به گزارش خبرنگار ایمنا، شهر اسلامی با تمام خصوصیات از نظر ابعاد فیزیکی و طراحی منطقهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را دنبال می‌کند که می‌تواند به عنوان تجارب قابل یادگیری برای روش‌های برنامه ریزی پیشرفته در نظر گرفته شود.
شهر اسلامی می‌تواند به آسانی به‌منظور تطبیق با استانداردهای زندگی و توانایی‌های عملکردی پیشرفته به همراه مطابقت بالا با محیط زیست‌های اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی گسترش و ایجاد شود؛ آنچه که بسیار مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد اینکه علاوه بر شرایط منطقهای و طبیعی مانند خصوصیات فیزیکی، شهر اسلامی نمایانگر ساختارهای جوامع پیشرفت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است.
برای رهایی از تنش‌های قابل تجربه توسط شهرهای امروزی، تحقیقات مفصلی در مورد اصول مذهبی دین اسلام ارزشمند و ضروری است؛ بی‌شک تمدنی که راه‌حل مناسبی برای تمام زمینه‌های رشد انسانی دارد، روش مناسبی نیز برای مهمترین زمینه‌های معنوی و محیطی شهرها نیز فراهم می‌کند که جزئی از اصول شهرنشینی است.
ویژگی‌های شهر اسلامی، آن مواردی است که عالمان و اندیشمندان برای یک شهر آرمانی متصور هستند و اندیشه شهر اسلامی، اندیشه جدیدی نیست؛ با مطرح شدن نظریه «توسعه پایدار» در اواخر قرن بیستم و ایجاد شهرهای پایدار، مباحث مربوط به رابطه بین انسان، محیط زیست و توسعه، به‌صورت جدی در معماری و شهرسازی برای ایجاد تعادل میان سطوح متنوع زیستی با درک از محیط آغاز شده است که رویکرد شهر اسلامی می‌تواند در شهرهایی که اسلام در آن رواج دارد، در کنار این مبحث مورد توجه قرار گیرد.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با رسول میرباقری، رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان به‌منظور آگاهی‌بخشی به شهروندان از فعالیت‌ها و اقدامات مدیریت شهری برای تحقق شهر اسلامی، همچنین بررسی مشکلات فراروی فعالیت شوراها است.
شهر اسلامی در تمام ابعاد باید اسلامی باشد نه فقط معماری و اقلیم!
ایمنا: یکی از رویکردهایی که مدیریت شهری برای اداره شهر اعلام کرد توجه به مظاهر هویتی متناسب با الگوی اسلامی ایرانی است، در نظر دارید برای تحقق آن تسهیلات و تخفیف‌های ویژه‌ای برای سازندگان بناهایی با معماری اصیل ایرانی و اسلامی در شورای اسلامی شهر قائل شوید؟
میرباقری: تفاسیر زیادی درباره شهر اسلامی وجود دارد که تأکیدات شورا، طراحی ساختمان‌ها و تأیید نقشه‌های معماری با رویکرد معماری ایرانی و اسلامی در سازه‌ها و بناها بوده است، اما تخفیف‌های ویژه‌ای برای احداث بناها با این رویکرد نداشته‌ایم و به‌رغم آن، این موضوع جزو تأکیدات بوده است که هر شهروند می‌تواند از این ظرفیت در نقشه‌های معماری و نمای ساختمان و از طرح‌های اقلیمی و معماری ایرانی و اسلامی استفاده کند.
کمیته سیما و منظر شهری در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان پیش‌بینی شده است که در آن از ظرفیت متخصصان و دانشگاهیان در داوری طرح‌های سیما و منظر شهری استفاده می‌شود و طرح‌های معماری مطابق با اقلیم شهر اصفهان استفاده می‌شود.
معتقد هستم هنوز به نقطه مطلوب درباره مبانی شهر اسلامی نرسیده‌ایم و با نقطه تعالی فاصله زیادی داریم؛ البته شهر اسلامی در تمام ابعاد باید اسلامی باشد نه فقط معماری و اقلیم، همچنین ارائه تسهیلات ویژه برای ساخت‌وسازهای مطابق با معماری ایرانی و اسلامی باید باشد.
لزوم برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات شوراها توسط حاکمیت
ایمنا: شوراهای اسلامی شهر چه جایگاهی دارد و مشکلات فراروی این نهاد چیست؟
میرباقری: با توجه به قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهرها و روستاها با هدف تمرکززدایی امور از سطح ملی و با رویکرد تقویت مدیریت محلی تأسیس شد؛ این نهاد نوپا اوایل دهه سوم انقلاب پیش‌بینی و در راستای اهمیت دادن بیشتر به نقش مردم در تصمیم‌گیری‌ها و رفع مشکلات تأسیس شد.
مطابق قانون اساسی، هدف از تشکیل شوراها مشارکت دادن مردم در امور محلی و ارتباط مستقیم با نمایندگان خود بوده است؛ علاوه بر اینکه مردم در اعمال حاکمیت از طریق انتخاب ریاست‌جمهوری و اعضای مجلس شورای اسلامی وارد می‌شوند، در امور محلی نیز از طریق انتخاب اعضای شوراها مشکلات خود را حل و فصل می‌کنند.
با بررسی اجمالی پنج دوره‌ای که از عمر شوراهای اسلامی شهر و روستاها در کشور می‌گذرد، می‌توان گفت که شوراها با مشکلات جدی مواجه هستند و باید برنامه‌ریزی کاملی برای رفع مشکلات از طرف حاکمیت انجام شود.
