به گزارش ایمنا و به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان رضا ضیا در نشست «اصفهان در آئینه شعر کمال» با اشاره به جمع‌آوری ۸۰ نسخه از دیوان کمال اسماعیل و تفاوت‌های زیادی که در آن‌ها مشاهده‌شده است، اظهار کرد: در اشعار این شاعر کلماتی اضافه یا کم شده است اما خوبی اشعار کمال اسماعیل این است که از اشعار او نسخه‌های زیادی وجود دارد به‌ویژه نسخه‌های کهن که آن‌ها را می‌توان با نسخه‌های موجود مقایسه کرد.
وی بابیان اینکه پس از حمله مغول بسیاری از کتاب‌ها نابود شدند، افزود: بیشترین کتاب‌هایی که در حال حاضر موجود هستند مربوط به پس از حمله مغول به ایران است که دراین‌بین برخی از نسخه‌ها از روی نسخه‌های قبلی نوشته‌شده است که باید آن‌ها را شناخت و مهم‌ترها را انتخاب کرد.
این پژوهشگر متون کهن فارسی با اشاره به دوران زندگی کمال و ناآرامی‌های زیاد فرهنگی که در آن زمان حاکم بوده است، تصریح کرد: در آن زمان به‌اندازه ای جنگ و خونریزی زیاد بوده است که کمال از این‌همه ناآرامی به ستوه آمده و حتی شعری در نفرین به مردم آن زمان سروده است.
وی در ارتباط با شرایط اجتماعی و سیاسی زمان کمال اسماعیل، گفت: بعد از حمله اعراب و فروپاشی امپراتور ساسانی، ایران تا زمان صفوی به‌صورت یکپارچه درنیامد که یکی از دلایل حفظ وحدت قومی ما زبان مشترک بوده است.
ضیا، رواج زبان فارسی را نتیجه تلاش شاعران ناحیه خراسان دانست و اظهار کرد: عرب‌ها پس از حمله به ایران هرگز به خراسان نرسیدند بنابراین شرق ایران محل تولید آثار متعدد با زبان فارسی دری شد، اکنون مشاهده می‌کنید که کهن‌ترین شاعران ما مانند فردوسی، دقیقی و رودکی در این ناحیه زندگی می‌کردند.
وی با اشاره به قرن سوم و چهارم و استفاده از زبان فارسی دری در ایران، افزود: در همان زمان در اصفهان بیشتر به زبان فارسی پهلوی و آن لهجه‌ای که با آن حرف می‌زدند رواج داشته است و کمال اسماعیل نیز از همین زبان و لهجه بهره‌مند بوده است.
این پژوهشگر متون کهن فارسی با اشاره به گسترش زبان فارسی دری در قرن چهارم و پنجم، تصریح کرد: در این دوره استفاده از این زبان فارسی دری نوعی کلاس اجتماعی تلقی می‌شود بنابراین زبان بسیاری از شاعران و نویسندگان آن زمان به زبان فارسی دری بوده که عامل ماندگاری بسیاری از آثار به‌ویژه اشعار کمال اسماعیل است.
وی افزود: در حال حاضر هر آنچه از زبان و لهجه در اصفهان قدیم برجای‌مانده از بقایای زبان دوره کمال اسماعیل است.
ضیا بابیان اینکه در قرن ششم در اصفهان ۸۰ شاعر زیست می‌کردند که یکی از این شاعران کمال اسماعیل بوده است، گفت: در آن زمان بسیاری از شاعران به زبان عربی شعر سروده‌اند اما دلیل اصلی ماندگاری اشعار کمال اسماعیل بهره‌گیری از زبان فارسی بوده است.
وی بابیان اینکه زبان فارسی به‌عنوان مرکزی برای وحدت ایرانیان است، خاطرنشان کرد: عده‌ای معتقدند که فردوسی زبان فارسی را حفظ کرده است در حالیکه هزاران نفر مانند فردوسی در حفظ زبان فارسی تلاش کردند و این‌گونه شد که پس از حمله اعراب، ایرانیان با توسل به زبان فارسی با یکدیگر متحد شدند.
این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی با اشاره به دوران زندگی کمال اسماعیل و اداره کشور به‌صورت حکومت‌های ملوک‌الطوایفی، بیان داشت: در اصفهان حکومت دینی حکمرانی می‌کردند که از دو گروه مذهبی از آل خجند و آل صاعد تشکیل‌شده بودند خجندی ها شافعی بودند و صاعدی ها حنفی و همیشه جنگ و نزاع فراوانی بین این دو گروه برقرار بود.
وی بابیان اینکه قبل از حکومت صفویه اصفهان مرکز سنی‌های بسیار متعصب بوده است، افزود: پس‌ازاینکه صفویه پایتخت خود را در اصفهان بنا نهاد این شهر به مرکز مهم تشییع در ایران تبدیل شد.
ضیا با اشاره به ساخت شهر اصفهان در زمان حمله مغول، گفت: در آن زمان مدل طراحی شهر به‌گونه‌ای بود که دو تا دور شهر را دیوار و چند دروازه می‌گذاشتند و شب‌ها هیچ‌فرد بدون اجازه نمی‌توانست از شهر خارج یا وارد شود.
وی ادامه داد: پس از فتح اصفهان به دست مغول‌ها، کمال اسماعیل که از اهالی خرد بود را محترم شمردند و از کشتن او خودداری کردند.
این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی اضافه کرئ: کمال اسماعیل سالیان سال پس از حمله مغول از دنیا کناره‌گیری کرد و در زاویه خانقاه به دعا و نیایش مشغول بود، مردم هم به دلیل اینکه می‌دانستند او مورد احترام مغول‌ها است بسیاری از اموال خود را در چاهی نزدیک زاویه او پنهان کرده بودند اما دراین‌بین یک بچه مغول که دنبال کمان گروهِ خود بود به داخل چاه افتاد و در آنجا اموال زیادی دید درنهایت کمال اسماعیل در زیر شکنجه مغول‌ها به شهادت رسید.
به گزارش ایمنا، نشست «اصفهان در آئینه شعر کمال» به همت مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان برگزار شد.
نظر شما