به گزارش خبرنگار ایمنا، مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی به‌شمار می‌آید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «حریم شخصی افراد خط قرمز است» نوشت: رئیس‌جمهور روز گذشته در نخستین همایش ملی ارتقای شفافیت، که با حضور رؤسای قوای مقننه و قضائیه برگزار شد، هم الزامات شفافیت و پیامدهای آن در مقابله با فساد و اعتمادآفرینی را تشریح کرد و هم به اقدامات دولت سیزدهم در مسیر شفافیت و مبارزه با فساد اشاره کرد.
واقعیت این است که حدود ۱۶ ماه پس از تشکیل دولت سیزدهم، اقدامات قابل توجهی در این زمینه انجام شده که بخشی از آنها جزو کارهای بر زمین مانده از گذشته بود؛ مانند فعالیت سامانه جامع صدور مجوز که پس از وقفه‌ای ۱۳ ساله در دولت‌های مختلف، در دولت مردمی عملیاتی و اجرایی شد.
اما در کنار این سامانه، دولت اقدامات دیگری را در راستای سیاست کلان خود، مبنی بر شفافیت و جریان آزاد اطلاعات و مقابله با زمینه‌های فساد در دستور کار قرار داد.
پیشبرد فرایندهای مربوط به دولت الکترونیک، پیشرفت ۹۰ درصدی سامانه جامع تجارت، صدور نسخه الکترونیک در حوزه سلامت، افزایش ۲ میلیون مودی مالیاتی در یک سال و چند ماه گذشته، انتشار فهرست افراد بدحساب یا ابربدهکاران بانکی و انتشار عمومی صورت‌های مالی ۴۰۰ شرکت بورسی و غیربورسی از دیگر اقدامات دولت در این راستا بود که آیت‌الله رئیسی در همایش روز گذشته به آن اشاره کرد.
آیت‌الله رئیسی در سخنان خود با بیان اینکه شفافیت یک اصل وارداتی به فرهنگ و قوانین و مقررات ما نیست، بلکه ریشه در فرهنگ دینی و اسلامی ما دارد، اظهار کرد: در نظام جمهوری اسلامی، اساس بر آن است که مردم در جریان گردش اطلاعات قرار گیرند (کما اینکه) در قانون اساسی و قوانین موضوعه مقرر شده مردم باید در جریان قراردادها و پیمان‌ها و نیز فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی قرار گیرند، مگر مواردی که به تعبیر امیرالمؤمنین علی (ع) احتمال سوءاستفاده دشمن از آنها وجود دارد.
رئیس‌جمهور البته این نکته را اضافه کرد که شفافیت در امور و حوزه شخصی معنا ندارد، چرا که حوزه خصوصی است و حوزه خصوصی باید در اختیار خود فرد یا کسانی باشد که او صلاح بداند. اما غیر از آن، آنچه در فضای عمومی جامعه می‌گذرد و از جمله تصمیم‌گیری‌ها برای کشور و مردم کاملاً شفاف است و ازجمله مجلس در جمهوری اسلامی ایران اساساً با شفافیت متولد شد.
آیت‌الله رئیسی در حوزه قضائی نیز با بیان اینکه زمانی که حکم به قطعیت برسد، قانون حکم به شفافیت داده است، به امر شفافیت در حوزه اجرایی اشاره و تصریح کرد: در دستگاه اجرایی روند امور باید به‌صورت شفاف باشد تا عموم مردم از شیوه جذب، گزینش، انتصاب، ارتقا، به‌کارگیری، برنامه و پیشرفت کار، شاخص‌های کیفی و شاخص‌های کمی مطلع شوند.
رئیس‌جمهور به اقدامات دولت سیزدهم در زمینه ایجاد شفافیت و مقابله با فساد، روابط ناسالم و پارتی‌بازی اشاره کرد و گفت: در این راستا گرچه بخشی از کار دولت الکترونیک به‌خوبی پیش رفته، اما همچنان به‌دلیل همکاری نکردن برخی دستگاه‌ها در پیوستن به شبکه ملی اطلاعات امکان بهره‌برداری کامل از این شبکه میسر نشده است.
