به گزارش خبرنگار ایمنا، ایرج حشمتی معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشست خبری که به مناسبت هفته دولت برگزار شد، مشکلات زیست محیطی امروز کشور را در اثر حرکت در مسیر توسعه ناپایدار عنوان و اظهار کرد: ما باید به گونه‌ای رفتار کنیم که در کنار منفعت‌های اقتصادی باعث تخریب محیط زیست و نظم اجتماعی نشویم و حقوق نسل‌های بعد را پایمال نکنیم.
وی از شناسایی بیش از سه هزار صنعت آلاینده در کشور خبر داد و افزود: البته این تعداد خیلی کم است و ما باید پایش‌های خود را افزایش دهیم و برای این کار از ظرفیت‌های فناورانه و مراکز دانش بنیان هم بهره بگیریم. در کشور حدود ۳۵ میلیون هکتار کانون فرسایش خاک داریم اما سالانه ۵۰۰ هزار هکتار عملیات تثبیت خاک انجام می‌دهیم.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر لزوم استانداردسازی سوخت و خودرو برای کاهش آلودگی هوا، تصریح کرد: علاوه بر آلودگی هوا یکی دیگر از چالش‌های اصلی محیط زیست بحث تغییرات اقلیمی است که متأسفانه در اختیار ما نیست. به عنوان مثال بخش عمده‌ای از ریزگردها منشأ خارجی دارند و نمی‌توانیم آن را کنترل کنیم اما تلاش می‌کنیم با تقویت دیپلماسی محیط زیستی از شدت آن بکاهیم.
وی خاطرنشان کرد: از مجموع ۲۵ میلیون خودرو و ۱۲ میلیون موتورسیکلت که در کشور شماره گذاری شده است، ۱۷ میلیون در مرز فرسودگی هستند که از این میان، ۱۰.۵ میلیون آن موتورسیکلت است. میزان آلایندگی هر موتورسیکلت فرسوده هم چند برابر بیشتر از یک خودروی استاندارد است. تعدادی از اتوبوس‌ها به ویژه در کلانشهرها به حدی آلاینده هستند که حتی نمی‌توان بر روی آنها کاتالیست نصب کرد.
حشمتی درباره طرح‌های انتقال آب گفت: از نظر سازمان حفاظت محیط زیست انتقال آب همیشه آخرین گزینه است، البته تخصیص آب در بخش‌های مختلف از سوی وزارت نیرو انجام می‌شود اما باید محاسبات خود را درست انجام دهد و در این پروسه بالادست و پایین دست مدنظر قرار گیرد.
زمانی که کشورهای بالادست با سدسازی "حقابه ما را پایمال کردند" سکوت کرده بودیم!
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست اظهار کرد: موضوع عبور جاده‌ها از دل طبیعت، احداث تونل‌ها، تجاوز به حریم طبیعت و از بین رفتن پوشش گیاهی توسط خودروها در کنار پرتاب زباله از خودرو در کنار جاده که باعث دپو پسماند می‌شود از جمله مواردی است که در هنگام سفر حال محیط زیستی‌ها را بد می‌کند. ساخت جاده و بزرگراه، باید بر اساس ضوابط محیط زیستی باشد و می‌توان جاده‌ها را طوری ساخت که کمترین آسیب را به طبیعت بزند.
وی با اشاره به تولید بیش از حد زباله‌های پلاستیکی افزود: در اجلاسی که در کنیا در رابطه با پلاستیک برگزار شد، قرار شد تا همه کشورها با جدیت به این موضوع ورود کنند. خوشبختانه آئین‌نامه حذف پلاستیک کمتر از ۲۵ میکرون در دستور کار دولت و درحال نهایی شدن است که در صورت تصویب آن گام بزرگی به سمت کاهش پسماندهای پلاستیکی برداشته خواهد شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه دپو زباله در ورودی اکثر شهرهای کشور چهره این شهرها را زشت کرده است، گفت: متأسفانه مواجه شدن با این حجم از زباله در بدو ورود به شهرها باعث قضاوت نادرست در رابطه با فرهنگ اهالی شهرها می‌شود. در منطقه ماهدشت کرج دپو زباله به قدری مشمئزکننده بود که شبانه و به محض مشاهده به موضوع ورود کردیم که با همکاری اداره محیط زیست استان البرز و ورود دادگستری در یک بازه زمانی یک هفته‌ای مشکل حل شد.
