به گزارش خبرنگار ایمنا، اگرچه پیاده‌روی اربعین از قرن‌ها پیش انجام می‌گرفته، اما در مقاطع و دوره‌های مختلف با مشکلاتی روبرو بوده است و در تمام این سال‌ها عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) سعی کرده‌اند با بضاعتی که دارند، سنت پیاده‌روی اربعین را زنده نگه داشته و سال به سال آن را پرشورتر و باشکوه‌تر برگزار کنند.
در سال‌های حکومت بعثی‌ها، صدام تهدید کرده بود اگر کسی به زائران اربعین خدمت‌رسانی کند، دفعه اول دو پای او قطع و بار دوم اعدام می‌شود و به همین دلیل در آن سال‌های سخت بسیاری از خادمان شکنجه شدند و خانه‌هایشان را خراب کردند، بسیاری از خادمان و بعضی از میزبانان مسافران اربعین هم اعدام شدند.
از سال ۱۴۲۵ هجری قمری یا ۱۳۸۳ خورشیدی و پس از سقوط حزب بعث عراق و فروپاشی حکومت صدام، اما رونق بیشتری گرفت؛ به‌طوری که گزارش‌ها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲، حدود ۲۰ میلیون نفر در سال ۱۳۹۳ و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴ خبر داده‌اند؛ در این سال‌ها از یک سو مردم با آزادی بیشتری در مسیر عشق به زوار اباعبدالله الحسین (ع) خدمت می‌کردند و از سوی دیگر دولت‌ها نیز تمام تلاش خود را برای خدمت‌رسانی و تسهیل سفر اربعین به کار گرفتند.
اواخر دهه هشتاد بود که کاروان‌های ایرانی برای شرکت در پیاده‌روی به عراق سفر کردند و رفته رفته نظر تعداد بیشتری از مردم به سفر اربعین و جاذبه‌های آن جلب شد، تا جایی که سال گذشته براساس آمار رسمی حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از ایران به سفر اربعین مشرف شدند.
با وجود تلاش‌ها و اقدامات دولت ایران و عراق برای تسهیل و خدمت‌رسانی سفر اربعین، سال گذشته مشکلاتی برای زوار پیش آمد؛ یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که سال گذشته رخ داد، آماده نبودن زیرساخت‌های مرز و شهرهای مرزی هم در ایران و هم در عراق بود که باعث شد چند بار مرزها بسته شود و مردم در شرایط نه‌چندان مناسب و هوای گرم پشت مرز معطل بمانند.
نبود وسیله نقلیه و آب و مواد غذایی به‌ویژه در مرز منذریه، البته در برهه‌های زمانی کوتاهی نیز مشکلاتی را برای زوار به وجود آورد؛ نبود وسایل نقلیه در مرز برای سفر به شهرهای زیارتی به دلیل استقبال بیش از حد انتظار و نامتناسب با امکانات و زیرساخت کشور عراق رخ داد و باعث شد که زوار برای پیدا کردن وسیله نقلیه سردرگم شوند، اگرچه روحیه خدمت‌رسانی عراقی‌ها از یک سو و کمک‌های ایران از سوی دیگر باعث شد که به سرعت این مشکل حل شود.
هجوم ناگهانی و دقیقه نودی متقاضیان سفر به اربعین برای دریافت گذرنامه نیز از دیگر مشکلاتی بود که سال گذشته رخ داد، مسئولان سعی کردند با صدور برگه‌های گذر موقت اربعین مشکل را تا حدودی رفع کنند که کسی به دلیل نداشتن گذرنامه از سفر اربعین بازنماند، اما با این حال عده‌ای در دریافت برگه گذر موقت نیز دچار مشکل شدند؛ از سوی دیگر به علت ناهماهنگی‌های دولت عراق برخی از مرزها از پذیرش این برگه‌ها خودداری کردند که این مشکل با مذاکرات و رایزنی‌های دولت ایران و عراق رفع شد.
