به گزارش خبرنگار ایمنا، علی دباغ با اشاره به مشکلات و چالش‌های توزیع پزشک در کشور، اظهار کرد: اختلاف بین غیر برخوردارترین استان که استان سیستان و بلوچستان است، با برخوردارترین استان کشور یعنی استان تهران، از نظر میزان پزشک بالای ۱۰ برابر اختلاف است؛ این آمارها به معنای تبعیض مطلق در سیستم ارجاع نظام سلامت کشور است.
شاه بیت ناتمام نظام سلامت
وی توزیع پزشک در کشور را نشان‌دهنده دسترسی عادلانه مردم به خدمات سلامت دانست و افزود: طی ۱۰ سال اخیر نتوانستیم طرح نظام ارجاع و پزشک خانواده را که یکی از شاه‌بیت‌های نظام سلامت کارآمد است، پیاده کنیم، به نظر می‌رسد بیشترین معضل این بود که در دولت قبل تأکیدی که باید بر روی حوزه بهداشت می‌شد، اتفاق نیفتاد و عمدتاً بر حوزه درمان تاکید شد.
معاون فنی نظام پزشکی تهران با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر توجه بیش از پیش بر حوزه بهداشت، گفت: باید توجه کرد که نظام ارجاع و پزشک خانواده که در هم تنیده‌اند، کمک می‌کنند که بهداشت قوام بهتری داشته باشد، زمانی که حوزه بهداشت در نظام سلامت برتری داشته باشد، حالت انتظار برای ایجاد بیماری به حالت پیشگیری بدل می‌شود و جو عمومی به سمت پیشگیری می‌رود.
وی برتری یافتن حوزه بهداشت و حرکت به سوی پیشگیری در این حوزه را نیازمند اجرای سازوکارهایی دانست و تصریح کرد: این اقدام نیازمند یک سیستم، چارچوب مشخص و مقدمات و پیش زمینه‌هایی است، مهمترین پیش زمینه آن، این است که تناسب نیروی پزشکی و نیروهای همراه هر پزشک را حفظ کنیم به طور متوسط یک پزشک و حدود ۱۲ نیروی غیر پزشک باید همراه باشند تا بتوانند به خوبی کار کنند زیرا یک پزشک به تنهایی نمی‌تواند کار کند و به نیروهایی مانند پرستار، داروساز، نیروی آزمایشگاه، اتاق عمل و … برای ارائه خدمت نیاز دارد. ب
اختلاف ۱۰ برابری برخوردارترین با محروم‌ترین استان کشور
دباغ دسترسی به ساختار مناسب نظام سلامت و توزیع این نظام را نیازمند برنامه‌ریزی، اقدامات مؤثر و پایش برنامه عنوان کرد و افزود: در کشوری مانند آمریکا در ایالت‌های مختلف به طور میانگین به ازای هر ۱۰ هزار نفر، بین ۳۲ تا ۳۳ پزشک دارد و اختلاف میان ایالات مختلف این کشور، از نظر تعداد پزشک بسیار کم است زیرا امکانات رفاهی در اکثر ایالت‌ها مشابه هم است و درآمدها هم در اکثر ایالات آمریکا یکسان هستند، در دیگر کشورهایی هم که از نظر اقتصادی پیشرفته هستند نیز وضعیت به همین صورت است.
وی درباره وضعیت توزیع پزشک در ایران نیز گفت: بر اساس آمار رسمی سازمان نظام پزشکی، در کشور ما در استان سیستان و بلوچستان که یکی از محروم‌ترین استان‌هاست، تعداد پزشکان پزشک عمومی، متخصص و فوق‌تخصص به طور میانگین حدود شش به ازای هر ۱۰ هزار نفر است، این در حالی است که در استان تهران به طور میانگین حدود ۷۰ پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص به ازای هر ۱۰ هزار نفر وجود دارد؛ یعنی بیش از دو برابر میانگین آمریکا در استان تهران پزشک داریم.
چالشی به نام مسافران سلامت
عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی کشور با بیان اینکه دولت قبل طی ۱۰ سال اخیر وظیفه پیگیری و اجرای طرح‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع را برعهده داشت، خاطرنشان کرد: برخلاف برخی افراد که تصور می‌کنند که پرداختی به پزشکان در مناطق محروم و کمتر برخوردار نباید افزایش یابد، اتفاقاً میزان پرداختی پزشکان این مناطق باید بیشتر شود، وگرنه پزشکان به سمت شهرهای برخوردار مانند تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و … هجوم می‌آورند. معضل مسافران سلامت هم که برای کوچک‌ترین مشکل سلامت به تهران و شهرهای بزرگ می‌روند، از همین جا نشأت می‌گیرد. در عین حال این مساله فقط مختص پزشک هم نیست و همانطور که گفتم هر پزشکی حدود ۱۲ نفر تیم نیاز دارد و باید این امکانات هم به نسبت منطقه وجود داشته باشد.