وی تصریح کرد: اوضاع کنونی محیط‌زیست کشور ما حاصل عملکرد یک قرن است. طبیعت در طولانی مدت دستخوش بسیاری از تغییرات قرار گرفته، بسیاری از ضوابط در مواجه با آن رعایت نشده و تعادل آن در خصوص ۵ عنصر اصلی خود، یعنی آب، هوا، خاک، گیاه و حیوانات و در کنار آن انسان که مهم‌ترین بهره‌بردار این عناصر است، به هم خورده است و محیط زیست ما در مرز آستانه‌ها قرار گرفته است. رفتار ما با محیط زیست کشورمان باید بر اساس شرایط اقلیمی، توپوگرافی و پوشش گیاهی آن باشد.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: گاهی اوقات یک استاندار احساس می‌کند که باید هر توسعه‌ای را در کشور خود داشته باشد در صورتی که هر استان یک مزیت نسبی دارد و ما باید به شکل یک پازل همه استان‌ها را در کنار هم قرار دهیم و اگر یک استان نیازی دارد که خود قادر به تأمین آن نیست، نیاز آن را از طریق دیگر استان‌ها تأمین کنیم. متأسفانه هر استان می‌خواهد یک کشور باشد و این دیدگاه شرایط فعلی را برای محیط زیست کشور رقم زده است.
سلاجقه در خصوص معضل ریزگردها اظهار کرد: در کشور ما در سال‌های گذشته توسعه بی‌ضابطه صورت گرفته و برای رسیدن به یک سری منافع زودگذر، طبیعت را دستکاری کرده‌ایم که البته این مورد همه کشورهای دنیا را شامل می‌شود. در یک برهه زمانی تغییر کاربری اراضی در کشور ما با سرعت زیادی انجام شد و به پوشش گیاهی و خدمات آن به عنوان یک سرمایه نگاه نکردیم که در نتیجه تخریب پوشش گیاهی اکنون با معضل گرد و غبار مواجه شده‌ایم. تخریب پوشش گیاهی سبب گسترش بسیاری از بیماری‌ها نیز شده است.
وی ادامه داد: این دیدگاه در سایر موارد نیز تأثیرگذار بود که تخلیه سفر آب‌های زیرزمینی و توسعه بی‌ضابطه نیز در نتیجه همین نگاه اتفاق افتاده است. ما در خصوص مهار کانون‌های گرد و غبار در داخل کشور در ستاد سیاست‌گذاری و هماهنگی پدیده گرد و غبار یک برنامه ۱۰ ساله تعریف کرده‌ایم که در این برنامه وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، نیرو و سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی مکلف به انجام وظایف خود شده‌اند و سازمان محیط زیست نیز به عنوان سازمان ناظر بر اجرای این برنامه نظارت دارد.
سلاجقه در رابطه با سدسازی‌های ترکیه افزود: متأسفانه در سال‌های گذشته در خصوص این موضوع غفلت شده بود، زمانی که کشورهای بالادست با سدسازی حقابه ما را پایمال کردند، سکوت کرده بودیم. در موارد این چنینی که در دنیا اتفاق افتاده موضوع با گفتمان‌های دوجانبه حل شده اما ما در این خصوص اهمال کردیم. کشور ما در خصوص مسائل مربوط به آب قوانین شفافی ندارد و در خصوص نحوه بهره‌برداری از رودخانه‌ها و قوانین بالادست، میان دست و پایین دست قانون خاصی نداریم.
وی افزود: ما در دولت‌های گذشته این موارد را گوشزد کرده بودیم و بارها اعلام کردیم که قبل از اینکه دیر شود برای مذاکره با کشورهای همسایه کاری کنید اما متأسفانه گوش شنوایی وجود نداشت.
معاون رئیس‌جمهور با بیان اینکه در خصوص دریاچه ارومیه مدیریت نامتوازن اعمال شده است، گفت: متأسفانه همزمان که هزینه زیادی صرف احیای دریاچه ارومیه در بعد سخت‌افزاری می‌شد، هیچ تلاشی برای کنترل کشاورزی نشد و همزمان زمین‌های کشاورزی در اطراف دریاچه افزایش پیدا می‌کرد. این مورد منابع آبی منطقه را متأثر و احیا را بی‌نتیجه کرد.
سلاجقه افزود: در حال حاضر فصل بهره‌دهی کارهای سخت‌افزاری است؛ تونل زاب باید حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب را از سد کانی سیب وارد دریاچه بکند اما تونل مشکل دارد، شکاف عمیقی در سقف تونل وجود دارد که باید رفع شود و این ۶۰۰ میلیون متر مکعب به دریاچه برسد. همزمان پساب ارومیه و تبریز نیز تصفیه شد و حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب را قرار است به دریاچه برساند. ما همواره از وزارت نیرو درخواست حق‌آبه را کردیم و این حق‌آبه نباید در مسیر گرفته شد و به زمین‌های کشاورزی برود.
