به گزارش خبرنگار ایمنا، محمود اعتباری امروز _دوشنبه سی‌ام آبان‌ماه_ در نشست علمی، آموزشی و خبری با موضوع آنتی‌بیوتیک‌ها، اظهار کرد: تجویز و مصرف منطقی داروها از مباحث بسیار مهم در حوزه دارو درمانی است.
وی با اشاره به تجویز و مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها، ادامه داد: مقاومت میکروبی معضل مهمی است که تمام جامعه و جهان را درگیر خواهد کرد و باعث شده در مقابل باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها خلأ سلاح شویم.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح کرد: هزینه فراوانی را باید متقبل شویم تا بتوانیم داروهای جدید ضدمیکروبی ایجاد کنیم، با توجه به بحث‌های خوددرمانی و نبود تکمیل دوره درمان، نبود استفاده از دانش تخصصی پزشکان تجویزکننده داروها و داروسازانی که مشاوره لازم را به مردم می‌دهند، دارو را به دلیل مقاومت میکروبی از دست می‌دهیم.
وی اضافه کرد: به دلیل اهمیت بحث مقاومت میکروبی توسط سازمان بهداشت جهانی هفته آگاه‌سازی درخصوص داروهای آنتی‌میکروبیال معرفی شده است تا آگاهی‌رسانی لازم به مردم صورت گیرد.
اعتباری با بیان اینکه شعار هفته آنتی‌باکتریال، «همه با هم برای پیشگیری از مقاومت داروهای ضدمیکروبی» است، خاطرنشان کرد: این هفته از روز جمعه بیست‌وهشتم آبان‌ماه آغاز و تا پنجشنبه سوم آذرماه ادامه دارد و به ترتیب به عنوان روز مسئولیت همگانی و مشارکت اجتماعی با رویکرد یکپارچه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی، آموزش و افزایش آگاهی و فرهنگ‌سازی برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی، رسالت رسانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضد میکروبی، دامپزشکی و مصرف مسئولانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی، محیط زیست و مدیریت پسماند برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی، ارائه مسئولانه خدمات سلامت و مدیریت مصرف برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی و پژوهش و فناوری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی نام‌گذاری شده است.
شاهد خوددرمانی توسط مردم هستیم
وی با اشاره به رسالت رسانه‌ها برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی، ادامه داد: اگر آموزش همگانی وجود نداشته باشد، اگر ارتقای فرهنگ مصرف دارو توسط رسانه‌ها اتفاق نیفتد، به طور قطع تیم درمانی موفق نخواهد بود.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه در حال حاضر شاهد خوددرمانی توسط مردم هستیم، گفت: داروها به‌طورکامل توسط بیمار مصرف نمی‌شود و داروها را برای دوره بعدی که بیمار می‌شوند، کنار می‌گذارند و از مشورت همه به جز مشورت پزشک و داروساز استفاده می‌کنند.
وی با اشاره به تبعات خوددرمانی برای حوزه دارودرمانی، افزود: این اقدامات هزینه فراوانی را به سیستم درمانی تحمیل می‌کند، از این رو باید اقدامات لازم انجام گیرد تا در مقابل میکروارگانیسم‌ها خلأ سلاح نشویم.
اعتباری ادامه داد: میکرو اگانیسم‌ها راه‌های مختلفی دارند تا حیات خود را حفظ کنند، با روش‌های غیرمعمول و غیرمنطقی مصرف دارو این کمک را به میکرو ارگانیسم می‌کنیم تا بتواند حیات خود را ادامه دهد، البته گاهی سویه‌های جدیدی ایجاد می‌شود که به داروهای قبلی نیز پاسخ نمی‌دهد.
وی اضافه کرد: با عفونت‌هایی روبه‌رو هستیم که توسط ویروس‌ها و باکتری‌ها ایجاد می‌شود، به عنوان مثال بیماری‌هایی مانند کرونا، آنفلوانزا و سرماخوردگی، بیماری‌های ویروسی هستند، همچنین آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدمیکروبی مانند آزیترومایسین، سفیکسیم و آموکسی‌سیلین از داروهای پرمصرف خوددرمانی هستند، آموکسی‌سیلین از جمله داروهایی است که بسیار پر مصرف است.
