به گزارش خبرنگار ایمنا، علم شیمی نقش مهمی در توسعه و چشم‌انداز آینده کشورهای صنعتی به خصوص ایران دارد. به‌طورکلی هنگامی که در رابطه با اقتصاد کشورها و اشتغال صحبت به‌میان می‌آید، معمولاً مباحث مختلفی در اولویت قرار می‌گیرد؛ در این رویه قطعاً کشورهایی که منابع معدنی، نفتی و گازی ندارند پیرامون علم شیمی سرمایه‌گذاری نخواهند کرد و سرمایه خود را برای صنایع دیگری خرج می‌کنند تا بهره‌وری مورد نظر را به‌دست آورند.
برای بررسی جایگاه علم شیمی در کشور و شناخت تأثیرات این دانش بر شرایط جامعه با حمیدرضا یوسفی، دکترای شیمی آلی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ایران از نظر بهره‌مندی منابع معدنی چه جایگاهی دارد؟
ایران کشوری فقیر محسوب نمی‌شود و اگر شرایط این کشور را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که سرشار از منابع نفت و گاز است، اما مشکلاتی مانند آلودگی‌های زیست‌محیطی، کم آبی، سوءمدیریت در ایران مشاهده می‌شود؛ با این وجود ایران کشور غنی محسوب می‌شود.
علم شیمی چگونه می‌تواند به جامعه و اقتصاد کشور کمک کند؟
برای اینکه علم شیمی بتواند به کمک جامعه و اقتصاد کشور بیاید، باید از ظرفیت جوانان استفاده کرد همچنین نگاه ویژه‌تر به مبحث ایجاد اشتغال در این حوزه می‌تواند گامی مؤثر در بهبود شرایط باشد.
شرایط توسعه کشورهای پیشرفته چگونه بوده است؟
در کشورهای توسعه‌یافته هنگامی که انقلاب صنعتی رخ داد، هیچ شخصی تصور نمی‌کرد که چنین پیشرفت‌هایی در دنیا رخ دهد، اما امروزه کشورها بسیار توسعه یافته‌اند به طوری که آلمان پس از جنگ جهانی دوم برخلاف تصور جامعه تبدیل به یکی از برترین کشورهای صنعتی شد.
با نگاهی گذرا به تاریخچه کشورهای توسعه یافته متوجه می‌شویم که این جوامع پیشرفته علم شیمی را توسعه داده‌اند؛ درواقع می‌توان دانش شیمی را به عنوان یکی از علوم مادر معرفی کرد که نقش بسزایی در توسعه جوامع دارد.
با توسعه دانش شیمی صنایع بسیاری از جمله داروسازی، پتروشیمی، نساجی و بسیاری از رشته‌های مهندسی توسعه خواهد یافت. علم شیمی چند بُعدی است بنابراین فارغ‌التحصیلان این رشته کمتر با مباحث اشتغال درگیر خواهند شد.
نقش آموزش در توسعه علم شیمی چیست؟
هر میزانی که علم شیمی توسعه یابد، قطعاً جایگاه بهتری در کشور خواهد داشت؛ افراد باید از کودکی با این علم آشنا شوند. علم شیمی نیز باید مانند رشته‌های رباتیک و برنامه‌نویسی در بین مقاطع مختلف سنی توسعه یابد. تمام مواد مورد نیاز در این دانش سطح‌بندی شده است و کودکان نیز می‌توانند با آزمایش‌های این رشته آشنا شوند.
جایگاه علم شیمی در ایران چگونه است؟
علم شیمی در ایران جایگاه مناسبی ندارد و آسیب‌های بسیاری دیده است. درحال‌حاضر بزرگ‌ترین مشکلی که علم شیمی در ایران با آن مواجه است تعلیم در مقطع دبیرستان است که تنها شامل فرمول‌های مختلف، محاسبات و چند واکنش غیر کاربردی است؛ درواقع واکنش‌هایی که در مقطع دبیرستان برای دانش‌آموزان تدریس می‌شود تنها در کنکور کاربرد دارد.
چه راه‌هایی برای بهبود شرایط علم شیمی در کشور وجود دارد؟
توسعه کارگاه‌های مهارت آموزی علم شیمی تأثیر بسزایی در توسعه آن خواهد داشت. به طور کلی علم شیمی مباحث بسیاری را در برمی‌گیرد که از جمله آن‌ها می‌توان به صنعت خودروسازی اشاره کرد، همچنین ساختمان‌سازی نیز با این دانش مرتبط است؛ بنابراین اگر بتوانیم بخشی برای تعلیم شیمی در مدارس پایه ایجاد کنیم قطعاً در آینده نیروی کار کشور برای رفع معضلات راهکارهای بهتری خواهد داشت.
ایران باید صنایع مرتبط با علم شیمی را به‌روزرسانی کند و کارخانه‌های داخلی را هم‌راستا با شیمی سبز پیش ببرد. در حال حاضر شیمی جایگاه مناسبی در کشور ندارد. برای توسعه کشور باید متخصصان بسیاری در این رشته تربیت شوند و هم‌راستا با تکنولوژی‌های روز دنیا پیش بروند.
علم شیمی در کشور با چه مشکلاتی مواجه است؟
در حال حاضر حجم بسیاری از متخصصان حوزه شیمی در حال مهاجرت به کشورهای توسعه‌یافته هستند و قطعاً با توجه به این شرایط آینده مطلوبی در انتظار کشور نخواهد بود؛ بنابراین برای تضمین آینده باید صنایع داخلی ارتقا یابد و کنار هر صنعتی کارخانه‌های دیگری نیز احداث شود.
متأسفانه این مسائل در ایران خیلی مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اما همان‌طورکه در علم اقتصاد مطرح می‌شود برای توسعه باید سرمایه‌گذاری‌هایی صورت پذیرد تا دانشگاه‌ها و صنایع توسعه یابند سپس شاهد سوددهی باشیم.
علاوه بر حضور نیروی متخصص، مشکلات دیگری نیز در حوزه علم شیمی کشور وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به قدیمی بودن تجهیزات اشاره کرد. در گذشته علم نساجی کشور جایگاه بسیار منحصر به‌فردی در دنیا داشت و اکنون نیز کارخانه‌هایی در این راستا فعالیت مطلوبی دارند، اما باید این صنایع توسعه یابند و متریال‌های مورد نیاز نیز تأمین شود.
سخن آخر...
درحال‌حاضر برخی کشورهای اروپایی امکانات و منابعی که ایران در اختیار دارد را ندارند، اما توانسته‌اند با تحقیق و استفاده از توانمندی‌های داخلی به توسعه برسند؛ این کشورها اجازه نداده‌اند سرمایه داخلی از دسترسشان خارج شود و در ایران نیز برای توسعه باید به این مسائل اهمیت داد.
ایران از نظر منابع تقریباً تمام عناصر جدول تناوبی از جمله طلا، کلسیم، منیزیم، فیروزه، منگنز، آلومینیوم، کروم و حتی اورانیم را در معادن خود جای داده است.
نظر شما