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «غلط «شیء» با شیوخ» نوشت: بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس، با امضای شیء جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، مفادی تأمل‌برانگیز داشت که هرچند تکرار مواضعی بود که پیش‌تر هم از چینی‌ها سر زده بود، اما واکنش دستگاه دیپلماسی ایران و افکار عمومی نشان داد که مسائل سرزمینی و چارچوب‌های ایران در زمینه سیاست خارجی با هیچ توجیهی محل مداخله دیگر کشورها نیست.
جمعه شب بعد از صدور بیانیه مشترک چین با شورای همکاری خلیج فارس مشخص شد که بخش‌هایی از آن به ایران اشاره دارد.
محکومیت افزایش غنی‌سازی اورانیوم ایران و فراخواندن ایران برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنار ابراز نگرانی در مورد ادعاهایی مبنی بر اقدامات تشدیدکننده ایران در بی‌ثبات کردن امنیت منطقه و محکومیت آنچه حمایت‌های ایران از مجموعه‌های تروریستی و شبه‌نظامیان فرقه‌ای در عراق، لبنان، سوریه و یمن خوانده شده، دیگر بخش‌های ضدایرانی این بیانیه بود. به طور کلی در چهار بند به مسائل مربوط به ایران اشاره شده، اما آنچه در بند ۱۲ آمده است، عملاً تمامیت ارضی ایران را هدف قرار می‌دهد.
در این بند آمده: «رهبران، از تمامی تلاش‌های مسالمت‌آمیز شامل ابتکارها، پیشنهادهای امارات برای رسیدن به راهکار صلح‌آمیز برای حل مسئله سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، از راه مذاکرات دوجانبه بر مبنای قوانین بین‌المللی حمایت می‌کنند.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، شنبه، در شبکه اجتماعی توئیتر به طور مشخص به این مورد واکنش نشان داد. امیرعبداللهیان در توئیتر نوشت: «جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، اجزای جدایی‌ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارند.»
وی تأکید کرد: «در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.»
موضع امیرعبداللهیان انعکاس تفکیک «سیاست علیا (High Politics) و «سیاست سفلی Low Politics» در سیاست خارجی ایران است.
سیاست سفلی حوزه امور مذاکره‌پذیری مانند تجارت، سرمایه‌گذاری، مناسبات فنی و سیاسی است که دولت‌ها درباره آن انعطاف به خرج می‌دهند، در حالی که منافع سرزمینی و امنیت ملی و حاکمیتی، حوزه سیاست علیا است که دولت‌ها درباره آن مذاکره و مصالحه نمی‌کنند.
موضع وزیر خارجه ایران نشان داد مسائلی مانند تمامیت ارضی در فهرست اموری نیست که هیچ طرف خارجی بتواند درباره آن صحبت کند و این خط قرمزی است که تهران تحت هیچ شرایطی، به کشورهای خارجی ولو هم‌پیمان و شریک، اجازه نقض آن را نخواهد داد. منافع بنیادین همان‌هایی هستند که مقام‌های چینی هم درباره آنها حساسیت دارند و بارها نشان داده‌اند دولت‌هایی که حاکمیت پکن در چارچوب سیاست «چین واحد» را به چالش بکشند، تحمل نمی‌کنند.
فراتر از این، چین و هر دولت دیگر باید به یاد داشته باشد که ایران در ادوار گذشته با اخراج بیگانگان از خاک خود و در آخرین مورد با اخراج امریکایی‌ها، این موضع را به صورت عملی ثابت کرده است.
روزنامه خراسان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «مُهر ایران روی ۲ درصد علم جهان» نوشت: چشم بستن بر توانایی‌ها، دستاوردها و موفقیت‌هایمان، یک اشتباه بزرگ و تکراری است که سبب شده گاهی خودمان هم به آنچه داریم باور نداشته باشیم؛ به ویژه دارایی‌هایمان در حوزه پژوهش و فناوری که صد درصد آن متولد ذهن و اندیشه دانشجویان و استادان دانشگاهی‌مان است و فارغ از هرنوع باور فکری، فرهنگی و حتی سیاسی، نباید این نبوغ ایرانی را کوچک شمرد.
