با ابتلا به «امیکرون» چند روز در خانه بمانیم؟

به گزارش خبرنگار ایمنا، سویه اومیکرون با وجود بیماری‌زایی خفیف‌تری نسبت به سویه‌های گذشته، به سرعت در حال انتشار است. با توجه با درگیری افراد زیادی با این واریانت، پرسش‌های بسیاری ذهن عموم مردم را به خود مشغول ساخته که یکی از این موارد ابهام، درخصوص مدت زمان قرنطینه افراد مبتلا به امیکرون است. مدت زمان قرنطینه افراد مبتلا به سویه‌های گذشته دو تا سه هفته در نظر گرفته می‌شد درصورتی‌که درحال‌حاضر، این زمان به پنج روز تقلیل یافته است و حتی برخی نیز مدت زمان انتقال بیماری را ۲۵ روز تخمین می‌زنند.

شرط تعیین مدت قرنطینه: خفیف یا شدید بودن، واکسینه یا واکسینه نبودن

در این باره ابراهیم قادری، رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به مدت زمان قرنطینه بیماران امیکرون، اظهار می‌کند: در صورت خفیف یا متوسط بودن بیماری، واکسینه شده بودن و نبود علائم در بیمار، دوره استراحت وی پنج روز خواهد بود و پس از آن فرد می‌تواند به محل کار بازگردد.

وی می‌افزاید: بنابر تشخیص پزشک، دوره قرنطینه بیمار می‌تواند بیشتر باشد. در صورتی که فرد جزو گروه‌های پرخطر باشد و واکسینه شده است، بیشتر باید در قرنطینه بماند و دستورالعمل آن در دست تهیه است و به زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

وی تصریح می‌کندد: در صورت شدید بودن بیماری، فرد دو هفته باید در قرنطینه باشد؛ در صورتی که افراد واکسینه نشده باشند و بیماری آن‌ها خفیف باشد، دوره قرنطینه آنها ۱۰ روز است. البته نکته مورد توجه، وضعیت مرخصی استعلاجی این قبیل افراد است. پیشنهاد شده است که نصف این دوران از مرخصی استحقاقی استفاده کنند، زیرا واکسن موجود بوده و فرد استفاده نکرده است. دستورالعمل آن هم به زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

مدت زمان قرنطینه امیکرون پنج روز نیست

مهرداد حق‌ازلی، دبیر بورد داخلی کمیته علمی کرونا اظهار می‌کند: بیشترین مرگ‌ومیر در افرادی است که واکسن تزریق نکرده‌اند یا واکسیناسیون آن‌ها کامل نشده است. همچنین افراد دارای بیماری زمینه‌ای و مصرف کنندگان داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند در معرض خطر هستند.

وی با بیان اینکه قرنطینه پنج روزه برای امیکرون به هیچ وجه صحیح نیست، می‌گوید: روزهای اول شیوع این سویه CDC آمریکا چنین نظریه‌ای داد و برخی از همکاران این موضوع را اعلام کردند و تصمیماتی در وزارت بهداشت گرفته شد که قرنطینه پنج روز باشد، اما پس از آن، این مسئله در آمریکا نیز بازنگری شد و مدت قرنطینه افزایش یافت. بهتر است مبتلایان به امیکرون حداقل ۱۰ روز تا دو هفته قرنطینه بمانند و در این مدت از حضور در مشاغل خودداری کنند.

دکتر «روشل والنسکی» (Rochelle Walensky)، مدیر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، بیست‌ونهم دسامبر ۲۰۲۱ مصادف با هشتم دی‌ماه، در رابطه با دستورالعمل قرنطینه افراد مبتلا به سویه امیکرون صحبت کرد. اظهارات او در مصاحبه با شبکه‌های تلویزیونی و در نشست تیم پاسخگویی به کووید -۱۹ بیان شد. این موضوع در شرایطی بیان شد که افراد زیادی نگران شیوع سریع سویه امیکرون هستند و معتقدند ابتلای بالای مردم به امیکرون می‌تواند فعالیت‌های جوامع را بار دیگر مختل کند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، مدت زمان قرنطینه توصیه شده برای افراد مبتلا به سویه امیکرون (omicron) را از ۱۰ روز به پنج روز برای افراد بدون علائم کاهش داد؛ اما این دستورالعمل جدید مورد انتقاد شدید برخی از کارشناسان بهداشتی قرار گرفته است. این کارشناسان معتقد هستند که دستورالعمل جدید مبتنی بر «علم» نبوده و می‌تواند باعث شود افراد بدون علامت ویروس را به دیگران منتقل کنند.

