به گزارش خبرنگار ایمنا، شکی نیست که شهرداری‌ها نقش بسیار مهمی در ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی، عمرانی و فرهنگی جامعه دارند که علاوه بر توسعه شهری، آگاهی و مهارت‌آموزی در شهروندان را افزایش می‌دهد. اگر توسعه پایدار را یکی از مهم‌ترین اهداف شهرداری‌ها بدانیم، رشد و ارتقای حوزه‌های مختلف شهر بدون در نظر گرفتن مسائل زیست‌محیطی، میسر نخواهد بود و طی سال‌های اخیر، زباله و پسماند به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های زیست‌محیطی، مدیریت شهری را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
آنچه مسلم است، بسیاری از فعالیت‌ها و وظایف شهرداری‌ها، توسط خود شهرداری‌ها و نیروی انسانی آن‌ها انجام نمی‌شود؛ زیرا توان لازم برای انجام همه این فعالیت‌ها، به ویژه در شهرهای بزرگ و پرجمعیت وجود ندارد؛ به همین دلیل بخش عمده‌ای از فعالیت‌های اقتصادی، عمرانی و فرهنگی شهرداری‌ها، برون‌سپاری شده و به شرکت‌های پیمانکاری واگذار می‌شود و شهرداری‌ها صرفاً نقش ناظر را ایفا می‌کنند.
دفن غیراصولی زباله، مشکلات زیادی را برای شهر و محیط پیرامونی آن به وجود آورده است؛ به طوری که هر روز شرایط در شهرهای کشور بحرانی‌تر از قبل می‌شود؛ این وضعیت در شهرهای شمالی به واسطه شرایط خاص جغرافیایی به مراتب حادتر است.
دفن صحیح و بهداشتی زباله، تفکیک آن از مبدا و بازیافت زباله در اولویت برنامه‌های شهرداری‌ها قرار دارد. شهرداری قائم‌شهر به عنوان یکی از پرتراکم‌ترین شهرهای مازندران به لحاظ جمعیتی، از ۵۰ سال گذشته تاکنون با این مشکل قدیمی دست و پنجه نرم کرده است.
نیازمند کمک‌های فرااستانی هستیم
مرتضی فلاحی، معاون خدمات شهری شهرداری قائم‌شهر در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، ضمن اشاره به اجرای پروژه لندفیل زباله، از راه‌اندازی خط پردازش زباله تا شش ماه آینده خبر می‌دهد و می‌گوید: پروژه لندفیل زباله به عنوان یکی از کارآمدترین روش‌های دفن بهداشتی زباله، از سال ۱۳۹۸ در این شهر کلید خورد و امروز مراحل پایانی خود را سپری می‌کند. ما موفق شدیم با جذب دو میلیارد تومان اعتبار از محل اعتبارات شهرداری‌های کشور، دو خط پردازش ۲۵۰ تنی زباله را با هدف تفکیک زباله در مقصد در محل لندفیل راه‌اندازی کنیم.
وی تاکید می‌کند: خط پردازش زباله قائم‌شهر، تنها خط پردازش زباله در کشور است که مجهز به دو سرند بالستیک بوده و برخی از تجهیزات آن تولید داخلی و برخی وارداتی هستند که در موعد مقرر وارد کشور می‌شود. پاکت ابنیه خط پردازش نیز تا اواخر اسفند باز و روی فوندانسیون نصب می‌شود.
معاون خدمات شهری شهرداری قائم‌شهر اظهار می‌کند: برای احداث خط پردازش، فقط شش میلیارد تومان اعتبار داشتیم؛ در حالی که بیش از ۱۵ میلیارد تومان برای این پروژه هزینه کردیم. دولت تاکنون به تعهدات خود در این زمینه عمل نکرده و بعد از گذشت ماه‌ها، یک میلیارد تومان به ما اوراق قرضه داده است.
فلاحی، ضمن گلایه از عملکرد نادرست پیمانکاران و همکاری نکردن پزشکان قائم‌شهری برای بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی، خواستار ورود شورای تأمین شهرستان برای رسیدگی به این معضل خطرناک می‌شود و تصریح می‌کند: پزشکان قائم‌شهری برای هزینه ماهیانه ۲۰۰ هزار تومان با پیمانکار قرارداد نمی‌بندند و زباله‌های عفونی خود را داخل باکس‌های زباله شهری می‌ریزند. پاکبانان ما مجبورند با دست، آن‌ها را خارج کنند و این مسئله سلامتی آنان را به شدت تهدید می‌کند. از طرف دیگر پیمانکار به دلیل کمبود زباله بیمارستانی، از شهرهای دیگر زباله می‌آورد و آن‌ها را در محل مورد نظر، بی‌خطرسازی می‌کند که خلاف قرارداد است.