داروهای آنتی‌میکروبیال روی ویروس‌ها اثر ندارند
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: داروهای آنتی‌میکروبیال روی ویروس‌ها اثر ندارند، اما روی باکتری‌ها مؤثر است؛ بسیاری مواقع وقتی بیمار به عفونت مبتلا می‌شود، دارویی مصرف می‌کند که برای وی مفید نیست و تنها عوارض آن را تجربه می‌کند، از این رو باعث می‌شود، دارو مقابل باکتری‌ها مقاوم شود و نه تنها از مصرف آن دارو سودی برده نشود، بلکه مقاومت دارویی ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه باکتری‌ها، عفونت‌های مختلفی ازجمله عفونت‌های تنفسی، دستگاه گوارش و مجاری ادراری ایجاد می‌کنند، تصریح کرد: ویروس‌ها و باکتری‌ها جزو میکروارگانیسم‌ها هستند که باید داروی صحیحی برای آن‌ها تجویز شود، ویروس‌ها و باکتری‌ها هر کدام داروی خاص خود را دارد، از این رو باید خود را در اختیار فرد متخصص قرار دهیم.
اعتباری گفت: اینکه افراد با جست‌وجو در اینترنت و بر اساس اطلاعات ناقص اقدام به خوددرمانی می‌کنند، نادرست است، برای هر اقدامی باید به متخصص مربوطه مراجعه کرد.
خوددرمانی، میکروارگانیسم‌های بدن را از بین می‌برد
وی خاطرنشان کرد: استفاده از مایعات و سرم شست‌وشو برای بینی و گلو و نیز استراحت کردن در درمان بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا مؤثر است، همچنین دوره درمانی بیماری که ممکن است یک هفته تا ۱۰ روز باشد با این اقدامات طی می‌شود، بنابراین نیازی به استفاده از داروهای ضدباکتری نیست.
اعتباری گفت: زمانی که فردی شروع به مصرف دارو می‌کند، پس از دو تا سه روز علائم بیماری کاهش می‌یابد، از این رو تصور می‌کند، بیماری او از بین رفته است، در صورتی که این باور نادرست است، زیرا میکروارگانیسم‌ها کاهش می‌یابند و بیمار تصور می‌کند بیماری وی از بین رفته است، اگر دوره درمان تکمیل نشود عفونت تشدید می‌شود.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: نکته حائز اهمیت دیگر این است که فردی که به پزشک مراجعه می‌کند باید به پزشک اعلام کند که از چه داروهای دیگری استفاده می‌کند، زیرا تداخل دارویی منجر به آریتمی (اختلال در ریتم قلب) می‌شود که در مصرف هم‌زمان آنتی‌بیوتیک با بعضی از داروها تشدید می‌شود، بنابراین پزشک باید بداند بیمار از چه داروهایی استفاده می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: بعضی از داروها در برخی گروه‌های سنی نباید مصرف شوند، به عنوان مثال برخی داروها مناسب ۱۶ سال به بالا است و اگر مصرف شود عوارض بسیار شدیدی خواهد داشت.
اعتباری تصریح کرد: یکی از عوارض خوددرمانی این است که میکروارگانیسم‌های مفید بدن را از بین می‌برد، به عنوان مثال آنتی‌بیوتیکی توسط فرد مصرف می‌شود که میکروارگانیسم‌های طبیعی را از بین می‌برد و فرد را مستعد بیماری‌های قارچی می‌کند، از این رو میکروارگانیسم‌های مضر فرصت رشد می‌یابند و سیستم ایمنی به گونه‌ای تحت تأثیر قرار می‌گیرد و قارچ‌ها رشد می‌کنند.
