برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در «برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.

به گزارش ایمنا، امروز _چهارشنبه بیست‌ویکم دی‌ماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان ایران است.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

زادروز فرج علیپور

فرج علیپور (زاده بیست‌ویکم دی ۱۳۳۸ خرم‌آباد) خواننده و نوازنده کمانچه

وی در سال ۱۳۹۴ نشان درجه یک هنری که معادل دکترای موسیقی است، از شورای ارزشیابی وزارت فرهنگ و ارشاد دریافت کرد. «شبانه» یا ترانه «یه شوی نصفه شوی» از معروف‌ترین ساخته‌ها و اجراهای اوست. شعرش را ترانه‌سرا، خواننده و آهنگساز لرستانی «ایرج رحمانپور» سروده است که سابقه همکاری با هم را در ترانه «بازیگه» دارند.

فعالیت‌ها:

وی از کودکی نوازندگی کمانچه را نزد عمویش آموخت و نوازندگی او نخستین بار در سال ۱۳۴۸ در صفحه‌های گرامافون «دختر دهاتی» و «کیزه و شو» به خوانندگی بهمن اسکینی ضبط شد.

از دیگر آثار او کاست و "سی‌دی‌"های زیر است:

تکسوار به خوانندگی محمد میرزاوندی

«دالکه» به خوانندگی رضا سقایی

یافته، آرزو و قدیم صیاد به خوانندگی بهمن اسکینی

حرف دل با صدای غلامرضا سبزعلی

گل باغ با صدای فضل‌اله صفاری

و آثار دیگر موسیقی محلی لری، داغ شقایق، تال، شادیانه، در سوگ آفتاب، شکوفه‌های موسیقی لرستان، چوپی، عزیز دل، میراث عشق، شانه شکی، سوز سیل و قالیباف

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت کامبیز صمیمی‌مفخم

کامبیز صمیمی‌مفخم (زاده بیست‌وچهارم اردیبهشت ۱۳۳۱ تهران – درگذشته بیست‌ویکم دی ۱۳۷۶ تهران) طراح عروسک، صحنه، لباس، عروسک‌ساز، صداپیشه و عروسک‌گردان

وی کارگردان و از پایه‌گذاران و مدیران مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از پایه‌گذاران و عضو مؤسس یونیمای ایران و مدرس دانشگاه بود.

صمیمی‌مفخم در سال ۱۳۵۶ مدرک کارشناسی در رشته تئاتر عروسکی از دانشکده هنرهای دراماتیک گرفت و از سال ۱۳۵۲ همکاری‌اش را با گروه تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد. وی از طرف کانون در چند جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی و تئاتر کودک و نوجوان در کشورهای آلمان، انگلیس، اردن، استرالیا (پیش از انقلاب ۱۳۵۷) دانمارک، پاکستان و تایوان (پس از انقلاب ۱۳۵۷) نیز حضور پیدا کرد.

وی از سال ۱۳۵۴ عهده‌دار آموزش مربیان نمایش عروسکی در کانون شد و در سال ۱۳۵۶ مسئولیت قسمت نمایش عروسکی را به عهده گرفت و سعی در گسترش بخش آموزش و تشکیل گروه‌های اجرایی از بین هنرآموزان در کتابخانه‌های کانون کرد. وی موفق شد چند گروه از نوجوانان را زیر نظر مربیان خودشان آماده اجرای نمایش عروسکی کند. این فعالیت سرانجام در سال ۱۳۵۷ منجر به برگزاری جشنواره‌ای از کارهای نوجوانان در سالن نمایش کتابخانه شماره ۱ کانون شد.

صمیمی‌مفخم همچنین عضو هیئت مؤسس گروه نمایش عروسکی آدمک، عضو هیئت مؤسس انجمن نمایش عروسکی ایران بود. او طراحی عروسک، لباس، صحنه، کارگردانی و مدیریت هنری دست‌کم ۳۰۰ برنامه تلویزیونی از جمله مدرسه موش‌ها و چند فیلم سینمایی مثل، پاتال و آرزوهای کوچک، گلنار، دزد عروسک‌ها را بر عهده داشت. آقای مبادا و داداش و باباش آخرین کارهای او برای تلویزیون بود.

وی در سال‌های همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تقریباً در ۳۰ نمایش به عنوان بازیگر، طراح صحنه، عروسک‌ساز یا عروسک‌گردان هم‌کاری داشت. او دو نمایش چشم در برابر چشم (۱۳۵۸) و داستان خرس کوچک (۱۳۵۹) را نیز برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کارگردانی کرد.

خانواده:

وی همسر هنگامه مفید، از هنرمندان برجسته ایران به ویژه در زمینه نمایش عروسک بود.

کامبیز صمیمی‌مفخم در ۴۵ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان به‌خاک سپرده شد.

افتخارات:

اعطای لوح سپاس و افتخار بابت سه ده فعالیت در زمینه تئاتر و تئاتر عروسکی برای کودکان و نوجوانان، در روز جهانی کودک سال ۱۳۷۷ و برگزاری آئین بزرگداشت وی از سوی سازمان میراث فرهنگی.