استخدام رسمی محیط‌بانان "قراردادی و طرحی" به کجا رسید؟
رضا انجم‌شعاع معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط‌زیست، اظهار کرد: حدود ۳۰۰ نیروی "قراردادی و طرحی" در سازمان داریم که پیگیر تبدیل وضعیت آنها هستیم، اما آئین‌نامه ماده ۴۴ قانون مدیریت کشوری هرگونه تبدیل وضعیت را مشروط به برگزاری آزمون سراسری می‌داند.
وی درباره آخرین وضعیت استخدام محیط‌بانان "قراردادی و طرحی" اظهار کرد: مجموعاً حدود ۳۰۰ نیروی قراردادی و طرحی در سازمان حفاظت محیط زیست داریم که محیط‌بانان نیز جز این تعداد هستند. برای استخدام این ۳۰۰ نفر اقدام کرده‌ایم اما آئین‌نامه ماده ۴۴ قانون مدیریت کشوری دست ما را بسته است.
معاون حقوقی، توسعه و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در ماده ۴۴ این قانون آمده است که هرگونه استخدام و تبدیل وضع فقط از طریق آزمون‌های سراسری ممکن است. ایراد کار این ماده در این است که آزمون استخدامی باید برای نیروهای جدید باشد و نه نیروهایی که بعضاً تا ۲۰ سال در سازمان حفاظت محیط زیست سابقه کار دارند. در واقع در این قانون تفاوتی بین نیروهای جدید و نیروهای باسابقه دیده نشده است.
وی گفت: در این زمینه پیگیر هستیم تا از سازمان امور استخدامی این مجوز را بگیریم که به جای آزمون سراسری یک آزمون داخلی در سازمان برگزار کنیم و از این طریق تبدیل وضعیت استخدامی نیروها را انجام دهیم.
انجم‌شعاع خاطرنشان کرد: این موضوع از نظر مدیریت کلان نیز به نفع سازمان حفاظت محیط‌زیست است چرا که سازمان از این طریق می‌تواند نیروهای باسابقه و خبره خود که سابقه طولانی مدت دارند را حفظ کند.
تعداد سگ‌های ولگرد در کشور همچنان روبه افزایش است
محمد اسدی مدیرکل دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری گفت: بحث عقیم سازی سگ‌های ولگرد مطرح شده است اما این طرح‌ها نیازمند حمایت و بودجه است.
وی در مراسم امضای تفاهم‌نامه میان سازمان محیط‌زیست و اداره کل دامپزشکی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه بیماری‌های دام ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری برای محیط زیست دارد، اظهار کرد: علاوه بر خسارات اقتصادی، بیماری حیوانات حتی حیوانات وحشی، ممکن است به حیوانات اهلی و مردم منتقل شود.
مدیرکل دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه همکاری‌ها میان نهادهای فعال در حوزه محیط زیست می‌تواند خسارات و تلفات را تا حد زیادی کاهش دهد، افزود: اگر همکاری‌ها در سراسر کشور رخ داده بود؛ تلفاتی که در میانکاله داشتیم؛ کاهش می‌یافت.
وی با بیان اینکه سازمان دامپزشکی، سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان منابع طبیعی سه ضلع حفاظت از محیط زیست کشور است، تصریح کرد: حیوانات وحشی در محیط زیست هستند و گشت‌های مشترک می‌تواند در کنترل بیماری‌های حیوانات اهلی و وحشی مؤثر باشد.
اسدی با بیان اینکه تعداد سگ‌های ولگرد همچنان در حال افزایش است، اظهار کرد: این موضوع تا زمانی که فکر جدی برای آن نکنیم حل نمی‌شود؛ بحث معدوم سازی سگ‌ها سال‌ها قبل مطرح بود که انجمن مدافعان حیوانات مانع از آن شد؛ پس از آن بحث عقیم سازی سگ‌های ولگرد مطرح شده است اما این طرح‌ها نیازمند حمایت و بودجه است.
خسارت ۴۸۰ هزار میلیارد تومانی شیرابه‌های پسماند به کشور
پیام جوهرچی معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست اظهار کرد: طبق قانون مدیریت پسماند مصوب سال ۸۳ مجلس شورای اسلامی، پسماند به مواد جامد، مایع و گازی گفته می‌شود که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم متأثر از فعالیت انسانی است.
