به گزارش خبرنگار ایمنا، جهان آینده جهان شبکه‌ای است که ماهیتی رسانه‌ای، فرهنگی و چندوجهی دارد. اگرچه تنوع ویژگی بارز آن است؛ اما تناقض نمای "جهانی شدن" و "بومی شدن" به روشنی در آن مشهود است. به عبارت دیگر می‌توان گفت فرآیند جهانی شدن، "خاص گرایی فرهنگی" را نیز در پی دارد. در چنین حالتی جهانی شدن به مفهوم همگن ساختن نیست؛ بلکه به چالش کشیدن وضع سنتی و در عین حال به زبان آوردن حاشیه‌ها نیز هست.
از سوی دیگر ما در حال گذار پرشتاب از یک تحول تاریخی در زمینه‌های شیوه زندگی، یادگیری، کار، ارتباطات و اقتصاد هستیم؛ از این رو به عنوان سازندگان سرنوشت خود باید به جای انفعال، برخورد فعال داشته باشیم. در متن این تحول جایگاه رسانه‌ها دارای برجستگی است و بیانیه" اصول اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی" در آذرماه ۱۳۸۲ در ژنو سوییس، سند مهمی در رابطه با این موضوع به‌شمار می‌رود.
شگفت‌آور است که از زمان پیدایش فناوری‌های نوین ارتباطی، جهان مجازی از حالت مجاز خارج شده و به‌عنوان یک واقعیت قطعی خودنمایی می‌کند؛ بنابراین مانوئل کاستلز حق داشت که بگوید: "مفهوم قدرت، تغییر خواهد کرد؛ قدرتی که متکی بر یک جامعه شبکه‌ای و بسیار گسترده است."
بر این اساس در سال ۲۰۲۲ میلادی مارشال مک‌لوهان نیست تا ببیند جهان مجازی، تئوری بزرگ او را نیز بلعیده است. مک لوهان اگر زنده بود، می‌دید سه ضلع مثلث روزنامه‌نگاری یعنی رسانه، مخاطب و رویداد در حال تبدیل شدن به دایره است که در هر گوشه این دایره روابطی تو در تو و در هم تنیده میان این سه عنصر ایجاد کرده و رد پای مخاطب در جای جای این شکل دایره‌ای به چشم می‌خورد.
با این وصف می‌توان نتیجه گرفت که اگر مخاطبان دیروز به عنوان کاربر قادر بودند تنها دریافت کننده پیام باشند؛ اما امروز علاوه بر دریافت، تولیدکننده پیام نیز هستند و نسبت به گذشته به مراتب قدرتمندتر شده‌اند. در کنار آن دوسویه و حتی چند سویه بودن ارتباط و تعامل میان مخاطبان وجه لاینفک شبکه‌های اجتماعی را تشکیل می‌دهد که روزنامه‌نگاری شهروندی و پدیده شهروند خبرنگار نماد بارز آن به شمار می‌رود.
اگر دقیق‌تر موضوع را کالبدشکافی کنیم، به این حقیقت پی می‌بریم که شبکه‌های اجتماعی جوامع تک‌صدایی را به جوامع چندصدایی تبدیل کرده‌اند؛ به گونه‌ای که مطالب انتشار یافته هر یک از شهروندان در کانال‌ها و گروه های تلگرامی، واتس‌آپی و دیگر سامانه‌ها در همه کشورها قابل دریافت است. از این رو می‌توان گفت مناسبات دنیای قبل که بر روابط آمرانه، بالا به پایین و عمودی استوار بود، به هم ریخته و به روابط افقی و پایاپای تبدیل شده است.
کاملاً آشکار است که این تبدیل وضعیت، تحولی بزرگ در ارتباطات ایجاد کرده و فرصتی را برای ابراز وجود هر یک از شهروندانی که به گوشی‌های هوشمند دسترسی دارند، به وجود آورده است؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت این روند گامی مبارک در راستای تقویت جامعه مدنی و مشارکت همه جانبه مردم به سوی خوداتکایی به‌شمار می‌رود.
سی‌ام ژوئن (نهم تیرماه) هر سال که از سوی برخی شهرداران موفق جهان از سال ۲۰۱۰ میلادی به نام "روز جهانی شبکه‌های اجتماعی" نامگذاری شده، فرصتی است تا مسئولان و کاربران فضای مجازی با تکیه بر سواد رسانه‌ای در سیاستگذاری و استفاده صحیح شبکه‌های اجتماعی بازنگری به‌عمل آورده و شهروندان قادر باشند از میان انبوه اخبار و اطلاعات، موارد صحیح و کارگشا را از شایعات تمیز داده، با بهره‌گیری از مواهب آن در مسیر توسعه پایدار حرکت کنند.
این حرکت امیدوار کننده با تحت پوشش قرار گرفتن تعداد قابل توجهی از مناطق روستایی کشور به اینترنت پرسرعت نویددهنده آن است که با ایجاد شهرهای هوشمند و دولت الکترونیک شاهد مهاجرت معکوس از کلان‌شهرها به شهرستان‌های کوچک و حتی مناطق روستایی باشیم.
از این رو جا دارد برنامه‌ریزان توسعه شبکه‌های اجتماعی را به عنوان یک مولفه اساسی و تعیین کننده در آینده پژوهی‌های خود مورد مطالعه قرار دهند.
نظر شما