به گزارش خبرنگار ایمنا، مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی به شمار می‌آید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «نگاه جناحی به سیاست خارجی متوازن» نوشت: شیء جین پینگ رئیس‌جمهور چین روز چهارشنبه طی سفری وارد ریاض شد و با مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. در جریان این سفر بیانیه مشترکی از سوی چین و شورای همکاری خلیج فارس صادر شد که واکنش کشورمان را در پی داشت.
در بند دوازدهم این بیانیه مشترک آمده بود: «رهبران بر حمایت خود از همه تلاش‌های صلح‌آمیز، از جمله ابتکار و تلاش امارات متحده عربی برای دستیابی به راه‌حلی مسالمت‌آمیز در موضوع جزایر سه‌گانه (تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی) از طریق مذاکرات دوجانبه با رعایت موازین حقوق بین‌الملل و حل این موضوع با رعایت مشروعیت بین‌المللی تأکید کردند.» این مساله باعث شد شب گذشته حسین امیرعبداللهیان در توئیتی نسبت به آن موضع‌گیری کند.
وزیر امور خارجه نوشت: «جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، اجزای جدایی ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارند. در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.»
اما این سفر حاشیه‌های دیگری نیز در فضای مجازی کشورمان داشت و بیانیه مشترک چین و عربستان سعودی مورد تحلیل و تفسیرهای داخلی و همچنین برخی سوءاستفاده‌های سیاسی قرار گرفت.
در جریان این سفر شیء جین پینگ و ملک سلمان دیدار دوجانبه و پس از آن بیانیه مشترکی را صادر کردند. در قسمتی از این بیانیه که به ذکر نکاتی در خصوص ایران پرداخته شده آمده است: «درباره مسأله ایران، طرفین با تقویت همکاری مشترک جهت تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه اتمی ایران موافقت کردند. دو طرف خواستار گسترش همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حفاظت از معاهده منع اشاعه شدند. طرفین بر احترام به اصل دوستی، حسن همجواری و دخالت نکردن در امور داخلی کشورها تأکید نمودند.»
همین جملات کافی بود که یک جریان سیاسی از آن با عنوان خیانت چین به ایران و همچنین شکست سیاست خارجی در دولت سیزدهم نام ببرد.
حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر حسن روحانی در دولت سابق با بیان این ادعا که «چین به دیپلماسی جهانی علیه ایران پیوسته است» استراتژیک خواندن روابط ایران و چین را زیر سوال برد.
محمد مهاجری از نیروهای رسانه‌ای نزدیک به دولت سابق نیز در ادعایی عجیب با بیان اینکه عربستان بزرگترین رقیب اقتصادی ایران است (!) نوشت: «ما سر کاریم و روی دیوار چین یادگاری می‌نویسیم و به پیمان شانگهای می‌نازیم.»
حال باید دید چرا این فضاسازی‌های عجیب توسط رسانه‌ها و شخصیت‌های وابسته به دولت قبل شکل گرفته است. در ادامه به اهمیت همین مسئله پرداخته می‌شود:
چین به دنبال بیشینه‌سازی منافع خود در غرب آسیاست. این منطقه در راهبرد کلان کمربند و جاده پکن نقشی اساسی دارد. از همین رو مقامات چین تلاش دارند تا ضمن همکاری با همه کشورهای این منطقه پروژه‌های مشترک را به اجرا بگذارند. سفر به عربستان و روابط استراتژیک پکن و ریاض در کنار همکاری گسترده مانند سند همکاری جامع ایران و چین قرار دارد و نمی‌توان بین این دو تقابلی فرض کرد. به بیان دیگر چین سبد دیپلماسی دارد که همه کشورها در آنجا حضور دارند و همکاری با یک کشور به معنای نفی رابطه با کشور دیگر نیست.
