به گزارش خبرنگار ایمنا، شرکت دانش‌بنیان مرکزی است که دانش و نوآوری عضوی جدایی‌ناپذیر از دارایی‌های آن است. شرکت دانش‌بنیان در ایران مؤسسه خصوصی است که به منظور هم‌افزایی، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش، کاربرد نوآوری و تجاری‌سازی نتایج حاصل از تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر با ارزش افزوده فراوان شناخته می‌شود.
توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در هر نقطه‌ای از جهان نیازمند شرایط ویژه‌ای است که از جمله آن‌ها نیروی کار متخصص است؛ نیروی انسانی در زمینه توسعه شرکت‌ها دانش‌بنیان بسیار حائز اهمیت است زیرا مهارت، خلاقیت و دانش سه پارامتر اصلی برای ایجاد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان است که تنها نیروی انسانی متخصص می‌تواند این سه نیاز را برای توسعه دانش‌بنیان برآورده کند. برای بررسی این مسئله و شناخت چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان با جعفر قیصری، رئیس شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
چه چالشی بیش روی توسعه شرکت‌های دانش‌بنیانی وجود دارد؟
یکی از چالش‌هایی که شرکت‌های فناوری دانش‌بنیان با آن مواجه هستند میزان دسترسی و تأمین نیروی انسانی ماهر، خلاق و نوآور است؛ درواقع دانش، مهارت و خلاقیت سه پارامتر و ملاک بسیار مهم برای ایجاد شرکت دانش‌بنیان است که متأسفانه خلاقیت توسط دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مغفول مانده است.
چرا تأمین نیروی انسانی چالشی برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شود؟
متأسفانه نظام آموزشی که در آموزش و پرورش کشور و دانشگاه‌ها جریان دارد معمولاً تک بعدی است و یادگیری در این نظام تنها به صورت تئوری به دور از خلاقیت، مهارت و توانایی صورت می‌گیرد. در حوزه دانش‌بنیان سرمایه اصلی برای توسعه و تشکیل شرکت، نیروی انسانی متخصص است و به نوعی دانش، خلاقیت و توانایی نوآوری می‌تواند سبب توسعه دانش‌بنیان شود؛ بنابراین با توجه به اینکه نظام آموزشی ایران در مدارس، دبیرستان و دانشگاه‌ها تنها به آموزش دانش تاکید دارد و پیرامون رشد خلاقیت، مهارت به‌کارگیری دانش و استفاده از آن فعالیتی نمی‌کند چالش جدی پیشروی نظام نوآوری کشور و توسعه دانش‌بنیان ایجاد شده است.
تأثیر جامعه در رشد نیروی‌های انسانی چگونه است؟
مردم و خانواده‌ها در رشد و تربیت نیروی انسانی مناسب دانش‌بنیان بسیار مؤثر است. امروزه تاکید خانواده‌ها این است که دانش‌آموز و دانشجو نمرات بالا کسب کند، تست‌های خوبی بزند و درس‌های خود را به سرعت پاس کند و تمام انرژی صرف همین مسائل می‌شود؛ بنابراین به کسب مهارت، کار و کارآفرینی توجه کمتری شده که نتیجه آن ضعف خلاقیت و مهارت نیروی انسانی است.
پیشنهاد شما برای رشد نیروی‌های انسانی در جهت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان چیست؟
دانش‌آموزان و دانشجویان باید دوره‌های کارورزی و کارآموزی مختلفی بگذرانند تا راه کسب و کار را درک کنند و متوجه شوند که شکست اتفاقی طبیعی در مسیر کسب و کار است و یک شرکت شاید بارها شکست بخورد. دانش‌آموز و دانشجو باید یاد بگیرد که چگونه شکست‌های خود را به تجربه تبدیل کند و برای موفقیت دلسرد نشود. فارغ‌التحصیلان باید مهارت‌هایی کسب کنند تا بتوانند در زندگی و کسب و کار با امید، تلاش و صبر سختی‌ها را طی و به موفقیت دست‌یابند. خانواده‌ها، نظام آموزشی، جامعه و رسانه‌هایی مانند تلویزیون باید مفهوم صبر، تلاش، کوشش، امید خلاقیت و داشتن کسب و کار سالم را در فرهنگ و اجتماع توسعه دهند.
چه چالش‌های دیگری پیرامون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد؟
چالش دیگری که در مسیر شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان وجود دارد مسئله صدور مجوز و دریافت آن از سازمان‌های دولتی و غیر دولتی است؛ در حوزه سلامت، تجهیزات پزشکی، کاربردهای انسانی و دام و طیور فعالیت‌های بسیار طولانی و زمان‌بری برای کسب مجوز وجود دارد یا حتی در مواقعی برخی صنایع تنها در صورتی مجوز استفاده از کالاهای دانش‌بنیان را صادر می‌کنند که محصول مورد نظر از مراجع موجود در کشورهای توسعه یافته استانداردهای مخصوصی دریافت کرده باشد؛ برخی از این مراجع با شرکت‌های دانش‌بنیان ارتباط برقرار نمی‌کنند و حتی خدماتی ارائه نمی‌دهند؛ بنابراین باید بسیاری از استانداردهای ملی جایگزین این استانداردهای ویژه شود زیرا این مسئله یکی از موانع موجود برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیانی است.
آیا در امور اداری چالشی روبه‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان قرار دارد؟
بله، برخی از فرآیندهای اداری که در دستگاه‌های دولتی وجود دارد مسیرهای بسیار طولانی و وقت‌گیری پیشروی شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد می‌کند که به دلیل محدودیت این شرکت‌ها در زمینه نیروی انسانی، پیگیری این مسائل بسیار وقت‌گیر بوده و چالشی مهم تلقی می‌شود؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود فعالیت‌های این چنین برای شرکت‌های دانش‌بنیان به صورت ویژه انجام شود و به طور مثال شعب‌های ویژه‌ای برای انجام امور اداری این شرکت‌ها ایجاد شود یا دستگاه‌هایی که با شرکت‌های دانش‌بنیان در ارتباط هستند میزهای خدمت ویژه‌ای برای آن‌ها تأمین کنند.
آیا چالش دیگری در حوزه دانش‌بنیان وجود دارد؟
بله، یکی از چالش‌های دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان، ثبت نشان تجاری یا برند و قوانین حمایت شرکت‌ها از نظر مالکیت فکر و اثبات آن در مراجع حقوقی است و درواقع بدنه کارشناسی و تخصصی حوزه داوری و ارزیابی مالکیت فکری کشور دچار ضعف است؛ در حال حاضر پرونده‌های شکایت حقوقی در زمینه مالکیت فکری تنها در تهران پیگیری می‌شود و همین مسئله وقت و هزینه زیادی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد می‌کند.
نظر شما