به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از موضوعات تامل‌برانگیز در شهرهای کشورهای در حال توسعه، تمرکز شدید جمعیت در شهرها و پدیده شهرنشینی است، از این‌رو در شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش است و در نقطه مقابل، بسیاری از ساکنان در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند؛ در ایران نیز به موازات رشد فزاینده شهرنشینی، افزایش محلات کم‌برخوردار و سکونتگاه‌های غیررسمی از پدیده‌های فراگیر شهرهای معاصر است.
کلانشهر اصفهان طی ۱۰۰ سال گذشته بالاترین میزان صنعتی‌شدن و سریع‌ترین روند رشد جمعیت را داشته است، به‌طوری که جمعیت این شهر از ۸۰ هزار نفر به دو میلیون نفر رسیده و این میزان از صنعتی شدن افسارگسیخته و شهرنشینی بدون شهرگرایی، موجب ایجاد محله‌های محروم شده است که نمونه بارز آن افزایش فقر و بیکاری است.
بر اساس مطالعات انجام شده در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در ارتباط با تحلیل فضایی فقر شهری در اصفهان، ۳۰ محله دارای کیفیت مناسب، ۳۵ محله دارای کیفیت نسبتاً مناسب و سایر محله‌های شهر اصفهان در وضعیت متوسط و نامناسب قرار دارد؛ نتایج مطالعات بیانگر آن است که محله‌های دارای ارزش‌های بالاتر از میانگین، در مرکز و در جنوب شهر و محله‌های دارای ارزش پایین‌تر از میانگین، در شرق کلانشهر اصفهان قرار گرفته‌اند، از این‌رو رویکرد مدیریت شهری ششم اصفهان محله‌محوری و محرومیت‌زدایی است، در این راستا، مقرر شد هر سال از هر منطقه، دو محله انتخاب و برای رفع مشکلات آنها در بخش‌های عمرانی، فرهنگی، اجتماعی و زیباسازی اقدام شود.
شهرداری اصفهان در بودجه سال گذشته به ۳۰ محله در قالب اجرای طرح محله‌محور نگاه ویژه داشت، امسال نیز ۳۰ محله دیگر از مناطق پانزده‌گانه شهرداری انتخاب شده است؛ توجه به محله‌محوری موجب شده است تا محلات زیادی در شهرها با ویژگی‌های اختصاصی شکل گیرد که می‌تواند در بهبود وضعیت محلات دیگر هم مؤثر باشد، یعنی با استفاده از ویژگی‌های هر محله می‌توان نقاط ضعف محلات دیگر را تا حدی پوشش داد.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با مجید نادرالاصلی، رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر اصفهان به‌منظور آگاهی‌بخشی به شهروندان از آخرین اقدامات و فعالیت‌های مدیریت شهری این کلانشهر در راستای محله‌محوری و چشم‌انداز ۱۴۰۲ این کمیسیون است.
بودجه محله‌محوری قابلیت افزایش تا ۱,۰۰۰ میلیارد تومان را دارد
ایمنا: چه اقداماتی برای مناطق کم‌برخوردار اصفهان در سال گذشته انجام شده است؟
نادرالاصلی: ابتدای فعالیت شورای ششم شهر اصفهان، مسائل متعددی به‌عنوان مشکلات جاری شهر در نظر گرفته شده بود و در شعارهای معمول نیز به این موارد پرداخته می‌شد، لذا شورای ششم، ایده‌هایی همچون هوشمندسازی و درآمدهای پایدار را مد نظر داشت که بسیاری از آنها در کمیسیون‌های معمول قابلیت مطرح شدن داشت اما دو موضوع آب و مناطق کم‌برخوردار، در کمیسیون‌های جاری شورا همچون عمران، اقتصادی، فرهنگی، پایش و نظارت بر مصوبات، سلامت، محیط زیست و خدمات شهری نمی‌گنجید.
شهر اصفهان جمعیتی حدود دو میلیون نفر دارد البته صاحب‌نظران معتقد هستند در این کلانشهر حدود ۷۰۰ هزار مهاجر وجود دارد که بخشی از آنها در سکونتگاه‌های حاشیه‌ای زندگی می‌کنند که مدیریت کشور در رسیدگی به مشکلات این مناطق ضعیف عمل کرده است، زیرا هنگامی که سکونتگاه‌های حاشیه‌ای ایجاد می‌شود، باید نسبت به همان میزان خدمات ارائه شود؛ در غیر این صورت باید از مهاجرت افراد جلوگیری کرد.
شورای ششم یکی از مشکلات شهر را مناطق کم‌برخوردار برشمرد این معضل تنها مربوط به مناطق حاشیه‌ای شهر نیست، با وجود اینکه اقدامات زیادی در محله‌های اصفهان انجام شده است اما با توجه به نبود توازن در رشد آنها، بعضی از این محله‌ها لقب کم‌برخوردار به خود گرفته است.
در راستای رفع مشکلات این محله‌ها، طرح محله‌محوری مطرح شد و سال گذشته ۳۰ محله از مناطق پانزده‌گانه برای این طرح انتخاب شدند؛ مشکلات زیادی همچون زیرساخت‌ها و گلوگاه‌های ترافیکی در این محلات وجود داشت.