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «به اروپا و آمریکا بگویید با فشار امتیاز نمی‌دهیم» نوشت: وزیر خارجه ایران برای چندمین بار طی هفته‌های اخیر با کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا تلفنی گفتگو کرد؛ مکالمه‌ای ۷۰ دقیقه‌ای که به گفته جوزف بورل، در آن درباره مسائل مختلف، از جمله اغتشاشات در ایران صحبت شده است.
حسین امیرعبداللهیان در این گفت‌وگو از جوزف بورل خواست به آمریکا و سه دولت اروپایی بگوید اگر فکر کنند می‌توانند با فشار و ابزارسازی، در مذاکره امتیاز بیشتر بگیرند، حتماً در اشتباهند.
اغتشاشات در ایران بهانه‌ای شده برای تماس‌های چند روز یک بار جوزف بورل با حسین امیرعبداللهیان. او با این کار، از یک طرف مانع انسداد دریچه دیپلماسی در فضای پرتنش می‌شود و از طرف دیگر، مواضع طرف‌های غربی را به ایران منتقل می‌کند و از مواضع تهران نیز مطلع می‌شود.
باقی ماندن چنین دریچه‌هایی از طرف دولت‌های غربی در اوج تنش، اغلب برای این است که همه پل‌های سیاست خارجی خراب نشود و جایی برای برگشت، باقی بماند، چیزی که نشان از ارزیابی طرف مقابل از چشم‌انداز آتی هم دارد.
آنگونه که امیرعبداللهیان روایت کرده، گفت‌وگوی تلفنی او با بورل ۷۰ دقیقه طول کشیده و آن طور که بورل نقل کرده است، دو طرف درباره طیف گسترده‌ای از موضوعات صحبت کرده‌اند. اروپا و آمریکا فعلاً، مذاکرات احیای برجام را به چیزی که آن را اعتراضات می‌خوانند گره زده‌اند و می‌گویند روی مذاکرات متمرکز نیستند.
به همین خاطر، بورل، روز جمعه در توئیتی نوشت که با حسین امیرعبداللهیان، درباره چندین موضوع از جمله اعدام محسن شکاری صحبت کرده، کسی که با وجود خشونت عریان علیه پلیس، اروپا او را «معترض» می‌خواند.
بورل گفته در این گفت‌وگو، موضع اتحادیه اروپا را در این مورد به ایران رسانده و خواسته که فوراً اعدام و سرکوب را متوقف کند، به آزادی‌های اساسی مردم ایران احترام بگذارد و حمایت نظامی از روسیه را متوقف کند.
پیام تهران برای آمریکا و سه دولت بعید است دو طرف همه ۷۰ دقیقه را صرف گفت‌وگو درباره اغتشاشات کرده باشند، به خصوص که ایران گفته که در موضوعات مربوط به حاکمیت خود، مداخله خارجی را قبول نخواهد کرد. در حالی که اروپاییان قصد دارند طی روزهای آینده ته‌مانده روغن تحریم‌ها را هم نذر چیزی کنند که آن را «اعتراضات» می‌خوانند. برآوردها در ایران این است که هدف فشارها، گرفتن امتیاز است.
امیرعبداللهیان می‌گوید در گفت‌وگو با بورل به او گوشزد کرده است که ایران به «فشارها»، به «تحریم و مداخله» پاسخ خواهد داد. وزیر امور خارجه در توئیتی نوشت: «در پاسخ به تماس آقای بورل، ۷۰ دقیقه صحبت کردیم.»
او نوشته است: «گفتم به آمریکا و سه کشور اروپایی بگویید اگر فکر کنند می‌توانند با فشار و ابزارسازی، در مذاکره امتیاز بیشتر بگیرند، حتماً در اشتباه هستند.»
وی هشدار داد: «به تحریم و مداخله پاسخ می‌دهیم.» و البته این را هم خاطرنشان کرد که «همزمان در مسیر گام نهایی توافق خوب، قوی و پایدار هستیم.»
احضار سفیران برلین و لندن سفیر آلمان در تهران در پی مداخله‌جویی‌های مقامات این کشور درباره اوضاع داخلی ایران و برای چهارمین بار ظرف یک ماه و نیم گذشته به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران احضار شد.