وی با اشاره به شیوع عفونت قارچی در زمان شیوع بیماری کرونا، افزود: اکنون شیوع آن به دنبال آنفلوانزا افزایش یافته که ناشی از تجویز غلط و نبود تکمیل دوره درمانی و خوددرمانی است.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار کرد: در صورتی که عفونتی در بدن فرد ظاهر شود باید آنتی‌بیوتیک مناسب آن تجویز شود، زیرا اگر یک آنتی‌بیوتیک برای تمام باکتری‌ها مصرف شود، اقدام نادرستی است.
پیک دیگری از آنفلوانزا در دی و بهمن شاهد خواهیم بود
وی با بیان اینکه در زمان شیوع کرونا عفونت قارچی سیستمیک رخ داد، گفت: افراد با ابتلاء به عفونت قارچ سیاه در بیمارستان بستری می‌شدند و به داروهای ضد قارچ سیستمیک که وریدی بود پاسخ نمی‌دادند و از بین می‌رفتند، اکنون نیز شیوع عفونت قارچی افزایش یافته، اما آنفلوانزا و عفونت‌های ثانویه به تبع آن کاهش یافته است.
اعتباری گفت: متخصصان پیش‌بینی کردند پیک دیگری از آنفلوانزا در دی و بهمن ماه را شاهد خواهیم بود، بنابراین آموزش‌های لازم به پیشگیری از شیوع عفونت‌ها کمک می‌کند و امیدواریم در چند ماه آینده با آن مواجه نباشیم.
آنتی‌بیوتیک‌ها جزو داروهای OTC نیستند
وی در پاسخ به این سوال که آیا فهرست داروهای OTC تغییر کرده است؟، گفت: بر اساس شرایط جهانی فهرست این داروها تغییر کرده است، اما به طور قطع آنتی‌بیوتیک‌ها جزو داروهای OTC نیستند و باید توسط پزشک تجویز شود، از این رو ایراد به داروساز و سیستم‌های نظارتی وارد است، زیرا این موضوع در خواسته مردم اختلال به وجود آورده است.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه بخشی از مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک به دلیل اصرار و درخواست بیمار به فروش می‌رسد، گفت: معتقد هستیم باید قیمت دارو به گونه‌ای شود که اگر بیمار به پزشک مراجعه و نسخه دریافت کرد، ارزان‌تر از داروی بدون نسخه باشد.
وی اضافه کرد: با توجه به تغییر قیمتی که اکنون رخ داده است، اگر دارو بدون نسخه باشد باید به صورت آزاد محاسبه شود، در صورتی که اگر از طریق نسخه دارویی دریافت شود، تغییر قیمتی که نسبت به چند ماه گذشته صورت گرفته وجود نخواهد داشت، زیرا از طریق سیستم بیمه‌ای و یارانه دارو پرداخت خواهد شد.
صددرصد آنتی‌بیوتیک‌ها در پوشش بیمه قرار دارد
اعتباری با بیان اینکه صددرصد از آنتی‌بیوتیک‌ها در پوشش بیمه قرار دارند، خاطرنشان کرد: هیچ آنتی‌بیوتیکی نیست که تحت پوشش بیمه نباشد، افزایش قیمت بعضی از داروها در طرح دارویار تحت پوشش قرار گرفت تا اینکه داروها بر اساس کمیته بیمه تحت پوشش کامل قرار گیرند.
وی با اشاره به اینکه قیمت دارو در تمام دنیا بسیار بالا است، اضافه کرد: زمانی که قرص سرماخوردگی در ایران ۲۰۰ تومان بود، در کشورهای اروپایی ۳۰ هزار تومان بود، معتقد هستیم قیمت دارو باید افزایش یابد، اما نباید هزینه این افزایش قیمت توسط مردم پرداخت شود، حتی مردم با تجویز پزشک و دریافت نسخه باید بسیار ارزان‌تر دارو را تهیه کنند.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: به تمام داروها حتی داروهای آزاد یارانه تعلق می‌گیرد.
