به گزارش ایمنا و به نقل از سازمان حفاظت محیط‌زیست، «محمد مدادی» اظهار کرد: هدف از این نام‌گذاری، جلب توجه عموم مردم، مسئولان و متخصصان به اهمیت و ضرورت حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور در حوزه‌های مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، محیط‌زیست و تنوع زیستی است.
وی افزود: اکنون ذخایر ژنتیکی در دنیا با توجه به نقشی که در ارتباط با سلامت، اقتصاد، امنیت غذایی و حفاظت از تنوع زیستی ایفا می‌کنند، به ذخایر استراتژیک کشورها تبدیل شده‌اند.
مدیرکل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به نقش این ذخایر در ارتباط با امنیت غذایی، تصریح کرد: وجود تنوع گونه‌های گیاهی، جانوری و میکروارگانیسم‌ها در هر کشوری منبع غنی در حوزه غذایی محسوب می‌شود، بهره‌برداری صحیح از این ذخایر ارزشمند، شناسایی، نگهداری و حفاظت از آنها در شرایط زیستگاهی مناسب و حتی خارج از شرایط زیستگاهی استاندارد، پشتوانه محکمی در امنیت غذایی کشورها به شمار می‌آید.
وی افزود: بهره‌برداری از ذخایر ژنتیکی در حوزه‌های تولید دارو و واکسن و نیز تنوع ذخایر ژنتیکی انسانی از مؤلفه‌های مهم در امنیت سلامت با توجه به رویکردهای نوین پزشکی است.
مدادی تصریح کرد: وقتی صحبت از بهره‌برداری از ذخایر و منابع ژنتیکی به میان می‌آید، اهمیت این ذخایر در حوزه امنیت اقتصادی بیشتر آشکار می‌شود به طوری که امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، استفاده از منابع زیستی و ذخایر ژنتیکی در حوزه‌های مختلف صنعتی، خدماتی، غذایی و زیست محیطی گسترش پیدا کرده و ضمن ایجاد اشتغال، در حوزه بیوتکنولوژی منجر به تولید ثروت و قطع وابستگی به خارج از کشور شده است.
تنوع ژنتیکی پایه‌ای‌ترین سطح حفاظت از تنوع زیستی است
مدیرکل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین مؤلفه در مورد ذخایر ژنتیکی به ویژه ذخایر ژنتیکی حیات وحش که مسئولیت مستقیم آن با سازمان حفاظت محیط‌زیست است، موضوع حفاظت از تنوع زیستی است. تنوع ژنتیکی پایه‌ای‌ترین سطح حفاظت از تنوع زیستی محسوب می‌شود. بدون حفاظت از تنوع ژنتیکی گونه و جمعیت، حفاظت از تنوع زیستی معنا پیدا نمی‌کند و نتیجه بخش نخواهد بود.
مدادی ادامه داد: بر اساس قانون حفاظت از منابع ژنتیکی کشور که در سال ۱۳۹۷ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و ابلاغ شد، سازمان حفاظت از محیط‌زیست در زمینه شناسایی، مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از ذخایر ژنتیکی حیات وحش مسئولیت و اختیارات مستقیم دارد.
وی افزود: در ماده هشت این قانون تصریح شده که هرگونه فرسایش و تخریب منابع ژنتیکی و هرگونه اقدامی که منجر به تهدید منابع ژنتیکی در حوزه‌های مختلف شود، جرم است و برای آن مجازات‌هایی در نظر گرفته شده است. با توجه به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری درباره ضرورت و اهمیت حفاظت از حیات وحش، باید رویکرد جدیدی در ارتباط با حفاظت و حتی جرم‌انگاری تخریب منابع ژنتیکی حیات‌وحش مستند به قانون حفاظت از ذخایر ژنتیکی در پیش گرفته شود.
عدم مغایرت برنامه‌های توسعه‌ای با حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه‌ها
مدیرکل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست، تاکید کرد: لازم است در فعالیت‌های توسعه‌ای، اقتصادی و صنعتی موضوع حفاظت از حیات‌وحش و زیستگاه و تنوع زیستی به صورت جدی دیده شود و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای مغایرتی با حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه‌های آن نداشته باشد.
مدادی با بیان اینکه حفاظت از منابع ژنتیکی محدود به حفاظت در داخل زیستگاه‌ها نیست، گفت: در سطح دنیا حفاظت در خارج از زیستگاه موضوع و مؤلفه بسیار مهمی است که خوشبختانه سازمان حفاظت محیط‌زیست هم از حدود یک دهه پیش به این موضوع به صورت جدی ورود پیدا کرده است، اکنون بانک نمونه‌های زیستی حیات‌وحش کشور در موزه ملی تاریخ طبیعی در تهران و در چند استان به صورت موازی فعال است، در مجموع حدود پنج هزار نمونه از حیات‌وحش کشور در این موزه‌ها نگهداری می‌شود که قابل استفاده در فعالیت‌های پژوهشی است.
وی تصریح کرد: در همین راستا فعالیت‌های ستادی سازمان متمرکز بر چند محور از جمله جمع‌آوری، نگهداری و ارتقای بانک نمونه‌های زیستی، شناسایی، ثبت، حفاظت و پایش منابع ژنتیکی، نظارت بر بهره برداری و صدور مجوز بهره برداری از منابع ژنتیکی است.
برنامه‌های سازمان محیط‌زیست برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات‌وحش
مدیرکل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به شروع چند اقدام و برنامه برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات وحش، متذکر شد: اولین این اقدامات، ایجاد و توسعه زیست بانک‌ها و نظام مند کردن بانک‌های نمونه‌های زیستی حیات وحش در سطح کشور اعم از دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و مراکز استانی سازمان حفاظت محیط‌زیست به نحوی است که شبکه‌ای از بانک‌های نمونه‌های زیستی حیات‌وحش در کشور ایجاد و نمونه‌های زیستی در آنها به صورت استاندارد نگهداری شود.
وی شناسنامه‌دار کردن بانک‌های نمونه‌های زیستی و نمونه‌هایی که در این بانک‌ها نگهداری می‌شوند را از دیگر برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست در این ارتباط عنوان کرد و افزود: هدف از این کار، نظام‌مند کردن دسترسی و بهره برداری از منابع ژنتیکی حیات وحش با اهداف پژوهشی و غیرپژوهشی در سطح کشور است که بر اساس قوانین بالادستی، مسؤولیت آن بر عهده سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفته است.
مدادی خاطرنشان کرد: بر اساس ضوابط و دستورالعمل‌هایی که در حال تدوین و ابلاغ است، دسترسی به منابع ژنتیکی حیات‌وحش از مرحله نمونه‌برداری و نگهداری در بانک‌های زیستی و سپس در مراحل تحقیقاتی و ارائه خدمات و دسترسی به متقاضیان دیگر، همگی تحت این ضوابط و دستورالعمل‌ها قرار خواهند گرفت.
مدیرکل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: از دیگر اقدامات مهم می‌توان به نظارت بر خروج نمونه‌ها و منابع ژنتیکی حیات‌وحش از کشور اشاره کرد که خوشبختانه دستورالعمل خروج این نمونه‌ها با اهداف پژوهشی و غیرپژوهشی آماده شده و به زودی ابلاغ خواهد شد.
نظر شما