۱۰ روز قرنطینه و رعایت دستورات بهداشتی در ابتلاء به امیکرون

با توجه به آنچه در حال حاضر در مورد COVID-۱۹ و سویه Omicron به دست آمده است، توصیه می‌شود افراد مبتلا به سویه امیکرون به مدت پنج روز قرنطینه شوند. این بازه زمانی برای قرنطینه بر این مبنا تعیین شده است که اکثریت موارد انتقال SARS-CoV-۲ در اوایل دوره بیماری رخ می‌دهد و به طور کلی طی یک تا دو روز قبل از شروع علائم و دو تا سه روز پس از ظهور علائم اتفاق می‌افتد.

به همین علت این مرکز، دوره قرنطینه افراد مبتلا به امیکرون را از ۱۰ روز به پنج روز کاهش داد. اما توصیه کرده است که افراد پس از پنج روز قرنطینه، همچنان حداقل به مدت پنج روز دیگر از ماسک استفاده کرده، فاصله اجتماعی را کاملاً رعایت کنند.

تشخیص دشوار امیکرون و فرض بر کووید بودن علائم

به گفته کارشناسان، به نظر می‌رسد علائم سویه Omicron با علائم سویه‌های دیگر SARS-CoV-۲ متفاوت است، علائم ابتلاء به سویه امیکرون (omicron) اغلب کمتر از علائمی است که در سویه دلتا بروز می‌کرد. همچنین شرایط آب و هوایی فصل زمستان و همزمان شدن آن با شیوع سویه امیکرون باعث شده است که مردم در صورت ابتلاء به امیکرون، تصور کنند که تنها به یک آلرژی ساده مبتلا شده‌اند و این موضوع تشخیص را برای پزشکان دشوار می‌کند.

علائم سویه Omicron اغلب شامل تب، خستگی، خارش گلو، آب‌ریزش بینی و علائم عمومی است که اغلب در سرماخوردگی دیده می‌شود. البته پزشکان در حال بررسی علائم تنفسی فوقانی نیز هستند. از دست دادن چشایی و بویایی در موارد ابتلاء به سویه امیکرون دیده نشده است؛ اما افراد مبتلا به امیکرون اغلب عرق شبانه را تجربه کرده‌اند که علامت بسیار عجیبی است.

با توجه به خفیف بودن علائم سویه امیکرون، پزشکان توصیه می‌کنند که اگر احساس بیماری داشتید، فرض کنید که کووید است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. بنابراین خود را طبق دستورالعمل‌های گفته شده قرنطینه کنید، در صورت لزوم آزمایش دهید و مطابق با توصیه‌های پزشک عمل کنید.

شرایط رهایی از قرنطینه چیست؟

با وجود اینکه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، پنج روز قرنطینه را برای افراد مبتلا به سویه امیکرون (Omicron) توصیه کرده است، اما این دستورالعمل تنها برای افراد بی‌علامت است. به طور مثال اگر فردی پس از پنج روز همچنان تب داشت، باید دوره قرنطینه خود را طولانی‌تر کند.

برای رهایی از قرنطینه، هر کشوری رویکرد متفاوتی را در پیش گرفته است. به عنوان مثال، انگلستان تنها در صورتی که نتیجه آزمایش در روزهای ششم و هفتم منفی باشد، اجازه قطع قرنطینه را داده است. از سوی دیگر، کشور یونان از دستورالعمل‌های CDC پیروی کرده و پنج روز قرنطینه خانگی و به دنبال آن پنج روز استفاده از ماسک در صورت ناپدید شدن علائم را برای افراد توصیه می‌کند.