رفع معضل چندساله با صدور گذرنامه زیارتی
برای اربعین ۱۴۰۲، اما از ماه‌ها قبل، برنامه‌ریزی‌ها و مذاکرات با دولت عراق جهت تسهیل و فراهم کردن شرایط سفر بدون مشکل زائران اربعین، آغاز شد و از اولین دستاوردهای این مذاکرات، تصمیم صدور «گذرنامه زیارتی» برای متقاضیان بود.
پلیس مهاجرت و گذرنامه ایران برای نخستین‌بار در سال ۱۴۰۲ تصمیم گرفت تا نوع جدیدی از گذرنامه را با نام گذرنامه زیارتی صادر کند، تا سفر اربعین برای همه اقشار جامعه امکان‌پذیر باشد؛ ستاد مرکزی اربعین در اطلاعیه‌ای در خصوص نحوه دریافت گذرنامه زیارتی اعلام کرد که برای دریافت گذرنامه زیارتی اربعین افراد باید پس از ثبت‌نام در سامانه سماح از طریق مراجعه به درگاه پلیس من یا مراجعه حضوری به ادارات پلیس گذرنامه مراکز استان‌ها نسبت به اخذ گذرنامه موصوف اقدام کنند.
گزارش‌ها تا این لحظه حاکی از صدور سریع و پذیرش این نوع از گذرنامه در مرزهای کشور است و این اقدام باعث شده تا مشکلاتی که سال گذشته برای زائران به وجود آمد دوباره تکرار نشود.
افزایش وسایل سرمایشی و آب آشامیدنی در مرزها
گرمای هوا و خلاهایی که سال‌های گذشته در زیرساخت‌های شهرهای مرزی وجود داشت، باعث اذیت زائران می‌شد، اما امسال با تدابیری که از ماه‌ها قبل اندیشیده شد، افزایش وسایل سرمایشی، مه‌پاش، دپوی آب معدنی و توزیع آب خنک و شربت آب لیمو خنک میان مردم باعث شد تا گرمای هوا کمتر مردم را اذیت کند و موارد گرمازدگی به حداقل میزان خود برسد.
به گفته محمد زارع، مدیرکل ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) استان ایلام، بیش از سه میلیون بطری آب معدنی سرد توسط ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، برای زائران امام حسین (ع) در مرز مهران و در سرد خانه شهر ایلام دپو و توزیع می‌شود؛ علاوه بر دپوی ۲۰ هزار قالب یخ، روزانه ۱۰ تن یخ، یعنی حدود ۵۰۰ قالب در روز توسط دستگاه پرتابل یخ‌ساز بنیاد احسان مستقر شده در پایانه برکت تولید و در بین موکب‌ها توزیع می‌شود.
ولی‌الله حیاتی، فرمانده قرارگاه اربعین خوزستان در مرز شلمچه نیز از استقرار کارخانه یخ و تصفیه خانه آب به منظور خدمات رسانی به زائران حسینی در مرز شلمچه خبر داد.
حسین نظری، رئیس کمیته خدمات شهری ستاد اربعین نیز با اشاره به فعالیت این کمیته برای رفاه زائران گفت که بیش از ۱۰۰ دستگاه مه‌پاش آتش‌نشانی و ۱۲۰۰ دستگاه اتوبوس شهری در مرزهای زمینی ایران و عراق مستقر شده است.
گیت‌های ورودی و خروجی کشور افزایش یافت
از سوی دیگر امسال با افزایش قابل توجه گیت‌های خروجی و ورودی کشور، از معطلی زوار پشت مرز جلوگیری شد و در بیشتر مواقع تردد روان زائران از مرزهای زمینی گزارش شد.
سید مجید میراحمدی، رئیس ستاد اربعین کشور گفت: گیت‌های مرز زرباطیه که ۷۰ گیت بود اکنون به ۱۳۰ گیت افزایش یافته است؛ درب‌های خروجی و ورودی مرز نیز از سه درب به پنج درب افزایش داشت و آمار گیت‌های پایانه مرزی مهران نیز به ۱۵۰ گیت رسیده است.
بر اساس اعلام نادر عمیدزاده، معاون استاندار و فرماندار ویژه خرمشهر تعداد گیت‌های در گذرگاه مرزی شلمچه نیز به ۲۴ گیت افزایش پیدا کرده است؛ در مرز خسروی نیز ۸۸ گیت به گیت‌های سمت عراق افزوده شد.
