به گزارش خبرنگار ایمنا، نخستین نشست امنیتی بین‌المللی برای رسیدگی به بحران اوکراین، روز گذشته، شنبه چهاردهم مردادماه در جده با حضور مقامات ۳۰ کشور شروع به کار کرد، نشستی که مقامات روسیه در آن حضور ندارند، اما حضور دولت اوکراین و برجسته شدن مداخله چین در آن، بارقه‌هایی از احتمال حرکت به سمت کاهش تنش را بیشتر کرده است. اوکراین حضور چین در نشست جده را «یک پیروزی تاریخی» دانسته است اما مقامات روسیه منتظر خواهند ماند تا سعودی‌ها، نتایج جده را به آنها منتقل کنند.
مقام‌های امنیتی از ۳۰ کشور، روز گذشته به ابتکار عربستان در جده گردهم آمده‌اند تا درباره گام‌های توقف جنگ در اوکراین بحث کنند، خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (واس) گزارش کرده که دولت پادشاهی عربستان سعودی «امیدوار است این نشست از طریق تبادل نظرات، هماهنگی‌ها، مباحثات در سطح بین‌المللی پیرامون راه‌های تضمین‌کننده حل بحران اوکراین با شیوه‌های دیپلماتیک و سیاسی، در تقویت گفتگوها و همکاری‌ها سهیم باشد.»
تلاش آمریکا و اوکراین برای نزدیک کردن دیدگاه‌های کشورهای در حال توسعه به طرح صلح اوکراین فرصتی برای بازتعریف نقش و جایگاه عربستان در سیاست بین‌الملل است که به عنوان پلی بین آمریکا و این کشورها محسوب می‌شود، البته با توجه به نبود روسیه در این نشست معلوم نیست که نتیجه این گردهمایی تا چه میزان تأثیرگذار خواهد بود.
بر اساس گزارش خبرنگار وال‌استریت ژورنال، محوریت نشست جده اندیشیدن به شرایط احتمالی برای توافق صلح بین روسیه و اوکراین نیست و از عربستان سعودی نیز به عنوان میزبان انتظاری نمی‌رود که نتیجه‌ی خاصی را تا پایان نشست تحویل دهد زیرا تا جمعه نیز خبر قطعی در خصوص برقرار شدن این نشست و کشورهای دعوت شده وجود نداشت.
با این حال، این نشست بخشی از یک روند بالقوه مهم است که اوکراین و حامیان غربی آن امیدوارند می‌تواند به تدوین مجموعه‌ای از اصول مشترک با کشورهای مهم در حال توسعه برای چارچوب‌بندی مذاکرات صلح آینده به نفع کی‌یف منجر شود. بسیاری از این کشورهای در حال توسعه مانند برزیل، هند و آفریقای جنوبی (اعضای بریکس) تا حد زیادی در جنگ بی‌طرف بوده‌اند، مقامات اوکراین و اروپا امیدوارند که این روند به یک نشست صلح بزرگ منجر شود که در پایان آن شرکت‌کنندگان بتوانند دیدگاه مشترکی را درباره چگونگی پایان جنگ امضا کنند.
مذاکرات صلح اما بدون حضور یکی از طرفین نزاع کار دشواری خواهد بود با این حال حضور چین و عربستان از نظر برخی به این معنی است که آنها دیدگاه روسیه را با اوکراین مطرح خواهند کرد. لازم به ذکر است که چین در نشست مشابهی که ماه ژوئن در کپنهاگ، دانمارک قبل از شورش نیروهای واگنر برگزار شد شرکت نکرد که این امر اهمیت نشست جده را برای اوکراین و اروپایی‌ها افزایش داده است. قصد کی‌یف و حامیانش این است که ادراک مشترکی در خصوص حل‌وفصل جنگ تا اجلاس صلح جهانی شکل دهند که به نفع اوکراین باشد.
اوکراین و عربستان سعودی هفته گذشته برای حدود ۳۰ کشور دعوت‌نامه ارسال کردند که دو برابر تعداد کشورهایی است که در نشست ژوئن کپنهاگ شرکت کردند البته برخی از کشورها ممکن است به جای مشارکت حضوری از راه دور در جلسه شرکت کنند. به نقل از وال‌استریت ژورنال نمایندگانی که در این نشست حاضر شدند عبارتند از اوکراین، عربستان، چین، هند، اندونزی، ترکیه، آفریقای جنوبی، برزیل، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، لهستان، آلمان، فرانسه، انگلستان، کره جنوبی، مصر، بحرین و ژاپن.