نام‌گذاری هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران به‌نام وی و تقدیم تندیس جشنواره به خانواده‌اش و گشایش تالار نمایش در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، به‌نام وی، همراه با تقدیم لوح تقدیر به مناسبت یک عمر تلاش هنرمندانه و صادقانه در تئاتر عروسکی و تئاتر کودک و نوجوان در اردیبهشت ۱۳۸۵.

آثار:

از مشهورترین کارهای صمیمی‌مفخم در زمینه نمایش عروسکی، مجموعه تلویزیونی پرطرفدار "مدرسه موش‌ها" بود که موفقیت آن به ساخت نسخه سینمایی آن (فیلم سینمایی عروسکی "مدرسه موش‌ها") انجامید. دیگر آثار وی عبارتند از:

۱۳۷۴: السون و ولسون [کارگردان]

۱۳۷۴: قصه‌های بازار (عبداله علی‌مراد) [گوینده]

۱۳۷۲: پناهنده (رسول ملاقلی‌پور) [طراح صحنه و لباس]

۱۳۷۲: الو! الو! من جوجوام (مرضیه برومند) [بازیگر، طراح صحنه و لباس]

۱۳۶۹: مجنون (رسول ملاقلی‌پور) [بازیگر، طراح صحنه و لباس]

۱۳۶۸: دزد عروسک‌ها (محمدرضا هنرمند) [طراح صحنه و لباس]

۱۳۶۸: پاتال و آرزوهای کوچک (مسعود کرامتی) [طراح صحنه و لباس، طراح عروسک، بازیگر عروسکی]

۱۳۶۷: کارآگاه ۲ (بهروز غریب‌پور) [طراح صحنه و لباس]

۱۳۶۷: گلنار (کامبوزیا پرتوی) [طراح صحنه و لباس]

۱۳۶۳: شهر موش‌ها (محمد علی طالبی) [طراح هنری، طراح صحنه، طراح عروسک، صداپیشه]

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت عباس ماهیار

عباس ماهیار (زاده هشتم دی ۱۳۱۶ عجب‌شیر – درگذشته بیست‌ویکم دی ۱۳۹۵ تهران) استاد دانشگاه، خاقانی‌شناس و پژوهشگر ادبی

وی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را از دانشسرای عالی تبریز و کارشناسی ارشد و دکترای زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. عنوان پایان‌نامه وی در مقطع دکتری «تصحیح انتقادی دیوان اثیر اخسیکتی» بود.

آثار:

صرف و نحو برای دانشجو، با هزینه مؤلف

تصحیح انتقادی تسلیةالاخوان (نوشته عطاملک جوینی) انتشارات آباد

مرجع‌شناسی ۱، انتشارات دانشگاه پیام نور

نظم ۳ بخش اول، انتشارات دانشگاه پیام نور

عروض فارسی شیوه‌ای نو برای آموزش عروض و قافیه، نشر قطره

صرف و نحو عربی، انتشارات سمت سمت

گزیده خاقانی، نشرقطره

مرجع‌شناسی ادبی و روش تحقیق، نشر قطره

سیمای شیر یزدان در حدیقةالحقیقه، انتشارات جام گل

مرجع‌شناسی ۱، انتشارات جام گل

شرح مشکلات خاقانی (دفتر یکم: ثری تا ثریا)، انتشارات جام گل

شرح مشکلات خاقانی (دفتر دوم: خارخار بند و زندان) انتشارات جام گل

شرح مشکلات خاقانی (دفتر سوم: نسیم صبح) انتشارات جام گل

شرح مشکلات خاقانی (دفتر چهارم: پنجنوش سلامت) انتشارات جام گل

شرح مشکلات خاقانی (دفتر پنجم: گنجینه اسرار) انتشارات جام گل

سحر بیان خاقانی، انتشارات جام گل

صرف و نحو ۱ و ۲، انتشارات سمت

مالک ملک سخن (شرح قصاید خاقانی) انتشارات سخن

نجوم قدیم و بازتاب آن در ادب پارسی انتشارات اطلاعات ۱۳۹۳

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت علیرضا فرهمند

علیرضا فرهمند (زاده چهاردهم مرداد ۱۳۱۹ تهران -- درگذشته بیست‌ویکم دی ۱۳۹۲ تهران) مترجم و روزنامه‌نگار

وی در سال‌های پیش از انقلاب، دبیری سرویس بین‌الملل روزنامه کیهان را برعهده داشت و همچنین در سال‌های پس از انقلاب در بخش نشریات تخصصی به فعالیت پرداخت و بنیان‌گذار و گرداننده نشریات بسیاری در این حوزه بود.

فرهمند به غیر از رمان «ریشه‌ها»، کتاب «ساعت نحس» که موضوعی مشابه درباره خودبرتربینی غربی است ترجمه کرده است.

وی علاوه بر اشراف و تسلط کم‌نظیر بر فنون روزنامه‌نگاری، تاریخ ایران و جهان و مکاتب فلسفی، در زمینه تاریخ جهان‌گشایی اروپاییان غربی، از سقوط قسطنطنیه در ۱۴۵۳ میلادی تا مرگ ملکه ویکتوریا در ۱۹۹۱ میلادی تخصص ویژه داشت.