برنامه‌ریزی برای افزایش ظرفیت پارکینگ‌ها
شهریار افندی‌زاده، معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: ظرفیت پارکینگ‌های شخصی سال گذشته در مهران ۵۰، خسروی ۱۵ و شلمچه ۶۰ هزار خودرو بوده، اما با توجه رشد آمار سفرها، امسال اقداماتی برای رشد کمی و کیفیت پارکینگ‌ها در حال انجام است؛ مسئول برنامه امسال ستاد اربعین، امسال تعرفه پارک شبانه‌روزی خودرو در پارکینگ‌های مجاز را ۲۵ هزار تومان در نظر گرفته است.
محمد نجفی، فرماندار قصرشیرین نیز از ایجاد ۱۰۱ هکتار پارکینگ با ظرفیت ۸۰ هزار خودرو در مرز خسروی خبر داد و گفت: تجهیزات و امکانات حفاظتی برای این پارکینگ‌ها در نظر گرفته شده است و تجهیز آن‌ها به دوربین در حال انجام است.
سعید هژبری، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار ایلام نیز درخصوص پارکینگ مرز مهران اظهار کرد: ۲۰ هزار خودرو به ظرفیت پارک خودروهای زوار در پارکینگ بزرگ اربعین افزوده شده است؛ امسال ۲۵ هکتار به ظرفیت پارکینگ بزرگ اربعین با عنوان پارکینگ شماره ۲ اربعین برای پارک خودروهای زوار اضافه شده است.
پارکینگ ۹۰ هکتاری شلمچه نیز ظرفیت پذیرش ۳۰ هزار خودرو را دارا است و با وجود تردد حجم زیادی از زائران از مرز شلمچه، پارکینگ این پایانه همچنان در حال پذیرش خودرو است و هنوز طرفیت آن تکمیل نشده است؛ پارکینگ مرز چذابه نیز ظرفیت پذیرش بیش از ۳۵ هزار خودرو را دارد.
ارسال اتوبوس از استان‌ها به مرزها و افزایش ناوگان حمل‌ونقل عمومی
داریوش امانی، رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با بیان اینکه هفت‌هزار دستگاه ناوگان کار جابجایی زائران را در تمام مرزها برعهده دارند، گفت: تلاش خواهیم کرد تا از ظرفیت دیگر نهادها و دستگاه‌ها نزدیک به یک‌هزار دستگاه ناوگان عمومی را به این تعداد اتوبوس اضافه کنیم تا مشکلی در تردد و جابجایی زوار ایجاد نشود.
محمدعلی صلواتی، معاون حمل‌ونقل اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اصفهان با اشاره به افزایش دودرصدی مسافران زیارت اربعین اظهار کرد: در بازه زمانی بیست و چهارم مردادماه تا روز گذشته بیش از ۲۳۸۰ اتوبوس، ۷۰ هزار و ۱۴۰ زائر را در مرزهای چهارگانه جابه‌جا می‌کنند.
۳۰۰ دستگاه اتوبوس از تهران، ۳۰ دستگاه از مشهد، ۷۵ دستگاه از شیراز ۱۳۵ دستگاه از اتوبوسرانی کرج نیز به مرزهای مهران، شلمچه، خسروی و چذابه اعزام شده‌اند.
حسین نظری، رئیس کمیته خدمات شهری ستاد مرکزی اربعین با بیان اینکه امسال با برنامه‌ریزی و توافق با طرف عراقی تعدادی اتوبوس شهری در خاک عراق مستقر می‌شود، گفت: ۶۶۰ دستگاه اتوبوس شهری در مرزها استقرار پیدا کرده و زائران را به سمت نخستین شهرهای مرزی عراق منتقل می‌کنند؛ بر همین اساس، اتوبوس‌های شهری مستقر در خاک عراق، زائران کشورمان را از مرز مهران به کوت و از کوت تا بدره، از مرز شلمچه تا بصره و از مرز خسروی تا حسینیه جابه‌جا خواهند کرد.
نظر شما