به گزارش خبرنگار ایمنا، سازمان هواشناسی جهانی (WMO) اعلام کرده است که اقیانوس‌های جهان در سال ۲۰۲۱ از نظر دما و اسیدی بودن به بالاترین حد از زمان ثبت رکوردها رسیده‌اند و سطح آنها به دلیل ذوب یخ‌های قطبی به بالاترین حد رسیده است.
" پِتِری تالاس"، دبیرکل سازمان هواشناسی جهانی، در بیانیه‌ای گفت: اقلیم زمین دارد در برابر دیدگان ما تغییر می‌کند و گازهای گلخانه‌ایِ ناشی از فعالیت‌های انسانی، برای نسل‌های متعدد همچنان زمین را گرم‌تر خواهد کرد.
این گزارش که تحت عنوان "وضعیت اقلیمی جهان" منتشر شده، هشدار می‌دهد که بشریت باید تصاعد گازهای گلخانه‌ای را شدیداً کاهش دهد یا با تغییرات بیش از پیش فاجعه‌بار در وضعیت اقلیمی جهان روبه‌رو شود. همچنین در سال ۲۰۲۱ میزان دی‌اکسید کربن و متان موجود در جو زمین بیش از هر زمان دیگری در دوران صنعتی بوده است.
بالا آمدن سطح اقیانوس‌ها، اسیدی شدن دریاها و داغ‌تر شدن آنها تأثیرات منفی را در تنوع‌زیستی آبزیان و امنیت غذایی انسان‌ها دارد و یک تهدید جدی برای ساحل‌نشینان محسوب می‌شود.
اعتراف محیط‌زیست به ناتوانی در نگهداری از توله‌یوزها
حسن اکبری با اشاره به اشتباهات رخ‌داده در فرایند نگهداری و جابه‌جایی توله‌یوزها، اظهار کرد: ما تجربه تولد یوزها و نگهداری از آنها در شرایط اسارت را نداشتیم و دامپزشکان نیز مرتکب خطاهایی شدند. ما چیتا کیپر (نگهدارنده تخصصی یوز) نداشتیم چرا که پیش‌بینی نمی‌شد نیازمند عمل سزارین باشیم.
وی افزود: انتقادات مطرح‌شده درباره دور بودن سایت تکثیر یوزها درست است و مکان‌یابی مرکز تکثیر یوز در اسارت از ابتدا اشتباه بود. قرارگیری این مرکز در زیستگاه طبیعی یوز سبب شد کار حفاظت نیز برای همکاران ما سخت شود و تمرکز ما به‌جای حفاظت از زیستگاه بر تکثیر در اسارت متمرکز شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط‌زیست ضمن اشاره به تهدیداتی که یوز سوم را تهدید می‌کند، خاطرنشان کرد: انتقال توله‌های یوزپلنگ به تهران با مشورت دامپزشکان انجام شده است اما دوستداران محیط زیست و دامپزشکان زیادی وجود دارند که معتقدند انتقال توله‌های یوز به تهران اشتباه بوده است چرا که پایتخت آلوده است و در آن "ویروس دیستمپر" (یک بیماری تنفسی ویروسی است که می‌تواند موجب آسیب مغزی شود) و سگ و گربه زیادی وجود دارد، کلاً خطاهایی وجود داشته است که ما آنها را می‌پذیریم و باید آنها را اصلاح کنیم تا با استفاده از ظرفیت‌های بعدی، این اشتباهات را جبران کنیم.
اکبری در رابطه با علت تلف شدن یوز دوم گفت: شیر مصرفی، کیفیت مناسبی نداشته و عامل تلف شدن توله‌یوز دوم شده است. متأسفانه شیر باکیفیت برای این گونه خاص در کشور نداریم و از یک نمونه شیر خارجی که توصیه شده بود استفاده می‌شد. برخی معتقدند این نوع شیر نباید طولانی‌مدت استفاده می‌شد و شیر خارجی دیگری باید جایگزین می‌شد، شیرهای خارجی و واکسن‌های لازم به‌سبب تحریم کشور ما به‌طور مستقیم قابل خرید نیستند و باید با واسطه و شرایط خاص تأمین شوند، این‌ها مشکلاتی است که در تکثیر یوزپلنگ وجود دارد و همین باعث شد که توله دوم را از دست بدهیم.