میزبانی نشست صلح برای اوکراین در جده در حالی برگزار می‌شود که خبرهای متناقض از نتایج گفت‌وگوی جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل در رسانه‌ها منتشر شده است. به گفته خبرنگار مستقل دیپلماتیک لارا روزن، علت حضور چین در نشست ممکن است سیگنالی به روسیه در قبال تمدید نکردن توافق غلات دریای سیاه است.
بر اساس گزارش خبرگزاری سعودی پرس، میزبانی این نشست ادامه ابتکارات و تلاش‌های بشردوستانه را نشان می‌دهد که آمادگی پادشاهی عربستان را برای اعمال خدمات خود برای کمک به دستیابی به راه‌حلی که منجر به صلح دائمی می‌شود، بیان می‌کند.» مقامات آمریکایی تاکید کرده‌اند که نقشی در برگزاری این نشست ندارند و مسئولیت کامل آن بر عهده اوکراین و عربستان سعودی است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا و همچنین آموس هوخ‌اشتاین، مشاور انرژی آمریکا به نمایندگی از ایالات متحده در این نشست شرکت کردند.
وزارت امور خارجه چین اعلام کرد، نماینده ویژه چین در امور اوراسیا، لی هوی نیز در نشست جده شرکت خواهد کرد. وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای اعلام کرد: «چین مایل است با جامعه بین‌المللی همکاری کند تا همچنان به ایفای نقش سازنده در پیشبرد راه‌حل سیاسی برای بحران اوکراین ادامه دهد.»
میخائیلو پودولیاک، مشاور زلنسکی، این گردهمایی را نشانه دیگری از طرد بین‌المللی و انزوای فزاینده روسیه توصیف کرد.
نشریه دِ ویک، به این سوال پاسخ می‌دهد که چرا عربستان مایل به میانجیگری بین روسیه و اوکراین است؟ اگرچه اغلب کشورهای عرب در طی جنگ روسیه و اوکراین، به دلیل روابط نظامی و اقتصادی سعی داشته‌اند، بی‌طرف بمانند، عربستان سعودی به آرامی شروع به نشان دادن مشارکت فزاینده در درگیری کرده است. از دعوت از زلنسکی برای حضور نشست سران اتحادیه عرب در ماه مه و ارسال کمک‌های مالی گرفته تا روابط نزدیک با روسیه در چارچوب اوپک پلاس.
اجلاس آتی نمونه دیگری از تلاش‌های محمد بن سلمان برای جلوه دادن خود به عنوان یک رهبر جهانی با نفوذ فراتر از منطقه خود است البته این نشست صرفاً مربوط به جاه‌طلبی‌های شخصی او نیست. عربستان به فراتر از اوکراین و روسیه نگاه می‌کند و امیدوار است بتواند طی این نشست توانایی خود در میزبانی چنین رویداد مهمی را به نمایش بگذارد. آنها قصد دارند نشان دهند که به عنوان یک بازیگر در عرصه بین‌الملل قادر به برقراری توازن در روابطشان با ایالات متحده، روسیه و چین هستند.
بر اساس گزارش خبرگزاری تاس روسیه، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در خصوص برگزاری نشست جده به خبرنگاران گفته است: «روسیه این دیدار را زیر نظر خواهد داشت. ما باید ابتدا متوجه شویم که این نشست چه اهدافی را دنبال می‌کند و برگزارکنندگان در واقع قصد دارند در مورد چه چیزی صحبت کنند.»
در پایان این گزارش آمده که فارغ از هر نتیجه‌ای طی نشست جده، کل این جنگ برای عربستان بسیار سودآور بوده است. شرکت آرامکو طی سال گذشته ۱۱۶ میلیارد دلار سود کرده است که ۴۷ درصد از درآمد آن در ۲۰۲۱ بیشتر است این در حالی است که عربستان ۴۰۰ میلیون به اوکراین کمک بشردوستانه کرده است.
باید منتظر بود و دید بیانیه نهایی که در پایان نشست منتشر می‌شود آیا مفاد خاصی دارد که نشان‌دهنده قدرت اقناع اوکراین بوده یا همان‌طور که برخی تحلیل‌گران معتقد هستند متن بیانیه شامل بندهایی خواهد بود که عرف بین‌الملل هستند و موضع ویژه‌ای در خصوص محکومیت روسیه گرفته نخواهد شد. با این حال نشریه پُلیتیکو معتقد است که این نشست جدیدترین تلاش پادشاهی عربستان سعودی برای تغییر وجهه خود در پی قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد است؛ نمایشی از جانب ریاض برای اینکه خود را یک مغز متفکر دیپلماتیک معرفی می‌کند. حتی نشست پایانی کپنهاگ نیز از شدت اختلافات قادر به ارائه یک بیانیه رسمی نشد پس عربستان نباید انتظار دستاورد خاصی داشته باشد.
نظر شما