درباره مشکلات شوراها، نخست محدودیت و نبود اختیارات و اعتبارات حقوقی و مالی، همکاری نکردن دستگاه‌های اجرایی و بی‌توجهی به خواسته‌های آن و وجود نواقص قانونی است که ابتدا باید تبیین شود عنوان آن، «شورای شهر» است یا «شورای شهرداری»؛ با توجه به همکاری نکردن دستگاه‌های اجرایی با نهاد شورا، این نقص وجود دارد که باید در قانون، سطح کلان و حاکمیت بازنگری شود.
از دیگر مشکلات شوراها نبود مرجع مشخص برای بررسی و پیگیری اختلافات شوراها با افراد حقیقی و حقوقی، حمایت نکردن از شوراها در پیگیری‌ها، محدودیت سطح مکاتبات و پیگیری، ضعف در ساختار اداری و تشکیل اداره آن، نبود ابزار قانونی در شوراها برای اعمال نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی حسب وظیفه محوله، نبود یا حضور محدود و منفعل اعضای شوراها در کارگروه‌ها و کمیته‌های تصمیم‌گیرنده درباره مدیریت شهری و توزیع منابع مالی و اعتباری در سطوح مختلف و کمبود منابع مالی پایدار برای اداره شهرها است.
درآمد بیشتر شهرداری‌های کلان‌شهرها وابسته به تراکم است، لذا باید این موضوع و درآمد پایدار بازنگری شود و اتفاق نظری باشد تا شهرداری‌ها از درآمدهای ناپایدار به سمت این درآمدها روی آورند؛ از دیگر مشکلات فراروی شوراها، نقص در قوانین مربوط به شرایط ثبت کاندیداها، محدودیت و ضعف در فعالیت آن، پایین بودن سطح دانش و آگاهی برخی کارکنان شهرداری‌ها، آموزش کارکنان، نداشتن تعامل دستگاه‌های اجرایی و متولیان شهر با شوراهای اسلامی است.
جایگاه شوراها با توجه به داشتن ارتباط مستقیم با شهروندان و قانون‌گذاران، اهمیت زیادی دارد، از این‌رو موانع و مشکلات شوراها در حاکمیت باید بررسی شود و در اسرع زمان قوانین بازنگری شود تا شوراهای اسلامی شهرها و روستاها با رویکرد محله‌ای بتواند وظایف خود را انجام دهد.
قوانین بالادستی نیاز به بازنگری کلی دارد تا تسهیل در فرایند صدور پروانه انجام شود
ایمنا: یکی از اقدامات شاخص مدیریت شهری ششم ارائه خدمات غیرحضوری در حوزه شهرسازی است اما گویا مشکلات شهرسازی الکترونیک هنوز به طور کامل رفع نشده است!
میرباقری: شهرسازی الکترونیک از ابتدای فعالیت دوره شورای ششم آغاز شد و سیستم سرا ۸ با رویکرد شهروندسپاری به سرا ۱۰ ارتقا یافت تا نیاز نباشد شهروندان برای پیگیری امور شهرداری به مناطق پانزده‌گانه شهرداری اصفهان مراجعه کنند و امور خود در این حوزه را به‌صورت غیرحضوری انجام دهند.
مقدمات انجام کار آماده شد که ابتدا ضعف‌هایی وجود داشت اما با توجه به سلسله جلسات برگزار شده، بعضی مشکلات رفع شده است؛ کارگروه ویژه‌ای با عنوان کارگروه شهرسازی و معماری تشکیل شده است که به صورت هفتگی مشکلات سیستم سرا ۱۰ را در مناطق پانزده‌گانه بررسی و رصد می‌کند.
در حال حاضر تا افق پیش‌بینی شده فاصله زیادی داریم. به دلیل نارضایتی برخی شهروندان، جلسات متعددی را با شهردار اصفهان، معاونان مالی و اقتصادی و شهرسازی و معماری شهردار، معاونان شهرسازی و مالی و اقتصادی مناطق پانزده‌گانه و محاسبان مناطق برگزار کردیم.
در صدد هستیم ایرادهای سیستم از جمله قطع بودن آن، نبود آموزش و آموزش کارکنان شهرداری در اسرع وقت رفع شود، ضمن اینکه در کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر بازدیدهای میدانی با حضور اعضای شورای اسلامی شهر را در مناطق انجام داده‌ایم و بعضی اتفاقات را رصد کرده‌ایم.
البته آموزش شهروندان و کارکنان شهرداری در دستور کار معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان قرار گرفته است و وحدت رویه‌هایی نیز باید مورد توجه باشد. شهرسازی الکترونیک دامنه وسیعی دارد که تمام دستگاه‌های داخل و خارج از شهرداری باید دست به دست هم دهند تا این موضوع رصد شود؛ قوانین بالادستی نیز نیاز به بازنگری کلی دارد تا در فرایند صدور پروانه تسهیل شود.
قطعی مکرر اینترنت نیز شهروندان را آزرده‌خاطر کرده است، لذا با برگزاری جلسات متعدد با مسئولان ذی‌ربط تلاش می‌کنیم تا شعار شهروندسپاری و شهرسازی الکترونیک در عمل محقق شود اما در مسیر مشکلاتی وجود دارد، لذا باید همت کنیم تا مشکلات را رفع کنیم و بتوانیم به نتایج مدنظر دست پیدا کنیم.
نظر شما