بتوانند موکب استقرار کنند. همچنین پارکینگ‌های مناسبی در مرز مهران برای خودروهای شخصی در نظر گرفته شده است. بخشی از مدیریت مرز چذابه قرار است توسط مجموعه خدماتی استان اصفهان انجام شود.
ایمنا: سفرهای داخل کشور در این ایام چگونه مدیریت می‌شود؟
مردم باید بدانند مشکل وجود دارد. همچنین با قرارگرفتن ناوگان در مسیر زیارت اربعین، ناوگان در سایر مسیرها کاهش می‌یابد که این موضوع نیازمند همراهی مردم است که با مدیریت سفرهای خودشان به این امر کمک می‌کنند. ظرفیت حداکثری ناوگان اتوبوسرانی برای اربعین در نظر گرفته خواهد شد و بخشی برای سفرهای بسیار ضروری به طور محدود در سایر مسیرها خدمت رسانی می‌کنند.
در سال گذشته نیز سعی شد تا هم سفرهای داخل کشور و هم سفرهای اربعین مدیریت شود، حتی در بازه‌ای سفرهای داخل کشور و به جز اربعین ممنوع شد اما سعی شد تا با مدیریت صحیح، سفرهای ضروری نیز انجام شود.
مردم باید فقط از طریق سایت‌های معتبر فروش شرکت‌های مسافری بلیت تهیه کنند. درخواست شده که ناوگانی که از کارخانجات برای اربعین در نظر گرفته شده نیز زیر نظر شرکت‌های مسافربری حمل و نقل مسافر را انجام دهند.
ایمنا: طرح ویژه اربعین در چه روزهایی اجرایی می‌شود و جزئیات آن چیست؟
طرح اعزام ناوگان از بیست‌وهفتم مرداد تا بیستم شهریور و در صورت نیاز تا بیست‌پنجم شهریور نیز تمدید می‌شود، با توجه به اینکه زائران بازگشت خود را تا بیست‌وهشتم ماه صفر موکول می‌کنند، پنج روز امکان تمدید در نظر گرفته شده است. بر اساس آمار رسمی سال گذشته نزدیک به ۱۱۳ هزار نفر از استان اصفهان و از طریق ناوگان عمومی به مرزها منتقل شدند و ۱۲۰ هزار زائر نیز از مرزها به استان اصفهان بازگردانده شدند.
این افزایش میزان مسافران برگشتی به این دلیل بود که بخشی از زائرانی که از طریق هواپیما به عراق سفر می‌کنند، عمدتاً از طریق اتوبوس بازمی‌گردانند. از ناوگان هوایی درخواست کردیم تا بلیت برگشت را به همان میزان رفت عرضه کنند تا بار مسافر بر حوزه جاده‌ای تحمیل نشود. علاوه بر این، زائران استان‌های دیگر مانند یزد، فارس و کرمان نیز از طریق ناوگان زمینی استان اصفهان جابه‌جا می‌شوند و این دو عامل علت افزایش ۷۰۰۰ نفری مسافران برگشتی به اصفهان بوده است. در سال قبل نزدیک به چهار هزار و ۷۰۰ ناوگان از اصفهان به اربعین اعزام شدند.
با توجه به اینکه امکان افزایش ظرفیت در بخش ریلی وجود ندارد، همه بار جابه‌جایی مسافر بر دوش ناوگان اتوبوس وارد می‌شود. در واقع توسعه و افزایش ظرفیت‌هایی که باید در بخش ریلی و هوایی در این سال‌ها انجام نشده، باعث شد فشار بر روی ناوگان اتوبوس دو چندان شود. اگر یک خط مستقیم ریلی از اصفهان به خرمشهر، اهواز و یا کرمانشاه راه‌اندازی می‌شد می‌توانست بخش قابل توجهی تا زائران اربعین را جابه‌جا کند.
ایمنا: توصیه شما به مردم چیست؟
نهادهای خدمت رسانی استان اصفهان از همه ظرفیت خود در ایام اربعین بهره‌می‌گیرند، با این وجود، این درخواست از مردم وجود دارد تا در ایام اربعین سفرهای خود را مدیریت کرده و از سفرهای غیرضروری خودداری کنند. همچنین مردم می‌توانند سفرهای خودشان را از طریق قطار، هواپیما و یا خودرو سواری انجام دهند تا خدمت‌رسانی در اربعین با مشکلی مواجه نشود. درواقع همه ظرفیت‌های استان شناسایی شده تا بهترین خدمت‌رسانی و مشکلات و نیازهای سفرهای اربعین به حداقل برسد.
مردم باید فقط از طریق سایت‌های معتبر فروش شرکت‌های مسافری بلیت تهیه کنند. درخواست شده که ناوگانی که از کارخانجات برای اربعین در نظر گرفته شده نیز زیر نظر شرکت‌های مسافربری حمل و نقل مسافر را انجام دهند.
تهیه و تنظیم: سرویس اقتصادی خبرگزاری ایمنا
نظر شما