اصرار ستاد کرونا به پنج‌روزه بودن قرنطینه امیکرون

معاون درمان وزیر بهداشت اعلام کرده است که ۵۷ دانشمند برجسته در کمیته علمی ستاد کرونا تأیید کرده‌اند پنج روز قرنطینه برای مبتلایان امیکرون کفایت می‌کند، در حالی که سازمان بهداشت جهانی به طور کلی بر قرنطینه ۱۴ روزه برای ابتلاء به این سویه کرونا تأکید دارد. طبق اطلاع این سازمان قرنطینه مبتلایانی که تست کرونا نداده‌اند، می‌تواند ۱۰ روزه باشد و تنها برای افرادی که تست منفی دارند می‌تواند تا هفت روز کاهش یابد.

دستورالعمل جدید سازمان جهانی بهداشت درباره قرنطینه کرونایی

سازمان جهانی بهداشت (WHO) در دستورالعمل جدید خود برای تست کرونا و قرنطینه بیماران با توجه به سطح بالای گردش کروناویروس به ویژه سویه امیکرون اعلام کرده است مدت زمان قرنطینه برای افرادی که در معرض کروناویروس قرار گرفته‌اند، اکنون می‌تواند کوتاه‌تر شود و افرادی که نتیجه آزمایش آنان منفی است، می‌توانند به جای ۱۴ روز پس از گذشت هفت روز قرنطینه را پایان دهند.

این سازمان در دستورالعمل موقت جدید خود ذکر کرده در مواردی که انجام تست کرونا برای کوتاه کردن مدت زمان قرنطینه امکان‌پذیر نیست؛ درصورتی‌که فرد علامتی از بیماری نداشته باشد، قرنطینه ممکن است پس از روز دهم و بدون لزوم به انجام غربالگری پایان یابد.

سازمان جهانی بهداشت در شرایط کنونی تست‌های خانگی را برای کوتاه کردن مدت قرنطینه توصیه نمی‌کند و خطر انتقال پس گذراندن دوره ۱۰ روز قرنطینه را حدود یک درصد و حد بالای آن را حدود ۱۰ درصد تخمین زده است.

همچنین برای افراد به‌تازگی واکسینه شده که با بیمار در تماس بوده‌اند در اولویت پایین‌تری (به لحاظ ماندن در قرنطینه) در نظر گرفته می‌شوند اما در صورت گذشت ۹۰ روز از زمان واکسیناسیون و کاهش مصونیت اولیه در برابر بیماری و وجود محدودیت‌هایی در تزریق دوز یادآور، لازم است شرایط تماس این افراد با بیمار آلوده همچون تماس افراد واکسینه نشده در نظر گرفته شود.

سازمان جهانی بهداشت به افراد توصیه می‌کند در صورتی که دوره قرنطینه کوتاه شود، لازم است در تمام فعالیت‌های داخل و خارج از خانه که ممکن است با افراد دیگر تعامل داشته باشند، همراه با سایر اقدامات پیشگیری از ماسک پزشکی مناسب استفاده کنند. همچنین رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی، تهویه مناسب فضاهای داخلی و شست‌وشوی مرتب دست‌ها برای ۱۴ روز ادامه داشته باشد. این افراد باید علائم خود را تحت کنترل داشته باشند و در صورت بروز علائم آزمایش دهند.

با دو ماسک بیرون بروید

مسعود مردانی، عضو کمیته علمی کشوری کووید ۱۹ در این باره اظهار می‌کند: سازمان جهانی بهداشت، مدت قرنطینه اومیکرون را پنج روز اعلام کرده است و این مدت کفایت می‌کند.

وی می‌افزاید: افراد مبتلا بعد از گذشت پنج روز، باید با زدن دو ماسک و رعایت کامل موارد بهداشتی از قرنطینه خارج شوند و به امور روزمره بپردازند.

