به گزارش خبرنگار ایمنا، با توجه به حداقل بودن پتانسیل‌های آبی شهرها یکی از راهکارهای اساسی برای صرفه‌جویی در مصرف آب و رفع کمبود آب بخش فضای سبز، استفاده از پساب فاضلاب است. با تصفیه و فرآوری فاضلاب شهر با رعایت استانداردهای قابل استفاده فضای سبز، بسیاری از مشکلات توسعه فضای سبز شهرها مرتفع خواهد شد.
استفاده از پساب تصفیه‌شده فاضلاب جهت مصارف مختلف شهری و غیرشهری مطابق با استاندارد محیط‌زیست و میزان تصفیه به عنوان یک راهکار پایدار جهت مقابله با کمبود آب در کشور حائز اهمیت است، فضای سبز به عنوان یکی از مؤثرترین پدیده‌های محیط‌زیست، پیوسته و در همه ادوار و با هر فرهنگ و آئینی مورد تأیید و تأکید بوده است؛ از ژرفای تاریخ تا به حال، آب مورد احترام انسان بوده و برای حفاظت و آلوده نشدن آن اجر الهی و برای آلوده‌سازی آن، معصیت قائل بودند.
چگونه مصرف کردن آب و به عبارت دیگر مصرف بهینه آب یا مدیریت بهره‌برداری از آب از نقطه نظر کمی و کیفی، با تأکید بر آبیاری فضای سبز از نظر اقتصادی و حفظ ارزش‌های آن بسیار حائز اهمیت است. امروزه بسیاری از شهرهای کشور به دلیل مدیریت نادرست با مشکل کم‌آبی مواجه هستند. حل این معضل با توجه به رشد روزافزون جمعیت نیازمند استفاده از راهکارهای نوین است.
شهرکرد ازجمله شهرهای ایران است که طی سال‌های اخیر با رشد جمعیت روبه‌رو بوده و برای تأمین مصارف شهری خود نیاز مبرم به تصفیه فاضلاب و استفاده از پساب دارد.
استفاده از پساب شهری، ضرورتی انکارناپذیر
فرانک باقری کارشناس شهرسازی در این باره به ایمنا می‌گوید: استفاده مجدد از پساب و بازچرخانی پساب و استحصال پساب از آنجا حائز اهمیت است که با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، کاهش نزولات جوی و خشکسالی در سالیان اخیر، بشر به سمت استفاده از منابع آبی جدید روی آورده است.
وی می‌افزاید: امروزه پساب تصفیه شده حاصل از تصفیه‌خانه‌های فاضلاب به عنوان یک منبع جدید و دائمی مورد توجه کارشناسان جهت جبران کمبود آب قرار گرفته است که به روش‌های گوناگونی می‌توان از پساب تصفیه‌شده استفاده کرد و جلوی هدررفت آب را گرفت.
کارشناس شهرسازی خاطرنشان می‌کند: از عوامل مهم محدودکننده گسترش فضاهای سبز شهری، تأمین آب جهت آبیاری گیاهان است؛ درحال‌حاضر در دنیا از این منبع جهت آبیاری بخشی از فضاهای سبزی همچون زمین‌های ورزشی، کمربندهای سبز، فضای سبز کارخانجات و پارک‌ها و فضای سبز اماکن عمومی استفاده می‌شود.
باقری اضافه می‌کند: در ایران نیز چند سالی است که استفاده از این منبع مورد توجه قرار گرفته است؛ احتمال بروز مخاطرات زیست‌محیطی، کسب استاندارد کیفی پساب خروجی از تصفیه‌خانه و واکنش‌های متفاوت گونه‌های گیاهی در کاربرد آن، مبین این امر بوده که استفاده از پساب تصفیه‌شده دارای پیچیدگی‌هایی است.
وی تصریح می‌کند: با توجه به مشکل کمبود آب در کشور، تأمین آب درحال‌حاضر از اهمیت فراوانی برخوردار است، در چنین شرایطی استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده می‌تواند به عنوان یکی از راه‌های غلبه بر مشکل کم‌آبی تلقی شود؛ با توجه به این مسئله و برای جلوگیری از هدر دادن منابع طبیعی و تخریب محیط‌زیست از پساب استفاده می‌شود.
این کارشناس شهرسازی تاکید می‌کند: طی سال‌های اخیر به دلیل رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی، صنعت و کشاورزی، مصرف سرانه آب و به تبع آن تولید فاضلاب افزایش چشمگیری یافته است، به همین دلیل استفاده از فاضلاب تصفیه شده به عنوان منبع آب پایدار و برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از منابع آب متعارف و نامتعارف، بیش از پیش مورد توجه مدیران صنعت آب و فاضلاب کشور قرار گرفته است.
