به گزارش خبرنگار ایمنا، طی سال‌های اخیر شهرداری‌های کشور از کمبود درآمد رنج می‌برند و در این بین مهم‌ترین چالش کمبود یا نبود درآمدهای پایدار است. در این سال‌ها، پژوهش‌های مختلفی در خصوص جایگزینی روش‌های تأمین مالی سنتی با روش‌های نوین تأمین مالی به ویژه در شهرداری‌ها انجام شده است که روش‌های مفیدی را توصیه می‌کنند تا چالش نبود درآمدهای پایدار رفع شود و شهرداری‌ها به درآمد پایدار دست یابند.
شهرداری‌ها به‌عنوان یک نهاد عمومی و غیردولتی، متولی توسعه شهرها هستند، این در حالی است که وابستگی درآمدی به دولت ندارند و این موضوع کار شهرداری‌ها را سخت کرده است، لذا مدیریت شهری به دنبال درآمدزایی به ویژه درآمدهای پایدار است تا بتواند شهر را اداره کند، در این راستا ضرورت تسهیل‌گری در امر سرمایه‌گذاری در شهرداری‌ها احساس می‌شود، اما شکاف بین قوانین و رویه‌های موجود، ابهام در قوانین، طولانی بودن فرایندهای صدور مجوز، نبود سند مالکیت در بیشتر زمین‌های در دست شهرداری‌ها معضلات بسیاری را ایجاد کرده است که باید رفع شود. در خصوص سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های اقتصادی نوین با حسین حسامی، رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی شهر مشهد در دوره ششم به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
چرا شهرداری‌ها باید به سمت سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های اقتصادی نوین حرکت کنند؟
معتقد هستم سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های اقتصادی نوین یکی از راه‌های برون‌رفت از محدودیت‌های درآمدی شهرداری است. پیش‌تر قانون درآمدهای پایدار در مجلس شورای اسلامی تصویب و توسط ریاست‌جمهوری ابلاغ شد، این در حالی است که ماده ۱۷ قانون درآمدهای پایدار در حوزه تأمین منابع مالی شهرداری‌ها را با مسئله اساسی مواجه کرده است.
سالیان گذشته بحث جرایم تخلفات ساختمانی یکی از رکن‌های اساسی درآمدی شهرداری‌ها به ویژه شهرداری کلان‌شهرها بوده است و تخلفات ساختمانی جزو درآمدهای ناپایدار محسوب می‌شود، اما با اجرای این قانون جلوی بخش زیادی از منابع مالی شهرداری‌ها گرفته می‌شود.
شهرداری‌ها نهادهای عمومی بین دولتی با سیستم هزینه-درآمد هستند و باید خودشان درآمد احصا کنند و به شهروندان خدمات ارائه دهند، به ویژه در مشهد که به زائران و مجاوران امام رضا (ع) باید خدمات ارائه شود. سالانه بالغ بر ۳۰ میلیون زائر وارد مشهدالرضا می‌شوند، همچنین یکی از رکن‌های اساسی که پوشش هزینه‌های توسعه و خدمات شهر بود باعث شد سردرگمی، ابهام و ترس برای تأمین منابع مالی شهرداری‌ها شکل گیرد، معتقد هستیم اگر قرار است تغییری در راستای حرکت به سمت درآمدهای پایدار شکل گیرد باید به صورت مستمر اما به مرور انجام شود.
باید روی قوانینی که بخش مهمی از درآمدهای نقدی شهرداری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، کارشناسی انجام شود، زمانی که با این گونه قوانین مواجه هستیم ممکن است تهدیدهایی به همراه داشته باشد، اما معتقد هستیم در هر تهدیدی می‌توان فرصت‌سازی کرد.
علت ضرورت حرکت به سمت درآمدهای پایدار برای شهرداری‌ها چیست؟
معتقدم باید به سمت پوست‌اندازی درآمدی برای شهرداری‌ها حرکت کنیم. حجم قابل توجهی از منابع درآمدی ناپایدار در شهرداری‌ها وجود داشته است و اکنون نیز این روند ادامه دارد، اما درآمدهای نوین باب جدیدی برای احصای درآمدها برای شهرداری‌ها است که در حوزه سرمایه‌گذاری به کندی و سختی جلو می‌رود، لذا لازم است به سمت درآمدهای پایدار حرکت کنیم.