در حوزه خدمات شهری با کمبود نیرو مواجه هستیم
وی استیجاری بودن غالب خودروهای حمل زباله را از دیگر معضلات مدیریت پسماند در قائم‌شهر می‌داند و تاکید می‌کند: ۱۱ ماشین حمل زباله در روز و ۱۰ ماشین حمل زباله در شب، زباله‌های قائم‌شهر را به محل دپو انتقال می‌دهد که بیشتر آن‌ها، استیجاری است. قرار بود پیمانکار مورد نظر، دو ماشین حمل زباله به شهرداری بیاورد؛ اما تا امروز به تعهدات خود عمل نکرده است.
معاون خدمات شهری شهرداری قائم‌شهر با بیان اینکه شهرداری این شهر، حدود ۲۶۲ نیروی انسانی در حوزه پسماند و جمع‌آوری زباله دارد که ۱۲۷ نفر به صورت روزانه و ۵۰ نفر نیز نیروی شبانه هستند، می‌افزاید: در حوزه پسماند، دچار کمبود نیروی انسانی هستیم. برخی کارگران مجبورند دو شیفته کار کنند؛ نمی‌توانیم به کارگران حوزه پسماند مرخصی بدهیم و نیامدن آن‌ها به سر کار به منزله غیبت غیرموجه است. با این وجود ساعات اضافه‌کاری کارگران به طور دقیق توسط شهرداری محاسبه می‌شود و از ۷۰ ساعت تا ۱۲۰ ساعت، متغیر است.
دولت در بخش زباله به خوبی عمل نکرده است
در همین پیوند جعفر احمدی، رئیس کمیسیون بهداشت شورای اسلامی قائم‌شهر به ایمنا می‌گوید: حل معضل زباله و اجرای طرح تفکیک آن از مبدا و در مقصد، نیازمند یک عزم ملی و مشارکت همه جانبه مردم، دستگاه‌های اجرایی و نظارتی است.
وی با تاکید بر اینکه شورای ششم در خصوص موضوع زباله، منفعلانه برخورد نکرده است، می‌افزاید: متولی اصلی ساماندهی پسماند و زباله، دولت است. بازیافت زباله نیازمند نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های پیشرفته همگام با تکنولوژی روز دنیا بوده که بسیار هزینه‌بر است؛ اما دولت در این خصوص خوب عمل نکرده و اعتبارات مناسبی برای بازیافت اصولی زباله، اختصاص نداده است.
رئیس کمیسیون بهداشت شورای اسلامی قائم‌شهر با بیان اینکه نفوذ شیرابه زباله سال‌ها است که آب رودخانه تلار، سفره‌های آب زیرزمینی و زمین‌های کشاورزی منطقه را آلوده می‌کند، تصریح می‌کند: روزانه بیش از ۲۰۰ تن زباله از سطح قائم‌شهر جمع‌آوری می‌شود که بخشی از آن، مربوط به روستاهای اطراف و توابع بخش مرکزی است؛ اما به دلیل نصب نبودن دوربین‌های مداربسته در محل دپوی زباله، زباله‌های متفرقه نیز به این مکان حمل می‌شود که تهدید بسیار جدی برای محیط‌زیست منطقه قلمداد می‌شود.
بودجه خوبی به بخش زباله اختصاص دادیم
احمدی از پیش‌بینی بودجه‌ای مناسب برای زباله خبر می‌دهد و تصریح می‌کند: شورا و شهرداری قائم‌شهر، بودجه مناسبی برای جمع‌آوری و ساماندهی زباله در سال جاری پیش‌بینی کرده است که امیدواریم با کمک مردم، معضل زباله برای همیشه در این شهر حل شود.
وی ادامه می‌دهد: برای اجرای دقیق برنامه‌های شورا و شهرداری در حوزه پسماند نیازمند همکاری مردم، رسانه‌ها و پیمانکاران قوی و متعهد هستیم؛ اما به دلیل نبود تبلیغات مناسب و برنامه‌های آموزشی مدون، مردم هنوز به باور لازم نرسیده‌اند و قوانین مربوط به جمع‌آوری زباله را رعایت نمی‌کنند؛ از طرفی پیمانکاران طرف قرارداد با شهرداری نیز آن گونه که باید، به وظایف خود عمل نمی‌کنند و شهرداری مجبور است برای رفع کاستی‌ها، خودش پای کار بیاید و بخشی از مسئولیت‌های واگذار شده را بر عهده بگیرد.
شهرداری مطالبات ما را به موقع پرداخت نمی‌کند
محمدعلی شیرخانی، پیمانکار جمع‌آوری زباله شهرداری قائم‌شهر نظر دیگری دارد. او به ایمنا می‌گوید: بیش از هشت سال است که زباله‌های قائم‌شهر را جمع‌آوری و به محل دپوی زباله حمل می‌کنم. در گذشته بیش از ۴۰۰ نفر نیروی انسانی داشتیم که خودمان همه را به شهرداری معرفی می‌کردیم؛ اما امروز نیروهای ما به ۲۹۳ نفر رسیده است که بیشتر آن‌ها، توسط شهرداری معرفی می‌شوند.