وی با اشاره به نظارت بر داروخانه‌ها جهت دریافت دارو توسط بیمار، اضافه کرد: بسیاری از بیماری‌ها مانند بیماری‌های مزمن فشار خون و دیابت پزشک برای مدت طولانی برای بیمار تجویز کرده است و بر اساس نظر پزشک تداوم درمان را انجام می‌دهند تا زمانی که مجدد به پزشک مراجعه کنند، اما در خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها باید نظارت صورت گیرد چون دوره درمان مشخص دارد، بنابراین ادامه درمان و تجویز مجدد باید با نظر پزشک باشد.
چهار هفته زودتر از زمان مقرر آنفلوانزا در کشور شایع شد
اعتباری با اشاره به آخرین وضعیت توزیع داروهای موردنیاز آنفلوانزا و کمبود داروها، افزود: دلایل مختلفی برای کمبود داروها و به ویژه آنتی‌بیوتیک‌ها وجود دارد، اما در دو سال گذشته با توجه به شیوع کرونا و رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی توسط مردم به طور قابل توجهی شیوع آنفلوانزا و عفونت‌های باکتری ثانویه کاهش یافته است، به گونه‌ای که آنتی‌بیوتیک‌های موجود در داروخانه‌ها در سال گذشته تقاضایی نداشت و بزرگترین نگرانی داوخانه‌ها انقضای داروها و فرآورده‌ها بود.
وی با بیان اینکه کارخانه‌های تولید آنتی‌بیوتیک‌ساز نیز بخش‌های تولید آنتی‌بیوتیک را تعطیل کرده بودند، اضافه کرد: کارخانه داروسازی فارابی که در خصوص تولید سوسپانسیون‌های اطفال به تنهایی ۵۰ درصد کشور را پوششش می‌داد، بخش‌های تولید آنتی‌بیوتیک را تعطیل کرده بود.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: در تمام دنیا از جمله کشور ما حدود چهار تا شش هفته زودتر آنفلوانزا شایع شد، از این رو سیستم درمانی با شوک مواجه شد، اما مسائل دیگری مانند تغییر سیاست ارزی، تحریم و نبود برنامه‌ریزی نیز در کمبود دارو مؤثر بود، از این رو باعث شد، با کمبود آنتی‌بیوتیک به ویژه آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مانند سوسپانسیون‌ها مواجه شویم.
وی گفت: از این رو سازمان غذا و دارو با تمام قوا وارد میدان شد و مشکلات تولیدکنندگان را برطرف کرد، همچنین نسبت به اصلاح قیمت‌گذاری و در اختیار قرار دادن ارز طی ۴۸ اقدام کرد.
اعتباری اضافه کرد: درصد مالیات ارزش افزوده روی مواد اولیه وارداتی در گذشته ۹ درصد و اکنون به یک درصد رسیده است، از این رو باعث شد مواد اولیه و تسهیلات اقتصادی در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد و تولیدات افزایش یابد، همچنین با توجه به کمبود دارو بخشی از طریق واردات تأمین شد.
وضعیت تأمین و توزیع آنتی‌بیوتیک در داروخانه‌ها مطلوب است
وی اظهار کرد: در حال حاضر وضعیت تأمین و توزیع آنتی‌بیوتیک در داروخانه‌ها مطلوب است، البته به این معنا نیست که داروخانه‌ها به میزان کافی دارو ذخیره کردند، بلکه به این معنا است که موردی را به دلیل نداشتن آنتی‌بیوتیک رد نمی‌کنند.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به فروش سایر داروها همراه با آنتی‌بیوتیک‌ها، گفت: این اقدام در حوزه درمان سبد فروشی نام دارد، یعنی اگر دارویی خریداری شود باید در مقابل داروی دیگر که توزیع. کننده عنوان می‌کند، خریداری شود که این اقدام غیرقانونی است و با شرکت‌های پخش که اقدام به این کار کردند، برخورد کردیم.