مقدور نبودن قرنطینه طولانی‌مدت نیروهای کاری برای کارفرمایان

علیرضا ناجی، استاد ویروس‌شناسی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی و رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری، اظهار می‌کند: در سویه‌های قبل از افراد خواسته می‌شد که ۱۴ روز در قرنطینه بمانند اما این زمان در سویه اومیکرون به چند دلیل کاهش یافته است. سرعت انتقال بالای اومیکرون باعث شده تعداد افراد زیادی به این سویه مبتلا شوند و ماندن طولانی‌مدت نیروهای کاری در قرنطینه برای کارفرمایان مقدور نیست.

به گفته وی، بیماری یک یا دو روز قبل از شروع علائم و چند روز بعد از شیوع آن، قابل سرایت و انتقال است اما همه افراد واکسن زده یا نزده در صورت مثبت شدن تست، باید به مدت پنج روز در قرنطینه خانگی بمانند. خروج از قرنطینه نیز حتماً باید پس از نداشتن هیچ گونه علائمی باشد؛ البته استفاده از ماسک مطمئنی که کاملاً جلوی دهان و بینی را بپوشاند هم الزامی است.

استاد ویروس‌شناسی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی تصریح می‌کند: یکی از مهم‌ترین شرایط خروج از قرنطینه این است که افراد هیچ گونه علائمی نداشته باشند. کسانی که با فرد مبتلا به کرونا در تماس باشند در صورتی که دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده باشند، نیازی به ماندن در قرنطینه ندارند؛ اما تا ۱۰ روز در هر جمعی حتماً باید از ماسک استفاده کنند. البته بهتر است پس از پنج روز تست کرونا بدهند و در صورت مثبت شدن تست حتی بدون هیچ گونه علامتی هم قرنطینه شوند و با دیگران در ارتباط نباشند.

وی درخصوص افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند و با شخص مبتلا به کرونا در ارتباط بوده‌اند، می‌گوید: این افراد حتی اگر هیچ علامتی هم نداشته باشند باید تا پنج روز در قرنطینه بمانند و پس از دادن تست، در صورت منفی شدن آن باز هم در اجتماعات حتماً از ماسک مناسب استفاده کنند.

اگر قرنطینه ۱۴ روز باشد چه کسی جامعه را اداره کند؟

مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی‌تهران اظهار می‌کند: در مورد چگونگی رعایت افراد برای پیشگیری از ابتلاء به اومیکرون و جداسازی افراد مبتلا می‌توان به دو نکته اشاره کرد؛ درخصوص اینکه تا چه زمان امکان انتقال ویروس به افراد دیگر وجود دارد، نظرات متفاوت است تا جایی که عده‌ای پنج روز را برای این مدت کافی دانسته‌اند در صورتی که بعضی مقالات علمی هم این مدت را ۲۵ روز اعلام کرده‌اند.

وی می‌افزاید: صحبت سر آن نیست که تا چه زمان می‌توانیم ویروس را در بدن فرد تشخیص دهیم، بلکه موضوع مهم آن است که بدانیم چه نقطه مناسبی وجود دارد که در این نقطه بتوانیم احتمال انتقال بیماری و همچنین میزان تداخل در امور جاری جامعه را به حداقل برسانیم. یعنی انتقال ویروس و انتشار آن از بیمار، موضوعی نیست که بتوان گفت به طور یکسان و یکنواخت ادامه دارد و بعد از آن نقطه یک دفعه و به‌طور ناگهانی قطع می‌شود.

این اپیدمیولوژیست ادامه می‌دهد: در این خصوص، یک طیف وجود دارد که اوج آن، زمان شروع علائم بالینی بیماری است که البته قبل از آن هم این سرایت و انتقال شروع شده و تا روز پنجم پس از ابتلاء هم معمولاً شدت آن بالا است؛ ولی از روز پنجم به بعد به تدریج کاهش پیدا می‌کند البته دقت تست و میزان شدت بیماری یا اینکه فردی نقص ایمنی داشته باشد ممکن است بیماری را طولانی‌تر کند.

