به گزارش خبرنگار ایمنا، بر اساس گزارش آماری ارائه شده از سوی وزارت کشور در بیست‌ونهم فروردین‌ماه سال جاری، واحدهای تقسیماتی کشور در ۳۱ استان شامل ۱۴۳۱ شهر، ۴۷۶ شهرستان، یک هزار و ۱۷۰ بخش و دو هزار و ۷۳۶ دهستان است. با توجه به اینکه در کلان‌شهرها وظیفه انتخاب شهردار برعهده شوراهای اسلامی شهر است، باید در مسیر انتخاب مدیر شهر مصالح، منافع و رعایت حقوق و تأمین منافع شهر و شهروندان مدنظر قرار گیرد.
بر اساس تبصره (۴) و(۲) ماده ۸۰ و ۸۳ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، خاتمه خدمت و عزل شهرداران به تشخیص شوراهای اسلامی شهرها انجام می‌شود، از این‌رو بعضی مواقع، شوراهای اسلامی شهرها بدون در نظر گرفتن صلاح شهر و شهرداری و صرفاً به دلایل شخصی یا جناحی اقدام به عزل شهردار می‌کنند که این امر موجب نبود ثبات در مدیریت شهری می‌شود و شرایط را برای برنامه‌ریزی دشوار می‌کند.
بر کسی پوشیده نیست که یک شهردار خوب باید در عین تعهد و تخصصی که دارد، یک جامعه‌شناس کاربلد نیز باشد و بداند نیازهای شهروندان برای ایجاد آرامش و نشاط در شهر چیست؛ این موضوع را باید همواره در نظر داشت که تنها داشتن دانش شهرسازی و معماری برای شهرداران کافی نیست بلکه یک شهردار باید نگاه کلی به مسائل شهر داشته باشد تا بتواند زمینه پیشرفت و توسعه همه‌جانبه را فراهم کند و به رویکردهای اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی، امنیت و سلامت روانی حاکم بر شهر توجه داشته باشد.
از زمان آغاز به کار دوره ششم مدیریت شهری در کشور، بسیاری از شهرداران و اعضای شوراهای اسلامی شهرهای استیضاح شده‌اند یا استعفا داده‌اند، برخی نیز در بازداشت به سر می‌برند. علت برکناری این افراد ناکارآمدی در مدیریت شهری، عدم اولویت‌بندی در اجرای پروژه‌ها، ناتوانی در ارائه خدمات به شهروندان، سو مدیریت همچون ارتشاء، تخلفات مالی و اقتصادی عنوان شده است.
بر اساس آمار در بازه زمانی فروردین‌ماه ۱۴۰۱ تا تیرماه سال جاری، ۱۹ شهردار از سوی اعضای شورای اسلامی شهر برکنار شدند، ۱۵ شهردار به دلایل مختلف استعفا دادند و برای چهار شهردار با دستور مقامات قضائی حکم تعلیق صادر شده است و آن‌ها بازداشت شده‌اند؛ همه این‌ها در حالی است که در شهرهایی که سکان مدیریت شهری توسط «سرپرست» اداره می‌شود گزارش عملکردها برای ارائه خدمات اجرایی و عمرانی بسیار ضعیف است و موضوع استیضاح یا برکناری‌ها به نوعی منجر به ایجاد وقفه در اجرای برنامه‌ها در حوزه‌های مختلف شهری می‌شود.
شهردار باید فارغ از نگاه سیاسی و فراجناحی مشکلات شهر را دنبال کند، در حالی که به نظر می‌رسد انتخاب شهردار به شکل سلیقه‌ای پیش می‌رود که یک چالش آسیب‌زا در تمام کشور است و تنها منوط به یک شهر نیست.
دوباره‌کاری اقدامات و برنامه‌ها به دلیل تغییر مداوم شهرداران
پویا امین‌لاری، پژوهشگر دکترای شهرسازی با اشاره به چالش‌های نبود ثبات مدیریت شهری در سطح کشور به خبرنگار ایمنا می‌گوید: استیضاح، برکناری یا اصطلاحاتی که برای افراد تعیین شده به عنوان شهردار مطرح می‌شود، دلایل مختلف سیاسی، شخصی یا حقوقی دارد.
وی با تأیید این موضوع که برکناری شهرداران، بی‌ثباتی در نظام مدیریتی هر شهر ایجاد می‌کند، می‌افزاید: در چالش‌های مدیریت شهری دو مبحث رویه‌ای و محتوایی وجود دارد که چالش استیضاح در زیرمجموعه رویه‌ای قرار می‌گیرد و فارغ از اینکه چه اتفاقی رخ می‌دهد، به دنبال آن نبود ثبات، تغییرات مکرر و پی‌درپی مشکلاتی را در حوزه مدیریت شهری ایجاد خواهد کرد.
این پژوهشگر دکترای شهرسازی خاطرنشان می‌کند: بررسی نبود ثبات در مدیریت شهری کشور نشان می‌دهد مهم‌ترین مسئله‌ای که در این وضعیت پیش می‌آید، تغییر در رویه و جهت‌گیری‌ها است که اجرای پروژه‌های تحت نظارت مدیریت شهری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این متخصص حوزه مدیریت شهری ادامه می‌دهد: چالش نبود ثبات در مجموعه مدیریت شهری یا شوراها منجر به بر هم زدن نظم سازمان می‌شود و به دنبال آن کارمندان سطوح میانی و خرد تمکین لازم را نخواهند داشت، از سوی دیگر منجر به عقب‌ماندگی در اجرا و تعریف پروژه‌ها خواهد شد.