وی افزود: در بحث کمبودهای دارویی، بحثی به عنوان پلن دارویی داریم، یعنی مشخص می‌شود سهمیه هر داروخانه چقدر است، در این سهمیه دارویی، عنوانی به نام سبدفروشی نداریم، یعنی شرکت‌های دارویی موظف هستند میزان دارویی که اعلام شده را در اختیار داروخانه قرار دهد، اگر داروخانه متقاضی تعداد بیشتری بود با آن شرکت وارد مذاکره می‌شود که چگونه سهمیه بیشتری دریافت کند.
اعتباری با بیان اینکه در بحث تولید دارو استاندارد لازم وجود دارد، گفت: استاندارد احداث کارخانه داروسازی بسیار سخت‌گیرانه است، بحث تولید دارو از جمله مواد اولیه، خلوص، استاندارد، بسته‌بندی، شیشه و شرایط نگهداری تحت کنترل است و مسئول فنی و ناظر سازمان و معاونت غذا و دارو بر آن نظارت می‌کند.
وی گفت: تولید آنتی‌بیوتیک جدید نیازمند تحقیق و توسعه کارخانه‌های داروسازی و دانشگاه‌ها است، تا داروی جدید که نسبت به آن مقاومتی دیده نشده، مؤثرتر، دارای عوارض کمتر و با همراهی بیشتر بیمار مواجه است، معرفی شود.
۹۹.۹ درصد داروها استاندارد هستند
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه استاندارد در حوزه دارو دقیق و حدود ۹۹.۹ درصدی است، خاطرنشان کرد: از این رو خاطر تمام مردم از این جهت آسوده باشد.
وی اضافه کرد: دارو به لحاظ کیفیت و قیمت در تمام داروخانه‌های سراسر کشور یکسان است، اگر به بیماری گفته شود، این نسخه را از داروخانه مشخص تهیه کند باید به این موضوع شک کرد.
اعتباری با اشاره به کمبود دارو برای بیماران خاص، افزود: با توجه به اینکه تعداد بیماران خاص مانند بیماران ام اس و پیوندی مشخص است، در زمینه تأمین داروهای خاص برنامه‌ریزی وجود دارد، از این رو داروها در حال تهیه بوده و این در حالی است که گاهی اختلالاتی ایجاد می‌شود.
کمبود قلم انسولین مربوط به یک برند خاص بود
وی اضافه کرد: فرآورده تولید داخل قلم انسولین وجود دارد، اما کمبود آن مربوط به برند خاص بوده که اکنون تأمین شده و تغییر قیمت داشته است که توسط بیمه پوشش داده می‌شود.
معاون سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: دارویی مانند انسولین بدون نسخه در اختیار بیمار قرار نمی‌گیرد و حتی فرد نمی‌تواند تقاضای دارو به صوت آزاد داشته باشد، زیرا داروخانه موظف است، داروها را در سامانه‌های مربوطه ثبت کند.
در زمان کمبود دارو عده‌ای اقدام به عرضه داروی قاچاق و تقلبی می‌کنند
وی با بیان اینکه در زمانی که با کمبود دارو مواجه باشیم، عده‌ای فرآورده را به صورت قاچاق و تقلبی عرضه می‌کنند، افزود: لازم است به مردم گفت که فرآورده را خارج از سیستم درمانی تهیه نکنند، زیرا قابل اعتماد نیست، اما اگر مواردی توسط مردم مشاهده شد، باید به سامانه ۱۹۰ گزارش شود که در معاونت درمان با این موضوع برخورد می‌شود.
تمام مؤلفه‌های تهیه و تولید دارو در اختیار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیست
اعتباری گفت: تمام مؤلفه‌های تهیه و تولید دارو در اختیار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیست، دارو نیازمند ارز، نقدینگی و سیستم‌های مهندسی است، در حال حاضر تکنولوژی تولید دارو به خارج وابسته است، فعالیت سامانه‌ها و زیرساخت فناوری اطلاعات باید فراهم باشد، از این رو تلاش می‌کنیم مشکلی در این راستا وجود نداشته باشد.
نظر شما