وی تصریح می‌کند: برای تشخیص درست مدت زمان قرنطینه، می‌توان دامنه و طیفی را بین چهار - پنج روز تا ۱۰ یا ۱۲ روز در نظر گرفت. اما نکته مهم این است که با ایجاد فاصله بیشتر، احتمال آلوده کردن یا شدت انتشار ویروس هم کاهش پیدا می‌کند. بنابراین هنر آن نیست که ببینیم چه زمان می‌توان ویروس را از بیمار جدا کرد؛ بلکه مهم آن است که یک متخصص بهداشت عمومی که می‌داند چه دوره‌ای از آلودگی بیماری‌زا است و همچنین به موضوعات دیگر جامعه هم از جمله جنبه‌های اجتماعی و روانی در کنار جنبه‌های بهداشتی به معنای واقعی اشراف و احاطه داشته باشد، بتواند نتیجه‌گیری درستی در این خصوص داشته باشد.

یونسیان اضافه می‌کند: تصمیم‌گیری درباره مدت زمان قرنطینه و چگونگی مقابله با انتشار اومیکرون باید تصمیمی عملی و قابل اجرا باشد. به عنوان مثال اگر قرار باشد هر فردی در بیمارستان کار می‌کند هنگام ابتلاء تا دو هفته در قرنطینه بماند کم‌کم کل بیمارستان تعطیل می‌شود و ممکن است بیماران دیگر بر اثر کمبود نیروی متخصص با مشکلات زیادی مواجه شوند. این مثال در مورد بسیاری از سازمان‌ها و ادارات مهم هم صادق است.

وی می‌افزاید: پاسخ به این پرسش که تا کی ویروس و انتقال آن در بدن از بین می‌رود، چیزی نیست که بتوان پاسخ قاطع و قابل اطمینانی به آن داد؛ بلکه تعادل، توازن و محاسبه بسیار دقیقی لازم است که مشخص کند کجا منافع قرنطینه کردن بر ضررهای آن غلبه نمی‌کند و کجا نمی‌توان از آن استفاده کرد. مثلاً در حال حاضر آمریکا با انجام مطالعات پنج روز قرنطینه را انتخاب کرده است اما دلیل نمی‌شود این میزان، حتماً برای ایران هم صادق باشد. هنگامی که مطالعه مشابهی انجام نداده‌ایم عاقلانه‌ترین کار آن است که به یک نهاد علمی معتبر دنیا استناد کنیم و انتخاب علمی، اصولی و قابل اجرا داشته باشیم.

استاد دانشگاه علوم‌پزشکی‌تهران می‌گوید: باید در نظر داشته باشیم در جهش‌های قبل، افراد زیادی در جامعه هنوز واکسن نزده بودند؛ در صورتی که در حال‌حاضر این میزان بسیار بیشتر شده است. همچنین در واریانت اومیکرون با ویروسی مواجهیم که از هر هزار نفر یک نفر فوت می‌کنند در صورتی که در واریانت‌های قبلی، این میزان بیشتر بوده است. همچنین با توجه به سرعت انتقال بیماری، ممکن است حدود ۵۰ درصد جامعه مبتلا شوند اگرچه حتی همه آن‌ها علامتی هم نداشته باشند. اما اگر فقط ۱۰ درصد یعنی یک‌پنجم این جمعیت هم علامت‌دار شوند یا تستشان مثبت شود ۱۴ روز سر کار نیایند چه کسی می‌خواهد جامعه را اداره کند؟

وی خاطرنشان کرد: در واریانت‌های قبلی هم ۱۴ روز قرنطینه در بسیاری کشورها به ۱۰ روز و هفت روز تقلیل یافته بود. بنابراین طبیعی است کشورهایی که علاوه بر وضعیت اقتصادی مناسب، برای این بیماری دارو هم دارند تصمیم جدیدی برای شرایط جدید خود بگیرند اما در هر صورت، مبنای این تصمیمات باید علمی و قابل اجرا باشد، ضمن آنکه جوانب مهم دیگر را نیز در جامعه در نظر بگیرند و در نهایت با توجه به اولویت‌ها به نتیجه درستی دست یابند.