وی ادامه داد: توله سوم هم متأثر از همان شیری که مصرف کرده، آسیب دیده و از دیروز تاکنون در حال درمان است، اما خوشبختانه وضع بهتری دارد و امیدواریم که زنده بماند، یوزپلنگ گونه خاصی است که ما دانش دامپزشکی کافی برای درمان این گونه را در کشور نداریم، البته از دامپزشکان خارج از کشور کمک گرفتیم و قرار بود در اواسط هفته پیشِ‌رو به ایران سفر کنند و کار معاینه و درمان و کارهای درمانی توله یوزها و مادرشان را انجام دهند، ان‌شاءالله با آمدن آنها مجموعه‌ای از تجربه‌ها را بتوانیم به دامپزشکان ایرانی منتقل کنیم.
عمده ریزگردهایی که کشور را درگیر کرده منشأ داخلی دارد یا خارجی؟
موضوع طوفان‌های گردوغبار و هجوم ریزگردها به کشور موضوع جدیدی نیست و سال‌هاست که افزایش کانون‌های گردوغبار داخلی و خارجی آسمان ایران را در ماه‌هایی از سال غبارآلود می‌کنند. وقوع طوفان‌های گردوغبار در کشور از ابتدای امسال شدت بیشتری یافت و تنها با گذشت چند روز از گرم‌تر شدن هوا شاهد هجوم چندباره ریزگردها به ۲۵ استان کشور و درگیری مردم با این بحران بودیم.
با توجه به منطقه‌ای بودن بحران ریزگردها و درگیر شدن کشورهای عراق، عربستان و سوریه با این موضوع، تعدادی از مسئولین و همچنین بدنه دانشگاهی و کارشناسان محیط زیست کشور، منشأ این طوفان‌ها را از کشورهای همسایه دانستند و سدسازی‌های ترکیه به‌روی دجله و فرات را عامل خشکی این دو رود و تالاب‌هایی که تحت تأثیر آب آنها هستند، دانستند و تأکید کردند که حل این بحران تنها در گروی فعال شدن دیپلماسی آب و مذاکرات ایران و عراق با ترکیه در جهت پرداخت حقابه دجله و فرات است.
در مقابل اما برخی از مسئولین و کارشناسان ریشه بحران ریزگردها را در داخل کشور می‌دانند و معتقدند که برای حل این بحران باید در مرزهای خودمان برگردیم و با پرداخت حقابه تالاب‌ها از تبدیل آنها به کانون‌های گردوغبار جلوگیری کنیم. این افراد معتقدند که برای پرداخت حقابه تالاب‌ها، ابتدا باید توسط وزارت جهاد کشاورزی الگوی کشت اصلاح شود و مصرف ۸۹ درصدی آب کشور در کشاورزی کاهش پیدا کند، در مرحله دوم وزارت نیرو حقابه تالاب‌ها را که بر اساس قوانین کشور در اولویت دوم بعد از آب شرب قرار دارند بپردازد و در سیاست‌های سدسازی خود بازنگری کند.
سازمان محیط‌زیست نیز به‌عنوان متولی تالاب‌های کشور، پرداخت حقابه را در عمل و نه‌تنها در شعار و تبیین برنامه دنبال کند و با همراهی سازمان جنگل‌ها کاشت نهال و گونه‌های مناسب اقلیم در مناطق غبارخیز را انجام دهد.
یکی از مواردی که به‌وضوح اختلاف بر سر منشأ طوفان‌های گردوغبار را نشان می‌دهد، اختلاف نظر رئیس سازمان محیط‌زیست و ریاست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی است؛ در حالی که دکتر علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط‌زیست پیشتر گفته بود که ۷۰ درصد از ریزگردهای کشور منشأ خارجی دارند، دکتر علیرضا شهیدی، رئیس سازمان زمین‌شناسی معتقد است که ۷۰ درصد منشأ ریزگردها در ایران داخلی است.
از مجموع این گفته‌ها می‌توان استنباط کرد که کشور ما در موضوع ریزگردها متأثر از خارج و داخل کشور است و اگر بخواهیم که یک‌بار برای همیشه به این بحران پایان بدهیم، نباید تنها سدسازی‌های ترکیه و یا فقط تخصیص حقابه تالاب را راهکار مهار ریزگردها بدانیم و برای مهار ریزگردها نیازمند فعال شدن دیپلماسی آب توسط وزارت امور خارجه و همچنین تلاش برای احیای تالاب‌ها، دریاچه‌ها و… هستیم که این مورد نیازمند جدیت و همکاری همه دستگاه‌های مسئول از جمله سازمان محیط زیست، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان هواشناسی، سازمان زمین‌شناسی، سازمان مراتع؛ جنگل‌ها و آبخیزداری و… است.