وی با اشاره به برخی راهکارهای حل مشکلات توزیع پزشک اظهار کرد: نخستین راهکار، تعیین اهداف کلان نظام سلامت است که این اقدام تا حد زیادی انجام شده است؛ به طوری که سیاست‌های کلی نظام سلامت از سوی مقام معظم رهبری تعیین شده، استانداردهای جهانی و کشوری وجود دارد و باید بر اساس آن‌ها حرکت شود، دومین اقدام، منابع مشخص مالی و غیر مالی است؛ این منابع شامل سخت‌افزاری است که تعداد تخت‌های بیمارستانی، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، پایگاه‌های بهداشتی و … را در برمی‌گیرد. دوم منابع نرم‌افزاری و نیروهای تخصصی و آموزش دیده در نظام سلامت است و از همه مهم‌تر سرمایه اجتماعی است. این سه دسته منابع در نظام سلامت تعیین شدند.
دباغ بازنگری در برنامه‌ها را ضروری دانست و گفت: برنامه‌های موقتی مانند طرح تحول نظام سلامت، عمدتاً به صورت موسمی هستند و پایدار نخواهند بود. ما برای برنامه‌ریزی نیاز به اقدامات پایدار داریم. بنابراین نیازمند برنامه‌های پایدار در نظام سلامت هستیم. در عین حال این برنامه‌ها نیازمند پایش‌های مستمر هفتگی، ماهانه فصلی و سالانه است.
وی با اشاره به اینکه حل مشکلات نظام سلامت در صورتی‌که درست اقدام شود، کار پیچیده‌ای نیست، تصریح کرد: اگر درست اقدام کنیم در چند سال می‌توانیم به اهداف عالی‌مان برسیم که رضایت مردم را به دنبال داشته باشد، نیازمند عزم جدی برای رسیدن به این اهداف هستیم اما در زمینه نظام ارجاع و پزشک خانواده سال‌ها مطرح شده و دولت‌ها بیشتر در این باره حرف زدند تا عمل کنند باید آقای رئیس جمهور این مباحث را در حوزه سلامت به عنوان اولویتی که نه‌تنها باعث ارتقا وضعیت پزشکی، بلکه منجر به ارتقا کشور می‌شود، در نظر بگیرد، در این صورت بسیاری از نارضایتی‌ها، درد و رنج‌های مردم، هزینه‌ها و مهاجرت‌ها در حوزه سلامت کاهش می‌یابد.
به گزارش ایمنا، یکی از چالش‌های مهم نظام سلامت توزیع پزشک است، موضوعی که شواهد آن را می‌توان در سفرهای درمانی مردم از نقاط مختلف کشور به شهرهای بزرگ و همچنین صف‌های بیماران در بسیاری از مطب‌ها دید. دسترسی عادلانه به پزشک در مناطق مختلف کشور وابسته به تعداد و چگونگی توزیع پزشکان است که وزارت بهداشت در هر دو مورد دچار ضعف است.
برای رفع کمبود پزشک در مناطق محروم، وزارت بهداشت از سال ۱۳۹۲ طبق قانون پذیرش دانشجویان بومی مکلف شد ۳۰ درصد از ظرفیت پذیرش سالانه خود را به داوطلبان بومی هر منطقه اختصاص دهد و این دانشجویان پس از فراغت از تحصیل متعهد به طبابت در همان منطقه برای مدت مشخصی حضور داشته باشند تا مسئله دسترسی به پزشک در کشور به ویژه در مناطق کم‌برخوردار تا حدودی حل شود اما وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی به این قانون به طور کامل عمل نکردند و در سال ۱۴۰۰ تنها شش درصد از ظرفیت پذیرش به داوطلبان بومی اختصاص یافت. از سوی دیگر ضعف مشوق‌ها و شرایط استان‌های کم‌برخوردار نیز باعث تجمع بیشتر پزشکان کشور در شهرهای بزرگ شده و دسترسی به خدمات نظام سلامت را در نقاط محروم با مشکلات اساسی رو به رو کرده است.
نظر شما