به گزارش ایمنا و به نقل از روابط عمومی شهرداری تبریز، اتفاقی تلخ در نخستین ماه‌های قرن جدید، کشورمان را در بهت و اندوه فرو برد؛ متروپل. کاخ آرزوهای چندین خانواده به یک‌باره روی سرشان آوار شد و مرگ، بیش از چهل نفر از شهروندان آبادانی را در آغوش گرفت.
ریزش ساختمان، بلای جدیدی است که در سال‌های اخیر به صورت مکرر در ابعاد بزرگ و کوچک در نقاط مختلف کشورمان رخ داده و جان هموطنان‌مان را گرفته است؛ نمونه بزرگ‌تر آن، فروریزش ساختمان پلاسکو در تهران و مثال نزدیک‌ترش به ما، ریزش ساختمان در کوی شهید بهشتی بود.
هرچند بعد از چنین حوادثی، تیمی متشکل از کارشناسان برای ارزیابی و علت‌یابی دقیق وقوع حادثه تشکیل می‌شود؛ اما ریشه همه، همان ساخت و ساز غیرمجاز، غیراستاندارد و ناایمن است که در ابعاد بزرگ و کوچک انجام می‌شود.
حالا فروریزش متروپل آبادان زنگ خطر را در همه جای کشور از جمله تبریز به صدا درآورده است. همه نگرانند که مبادا ده‌ها ساختمان مشابه و غیراصولی که به هر علتی ساخته شده، بلای جان عزیزانمان شود.
تبریز از مخاطرات شهرسازی رنج می‌برد
روح الله رشیدی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تبریز در این‌باره هشدار می‌دهد. او می‌گوید: در روزهای گذشته شاهد وقوع حادثه‌ای تلخ در آبادان با ریزش ساختمان متروپل بودیم، اما واقعیت این است که در شهر ما نیز هر لحظه امکان وقوع چنین حادثه ناگواری وجود دارد.
او با بیان اینکه در ادوار مختلف، شهرداری برای ۳۰ هزار پرونده در کمیسیون ماده صد رأی قلع و قمع گرفته اما اجرا نشده است، تصریح می‌کند: تعدد ساخت و ساز غیرمجاز در سطح شهر وجود دارد و ما در گذشته شاهد بودیم که آواربرداری یک ساختمان در خیابان شهید بهشتی چندین روز به طول انجامید.
کمبود تجهیزات برای مدیریت حوادث احتمالی
حجت الاسلام رسول برگی، رئیس شورای اسلامی شهر تبریز نیز به این موضوع از زوایه‌ای دیگر نگاه می‌کند. او از کمبود ابزارآلات مدیریت چنین حوادثی سخن می‌گوید: تجهیزات سخت‌افزاری آتش‌نشانی نیاز به پیگیری دارد. چراکه مشکلات زیادی در این حوزه وجود دارد. با وجود خودروهای فرسوده در آتش‌نشانی، اگر مشابه حادثه متروپل یا پلاسکو در تبریز اتفاق بیفتد، ابزار مناسبی برای مدیریت آن نداریم.
در تبریز؛ علاوه بر اینکه ساختمان‌های ناامن وجود دارد و احتمال می‌رود به خودی خود دچار ریزش شوند، حجم عظیمی از بافت ناکارآمد شهری نیز مترصد وقوع حادثه‌هایی همچون زلزله برای فروریزش است که می‌تواند به فاجعه تلخ انسانی بینجامد.
۲۰۰ ساختمان ناامن در تبریز
محمد عزتی، سرپرست معاونت شهرسازی شهرداری تبریز نیز درباره وضعیت ساختمان‌های این شهر می‌گوید: ۲۹۰ ساختمان بالای ۱۰ طبقه، ۲۸۵ ساختمان کمتر از ۱۰ طبقه و ۱۲۵۰ ساختمان پنج طبقه در تبریز وجود دارد.
او همچنین از شناسایی ۲۰۰ ساختمان ناامن در تبریز خبر می‌دهد که اقدامات لازم برای اخطار و هشدار به مالکان این ساختمان‌ها انجام می‌شود.
عزتی همچنین از نیاز ۵۰ هزار میلیاردتومانی برای ساماندهی حاشیه این شهر سخن می‌گوید: محدوده بافت حاشیه نشین شهر تبریز ۵۰۰ هکتار است که ۱۲۵ هزار نفر از جمعیت شهر را در خود گنجانده است.
او ادامه می‌دهد: محدوده محور تاریخی و فرهنگی تبریز ۴۶۹ هکتار بود که اکنون با رشدی که داشته به ۱۲۰۰ هکتار رسیده است.
