به گزارش خبرنگار ایمنا و براساس مقاله‌ای از علی اسعدی کارشناس‌ارشد شهرسازی، امروزه رشد جمعیت و افزایش مهاجرت به شهرها، منجربه توسعه غیرقابل‌کنترل نواحی شهری، خلق سکونت‌گاه‌های جدید، کاهش سطح رفاه انسانی، ساخت‌وسازهای بدون برنامه، نیل به حومه‌نشینی و بروز مشکلات فراوان برای مدیران مختلف شهری به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه شده است، به نحوی که امروزه مسائل فوق به همراه رکود شهری در نقطه ثقل نگرانی‌های برنامه‌ریزان شهری قرار گرفته و زمینه مطالعه جدی مدیران، برنامه‌ریزان شهری و سیاست‌مداران را فراهم کرده است.
در این میان شهرداری‌ها و حکومت‌های محلی به‌عنوان مدیر و مرجع اصلی هماهنگ‌کننده امور شهر، نقش بسیار مهمی در حل معضلات شهرنشینان دارند که این مسلماً در سایه وجود منابع مالی مناسب و پایدار مقدور خواهد بود؛ بنابراین در میان بخش‌های مختلف مدیریت شهری، تأمین منابع مالی و درآمدی شهرداری‌ها و حکومت‌های محلی اهمیت ویژه‌ای دارد.
امروزه بیش از ۹۵ درصد منابع مالی شهرداری‌ها از محل درآمدهای محلی درون شهرها تأمین می‌شود و وابستگی به کمک‌های بلاعوض دولتی کمتر از پنج درصد است. به دنبال کاهش وابستگی درآمدی شهرداری‌ها به دولت و با توجه به تشدید مسائل و مشکلات شهرها درنتیجه رشد جمعیت و مهاجرت‌ها، حجم زیاد تقاضا برای خدمات شهری و اتکای شهرداری‌ها به درآمدهای ناپایدار، شرایط کار را برای مجریان امور شهرداری‌ها دشوار کرده است، به این ترتیب برخوردار نبودن از منابع درآمدی پایدار، برنامه‌ریزی مالی و بودجه‌ای شهرداری‌ها را مختل کرده است و با این روند منابع درآمدی فعلی پاسخ‌گوی هزینه‌های روبه افزایش شهرداری‌ها در سال‌های آتی نخواهد بود؛ بنابراین شهرداری‌ها به لحاظ ارائه خدمات به شهروندان، نیازمند منابع درآمدی جدید و پایدار هستند.
امروزه یکی از مسائل مهم شهرداری‌ها در سراسر جهان ایجاد منابع کافی درآمد و تأمین هزینه خدمات شهری است. در ایران طی دهه‌های اخیر مدیریت شهری به‌طورفزاینده‌ای با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بوده که ناشی از عوامل گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اجرایی، مالی و حقوقی متعددی است؛ یکی از معضلات عصر حاضر توسعه سریع و بی‌رویه شهرها به‌واسطه رشد سریع جمعیتی است که موجب ناپایداری و ناایمنی در عرصه خدمات شهری می‌شود و مدیریت شهری را در مسیری قرار می‌دهد که راهکارهایی برای دستیابی به توسعه پایدار اتخاذ کند؛ مهم‌ترین عامل نیز منابع پایدار شهری است.
از دید اقتصاد شهری با افزایش جمعیت شهر و ارتقای انتظارات مردم، نیاز به گسترش منابع مالی و درآمدی شهرداری‌ها بیشتر شده است؛ بنابراین در میان بخش‌های مختلف مدیریت شهری، تأمین منابع مالی و درآمدی شهرداری‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا از یک‌سو کسب درآمد شهرداری‌ها تأثیر عمده‌ای بر ارائه خدمات به شهروندان دارد و از سوی دیگر نبود درآمد کافی نه‌تنها موجب نبود خدمات ضروری در شهر می‌شود، بلکه اساساً اجرای تمام طرح‌ها و برنامه‌های شهری را با مشکل مواجه می‌کند؛ بنابراین شهرداری‌ها به لحاظ ارائه خدمات به شهروندان، نیازمند درآمدی جدید و پایدار هستند.
هر شهری برای تحقق توان‌های اقتصادی خود، نیازمند تأمین زیرساخت‌های خاص و خدمات شهری است. شرکت‌های شهر نیازمند راه‌پله، شبکه‌های ارتباطات راه دور و ساکنان شهر نیازمند آموزش، خیابان‌های امن و محیط‌های پاک و سالم هستند. تأمین این نیازها برعهده حکومت شهری است.
مالیه شهری کارا نخست نیازمند واگذاری و انتقال قانونی هزینه و قدرت، وضع مالیات به شیوه‌ای مناسب و ساختاری از نهادهای سیاسی شهر و قوانین حکمروایی است تا این اطمینان ایجاد شود که قدرت‌های واگذارشده به‌منظور بیشینه کردن رفاه شهروندان و سودآوری شرکت‌ها هزینه می‌شود. حتی با واگذاری مناسب اختیارات و حکمروایی مطلوب نمونه‌هایی وجود خواهد داشت که در آن‌ها نیاز به کمک‌های حکومت ملی یا ایالتی در قالب کمک‌های مالی میان سطوح مختلف حکومت به‌منظور کمک به حکومت‌های شهری برای بیشینه کردن ارزش اقتصادی شهر وجود خواهد داشت.
براساس مباحث سازمان ملل متحد باید گفت که مالیه شهری در مورد درآمدها و هزینه‌های مربوط به تصمیمات دولت‌های شهری است، منابع درآمدی که توسط دولت‌های شهری مورداستفاده قرار می‌گیرد شامل، مالیات‌ها، اموال، درآمدها، فروش، مالیات‌های غیرمستقیم، هزینه‌های کاربران و مبادلات بین دولتی است.
استفاده از درآمدهای عملیات، استقراض و عوارض توسعه و مشارکت‌های بخش‌های خصوصی و عمومی از راه‌های تأمین زیرساخت‌های ملی هستند. مالیه شهری، موارد قابل هزینه را در سطح محلی مشخص و تصمیمات مرتبط با درآمد و هزینه‌ها مشخص می‌کند که این بخش شامل فرآیند بودجه گذاری شهری و مدیریت مالی است. مالیه شهری نقش مهمی در هدایت شهرها به سمت ارائه خدمات محلی به‌ویژه در زمینه جهانی‌شدن، تمرکززدایی و تأکید بر توسعه پایدار دارد.
نظر شما