احتمال "مرگ آرام" شیر باغ وحش ارم وجود دارد
اوایل اردیبهشت ماه یک فرد شیر نر دوساله در یک باغ وحش شخصی در اطراف شهر گرگان توسط مأمورین اداره‌کل محیط‌زیست استان گلستان یافت شد. این شیر که به دلیل شرایط نگهداری و تغذیه نامناسب شرایط جسمی مناسبی نداشت، از زمان زنده‌گیری به‌منظور نگهداری و تلاش برای بهبود وضعیت به باغ وحش ارم منتقل شده است.
در رابطه با آخرین وضعیت شیر پرویز قندانی مدیر باغ وحش ارم، اظهار کرد: شرایط تغذیه این شیر تا حدودی بهتر شده است اما جواب سیتی اسکن نشان می‌دهد که این توله شیر همچنان مشکلات عمده‌ای دارد از جمله اینکه دو مهره گردن آن شکسته و خرد شده است و متأسفانه حیوان به خاطر این مشکل عذاب می‌کشد.
وی ادامه داد: ما نتایج آزمایشات و روند درمانی را در اختیار اساتید قرار می‌دهیم و بنابه نظر آنها یا درمان ادامه پیدا خواهد کرد و یا ممکن است به دلیل جلوگیری از عذاب کشیدن حیوان، عمل مرگ آرام بر روی آن انجام شود.
فعالیت صنایع پیر و فرسوده قابل تحمل نیست
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در نخستین کنفرانس چالش‌های محیط‌زیست، صنعت و معدن سبز که امروز در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، اظهار کرد: چالش‌های زیست‌محیطی که امروز با آن دست به گریبان هستیم، جزای عملکرد گذشته خودمان است. نمونه آن، همین گردوخاکی است که پایتخت را تعطیل کرد و ۲۵ استان کشور را تحت تأثیر قرار داد.
وی افزود: در مهار ریزگردها با تعاملات بین‌المللی و دیپلماسی محیط‌زیست که حتی می‌تواند تقویت کننده دیپلماسی سیاسی کشور باشد، به دنبال ساماندهی منشاهای ریزگردها هستیم. براین اساس، در تیرماه امسال نشستی با ۱۵ وزیر محیط زیست کشورهای منطقه برگزار خواهیم کرد و امیدواریم که دستاوردهای خوبی برای محیط‌زیست منطقه به دنبال داشته باشد.
وی تاکید کرد: از صنایع و معادن می‌خواهیم در سال دانش بنیان خود را بازسازی کنند و برای این کار از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان بهره گیرند. گسترش صنایع در سده بیستم به جای آنکه برای انسان‌ها شرایط بهتری به وجود آورد، باعث تخریب منابع طبیعی و برهم خوردن طبیعت شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به فرمان سال مقام معظم رهبری، افزود: تفسیر ما از نامگذاری امسال به نام تولید دانش بنیان و اشتغال‌آفرین این است که وقتی دانش می‌آید، جهالت زدوده می‌شود و این موضوع به نفع محیط‌زیست است زیرا رویکرد دانش‌بنیان را در محیط‌زیست حاکم می‌کند.
سلاجقه با اشاره به عزم مجموعه دولت برای ساماندهی ۴۶ لکه صنعتی در اطراف شهر تهران، تصریح کرد: مصارف آب و انرژی توسط این صنایع و نیز خروجی پسماند و پساب آنها و آلودگی‌هایی که در زمینه امواج و اصوات به وجود می‌آورد، شرایط نامطلوبی را رقم زده است که باید اصلاح شود.
معاون رئیس‌جمهور، تولید قطعات خودرو با تکنولوژی ۳۰ سال قبل شرق آسیا را از دیگر عوامل آلودگی‌های زیست‌محیطی دانست و گفت: دیگر اجازه نخواهیم داد که صنایع پیر و فرسوده با این شرایط به تولید خود ادامه دهند.
وی با تاکید بر لزوم استانداردسازی سوخت خودروها، خاطرنشان کرد: حتماً شیوه‌نامه‌ها و آئین‌نامه‌های زیست محیطی مبتنی بر قوانین هوای پاک و پسماند، منطبق بر شرایط امروز دنیا و کشور به روزرسانی خواهند شد.
سلاجقه با بیان اینکه در زمینه ضوابط استقرار صنایع مشکلات زیادی وجود دارد و این ضوابط مربوط به چندین دهه قبل است، تاکید کرد: در حال بررسی ضوابط هستیم و برنامه ما این است که در شعاع قانونی حریم شهرها، فقط صنایع غذایی، فناورانه و دانش بنیان مستقر شوند.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، افزود: متأسفانه قانون در زمینه معادن وضعیت مناسبی ندارد. ماده ۲۴ مکرر، سازمان محیط‌زیست را از جایی وارد کار می‌کند که معادن باعث آلودگی محیط‌زیست شوند اما اعتقاد ما در دولت سیزدهم این است که فرآیندها از قبل، حین و بعد از انجام عملیات باید کنترل شوند.