در این دیدار اعتراض شدید ایران به تداوم دخالت‌های غیرقابل قبول آلمان در امور داخلی ایران به سفیر این کشور ابلاغ و تأکید شد که آلمان در حالی مواضع ریاکارانه‌ای را علیه مقابله مشروع جمهوری اسلامی ایران علیه ترور و خشونت اتخاذ می‌کند که امنیت خود در قبال تحولات اخیر داخلی این کشور را خط قرمز می‌داند.
در احضار سفیر آلمان به وی اعلام شد که برخوردهای گزینشی و دوگانه مقامات آلمانی، به نحوی که اقدامات براندازانه را برای دیگران خوب و برای خود بد می‌دانند، تأسف‌بار است.
به سفیر آلمان همچنین گفته شده که کارنامه تاریک آلمان نزد مردم ایران در تجهیز صدام دیکتاتور به سلاح‌های کشتار جمعی شیمیایی که منجر به شهادت و جراحت هزاران شهروند بی‌گناه ایرانی از جمله صدها دختر کرد ایرانی شد و همچنین همراهی برلین با تحریم‌های غیرقانونی آمریکا علیه ملت ایران، این کشور را در جایگاه پاسخگویی به ملت ایران قرار داده و این کشور نمی‌تواند ملت ایران را برای رعایت حقوق بشر موعظه کند.
همچنین سایمون شرکلیف، سفیر انگلیس از سوی رئیس اداره سوم غرب اروپا به وزارت امور خارجه احضار شد. در این احضار تداوم اظهارات مداخله‌جویانه و خارج از نزاکت مقامات بریتانیا درباره امور داخلی ایران و حمایت‌های دولتی و رسانه‌ای آن کشور از اغتشاشات و وضع تحریم‌های ریاکارانه بریتانیا علیه اتباع ایران شدیداً محکوم و تأکید شد که تلاش بریتانیا و رسانه‌های لندن‌نشین و دولتی آن کشور برای دمیدن تنفس مصنوعی در اغتشاشات راه به جایی نمی‌برد و نتیجه‌ای جز افزایش نفرت مردم ایران از تداوم سیاست‌های ضد ایرانی آن کشور نخواهد داشت.
روزنامه خراسان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «پس از ۱۲ سال دریغ از یک کیلومتر آزادراه حرم تا حرم» نوشت: توسعه نامتوازن شرق و غرب کشور اگرچه متأثر از مسائل زیادی به ویژه مثلث زمین، اقلیم و محیط انسانی و در یک‌کلام جغرافیاست اما تسلیم جبر جغرافیا شدن بدون شک هیچ کشوری را به توسعه پایدار نخواهد رساند.
اینکه غرب و مرکز کشور دارای یک شبکه درهم‌تنیده ارتباطی است اما شرق کشور در فقر مطلق به سر می‌برد، اینکه در غرب کشور بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر آزادراه وجود دارد اما در شرق کشور کمتر از ۵۰ کیلومتر همه معلول یک اصل اقتصادی به نام هزینه فایده است.
تراکم شهرها، میزان بالای ترددها و فشردگی مسیرهای ارتباطی باعث شده در طول چند دهه گذشته هم دولت‌ها و هم مقنن‌ها سر این اصل نانوشته توافق داشته باشند که ساخت یک آزادراه و بزرگراه در غرب کشور گستره بیشتری از جمعیت، ساختمان شهری و دسترسی‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد اما وقتی به شرق کشور نگاه کنیم فاصله جغرافیایی، گستره کم‌جمعیتی و پراکندگی شهرها که درنتیجه آن پایین بودن میزان ترددها و نیاز دسترسی‌ها را در بر خواهد داشت این توافق پنهان را در بین تصمیم‌گیران پایتخت به وجود آورده است که هزینه فایده توسعه شبکه ارتباطی در شرق کشور به‌گونه‌ای نیست که بتوان آن را به‌عنوان کارنامه عملکردی نشان داد.