مزایای استفاده از پساب برای شهرها
باقری اظهار می‌کند: استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کشاورزی، آبیاری فضای سبز و صنعت مزایای متعددی از قبیل فراهم کردن یک منبع آب ارزان و دائمی، کاهش هزینه‌های تصفیه، آزادسازی بخشی از منابع آب با کیفیت خوب برای سایر مصارف و کاهش اثرات زیست‌محیطی دفع پساب به منابع آبی را به دنبال دارد.
وی ادامه می‌دهد: برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه‌شده با توجه به نوع استفاده مجدد و نحوه کاربرد آن متفاوت است، البته هریک از روش‌های استفاده مجدد دارای محدودیت‌هایی هستند، باید این محدویت‌ها را شناسایی و سپس اقدام به مدیریت و تخصیص پساب کرد.
این کارشناس شهرسازی می‌گوید: استفاده دوباره از فاضلاب تصفیه‌شده و فرستادن آن در شبکه شهری به ویژه برای آبیاری فضای سبز و مصارف صنعتی از سال ۱۱۹۳ در آمریکا آغاز شده است. در کشورهایی همانند ژاپن، کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و برزیل که با مشکل کم‌آبی مواجه هستند، روزبه‌روز استفاده مجدد از فاضلاب برای مصارف شهری و کشاورزی افزایش می‌یابد.
باقری با بیان اینکه نتایج نشان داد که با درنظرگرفتن ملاحظات فنی و زیست‌محیطی می‌توان از پساب برای تغذیه منابع آب زیرزمینی استفاده کرد، خاطرنشان می‌کند: آبیاری فضای سبز یکی از مصارف مجدد پساب‌ها و آب‌های برگشتی است. محدودیت‌های استفاده از این منابع، عمدتاً پراکندگی فضای سبز در سطح شهر و هزینه انتقال پساب از تصفیه‌خانه‌ها به این مناطق است که تا حد زیادی استفاده از این منابع را با محدودیت مواجه می‌کند.
وی تاکید می‌کند: از نظر کیفی، عامل مهم محدودیت‌زا در استفاده از فاضلاب‌های تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز، استاندارد بهداشتی آن است که نیاز به کیفیت بالایی دارد.
هزینه ۱۵ میلیارد تومانی اجرای خط انتقال پساب شهرکرد
سیدرضا هاشمی رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری شهرکرد می‌گوید: طرح مطالعاتی پساب به منظور تأمین آب فضای سبز شهرکرد انجام شده است؛ خط مسیر انتقال و مطالعات اجرایی توسط سازمان در دست اجرا است. اجرای خط انتقال پساب حداقل حدود ۱۵ میلیارد تومان هزینه دارد.
وی تصریح می‌کند: استفاده از پساب در نواحی شهری نیاز به فرآوری و تصفیه مجدد خواهد داشت و انتقال پساب برنامه‌ای زمان‌بر خواهد بود، به نحوی که بهره‌برداری از پساب حداقل دو تا سه سال زمان لازم دارد، نکته مهم محل عبور خط انتقال پساب است که اگر مالک خصوصی داشته باشد امکان دارد مشکلاتی ایجاد شود.
هاشمی با بیان اینکه با توجه به اعتبارات موجود امید به نزولات آسمانی داریم، خاطرنشان می‌کند: برای مسئله حیاتی زنده ماندن فضای سبز شهر، معاون عمرانی استاندار، فرماندار، شرکت آب و فاضلاب، شورای شهر و شهرداری باید بسیج شوند تا پروژه اجرایی شود.
عبدالصادق نجفی سرپرست شهرداری شهرکرد، با اشاره به ضرورت اجرای طرح استفاده از پساب فاضلاب، اظهار می‌کند: درحال‌حاضر حدود دو هزار هکتار فضای سبز در شهرکرد وجود دارد که نزدیک به ۵۰۰ هکتار آن احیا شده و مابقی آن به علت کمبود یا نبود آب احیا نشده و رو به خشکی رفته است.
وی خاطرنشان می‌کند: با توجه به مشکلاتی که در حوزه آب و تأمین آن وجود دارد، درخواست داریم بحث پساب شهرکرد در اسرع وقت و با اولویت توسط متولیان حل شود تا شهرداری بتواند با استفاده از این پساب، نیازی آبی فضای سبز شهر را تأمین کند؛ شهرداری باید در تمام حوزه‌ها خدمات رسانی کند اما درحال‌حاضر به دلیل کمبود آب در حوزه فضای سبز با مشکل مواجه هستیم.
نظر شما