به گزارش خبرنگار ایمنا، عبدالمهدی رجایی، عصر امروز _دوشنبه بیست و یکم شهریورماه_ در نشست تاریخ محلی و مساله سینما همراه با افتتاحیه نمایشگاه اسناد سینمایی اصفهان که همزمان با روز ملی سینما برگزار شد، اظهار کرد: بر مبنای اسناد تاریخی، رابطه مردم اصفهان با سینما عشق و نفرت بود، نخستین سینمای شهر اصفهان مایاک نام داشت که در سال ۱۳۰۸ وجود داشت.
وی با اشاره به شکل‌گیری سینماهای اصفهان در خیابان چهارباغ عباسی افزود: پس از ایجاد نخستین سینما در اصفهان، کم کم خیابان چهارباغ به شهرک سینمایی اصفهان تبدیل شد.
این پژوهشگر تاریخ و اصفهان‌شناس با اشاره به کاربری تفریحی چهارباغ در عصر صفوی گفت: این خیابان کاربری‌های دیگری نیز داشت اما از دیدگاه سفرنامه‌های عصر صفوی، یکی از دلایل شکل‌گیری چهارباغ عباسی، ایجاد نوعی همبستگی در شهر هفتاد و دو ملت اصفهان بود که آن زمان از گروه‌های مختلف ارامنه، گبرها و زرتشتی‌ها در کنار بافت سنتی اصفهان تشکیل می‌شد و شاه عباس تلاش کرد با ایجاد چهارباغ بین آنها همبستگی ایجاد کند.
رجایی تاریخ چهارباغ را پر از فراز و نشیب‌های اجتماعی و فرهنگی دانست و گفت: در اواخر دوره قاجار این خیابان با کاهش جمعیت شهر اصفهان به حال خود رها شد و کاربری و اهمیت خود را از دست داد اما در اوایل دوره رضاشاه، کم کم نگاه سینماداران و سرمایه‌گذاران به چهارباغ معطوف شد.
سرمایه‌گذاری سینماداران در چهارباغ
وی نگرانی سرمایه‌گذاران از ساخت سینما در بافت سنتی شهر را دلیل اصلی پیدایش و رونق این مکان‌ها در خیابان چهارباغ مطرح کرد و ادامه داد: با توجه به اینکه ساخت سینما در بافت مدرن با مخالفت کمتری روبه‌رو می‌شد، سرمایه‌گذاران حوزه سینما نگاه خود را به چهارباغ معطوف کردند و زمین‌های خالی را برای ساخت سینما استفاده کردند.
این پژوهشگر تاریخ و اصفهان‌شناس با اشاره به تفاوت سینماهای آن دوره با اکنون یادآور شد: در گذشته بیشتر سینماها تابستانی بودند و فیلم‌ها را در فضای باز به نمایش می‌گذاشتند بنابراین باغ‌های محدوده چهارباغ از مالکان خریداری و تبدیل به سینما شد.
رجایی با اشاره به تضادهای جامعه سنتی اصفهان با سینما گفت: اسناد تاریخی نشان می‌دهد جمعی از علما و طلاب مدرسه چهارباغ در نامه‌ای به نخست وزیر از تأسیس سینما روبه‌روی این مدرسه گلایه کردند و استاندار موظف شد برای از بین بردن تنش درب سینما را به یکی از کوچه اطراف تغییر دهد.
کارگران نساجی در تعامل با سینما
وی درباره تعامل مردم اصفهان با سینما اظهار کرد: در دهه ۴۱ سینما در چهارباغ ایجاد شد که از جمله آنان می‌توان به سینماهای ساحل، چهارباغ و نقش جهان اشاره کرد که با تغییر نام مالکان، اسم این سینماها نیز تغییر کرد.
این اصفهان شناس با اشاره به افتتاح نخستین کارخانه صنعتی اصفهان در سال ۱۳۰۴ خاطرنشان کرد: پس از کارخانه وطن نیز سلسله کارخانه‌هایی مانند ریسباف، شهرناز و زاینده رود در محور چهارباغ بالا ایجاد شدند که بیش از ۵۱ هزار کارگر در آنها مشغول به کار بودند.
رجایی جمعیت اصفهان در این دهه را ۲۰۰ هزار نفر برشمرد و گفت: ۱۵ هزار خانواده از این کارخانه‌ها ارتزاق می‌کردند و حیات اجتماعی و فرهنگی شهر را تحت تأثیر قرار دادند، این کارگران با دوچرخه سر کار می‌رفتند و بخش عمده سینماروهای شهر اصفهان را تشکیل می‌دادند.
وی حجم عمده سینماروهای شهر اصفهان در دهه ۲۰ تا ۴۰ را کارگران نساجی دانست و گفت: بر اساس اسناد تاریخی در سال ۴۶ برخی از مردم مذهبی شهر نامه‌ای برای استاندار نوشتند و از عکس‌های روی سر در سینما انتقاد کردند، استاندار نیز از رئیس اداره فرهنگ و هنر خواست تدبیری بیندیشد که در این زمینه حساسیت ایجاد نشود.
این اصفهان شناس با اشاره به اکران فیلم‌های وارداتی یا فیلم فارسی در سینماهای آن دوران تصریح کرد: فیلم‌های اکشن یا داستان‌های عاشقانه محور اصلی این فیلم‌ها بود به همین دلیل گروهی از معلمان شهر نامه‌ای به استاندار نوشتند که کانونی برای نقد و پالایش و جذب فیلم‌های فرهنگی ایجاد کند.
نظر شما