به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس یادداشتی که «حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص «سفر امیر قطر به تهران» در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده است، سفر شیخ تمیم بن حمد بن خلیفه آل‌ثانی در راستای از بن‌بست خارج کردن مذاکرات برجام و به نتیجه رسیدن آن است. بدون تردید امیر قطر تلاش می‌کند مسئولان جمهوری اسلامی و در آینده مسئولان کشورهای غربی به‌خصوص آمریکا را برای رسیدن به نتیجه در مذاکرات ترغیب و تشویق کند.
هم‌زمانی سفر انریکه مو را و امیر قطر نیز معنادار است و نشان می‌دهد که مذاکرات هسته‌ای در نقطه‌ای قرار گرفته که با میانجی‌گری برخی کشورهای دیگر ممکن است گره‌های موجود باز شود و در نهایت مذاکرات به نتیجه برسد. واقعیت این است که کشورهایی که از ظرفیت میانجی‌گری برخوردار هستند در شرایط کنونی می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در به نتیجه رسیدن مذاکرات داشته باشند.
در شرایط کنونی طرفین در مذاکرات روی متن برجام توافق کرده‌اند و تنها مسائل غیربرجامی و حاشیه‌ای است که اجازه نمی‌دهد مذاکرات به نتیجه برسد. به همین دلیل کشورهایی مانند قطر که از رابطه حسنه‌ای با ایران و غرب برخوردار هستند می‌توانند در این زمینه نقش میانجی داشته باشند و گره‌های موجود را باز کنند. نقش قطر در نزدیک کردن دیدگاه‌های ایران و آمریکا در مذاکرات بسیار مهم است. به همین دلیل نیز امیر قطر تصمیم گرفته شخصاً به تهران سفر کند و با مسئولان جمهوری اسلامی دیدار و گفت‌وگو کند.
اکنون معتقدم سفر انریکه مو را و امیر قطر در شرایط کنونی یک نقطه روشن در روند مذاکرات خواهد بود. به‌هرحال مسائلی در مذاکرات مطرح است که نیاز به بررسی طرفین دارد و ایران و آمریکا در حال بررسی شرایط برای رسیدن به یک تصمیم منطقی و صحیح هستند.
در این زمینه برخی کشورها مانند اسرائیل تلاش می‌کنند مسیر مذاکرات را به بن‌بست بکشانند. به همین دلیل اگر طرفین به دنبال این هستند که مذاکرات به نتیجه برسد باید از کشورهایی که از ظرفیت میانجی‌گری برخوردار هستند استفاده کنند.
یکی از مسائلی که باعث شده مذاکرات تاکنون به نتیجه نرسد موضوع خارج شدن سپاه از لیست سازمان‌های تروریستی است که مورد درخواست ایران است. به نظر می‌رسد بایدن در ابتدا با این موضوع مخالف نبود اما پس از مدتی با فشارهایی که از داخل آمریکا و به‌خصوص کنگره به بایدن وارد شد تاکنون درخواست ایران بدون پاسخ باقی‌مانده است.
واقعیت این است که مسائلی که درون برجام نیست و ارتباطی به متن برجام ندارد باعث شده است که تاکنون مذاکرات به نتیجه نرسد. آمریکا برای خارج کردن نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی پیش‌شرط‌هایی مطرح کرده که مورد قبول ایران قرار نگرفته است. به همین دلیل نیز تاکنون گشایشی در مذاکرات وجود نداشته و مذاکرات به بن‌بست رسیده است.
بااین‌حال جمهوری اسلامی ایران و تیم مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکراتی که در طول سه ماه گذشته در وین انجام شد، یک‌سری راهکارها ارائه داد که این راهکارها مبتنی بر منافع ملی است. چهار سند حقوقی، مالی، اقتصادی و فنی از سوی تیم مذاکره‌کننده ایرانی به گروه ۱+۴ در وین ارائه شد و تقریباً هر چهار سند ظاهراً از سوی سه کشور اروپایی مورد پذیرش قرار گرفته است.
سه کشور اروپایی هم به این نتیجه رسیدند که از رهگذر تحریم‌ها نخواهند توانست ایران را وادار به تسلیم کنند. لذا تیم مذاکره‌کننده ایران با راهبردهایی که صورت گرفت و برنامه‌ریزی‌های کاملاً دقیق و موفق توانستند طرف‌های اروپایی را قانع کنند که برای ادامه همکاری و رسیدن به یک نقطه قابل اتکا بین ایران و کشورهای اروپایی باید تحریم‌ها لغو شود و باید یک سازوکار قانونی ایجاد شود تا از رفتارهای فراقانونی هر کشوری در مذاکرات جلوگیری کند.
کشورهای طرف حساب ایران در مذاکرات باید متعهد شوند تا همگی نسبت به تعهدات پایبند باشند و در صورت پایبند نبودن جریمه‌ای برای آن در نظر گرفته شود. متأسفانه لابی صهیونیستی در این مذاکرات وارد عمل شده و سعی کرده است از ابتدای گفت‌وگوها تأثیر بگذارد. هرچند که تیم رئیس‌جمهور آمریکا نگاه مثبتی نسبت به رژیم صهیونیستی ندارد اما شاهد هستیم که تروئیکای اروپایی تحت فشار آمریکا اظهارات متناقض و رفتار پارادوکسی از خود نشان می‌دهند.
تیم جو بایدن به این نتیجه رسیده است که خروج ترامپ از برجام جایگاه آمریکا را در عرصه بین‌المللی تنزل داد و باید آمریکا اشتباهات گذشته خودش را جبران کند. آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که چاره‌ای جز تعامل احترام‌آمیز با مردم ایران نخواهند داشت و باید در این خصوص رفتار ملایم‌تری نشان دهند و این شیوه را هم مورد تجربه خود قرار دهند و از شیوه‌های تهاجمی دست بردارند.
نظر شما