امین‌لاری با تاکید بر اینکه چالش تغییر شهرداران بوروکراسی اداری را افزایش می‌دهد، تصریح می‌کند: دوباره‌کاری اقدامات و برنامه‌ها به دلیل تغییر مداوم شهردار یا نبود ثبات در مدیریت شهری به شکل محسوس قابل مشاهده است، به نحوی که به دلایل تغییر در تیم مدیریت شهری، اجرای بسیاری از مصوباتی که در صحن شوراهای اسلامی به تصویب می‌رسد، ملزم دیده نمی‌شود، اجرای طرح به کلی لغو می‌شود یا دوباره کاری برای بررسی مجدد طرح در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی اضافه می‌کند: نبود ثبات در مدیریت شهری منجر به کاهش کیفیت در ارائه خدمات، پشتیبانی و کارایی عملکرد مجموعه و اهمال‌کاری کارکنان سازمان خواهد شد که به دنبال این موضوعات در فرآیند توسعه شهر، پسرفت و عقب‌ماندگی شهرها قابل مشاهده است.
شورای شهرداری شدن از دلایل نبود ثبات در مدیریت شهری است
علیرضا پاک‌فطرت، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره نبود ثبات در مدیریت شهری در سطح کشور با بیان اینکه شوراها هنوز نو پا هستند، اظهار می‌کند: در اروپا بیش از ۷۰ سال است که شورا و شهرداری و موضوعات انتخاباتی مطرح است و تمام ایرادات رفع شده است.
وی ادامه می‌دهد: مجلس شورای اسلامی نسبت به تهیه و تدوین قانون مدیریت شهری مبادرت کرده، اما نیاز است این قانون در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح و تصویب و نسبت به افزایش اختیارات مدیریت شهری و شوراها اقدام شود.
این نماینده مجلس تاکید می‌کند: در صورت تصویب این طرح شرایط انتخاب اعضای شورای اسلامی شهر نیز تغییر خواهد کرد و دیگر اینگونه نخواهد بود که افراد بدون تجربه عضو شورای اسلامی شهر شوند.
پاک‌فطرت اضافه می‌کند: در کلان‌شهرها به علت نبود شناخت کافی نسبت به اعضای شورای اسلامی شهر، مردم به ریش‌سفیدان اعتماد می‌کنند، اما پس از طی فرآیند انتخابات، بهره‌وری افراد پایین می‌آید و پاسخگویی مطلوب انجام نمی‌شود.
عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: معتقد هستم قانون مدیریت شهری باید اصلاح شود، امروزه یکی از دلایلی که موجب نبود ثبات مدیریت شهری در کلان‌شهرها می‌شود این است که شوراها، شورای شهرداری شده است و شورای شهر نیست.
نماینده مردم شهرستان‌های شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: این وظیفه شورا و پارلمان محلی است که نسبت به توزیع عادلانه خدمات میان مردم اقدام کند، امروز نه تنها شهرداری بلکه سایر دستگاه‌ها نیز پاسخگو نیستند؛ بنابراین بعضی از قسمت‌های کار بلاتکلیف مانده است.
پاک‌فطرت ادامه می‌دهد: مجلس شورای اسلامی این تمایل و رغبت را دارد که اختیارات را واگذار و قانون را اصلاح کند، اما در بعضی شهرها شوراها قوی نیست و به همین دلیل واگذاری اختیارات به شوراها تاکنون محقق نشده است.
در صورت استیضاح نشدن شهرداران باید ۴ سال یک مسیر اشتباه را در پیش گرفت
محمدتقی تذروی، عضو شورای اسلامی شهر شیراز در دوره پنجم و ششم تصریح می‌کند: در چالش استیضاح شهرداران با دو رویکرد مثبت و منفی مواجه هستیم، رویکرد مثبت این موضوع آن است که اگر شورا دچار اشتباه شد حاضر است این اشتباه را بپذیرد و شهردار را استیضاح کند و دوباره روند انتخاب شهردار را طی کند، از سوی دیگر اگر در این روند شورا شهردار مناسبی را انتخاب نکرد تا پایان چهار سال باید یک مسیر اشتباه را در پیش بگیرد.
وی استیضاح شهردار را یک حسن می‌داند و معتقد است: یک شورا با این اقدام اعلام می‌کند که در انتخاب اول خود فردی که برای سمت شهردار مدنظر داشته، مناسب نبوده است.
این عضو شورای شهر خاطرنشان می‌کند: هنگامی که اعضا بخواهند وارد شورای اسلامی شهر شوند باید از یک فیلتر عبور و چند مجموعه صلاحیت این افراد را تأیید کند؛ این موضوع از نظر چارچوب قانونی کفایت می‌کند، اما در طول مسیر بعضی مواقع به عمد یا غیرعمد اعضای شورا خطاهایی را مرتکب می‌شوند که از دید قانون تخلف محسوب می‌شود.
تذروی با بیان اینکه چالش نبود ثبات در مدیریت شهری نه تنها در دوره فعلی بلکه در دوره‌های گذشته پارلمان شهری همچون دوره‌های پنجم وجود داشته است، می‌گوید: این چالش در دوره پنجم به نحوی بود که در شورای استان فارس تمام اعضای آن دستگیر شدند و شورا از حد نصاب افتاد.
وی با ارائه یک پیشنهاد به دولت، می‌گوید: نیاز است در شرایط عضویت هر فرد برای ورود به شورای اسلامی شهر داشتن چهار سال سابقه کار اجرایی در سطح شهر لحاظ شود، چراکه داشتن سابقه کار اجرایی در این حوزه موجب می‌شود عضو شورا کمتر دچار اشتباه و خطا شود.
نظر شما