به گزارش خبرنگار ایمنا، شهلا کاظمی‌پور، معاون سابق مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه و جمعیت‌شناس در آستانه هفته ملی جمعیت با بررسی وضعیت نرخ مرگ‌ومیر، فرزندآوری، مهاجرت، اشتغال و تأثیر اجرای قانون جوانی جمعیت بر روند نرخ رشد جمعیت، اظهار کرد: جمعیت ایران نیز از بدو تاریخ همواره رو به افزایش بوده و آمارهای موجود نشان می‌دهد که ایران از گذشته تا سال ۱۳۰۰ با جمعیت ۱۰ میلیون نفری در مرحله اول گذار جمعیتی قرار داشته است.
وی افزود: از سال ۱۳۰۰ به بعد، میزان مرگ‌ومیر، به دلیل انتقال امکانات بهداشتی درمانی به کشور، ثبات سیاسی و بهبود وضعیت اقتصادی کاهش یافت اما موالید چندان تغییر نکرد و حتی تا حدودی به دلیل افزایش طول عمر والدین موالید بیشتر نیز شد که این مرحله، «مرحله دوم انتقالی جمعیت» نام دارد به گونه‌ای که رشد جمعیتی ایران که در سال‌های متمادی ۰.۵ درصد بوده است به یک درصد، سپس ۱.۵ و بعد دو درصد رسید و در سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵ به سه درصد افزایش یافت که این نرخ بالاترین رشدی بود که ایران تا آن زمان تجربه کرده بود.
این جمعیت‌شناس با اشاره به روند رشد جمعیت ایران در سال‌های گذشته، تصریح کرد: جمعیت ایران از ۱۰ میلیون نفر در سال ۱۳۰۰ به ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۳۵ و به ۲۵ میلیون نفر در سال ۱۳۴۵ و به ۳۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۵۵ افزایش یافت.
وی با بیان اینکه ایران هنوز در مرحله اول سالخوردگی جمعیت قرار دارد، گفت: از طرفی دیگر موالید در ایران همچون کشورهای دیگر کاهش یافته است؛ در اوایل انقلاب سالانه دو میلیون کودک متولد می‌شدند و این رقم به مرور به یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سال و حتی یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر کاهش یافت، اما آمارهای سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد موالید معادل یک میلیون و ۷۵ هزار نفر بوده است.
کاظمی‌پور خاطرنشان کرد: در حال حاضر رشد طبیعی جمعیت ایران از هشت در هزار یا ۰.۸ درصد نیز کمتر است و رشد طبیعی جمعیت ایران، در حال حرکت به سمت صفر است؛ زمانی که دو نرخ موالید و مرگ‌ومیر به یکدیگر برسند رشد جمعیت صفر خواهد شد؛ پیش‌بینی‌ها حکایت از این دارد که در سال ۱۴۲۰ و شاید زودتر نرخ رشد جمعیت صفر شود.
وی با اشاره به اینکه زمانی که بیش از هفت درصد جمعیت کشوری، ۶۵ سال و بیشتر سن داشته باشند به این معنا بوده که آن کشور وارد مرحله سالمندی جمعیت شده است، اضافه کرد: سالمندی جمعیت سه مرحله دارد (مرحله اول هفت تا ۱۴ درصد، مرحله دوم ۱۴ تا ۲۱ درصد و مرحله سوم بیش از ۲۱ درصد جمعیت ۶۵ ساله و بیشتر هستند)؛ ایران از سال ۱۴۰۰ به بعد وارد مرحله اول سالمندی جمعیت شده است.
فرزندآوری موضوع مهم فرابخشی و فرامدیریتی است
صابر جباری، سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به کاهش ۳.۷ درصدی نرخ موالید در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ اظهار کرد: نرخ موالید از سال ۱۳۹۴ به بعد کاهشی بوده اما تا زمانی که پنجره جمعیتی باز است امکان جبران وجود دارد؛ کشور ما به سرعت در حال حرکت به سمت سالخوردگی جمعیت است و این ناشی از نهادینه کردن شعار غلط «فرزند کمتر؛ زندگی بهتر» در جامعه است.
وی با بیان اینکه تا زمانی که پنجره جمعیتی باز است امکان جبران نرخ موالید وجود دارد که در این راستا به طور تقریبی پنج یا شش سال زمان داریم، افزود: بحث فرزندآوری موضوع مهم فرابخشی و فرامدیریتی است؛ از این رو اهمیت و ابعاد فردی و اجتماعی این موضوع باید برای مردم و مسئولان تبیین و روشن شود.
سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به اینکه قانون جوانی جمعیت برای رفع موانع فرزندآوری تصویب و ابلاغ شده است، گفت: تمام مدیران دولتی و مسئولان کشوری باید به این باور برسند و با عزمی راسخ این قانون را اجرا کنند؛ قانون جوانی جمعیت مشوق‌های اقتصادی و حتی مشوق‌های فرهنگی متعددی دارد و فرهنگ‌سازی عمومی و بهداشتی از جمله موارد ضروری است که باید در کنار این قانون دیده شود.
وی با بیان اینکه اولین آسیب و ضرر بی‌فرزندی، کم‌فرزندی و تک‌فرزندی متوجه خود خانواده‌ها خواهد شد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه جنگ‌های روانی و امنیتی برای ما چندان ملموس نیست؛ لذا خیلی متوجه تبعات و آثار سو و غیرقابل جبران این موضوع نیستیم و اگر مردم و مسئولان این موضوع را درک کنند سریع‌تر نسبت به رفع موانع و افزایش جمعیت اقدام خواهند کرد.
نظر شما