این پیمانکار تاکید می‌کند: شهرداری لیست نیروهایش را به ما معرفی نمی‌کند. هر کارگر خدمات شهری باید حداقل ماهی ۱۰ میلیون تومان حقوق بگیرد؛ اما طرح طبقه‌بندی در شهرداری اجرا نمی‌شود و اضافه‌کاری‌ها نیز گزینشی پرداخت می‌شود.
شیرخانی اظهار می‌کند: شهرداری مطالبات ما را به موقع پرداخت نمی‌کند، اگر پرداخت می‌کرد ما هم به تعهدات خود عمل می‌کردیم و امروز حتی یک ماشین اجاره‌ای برای حمل زباله وجود نداشت.
مشکل ما تفکیک زباله در مبدا است
سیاوش کارگر، پیمانکار بخش تفکیکی زباله شهرداری قائم‌شهر نیز در این خصوص می‌گوید: شرکت ما تجهیزات لازم را برای تفکیک زباله در محل دپو نصب و حدود شش میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده است.
وی از جداسازی بیش از چهار تن زباله در روز، خبر می‌دهد و می‌افزاید: کارگران با سرعت‌عملی که دارند، بیش از چهار تن زباله قابل بازیافت را از زباله‌های خانگی جدا می‌کنند؛ اما مشکل ما تفکیک زباله در مبدا است. خانواده‌های قائم‌شهری نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی دارند و ما برای اجرای هرگونه برنامه تبلیغاتی و آموزشی، آمادگی داریم.
سرقت زباله توسط زباله‌گردها
پیمانکار بخش تفکیکی زباله شهرداری قائم‌شهر، زباله‌گردها و خریداران ضایعات را از دیگر مشکلات جمع‌آوری و تفکیک زباله می‌داند و تصریح می‌کند: زباله‌گردهای غیربومی زیادی هستند که از دیگر شهرها به قائم‌شهر می‌آیند و زباله‌های قابل بازیافت را از زباله‌های شهری خارج می‌کنند. ما با زباله‌گردهای بومی به شرط ساماندهی شهرداری، مشکلی نداریم؛ اما نیسان‌داران دیگری هستند که از شهرهای مجاور می‌آیند و بدون آنکه مجوزی داشته باشند، زباله‌های قابل بازیافت شهری را به سرقت می‌برند که موجب متضرر شدن شرکت ما می‌شود و شهرداری قائم‌شهر در این حوزه نظارتی ندارد.
کارگر با بیان اینکه بهداشت شخصی کارگران تفکیکی زباله، از دیگر موارد مورد انتقاد شورای شهر قائم‌شهر است، می‌گوید: تمام لوازم بهداشتی از جمله دستکش، کلاه، ماسک و لباس فرم را در اختیار کارگران که اغلب غیربومی هستند، می‌گذاریم؛ اما آن‌ها در حین کار این لوازم را استفاده نمی‌کنند و تذکرات را نادیده می‌گیرند.
وی ادامه می‌دهد: آنچه مسلم است، زمانی که شهرداری با یک پیمانکار قرارداد می‌بندد، باید صفر تا صد کارها را به پیمانکار واگذار کند و خودش تنها نقش نظارتی داشته باشد؛ اما در شهرداری قائم‌شهر این‌گونه نیست و بخش زیادی از تعهدات پیمانکار بر دوش شهرداری است.
به گزارش ایمنا، رئیس شورای شهر قائم‌شهر، نبود اعتماد و تعامل متقابل میان پیمانکار و شهرداری را مشکل اصلی برون‌سپاری وظایف شهرداری می‌داند و شهرداری قائم‌شهر، کاهش هزینه‌ها و عمل نکردن پیمانکار به تعهداتش را عامل اصلی معضل مدیریت پسماند عنوان می‌کند؛ از طرفی پیمانکاران، مشکلات مالی و وصول نشدن به موقع مطالباتشان را علت اصلی حاد شدن این مشکل می‌دانند.
دلیل این مسئله هرچه که باشد، فرقی به حال زباله‌هایی که هم در مبدا بلاتکلیف‌اند و هم در مقصد سرانجام خوشی ندارند، نمی‌کند؛ اگر خطر زباله‌های عفونی را هم به این مشکلات اضافه کنیم، دیگر جایی برای در امان ماندن از تبعات مدیریت نادرست شهر باقی نمی‌ماند. در این میان، شهروندان نیز به شکل خستگی‌ناپذیری به تولید زباله مشغول‌اند و محیط‌زیست و طبیعت دست‌خورده خود را به دست نامرد شیرابه‌ها می‌سپارند.
نظر شما