شهرداری‌ها ناگزیر به سرمایه‌گذاری درآمدهای نوین هستند، زیرا اگر به سمت درآمدهای نوین حرکت نکنیم و توجه ویژه به این امر نداشته باشیم، افزایش سهم درآمدهای پایدار نسبت به درآمدهای ناپایدار در حد شعار باقی می‌ماند و محقق نمی‌شود.
مدیریت شهری مشهد در این دوره چه اقدامی برای حرکت به سمت درآمدهای پایدار انجام داده است؟
در شورای اسلامی شهر مشهد و بر اساس تبصره ۱۳ بودجه مصوب سال ۱۴۰۱ شهرداری را ملزم به ارائه و آماده‌سازی برنامه جامع درآمدی با اولویت درآمدهای پایدار کردیم، اکنون وقت آن رسیده که با توجه به محدودیت‌های قانونی که اعمال و ابلاغ شده است به این سمت حرکت کنیم و در این مسیر گام برداریم، فعالیت‌های اقتصادی شهرداری نیز از طریق شرکت‌های تابعه و وابسته و سازمان‌ها انجام می‌شود و تاکید اساسی داریم که از این طریق خلق ثروت داشته باشیم و ظرفیت‌های مغفول و غیرفعال شهرداری را فعال و از این طریق ظرفیت‌های بالقوه‌ای که در شهرداری وجود دارد را زنده کنیم، به طور مثال در شهرداری‌ها و در حوزه مدیریت شهری باید از ظرفیت فضای اقتصاد دیجیتال یا فین تک (توسعه نوآوری و تجاری‌سازی)، فن بازارهای تخصصی شهری، اقتصاد تبلیغات و اقتصاد رویداد استقبال کنیم، زیرا به این حوزه‌ها در شهرداری کمتر پرداخته شده است.
در شهری مانند مشهد که شهری زیارتی و خدماتی است، موضوع اقتصاد رویداد یکی از حوزه‌ها و بسترهای مهمی است که باید حوزه اقتصادی مالی شهرداری به آن سمت حرکت کند، همچنین لازم است برای دارایی‌های شهرداری به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که مردم برای سرمایه‌گذاری پیش‌قدم شوند، باید به سمت روش تأمین مالی جمعی که در علم اقتصاد نوین و اقتصاد روز دنیا توجه ویژه‌ای به آن می‌شود، حرکت کرد.
این رویکردهای جدید می‌تواند به شهرداری و شرکت‌های مرتبط در حوزه درآمدهای پایدار کمک کند و از سمت درآمدهای ناپایدار به سمت درآمدهای پایدار حرکت کنند.
مدیریت شهری در حوزه سرمایه‌گذاری اقتصادی نوین باید به چه مواردی توجه ویژه داشته باشد؟
بعضی از حوزه‌های اقتصاد، سرمایه‌گذاری و مشارکت جدید است که به سمت آن حرکت نکردیم و این رویکرد باید تغییر کند، در حوزه مشارکت‌ها، زمین و مسکن آورده شهرداری‌ها بیشتر زمین و پروانه بوده، یعنی شهرداری مجوزهایی داده و زمین به صورت مشارکتی ساخته شده است، در صورتی که در حوزه اقتصاد دیجیتال ورود نکرده‌ایم و این حوزه مورد غفلت واقع شده است و باید به سمت حوزه تجاری‌سازی، اقتصاد رویداد و اقتصاد تبلیغات حرکت کنیم.
مدیریت شهری مشهد برای بهره‌وری بیشتر در حوزه درآمدها چه اقداماتی انجام داده است؟
پیش‌تر طرحی در شورای ششم به عنوان طرح رویداد مشهد یا فستیوال مشهد را راه‌اندازی کردیم و برای این طرح بازه زمانی ۴۰ روزه از عید سعید فطر تا دهه کرامت را در نظر گرفتیم تا شهرداری این طرح را در قالب رویداد مشهد اجرا کند.
زیرساخت‌های خوبی در کلانشهر زیارتی مشهد داریم، به طور مثال بیش از نیمی از مراکز اقامتی و هتل‌های کشور در مشهد قرار دارد که زیرساخت بسیار خوبی بوده است و باید به درستی از این ظرفیت و زیرساخت‌ها استفاده کنیم، همچنین حمل‌ونقل، فضاها، ظرفیت‌های تاریخی، هویتی، میراثی و باستانی و از همه مهم‌تر مضجع مطهر امام رضا (ع) محور اصلی بوده است و در طول سال زائران بسیاری برای زیارت به مشهد مشرف می‌شوند.