۴۹ هکتار از حاشیه شهر، نیازمند رسیدگی فوری
عزتی با اعلام اینکه هفت هزار هکتار از مساحت تبریز نیازمند بازآفرینی شهری است، تصریح می‌کند: منطقه‌ای که ضروری است هرچه سریع‌تر به آن رسیدگی شود، ۴۹ هکتار یا همان سه هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی است.
او ادامه می‌دهد: همچنین لازم است ۲۷ هکتار از بافت فرسوده تبریز تملک شود که برای تملک این زمین‌ها و ساماندهی حاشیه نشینی ۵۰ هزار میلیاردتومان نیاز است.
قانون درباره مقابله با ساخت و ساز غیرمجاز چه می‌گوید؟
کنترل و نظارت بر احداث هرگونه ساختمان در محدوده شهر بر عهده شهرداری‌ها گذاشته شده و وظیفه شهرداری‌ها با رعایت مقررات ماده ۵۵ و ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها، صدور پروانه ساختمانی است، اما شهرداری‌ها در جلوگیری از ادامه عملیات ساختمانی ساختمان‌های بدون پروانه در محدوده شهر نیز مجوزهای قانونی دارند که در ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها مقرر شده است.
با استناد به مواد ۱۰۰ و ۱۰۱ قانون شهرداری‌ها و ماده ۲ و تبصره ۵ ماده ۳ قانون "تعاریف محدوده حریم شهر، روستا، شهرک و نحوه تعیین آنها" صدور پروانه ساختمانی و دیگر مجوزهای قانونی مذکور در مواد فوق الذکر در حریم شهرها جزو وظایف شهرداری‌ها تلقی می‌شود و شهرداری طبق قانون باید بر همه مراحل طراحی، کنترل و در جریان احداث بنا نظارت کند.
طبق بند ۲۴ ماده ۵۵ همین قانون، شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده، مکلف است طبق ضوابط نقشه مذکور در پروانه‌های ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند، در صورتی که بر خلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری محل کسب و پیشه یا تجارت دایر شود، شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره ۱ ماده ۱۰۰ این قانون مطرح می‌کند.
در راستای اجرای دقیق ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها و همچنین آئین نامه اجرایی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان که توجه ویژه‌ای در جلوگیری از بروز تخلفات ساختمانی دارد، برخورد قاطع و حداکثری با تخلفات ساختمانی و افرادی که در انجام وظایف اجرایی و نظارتی خود قصور داشته‌اند، ضروری است.
توسعه ساخت و ساز استاندارد، تنها راه پیشگیری از حوادث
یعقوب هوشیار، شهردار تبریز در دیدار اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی، توسعه ساخت و ساز استاندارد را ابزار مهم پیشگیری از حوادث حوزه ساختمانی عنوان کرد.
او گفت: حوادثی چون فروریزش متروپل آبادان بار دیگر اهمیت نظارت بر ساخت و سازهای سطح شهر و همچنین جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز را آشکار کرد.
هوشیار افزود: متأسفانه در طول دهه‌های گذشته ساخت و ساز غیرمجاز در سراسر کشور از جمله تبریز افزایش چشم‌گیری داشته و همین، شهرهایمان را در برابر حوادثی همچون زلزله ناایمن کرده است.
شهردار تبریز خاطرنشان کرد: مدیریت شهری می‌تواند با همکاری سازمان نظام مهندسی ایمن‌سازی بناهای در معرض خطر با اولویت ساختمان‌های بزرگ را در دستور کار قرار داده و از طرفی نظارت خود برای جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز را تشدید کند.
او ادامه داد: خوشبختانه ترکیب نظام مهندسی آذربایجان شرقی، مجموعه‌ای از نیروهای کارآمد و متخصص است که امیدواریم در این دوره از مدیریت شهری، حداکثر تعامل بین شهرداری و نظام مهندسی اتفاق بیفتد و شاهد توسعه ساخت و سازهای استاندارد در شهر باشیم.
حالا مدیریت شهری تبریز اقدامات خود برای پیشگیری از حوادث حوزه‌های ساختمانی را در دو حوزه آغاز کرده است؛ یکی نظارت جدی تر به ساخت و سازها و جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز و دیگری شناسایی و اخطار به مالکان ساختمان‌های ناامن.
اگرچه نمی‌توان هیچگاه در برابر تقدیر الهی و وقوع بلایای طبیعی ایستاد، اما دستکم می‌توان با برداشتن قدم‌های درست در زمینه شهرسازی و معماری، میزان خسارات حوادث احتمالی را تا حد زیادی کاهش داد.
نظر شما