وی با انتقاد از آتش زدن گازهای فلر (مشعل) به عنوان سرمایه کشور گفت: در زمینه سوزاندن گازهای فلر ورود کردیم و خوشبختانه همکاری وزارت نفت هم عالی بود و در چند نقطه، جلوی این کار گرفته شد.
آلودگی همچنان عامل ۹ میلیون مرگ زودرس در جهان است
نشریه علمی لانست با انتشار نتیجه تحقیق کمیسیون آلودگی و سلامت خود اعلام کرده است که وضعیت از سال ۲۰۱۹ میلادی که تعداد مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی ۹ میلیون مورد اعلام شد، بهبود نیافته و دلیل اصلی آن کیفیت پایین هوا و آلاینده‌های شیمیایی به ویژه سرب است. به این ترتیب همچنان یک مورد از هر شش مرگ رخ داده در سراسر دنیا با آلودگی ارتباط دارد.
آلودگی و زباله‌های تولید شده دست بشر در هوا، آب و زمین بندرت به شکل مستقیم عامل مرگ انسان می‌شوند اما با ایجاد بیماری‌های جدی قلبی و عروقی، سرطان، مشکلات تنفسی و یا مشکلات جدی گوارشی چون اسهال شدید، نقشی غیرمستقیم در مرگ‌ومیر ایفا می‌کنند.
ریچارد فولر نویسنده اصلی تحقیق لانست و یکی از اعضای کمیسیون آلودگی و سلامت معتقد است: تأثیرات آلودگی بر سلامت بشر همچنان زیاد و قابل توجه است و کشورهایی با درآمد کم و متوسط متحمل تبعات آن می‌شوند. ۹۲ درصد مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی و بخش بزرگی از زیان اقتصادی ناشی از آن به این کشورها تحمیل می‌شود.
وی ابراز تأسف می‌کند که با وجود افزایش مستندات مربوط به نگرانی عمومی در مورد آلودگی و تأثیر آن بر سلامت، توجه و بودجه اختصاص یافته به این امر از سال ۲۰۱۵ افزایش اندکی داشته است. بر پایه این گزارش، هرچند که مرگ‌ومیر زودرس مرتبط با آلودگی ناشی از فقر شدید در جهان کاهش یافته اما تعداد مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا و آلودگی‌های شیمیایی افزایش یافته است.
فولر اظهار کرد: تأثیر آلودگی بر سلامت بشر همچنان بیش از تأثیر جنگ، تروریسم، مالاریا، ایدز، سل، موادمخدر و الکل است و تعداد مرگ‌های ناشی از آلودگی با آمار قربانیان دخانیات رقابت می‌کند. در سال ۲۰۱۹، شش میلیون و ۷۰۰ هزار مورد مرگ زودرس در اثر آلودگی هوا، یک میلیون و ۴۰۰ هزار مرگ در نتیجه آلودگی آب و ۹۰۰ هزار مورد در اثر آلودگی سرب به ثبت رسید.
فولر گفت: واقعیت این است که آلودگی سربی عمدتاً در کشورهای فقیر رو به وخامت گذاشته و افزایش مرگ‌ومیرهای ناشی از آن وحشتناک است. این در حالی است که قرار گرفتن در معرض این ماده سمی نیز می‌تواند به تأخیر در رشد شناختی کودکان بیانجامد.
در حالی که تعداد موارد فوت ناشی از آلودگی‌های خانگی (مربوط به احتراق سوخت یا مشکلات آب یا بهداشت) به‌ویژه در آفریقا کاهش یافته است، اشکال «جدید» آلودگی نسبت به بیست سال پیش افزایش یافته است. در سال ۲۰۰۰ موارد مرگ زودرس مرتبط با آلودگی هوای محیط به دو میلیون و ۹۰۰ هزار مورد رسید و این رقم تا سال ۲۰۱۹، چهار میلیون و ۵۰۰ هزار مورد برآورد شد. ریزگردها و ازون موجود در هوا، وجود سرب و مواد سرطان‌زا در فضای کار، آلودگی شیمیایی در محیط در آسیا افزایش یافته است.
فولر در پایان به خبرگزاری فرانسه گفت: اگر نتوانیم به شیوه‌ای پاک و سبز توسعه پیدا کنیم، کاری که انجام می‌دهیم به شکل وحشتناکی خطرناک است.
نظر شما