وی افزود: وقتی صحبت از پسماند می‌شود، تصور پسماندهایی است که سر کوچه‌ها گذاشته می‌شود؛ در صورتی که پسماندهایی در کشور وجود دارد که خطرناک هستند. سالانه در کشور ۳۲ میلیون تُن پسماند صنعتی و ۸ میلیون تُن پسماند ویژه تولید می‌شود.
معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست درباره اینکه خطرات محیط‌زیستی این پسماندها بیشتر است، پسماندها پنج بخش دارند؛ پسماندهای پزشکی، عادی، ویژه صنعتی، پسماندهای کشاورزی و نخاله‌های ساختمانی، ادامه داد: در دنیا دفن پسماند به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در کشور آمریکا ۶۷ درصد پسماندها دفن می‌شود اما دفن اصول خود را دارد که باید کارآمد باشد، وقتی صحبت از دفن می‌شود، فقط خاک‌پاشی نیست. در کشور ما ۷۵ درصد پسماندها به‌صورت خاک‌پاشی دفن می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه برای مدیریت پسماند باید ساختاری اصولی ایجاد شود، گفت: در کشور طی یک سال اخیر ۱۳ کارگروه ملی مدیریت پسماند برگزار شده است. در صورتی که از سال ۸۳ تا سال ۱۴۰۰، ۹ کارگروه برگزار شده بود. هر وزارتخانه باید ساختار مدیریت پسماند داشته باشد.
جوهرچی اضافه کرد: در حوزه ستادی قوی‌ترین تیمی که بین وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها وجود دارد در سازمان محیط‌زیست هستند که دفتر مدیریت پسماند ایجاد شده است. هیچ وزارتخانه‌ای در حوزه ستادی این ساختار را ندارد. وزارت کشور که عاملیت پسماندهای عادی را دارد، به‌تازگی می‌خواهد دفتر مدیریت پسماند ایجاد کند.
وی درباره اینکه سالانه ۴۸۰ هزار میلیارد تومان خسارات در بخش تولید شیرابه‌های ناشی از پسماندهای تولید شده به کشور تحمیل می‌شود، تصریح کرد: در سال ۹۶، ۶۰۰ مرکز دفن داشتیم که اکنون ۲۸۹ مرکز است. هیچ رصدی درباره نقل و انتقال پسماندهای خطرناک وجود نداشت که امروز همه رصد می‌شود. در عین حال آئین‌نامه کیسه‌های پلاستیک تدوین شده است و در کمیسیون زیربنایی دولت مصوب شد و در هیئت دولت در شرف بررسی است و اگر ابلاغ شود مشکلات در بازه پنج ساله حل خواهد شد.
صنایع مخرب محیط‌زیست باید در حفظ آن هم فعال باشند
حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در مراسم امضای تفاهم نامه میان این سازمان و اداره کل منابع طبیعی و اداره کل دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه اگر مردم در حمایت از محیط زیست همکاری نکنند؛ فعالیت سازمان‌های مربوط به محیط زیست بی‌فایده است، اظهار کرد: همکاری مردم و مشارکت سازمان‌های دیگر مثل صنایع با فرهنگسازی بیشتر و آگاه سازی بیشتر افکار عمومی مقدر است.
وی تاکید کرد: سازمان‌هایی که محیط‌زیست را تخریب می‌کنند باید در حفظ محیط‌زیست هم فعال باشند، در همین راستا قوانین خوبی در دست تدوین و تصویب است.
معاون تنوع زیستی سازمان حفاظت از محیط‌زیست با تاکید بر این مطلب که محیط زیست خود را با هیچ هزینه‌ای معامله نمی‌کنیم، گفت: خطوط قرمز ما هیچ گاه تغییر نمی‌کند.
اکبری با طرح این سوال که چرا یک حیوان وحشی مثل پلنگ وارد روستاها می‌شود، گفت: پلنگ بسیاری از طعمه‌های خود را در محیط‌زیست از دست داده است و به همین خاطر به روستاها مراجعه می‌کند، اگر اقدامی برای بازگشت حلقه‌های زنجیره غذایی حیوانات نداشته باشیم؛ پلنگ هم ده سال دیگر به سرنوشت یوزپلنگ دچار می‌شود.
وی با اشاره به تالاب چغاخور گفت: این تالاب برای گردشگری فعال شده است اما باید به خاطر داشته باشیم اگر فعالیت گردشگری را توسعه می‌دهیم؛ دیگر نباید بهره‌برداری‌های سنتی از تالاب وجود داشته باشد.
اکبری گفت: باید مشاغل جایگزین برای حومه مناطق پر اهمیت محیط‌زیستی ایجاد شود و کشاورزی سنتی در اطراف تالاب‌ها باید تغییر کند.
نظر شما