به گزارش خبرنگار ایمنا، جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه ایران و دفاع مقدس مردمان این سرزمین در برابر نیروهای متجاوز بیگانه یکی از رخدادهای مهم و عبرت‌آموز تاریخ پرفرازونشیب کشور به‌شمار می‌رود. ایرانیان در این جنگ که طولانی‌ترین جنگ قرن بیستم نام گرفته است، با وجود حمایت همه‌جانبه قدرت‌های بزرگ از رژیم بعثی عراق، با اتحاد و همدلی به دفاع از میهن خود برخاستند و اجازه ندادند که یک وجب از خاک وطن از دست برود.
نقش مؤثر تجربیات دوران هشت ساله دفاع مقدس در حرکت کشور به سمت توسعه و پایدارسازی امنیت ملی موجب شد تا دشمنان این مرزوبوم با بهره‌گیری از ابزار رسانه دست به تحریف واقعیت‌های آن دوران بزنند از این‌رو موضوع جهاد تبیین در حوزه دفاع مقدس مطرح شد و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) خواستار ورود رزمندگان و راویان دفاع مقدس در این عرصه شدند تا در میدان جنگ روایت‌ها به مقابله با دشمن بپردازند.
با توجه به تاکید معظم‌له بر موضوع جهاد تبیین به سراغ محسن نصری، از رزمندگان دوران هشت ساله جنگ تحمیلی، پژوهشگر دفاع مقدس و استاد دانشگاه رفتیم و گفت‌وگویی را با وی ترتیب دادیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
پرداختن به بحث جهاد تبیین چه ضرورتی دارد؟
قبل از پرداختن به موضوع جهاد تبیین بهتر است نگاهی به ادوار مختلف استعمارگری داشته باشیم، ادوار استعمارگری سه دوره را شامل می‌شود. هدف از دوره اول که به نام استعمار قدیم از آن یاد می‌شود، تصرف و اشغال سرزمین‌ها است، مثلاً انگلیسی‌ها در قرن نوزدهم به سراسر دنیا لشکرکشی می‌کردند و شعار امپراتوری بریتانیا غروب نمی‌کند نیز به همین خاطر بود که آنها با قدرت نظامی، سرزمین‌هایی را در شرق و غرب دنیا به اشغال خود درآورده بودند، اما از آنجایی که این گونه لشکرکشی‌ها به سراسر دنیا نیازمند صرف هزینه، نیرو و تجهیزات زیادی بود و از سوی دیگر ملت‌ها هم در مقابل این حرکت مقاومت‌هایی می‌کردند، دوره دوم استعمارگری شروع شد.
هدف از این دوره استعمارگری که به نام استعمار جدید نامیده می‌شد، اشغال دولت‌ها بود. کشورهای استعمارگر در این دوره بر این اعتقاد بودند که اگر دولت‌های دست‌نشانده‌ای در کشورهای مورد نظر بر سر کار بیاوریم، این دولت‌ها منافع ما را تأمین می‌کند و سرزمین آنها در خدمت ما قرار می‌گیرد. در همین راستا کودتاهای نظامی راه‌اندازی شد و برای مثال در ایران رضاخان را روی کار آوردند، اما از آنجایی که بعد از مدتی چهره این دولت‌های دست‌نشانده افشا می‌شد و حرکت و جنبش‌هایی علیه آن صورت می‌گرفت، دوره سوم استعمارگری با نام استعمار مدرن آغاز شد.
دوره سوم استعمارگری با چه هدفی آغاز شد؟
هدف استعمارگران در این دوره به تصرف درآوردن مردمان یک سرزمین است، وقتی مردمی به اشغال استعمارگران دربیایند، هم سرزمین آنها متعلق به کشورهای استعمارگر می‌شود و هم دولت آنها. از سویی کسی هم در مقابل دول استعمارگر، مقاومتی نخواهد داشت. در این دوره فکر، فرهنگ و اندیشه و به تعبیری سبک زندگی انسان‌ها با بهره‌گیری از ابزار رسانه به اشغال دشمن در می‌آید. در دوران استعمارگری مدرن که هم‌اکنون در آن به سر می‌بریم با تبلیغات فراوان جنگ روانی دشمن روبه‌رو هستیم، از این‌رو در مقابله با این اقدام نیاز به بحث جهاد تبیین است تا دروغ و تحریف دشمن افشا و حقیقت برای بیان مردم روشن شود.
چرا بحث جهاد تبیین در حوزه دفاع مقدس مطرح می‌شود؟
دفاع مقدس، نمادی از هویت، استقلال‌خواهی و عظمت و افتخارات ملت ما است، چرا که در ۲۰۰ سال دوران حکومت قاجار و پهلوی، بیش از ۷۰ درصد وسعت ایران از کشور جدا شد که آخرین جداسازی بخشی از این مملکت به جدا شدن بحرین در سال ۱۳۵۰ برمی‌گردد که محمدرضا شاه، آن را تحویل انگلیسی‌ها داد، بدون اینکه جنگ و حمله‌ای در کار باشد.