در کنار آن حوزه‌های تفریحی و گردشگری مانند توس و آرامگاه فردوسی و ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی مشهد وقتی کنار هم قرار می‌گیرد، ظرفیت خوب و مؤثری شکل می‌گیرد و در حوزه اقتصاد رویداد کار تخصصی انجام می‌شود، از این‌رو طرح رویداد مشهد در شورای اسلامی شهر به تصویب رسید و شهرداری را مکلف کردیم که در این قالب، از ظرفیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مشهد استفاده کند تا شهری پویاتر داشته باشیم.
طرح دیگری که در شورای اسلامی شهر مشهد به تصویب رسید، فرآوری زمین‌های کوچک مقیاس بود. با توجه به بدهی شهرداری به پیمانکاران نباید زمین‌ها به صورت خام واگذار شود، بلکه باید زمین‌ها فرآوری شود تا ارزش افزوده ایجاد و واحدهای تجاری و مسکونی ساخته شود. این روشها شاید مغفول مانده است و باید به این سمت حرکت و از روش‌های نوین استفاده بهتری کنیم تا در حوزه درآمدهای شهرداری بهره‌وری بیشتری داشته باشیم.
چالش‌های سرمایه‌گذاری در شهرداری‌ها چیست؟
در ابتدا باید رویکردها را اصلاح کنیم و باید نگاه مدیریت شهری به سرمایه‌گذار به عنوان شریک کاری باشد و موانع برای فرد سرمایه‌گذار رفع و تسهیل‌گری انجام شود و به گونه‌ای باشد که سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف مشهد رغبت بیشتری داشته باشد، چرا که مشهد ظرفیت‌های بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری دارد.
تمام اقدامات و سرمایه‌گذاری‌ها باید به صورت برد-برد باشد و سود شهرداری، مردم، شهروندان، مجاوران و سرمایه‌داران باید دیده شود و تسهیل‌گری به صورتی اتفاق بیفتد که سرمایه‌گذاران آن را احساس کنند و در حد شعار، مصاحبه و حرف زدن نباشد تا سرمایه‌گذاران بدانند که اگر قصد سرمایه‌گذاری در مشهد را دارند تسهیل‌گری‌ها انجام می‌شود و فرآیندها را برای سرمایه‌گذاران کوتاه خواهیم کرد.
شهرداری مشهد برای رفع موانع سرمایه‌گذاری چه کرده است؟
کمیته رفع موانع سرمایه‌گذاری در شهرداری مشهد تشکیل شده تا مشکلات و موانع سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران به صورت ویژه رفع شود. با تشکیل کمیته رفع موانع سرمایه‌گذاری و رفع موانع، تسهیل‌گری برای امر سرمایه‌گذاری و مشارکت رخ می‌دهد و زمانی که این پیام به سرمایه‌گذاران برسد که شهرداری و شورای اسلامی شهر به عنوان شریک کاری نگاه برد_برد به پروره‌های مشارکتی دارند، اقدامات بسیار مؤثری رقم خواهد خورد.
در کلانشهر مشهد برای ایجاد تحول در امر سرمایه‌گذاری چه تدابیری اندیشیده شده است؟
مشهد ظرفیت‌های بسیار خوبی در حوزه سرمایه‌گذاری و کسب درآمدهای نوین و روش‌های تأمین مالی نوین دارد که امیدواریم در شهرداری و شورای اسلامی شهر نسبت به این موضوع اهتمام ویژه بورزند و سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری به گفت‌وگو و مشارکت بپردازند.
معتقد هستم سرمایه‌گذاری در مشهدالرضا شأن مضاعفی دارد، چرا که سرمایه‌گذاری در این شهر و خدمات‌رسانی به زائران امام رضا (ع) اجر دنیوی و معنوی دارد. فرصت‌های خوبی در حال احصا است، در صورتی که فرصت‌هایی از دیدگاه سرمایه‌گذاران وجود دارد، آمادگی گفت‌وگو در این خصوص را داریم تا ظرفیت‌ها را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهیم و در دوره ششم تحول جدی در حوزه سرمایه‌گذاری مشهد ایجاد کنیم.
نظر شما