برخی از استادان روزنامه‌نگاری ایران از او با عنوان مؤلف شفاهی یاد کرده‌اند، اما وی که به شهرت‌گریزی نیز شناخته می‌شد، در این اواخر دستاورد بسیاری از تجارب و پژوهش‌ها و نیز دیدگاه‌هایش را در قالب نامه‌هایی به نزدیکان خود مکتوب کرده بود.

علیرضا فرهمند در ۷۳ سالگی درگذشت.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت ابوالقاسم سحاب

ابوالقاسم سحاب (زاده نوزدهم فروردین ۱۲۶۶ تفرش – درگذشته بیست‌ویکم دی ۱۳۳۵ تهران) پژوهشگر برجسته علوم انسانی در ایران

وی در سه سالگی به مکتب‌خانه رفت و در مدت کوتاهی دروس مقدماتی را فراگرفت و سپس به فراگرفتن فقه و اصول و زبان‌های عربی و فرانسه پرداخت. او خطی خوش داشت، با کمک رجال تفرش دبیر لشکر و سناء‌الدوله در صدسال پیش مدرسه‌ای دخترانه تأسیس کرد.

در سال ۱۲۹۰ با انتقال به تهران و ادامه تحصیل موفق به تدریس در مدرسه آلیانس شد. وی که شغل معلمی را برگزیده بود، به کار تدریس و پژوهش ادامه داد و به استخدام وزارت معارف درآمد. در ۱۲۹۹ به تقاضای جلال نهاوندی به ریاست معارف ثلاث "ملایر، نهاوند و تویسرکان" برگزیده شد و در این مأموریت خدمات ارزنده‌ای به فرهنگ آن منطقه کرد..

سحاب پس از بازگشت از نهاوند در دانشسرای عالی و مدارس بزرگ تهران مشغول به کار شد. این دوره از زندگانی او بیشتر به مطالعه و تألیف آثار ارزشمندش گذشت. معاشرت با فرهیختگان آن زمان از جمله فخرداعی گیلانی، علی‌اکبر دهخدا، امیر رضوانی، پروفسور حسابی، محیط طباطبایی و دیگران موجب شکوفایی بیشتر او بود و ضمن آغاز فعالیت‌های مطبوعاتی با نگارش مقالات و اشعار برای نشریات داخل و خارج کشور، آثار ارزشمندی از خود برجای گذاشت.

وی که به زبانهای عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی آشنایی داشت، در اواخر عمر به یادگیری زبان روسی نیز نزد بانو فاطمه سیاح پرداخت. ترجمه‌های مقالات و کتب از زبان‌های مختلف به فارسی نشان از تسلط وی به زبان‌های بیگانه دارد.

از سحاب بیش از ۷۲ عنوان کتاب که برخی از آنها در چند مجلد تألیف شده باقی مانده‌است. از جمله این آثار:

فرهنگ خاورشناسان

مفتاح‌الاعلام در شرح حال دانشمندان و شخصیت‌های علمی و ادبی در ۷ مجلد

زندگانی حضرت امام حسین (ع)

زندگانی حضرت امام رضا (ع)

زندگانی شاه‌عباس کبیر

تاریخ مدرسه عالی سپهسالار

تاریخ نقاشی در ایران

تاریخ حبشه

تاریخ زندگانی امامان شیعه (ع) در چند مجلد

شرح حال وزرای ایران، از اعتضادالسلطنه تا دکتر محمود حسابی

تذکره دانشکده در شرح حال بزرگان از قرن اول تا ۱۴ هجری در ۲ جلد

تاریخ عمومی قرن ۱۴ هجری

تاریخ زندگانی من در ۴ دفتر از انقلاب مشروطیت تا ۱۳۲۰ ش

گلچین سحاب (دیوان اشعار)

سفرنامه عتبات

تاریخ تربیت عمومی در جهان

تاریخ ایران، کتاب درسی برای کلاس ۵ و ۶ ابتدایی

زنان اسلام

ترجمه تاریخ قرآن

ترجمه فلسفه و اسرار حج

ترجمه احوال و آثار ابن‌سینا

ترجمه هنر اسلامی

ترجمه یک کتاب حساب از فرانسوی

ترجمه یک کتاب هندسه از فرانسوی

ترجمه جغرافیای کارپنتر در ۶ جلد از انگلیسی

ترجمه رساله حی‌بن‌یقظان

ترجمه احیاءالعلوم

وی در ۷۱ سالگی درگذشت و در قم به خاک سپرده شد. از جمله کارهای بزرگ وی تأسیس مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب در سال ۱۳۱۵ با همکاری فرزندش عباس سحاب بود که اکنون با مدیریت محمدرضا سحاب "نسل سوم خاندان سحاب" و کمک همسر و فرزندانش اداره می‌شود و فعالیت گسترده‌ای در زمینه تهیه نقشه‌ها و انتشارات تاریخ و جغرافیا برعهده دارد.

کد خبر 632968

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.