پادشاهان پهلوی از این نظر خیانت‌کارتر از قاجار عمل کردند، در زمان قاجار دولت‌های استعمارگر به ایران حمله می‌کردند و پادشاهان بی‌کفایت به دلیل بی‌لیاقتی مجبور به پذیرش قرارداد می‌شدند، اما در پهلوی حتی نیازی به حمله نظامی نبود، چرا که رضاشاه و محمدرضا شاه با کودتا بر سر کار آمده بودند و به دنبال دستور انگلیسی‌ها با امضا، وطن‌فروشی می‌کردند.
حالا این ملتی که دو قرن تحقیر شده بود و ذلت و شکست را تجربه کرده بود در دوران دفاع مقدس، هشت سال تمام در مقابل شرق و غرب جهان ایستاد و اجازه نداد یک میلیمتر از سرزمینش جدا شود. این دوران، افتخار و عظمت و هویت ملت ایران را به خوبی می‌تواند، معرفی کند، از این‌رو دشمنان تمام تلاش خود را به کار گرفتند که با دروغ، تحریف، شایعه‌سازی، تغییر اذهان عمومی مردم به خصوص نسل جوان و با ایجاد شبهه و سوال عظمت این بخش از دوران پر افتخار کشور را زیر سوال ببرند و برای همین است که باید وارد میدان جهاد تبیین شد تا دروغ و تحریف دشمن را افشا و واقعیت هشت‌ساله دفاع مقدس را برای نسل جوان امروز بیان کرد تا این نسل به دوران دفاع مقدس و حماسه‌ای که به واسطه خون شهدا خلق شد، افتخار کند.
امروزه دفاع مقدس را چه چیزی تهدید می‌کند؟
یکی فراموشی و یکی تحریف؛ از این‌رو باید تلاش شود که دفاع مقدس در جامعه فراموش نشود و نسل جدیدی که بعد از آن دوران پا به عرصه حیات گذاشته است، دفاع مقدس را بشناسد و از الگوها، درس‌ها و اتفاقات آن دوران برای امروز خود بهره‌برداری کند، یکی از عوامل مهم برای تحقق این موضوع بحث تربیت راویان دفاع مقدس است.
چرا باید به بحث روایتگری شفاهی دوران دفاع مقدس پرداخته شود؟
سالانه جمعیت زیادی راهی اردوی راهیان نور می‌شوند، به مناسبت‌های مختلف از جمله سالگرد آغاز دفاع مقدس و فتح خرمشهر نیز مراسم‌هایی در کشور برگزار می‌شود، به همین دلیل در کنار فیلم و کتاب باید به بحث روایتگری شفاهی آن دوران توجه شود.
در بحث روایتگری شفاهی، با دو دسته راوی روبه‌رو هستیم، یک دسته افرادی که در دوران دفاع مقدس در جبهه‌ها حضور داشتند و وقایع و اتفاقات آن دوران را با تمام وجود لمس کردند و حالا به تعبیر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در تکمیل دوران رزمندگی خود پا به عرصه روایتگری دفاع مقدس گذاشته‌اند و یک دسته افرادی که در آن دوران نبوده‌اند؛ توانمندسازی این دو دسته باید در دستور کار قرار بگیرد.
توانمندسازی راویان دفاع مقدس چگونه باید صورت بگیرد؟
دسته اول که به چشم خود حوادثی که در دفاع مقدس رخ داده را دیده است، باید در ادبیات، بیان، مخاطب‌شناسی، اثبات مسائل و پاسخگویی به سوالات و شبهات توانمند شود تا به روایت دقیق و بهتر اتفاقات آن دوران بپردازد.
برای دسته دومی که جنگ را ندیده است، اما انگیزه فراوانی برای روایت حماسه رزمندگان در آن دوران دارد، باید یک سری دوره‌های آموزشی گذاشته شود تا آنها، دورانی را که در آن نبوده و آن را ندیده‌اند، مورد شناخت و بررسی دقیق قرار دهند و در کنار راوی رزمنده به بحث روایتگری دفاع مقدس مشغول شوند.
به فرموده مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، امروز جنگ روایت‌ها است، اگر آن دوران به درستی روایت نشود و حقیقت آن به مردم منتقل نشود، دشمنان با دروغ و تحریف، روایت‌های ناصحیحی از دفاع مقدس را ترویج خواهند داد، از این‌رو ضرورت توانمندسازی روایان دفاع مقدس بیش از پیش آشکار می‌شود، راویان آن دوران باید بتوانند به خوبی کار روایتگری را برای نسل جدید انجام دهند تا این نسل بتواند از آن حماسه برای عرصه‌های مختلف زندگی مثل گام دوم انقلاب الگوبرداری کند. برای تحقق گام دوم انقلاب نیازمند الگوی رفتاری و مجاهدانه شهدا و جانبازان و رزمندگان و الگوی مدیریتی فرماندهان شهید هستیم و این مسائل باید به خوبی تبیین شود.
نظر شما