با وجود اینکه رفع این مشکلات نیازمند صرف مبالغ بالایی بود و به‌عنوان مثال گاهی شهرداری برای رفع گلوگاه در یک محله توان خرید ملک معرض را نداشت یا مالک برای فروش با شهرداری کنار نمی‌آمد، تلاش کردیم فعالیت‌های خوبی را انجام دهیم. بودجه ۴۰۴ میلیارد تومانی محله‌محوری سال گذشته که به صورت کامل جذب نشد، به بودجه ۱۴۰۲ منتقل شد تا بتوانیم پروژه‌ها را تکمیل کنیم.
به هر کدام از محلات کم‌برخوردار، به‌طور میانگین حدود ۲۵ میلیارد تومان بودجه محله‌محوری اختصاص پیدا کرد، در حالی که بازگشایی یک گلوگاه ممکن است حدود شش میلیارد تومان هزینه داشته باشد؛ در مجموع بیش از ۶۵ درصد بودجه این طرح در سال ۱۴۰۱ مصرف شد و به رفع گلوگاه‌ها، زیباسازی، سیما و منظر و آسفالت معابر اختصاص پیدا کرد.
سیاست محله‌محوری را به سال ۱۴۰۲ منتقل کردیم و محله‌های دیگری نیزشناسایی شد،؛ آنچه که از فعالیت‌ها و برنامه‌های سال گذشته باقی‌مانده بود، همراه با مواردی که در سال جاری پیش‌بینی شده است، انجام خواهد شد.
برای طرح محله‌محوری، در بودجه سال ۱۴۰۲ حدود ۶۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شد و در صورت جذب توسط مناطق پانزده‌گانه، قابلیت افزایش تا هزار میلیارد تومان را خواهد داشت که عدد قابل توجهی است.
توانمندسازی محلات اصفهان در دستور کار
ایمنا: به‌غیر از طرح محله‌محوری، چه اقداماتی در زمینه مناطق کم‌برخوردار انجام شده است؟
نادرالاصلی: با توجه به اینکه به مسائل شهر باید نگاه برخوردارانه داشته باشیم، سرمایه انسانی در این زمینه بسیار مهم است؛ یکی از اقداماتی که به موازات محله‌محوری انجام شد و اعتبار خوبی در سال گذشته برای آن در نظر گرفته شد، توانمندسازی محلات بود، البته فعالیت شهرداری در زمینه توانمندسازی محلات به سختی انجام شد، زیرا ساختار شهرداری به‌گونه‌ای نبود که بتوانیم این طرح را به‌خوبی اجرا کنیم.
چیزی که در کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار دنبال آن هستیم، این است که به‌رغم وجود فرصت‌هایی تحت عنوان مشاغل خانگی، گروه‌ها، خیریه‌های کار و سازمان‌های مردمی، چیزی که در جامعه و دیدگاه کلان نمود دارد، بیکاری و کمبود درآمد شهروندان است که باید به آن پرداخته شود.
با توجه به اینکه شهرداری بضاعت زیادی از جمله نیروی انسانی و امکانات در حوزه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی دارد، در نظر داریم از ظرفیت این سازمان برای ایجاد انگیزه، توسعه فکر و فرهنگ کار و اشتغال استفاده کنیم.
سعی داریم شهروندان را در تمام گروه‌ها و رده‌های سنی فعال کنیم و آنها را به این باور برسانیم که در تمام دنیا مشاغل خانگی جایگاه خوبی دارد که ما نیز در گذشته آن را داشتیم، اما در حال حاضر نه‌تنها این مشاغل را از دست داده‌ایم، بلکه ضدارزش می‌دانیم، در حالی که می‌توانیم اتفاقات خوبی را رقم بزنیم.
اقدامات خوبی در زمینه توانمندسازی محلات انجام شد که امیدواریم امسال به‌بار بنشیند و تمام مراکز فرهنگی شهر را به مکانی برای ایجاد انگیزه و بالابردن فرهنگ کار و اشتغال تبدیل کنیم؛ به‌عنوان مثال دوره آموزش صنایع دستی در یکی از فرهنگسراهای شهر برگزار شد و حدود ۷۰ نفر در آن شرکت کردند که بالغ بر ۴۰ نفر از آنها برای خود برند ایجاد کردند و تولیدکننده شدند.
مردم اصفهان آنچه که داشتند را برای کشور فدا کردند
ایمنا: افق کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار در سال ۱۴۰۲ چیست؟
نادرالاصلی: امیدواریم سال جاری، با ایجاد انسجام درون‌استانی و پویایی فکری برای شهروندان، مشکل آب را برای مدت قابل توجهی رفع کنیم؛ سعی کردیم فرهنگ صرفه‌جویی و استفاده بهینه از آب‌های مختلف را ترویج دهیم.
تلاش می‌کنیم با همراهی قوای سه‌گانه اتفاقات خوبی را برای اصفهان رقم بزنیم، زیرا مردم اصفهان هیچ‌گاه خود را برای خود ندیدند و آنچه که داشتند را در طبق اخلاص برای کشور فدا کردند.
امیدواریم در پایان دوره ششم مدیریت شهری علاوه بر جریان پایدار زاینده‌رود، جریان فکری خوبی را به‌عنوان نیاز شهروندان اصفهان در کشور شاهد باشیم.
نظر شما