به گزارش خبرنگار ایمنا، سرزندگی شهری را می‌توان با ایجاد نشاط شهروندی در فضای شهری یکسان دانست؛ چراکه شهر تنها یک کالبد سرد و بی‌روح نیست که از ساختمان‌ها و معابر تشکیل شده باشد، بلکه گیاهان و جانوران شهری نیز از المان‌های زنده شهر محسوب می‌شوند و انسان به عنوان مهمترین رکن شهر با ارتباطات خود معنابخش کالبد سرد شهری است.
در تعریفی بهتر، شهر مجموعه پیچیده‌ای از کنش‌ها و ارتباطات انسانی است؛ همه ما بعضی از شهرها را به عنوان محل‌هایی شاد و بعضی دیگر را به عنوان فضاهایی افسرده می‌دانیم، اما علت چیست؟ چه مؤلفه‌ها و معیارهایی در این امر دخیل هستند؟ هر چند سرزندگی شهری نیز همانند هر مفهوم دیگری نسبی است و ممکن است شهری که از نظر مسافران مکانی شاد و سرزنده به‌شمار می‌رود، برای ساکنان فضایی غمگین و دل‌مرده باشد، اما همچنان می‌توان مولفه‌هایی کلی برای سرزندگی یک شهر برشمرد.
به عنوان مثال، اقلیم و شرایط آب‌وهوایی، میزان آلودگی‌های زیست‌محیطی، شرایط شغلی، میزان فضاهایی با ظرفیت ایجاد گفتمان شهروندی، سهولت خدمات‌رسانی به مناطق مختلف شهر، میزان سرانه‌های ورزشی، تفریحی و فضای سبز از مؤلفه‌های مؤثر در سرزندگی یک شهر به‌شمار می‌رود.
به باور برخی از کارشناسان، سرزندگی شهری نشان‌دهنده میزان زیست‌پذیری شهر است که در توسعه آن با این نگاه که شهر تنها برای تأمین نیازهایی همچون مسکن و نیازهای اولیه است، نادیده گرفته می‌شود و همین امر موجب خواهد شد بعضی شهرها به مکان‌هایی سرد و بی‌روح تبدیل شوند، در واقع ساکنان فضاهای شهری که سرزندگی ندارد، به افرادی افسرده تبدیل می‌شوند، از این‌رو برنامه‌ریزان سعی کرده‌اند سرزندگی را حداقل در بخش‌هایی از شهر ایجاد کنند.
افزایش نشاط شهروندی، اولویت مدیریت شهری شهرهای پایدار دنیا
سیاوش آقاخانی، کارشناس مسائل شهری در این باره می‌گوید: به طور معمول شهر را مجموعه‌ای از عناصر زنده و غیرزنده شامل ساختمان‌ها یا فضای سبز می‌دانند که در راستای ارائه خدمات به انسان به عنوان مهمترین عنصر اکوسیستم شهری، طراحی شده است.
وی اضافه می‌کند: انسان در این بستر زندگی می‌کند و مهمترین عامل در سرزندگی او نشاط شهری است که از مهمترین مؤلفه‌های ارتقای کیفیت زندگی شهری به‌شمار می‌رود. متأسفانه در حوزه مدیریت شهری کمتر به این عامل توجه شده است و طی سال‌های گذشته این مجموعه در سطح شهرهای مختلف کشور از جمله اراک بر زیرساخت‌های سخت‌افزاری شهری به عنوان المان‌های غیرزنده متمرکز شده است که تأثیر چندانی در زندگی شهری نخواهد داشت.
این کارشناس مسائل شهری با بیان اینکه اولویت مدیریت شهری در شهرهای پایدار دنیا نشاط شهروندی است که با مجموعه‌ای از عناصر مختلف در ارتباط است، می‌افزاید: مبلمان شهری، المان‌ها و زیرساخت‌های سخت‌افزاری یکی از این عناصر به‌شمار می‌رود و برنامه‌های فرهنگی و مؤلفه‌های اجتماعی از مهمترین عناصری است که می‌تواند در افزایش نشاط شهری و شهروندی مؤثر واقع شود.
وی ادامه می‌دهد: در حوزه شهری طرح‌های جامع و تفصیلی وجود دارد که مبنای آن را سخت‌افزار شهری تشکیل داده است و هیچ توجه مؤثری به نشاط شهروندی نشده است، این در حالی است که ما امروز نیازمند یک طرح جامع در حوزه فرهنگی اجتماعی شهر هستیم تا مدیران شهری بدانند در یک افق پنج ساله چه برنامه‌هایی را در این حوزه در اولویت خود بگذارند و همچنین توانایی ارزیابی عملکرد خود را داشته باشند.
آقاخانی تاکید می‌کند: شورای اسلامی شهر اراک نیز به‌رغم اینکه برنامه‌محوری را از اولویت‌های خود می‌دانست، دچار روزمرگی زیرساخت‌های شهری شده است و لازم است برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در حوزه شهر در قالب یک طرح جامع شکل گیرد و مبنای تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها در سطح مدیریت شهری باشد.
طراحی پارک‌های موضوعی در اراک
وحید ایرجی، معاون معماری و شهرسازی شهردار اراک اظهار می‌کند: با توجه به کمبود فضاهای تفریحی و گردشگری در شهر اراک و نیاز به توسعه این گونه فضاها، همچنین برای ارتقای کیفیت زندگی و تأمین نیازهای اوقات فراغت شهروندان و افزایش نشاط اجتماعی، این معاونت در حال طراحی بوستان‌های موضوعی و فضاهای زیرپل‌ها در سطح شهر است.
وی تصریح می‌کند: در این راستا بازطراحی بوستان شهید محمدی با موضوع فرهنگ و هنر به مساحت حدود ۱۶ هکتار، باز طراحی بوستان شقایق با موضوع فرهنگ و هنر با مساحت حدود ۱۱ هکتار، طراحی بوستان علمی انرژی و صنعت بازنگری و طراحی فاز دو طرح پردیس کوهستانی مستوفی به مساحت حدود ۱۵۳ هکتار در دست انجام است که پس از اتمام مرحله طراحی، عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
معاون معماری و شهرسازی شهردار اراک با بیان اینکه تأمین نشاط و سرزندگی یکی از دغدغه‌های اصلی نظام‌های مدیریت شهری است، می‌گوید: ازآنجاکه سرزندگی و نشاط شهروندان با بهبود کیفیت زندگی آنان رابطه مستقیم دارد، پرداختن به این موضوع در علوم شهری از اهمیت زیادی برخوردار است و تلاش انسان‌ها در زندگی دستیابی به شادابی و نشاط در آینده و سرزندگی از مؤلفه‌های مهم طراحی محیط شهری است.
وی با بیان اینکه بارزترین نمود تمایل و نیاز بشر به‌واسطه حضور و حرکت شهروندان در شهر جان می‌گیرد و به حیات خود ادامه می‌دهد، می‌افزاید: شهر فضایی سرزنده است، این سرزندگی با حضور مستمر شهروندان از اقشار مختلف و ماندگاری آنان در فضاهای شهری معنا پیدا می‌کند.
نظر شما