البته این گفته به آن معنی نیست که وضعیت توسعه در غرب کشور مطلوب است بلکه بدان معنی است که این توسعه هرچقدر کم بوده اما نامتوازن بودن آن جلوه منفی در توسعه پایدار کشور خواهد داشت.
به همین دلیل است که آزادراه حرم تا حرم که با اسم حرم مطهر امام رضا (ع) یک دهه قبل کلنگ زنی شد تنها در بخش غربی خود پیشرفت و بهره‌برداری داشت اما در قطعات این مسیر که در خراسان رضوی واقع‌شده هیچ پیشرفتی نداشتیم، البته نمی‌توان نبود دیپلماسی فعال و قدرت اقناع‌کنندگی مسئولان استانی و نمایندگان استان در مجلس را در این عقب‌ماندگی بی تأثیر دانست.
این پروژه در حالی راکد مانده که مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر کشور سالانه پذیرای حدود ۴۰ میلیون زائر است و جمعیت سیال این شهر حدود ۶ میلیون نفر در روز است از سویی دیگر آمارهای رسمی نشان می‌دهد حدود ۷۰ درصد این زائران و گردشگران با خودروی شخصی به مشهد می‌آیند، این یعنی ترافیک و میزان بالایی از تردد خودرو در ورودی‌های شهر مشهد. ورودی‌هایی که به‌هیچ‌عنوان تاب‌وتوان این میزان از ترددها را ندارند، خروجی این وضعیت بروز تصادف‌ها و ضررهای مالی از یک‌سو و جان باختن هموطنان در این جاده‌های نحیف از سوی دیگر است.
عنوان پروژه آزادراه حرم تا حرم است اما سهم حرم علی بن موسی‌الرضا (ع) که پروژه با نام ایشان کلید خورد بعد از گذشت ۱۲ سال هنوز صفر است.
پروژه‌ای که در سال ۸۹ با مشارکت قرارگاه خاتم‌الانبیاء شروع شد در سه قطعه تعریف شد، قطعه اول قم تا گرمسار، قطعه دوم گرمسار تا سمنان و قطعه سوم سمنان به مشهد است. آزادراهی با مسافت ۹۸۰ کیلومتر که ۲۲۳ کیلومتر آن در جغرافیای خراسان رضوی واقع‌شده اما در طول عمر سه دولت دهم، یازدهم و دوازدهم باید بگوییم اقدامات دولت برای عملیات اجرایی قطعه آزادراه در خاک خراسان به صفر تمایل داشته است.
منطق گریز از مرکز بر این پروژه حاکم است یعنی هرچه قطعه در دست احداث از پایتخت فاصله بگیرد اعتبار کمتری به آن می‌رسد. قطعه اول این پروژه حدفاصل قم تا گرمسار بود که سال ۹۴ به بهره‌برداری رسید.
قطعه دوم آن حدفاصل گرمسار تا سمنان است که با سرعت قابل قبولی در حال اجراست اما سهم خراسان رضوی که جزو ضعیف‌ترین استان‌ها ازنظر پوشش آزادراهی است از پروژه‌ای که ۱۲ سال پیش کلنگ‌زنی شده صفر است.
این وضعیت بیانگر کم‌مهری سه دولت گذشته به خراسان رضوی است دولت‌های گذشته به‌صراحت اعلام کردند که قطعه خراسان رضوی این آزادراه در اولویت کاری آن‌ها نیست، هرساله ردیف اعتباری این پروژه در لوایح دولت تخصیص می‌گرفت اما عمده آن در قطعات خارج از خراسان رضوی هزینه می‌شد.
آزادراهی که «آرام راه حرم تا حرم» باید نام‌گذاری شود و حتی در دولت قبل اعلام شد به دلیل اینکه درصد پیشرفت فیزیکی عملیات اجرایی قطعه ۳۳ کیلومتری مسیر مشهد تا نیشابور کمتر از ۱۰ درصد است از اولویت دولت خارج شده است.
نظر شما