بهتر است از ۲۵ سال قبل شروع کنیم؛ زمانی که به گفته معاون پژوهشی وزیر علوم، تعداد مقالات جهانی ایرانی‌ها ۸۵۰ و رتبه ما ۵۸ بود، اما حالا با سالانه بیش از ۷۶ هزار مقاله، رتبه ۱۵ جهان را داریم.
این رتبه ۱۵، به استناد گزارش نمایه بین‌المللی Scopus بود که در سال ۲۰۲۲ هم تاکنون همین جایگاه را حفظ کرده‌ایم؛ اما خبر خوش اینکه اگرچه هنوز فهرست مقالات علمی منتشرشده در سال ۲۰۲۲ تکمیل نشده است، گزارش نمایه معتبر Web Of Science نشان می‌دهد که رتبه ما در این نمایه هم با یک پله صعود، از ۱۶ به ۱۵ ارتقا یافته است.
مهم‌تر آن‌که، در سال ۲۰۲۲ سهممان از تولید علم جهان هم از ۲.۰۳ درصد به ۲.۱ افزایش یافته است، هرچند که برای مقایسه دقیق، باید منتظر تکمیل و نهایی شدن گزارش‌های ۲۰۲۲ بود.
البته موفقیت‌های پژوهشگران ما تا به این جای ۲۰۲۲، فقط در تعداد مقالات و ارتقای رتبه و سهم از تولید علم در جهان نبوده، بلکه توانسته‌اند شاخص «اچ. ایندکس» کشورمان را هم بهبود بخشند.
این شاخص که نشان‌دهنده میزان بهره‌وری و اثرگذاری علمی دانشمندان یک کشور و برگرفته از تعداد مقالات برتر و پژوهش‌های پراستناد آن‌هاست، در سال ۲۰۲۲ - تا ۱۰ سپتامبر- برای ایران به عدد ۴۱۰ رسیده است؛ در حالی که اچ. ایندکس ما در سه سال گذشته میلادی، ۳۴۷، ۳۱۳ و ۲۷۲ بوده است. گزارش Scopus هم روایتی تقریباً مشابه دارد: رسیدن سهم تولید علم ما به ۲.۱۶ درصد تا به این جای ۲۰۲۲ و به دست آوردن اچ. ایندکس ۴۱۶ طبق نظام رتبه‌بندی بین‌المللی سایمگو.
اگر بخواهیم از نظر عددی هم بررسی کنیم، تعداد مقالات ثبت شده ما در نظام‌های معتبر جهانی، مسیر رو به رشدی داشته است؛ به طوری که از ۵۶ هزار و۶۰۰ مقاله در سال ۲۰۱۸، به ۷۶ هزار و ۵۷۱ مقاله در ۲۰۲۱ رسیده و در سال جاری میلادی نیز که هنوز آمار آن نهایی نشده است، ۴۸ هزار و ۳۸۸ مقاله داشته‌ایم.
دستاورد مهم و دلگرم‌کننده دیگر، افزایش تعاملات علمی محققان و پژوهشگران ما با محققان سایر کشورهاست که به تولید و انتشار مقالات دارای مشارکت بین‌المللی منجر شده است. طبق گزارش اسکوپوس، در حالی که در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۲۴.۲ درصد از مقالات ما دارای مشارکت بین‌المللی بوده، این سهم در سال ۲۰۲۲ به ۳۵.۱ درصد افزایش یافته است.
عددی که گزارش Web Of Science هم تقریباً مشابه آن است و صحتش را تأیید می‌کند: رسیدن سهم مقالات دارای مشارکت بین‌المللی، از ۲۴.۸ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۳۶.۸ درصد در سال ۲۰۲۲. نکته مهم اینکه در این مقالات، پژوهشگرانی از کشورهای آمریکا، چین، کانادا و استرالیا که سهم قابل توجهی از تولید علم در جهان دارند، پژوهش مشترک با ایرانیان داشته‌اند و این یعنی مُهر تأییدی دیگر بر جایگاه علمی محققان کشور.
نظر شما