به گزارش خبرنگار ایمنا، منطقه شهری که از انواع مختلف سنسورها و روش‌های الکترونیکی برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کند، «شهر هوشمند» نامیده می‌شود. شهر هوشمند، مفهوم و رویکردی خلاقانه و سیستماتیک است که با استفاده از فناوری‌های متنوع در جهت بهبود عملکرد مدیریت شهری و رشد انسان گام برمی‌دارد. برای بررسی بیشتر این مسئله، آشنایی با مؤلفه‌های شهر هوشمند و چالش‌های مدیریتی در این زمینه با همایون یزدان‌پناه، مشاور و دستیار شهردار اصفهان در امور هوشمندسازی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
مؤلفه‌های شهر هوشمند چیست؟
شهروند، اقتصاد، حاکمیت، محیط‌زیست و زندگی هوشمند جزو مولفه‌هایی است که در کنار هم موجب هوشمندسازی شهر می‌شود. به طور مثال اگر حمل‌ونقل را هوشمند کنیم اما شهروندان هوشمند نباشند، تکنولوژی و تغییر ایجاد شده را نمی‌پذیرند و این مسئله مشکل‌ساز می‌شود. بنابراین هیچ‌یک از مولفه‌ها به تنهایی در هوشمندسازی شهر کاربرد ندارد.
چه اقدامی برای هوشمندسازی شهر نیاز است؟
تعریف معنای شهروند هوشمند نخستین فعالیتی که باید در راستای هوشمندسازی شهر انجام شود. امروزه تعاریف مختلفی برای شهر هوشمند در دنیا ارائه شده است؛ برخی معتقدند شخصی که از ابزارهای هوشمند استفاده کند شهروندی هوشمند است، اما در مدل ایرانی-اسلامی این تعریف کافی نیست. هوشمندسازی از نظر ما با فرهنگ در ارتباط است که در فعالیت مشترکی با میز فرهنگ به این مسئله پرداخته شده، اما این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی است و هنوز به نقطه تصمیم‌گیری نرسیده‌ایم.
مؤلفه انسان هوشمند چیست؟
یکی از مولفه‌هایی که در راستای هوشمندسازی شهر مورد نیاز است، «انسان هوشمند» نام دارد که با «شهروند هوشمند» متفاوت است. شهروند هوشمند یک مؤلفه و تعریف بین‌المللی به شمار می‌رود، اما در مدل ایرانی-اسلامی انسان هوشمند نامیده می‌شود و دارای مولفه‌هایی است که آن را با شهروند هوشمند متمایز می‌کند.
انسان هوشمند شخصی است مسلمان، معتقد به آخرت و به دنبال تشکیل خانواده که زندگی، شغل و اخلاق آن متناسب با احکام است. شخصی که آخرت را در نظر نگیرد، هوشمند نیست؛ زیرا تنها در این زندگی به دنبال موفقیت است. اگر ما به عنوان مسلمان به آخرت و زندگی ابدی عقیده داریم، باید برای آن تلاش کنیم. اشخاصی که آسایش دارند لزوماً آرامش ندارند؛ در نتیجه کسی که در کنار آسایش، فطرت ندارد، لزوماً نمی‌تواند آرامش به‌دست آورد و از دیدگاه مدل ایرانی-اسلامی هوشمند نیست.
آیا هوشمندسازی شهر تنها به شهروند بستگی دارد؟
خیر. پیچیدگی‌های زندگی در شهرها و روستاها نسبت به قبل افزایش یافته و حل این پیچیدگی، نیازمند استفاده از روش‌های جدید مدیریت است. نه تنها شهروند بلکه مدیریت‌های شهری نیز باید از ابزارها و مفاهیم جدید استفاده کنند تا با شرایطی مانند ترافیک و آلودگی آب یا خاک روبه‌رو نشویم. این مسائل، مشکلاتی است که بدون هوشمندسازی مرتفع نمی‌شود.
چه اقداماتی در شهر هوشمند انجام می‌شود؟
استفاده از روش‌های جدید برای نظرسنجی و در نظر گرفتن پاداش‌های کوچک برای آن، نمونه این اقدامات است. با این فعالیت مردم به همکاری و شرکت در نظرسنجی تشویق می‌شوند؛ درواقع در شهر هوشمند با استفاده از ابزارهای ساده می‌توان رسیدگی به برخی مسائل را تسهیل کرد.
هوشمندسازی شهر چه مزیتی دارد؟
یکی از ساده‌ترین مزیتی‌هایی که شهر هوشمند دارد، ایجاد ابزاری ساده برای نظرسنجی مردمی و رسیدگی به مشکلات آن‌ها است. به طور مثال با استفاده از نرم‌افزاری ساده می‌توان هر روز حال مردم شهر را بررسی کنیم. مدیران هنگامی که می‌خواهند از مشکلات مردم با خبر شوند، باید به سطح شهر بروند و شاید تنها بتوانند با درصد کمی از مردم صحبت کنند؛ اما با استفاده از این نرم‌افزارها در زمان کمی می‌توانند از شرایط کنونی مردم باخبر شوند.
شرایط کنونی ایران را در مبحث شهر هوشمند چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پتانسیل ایران در مسائل فنی بسیار خوب است، اما به طور کلی وضعیت مطلوبی نداریم. ایران از ابتدا نظام آموزشی خود را براساس مدل‌های غربی پایه‌گذاری کرده است و قطعاً این عامل مزیت‌هایی داشته، اما نمی‌تواند کشور را به جایگاه مطلوبی برساند؛ در نتیجه نیازمند مدل ایرانی هستیم.
نظام آموزشی کنونی به علوم انسانی اهمیت نمی‌دهد و اکثر دانش‌آموزان مستعد به سمت رشته‌های پزشکی و فنی می‌روند. درواقع شرایط سیستم آموزشی به شکلی است که شخص به سمت ادامه تحصیل در رشته‌های پزشکی یا فنی هدایت می‌شود و نتیجه آن، ایجاد ضعف در رشته‌های اقتصاد، مدیریت و حقوق است.
متأسفانه برخی از رشته‌های پزشکی و فنی در ایران کاربردی ندارد و دانشجو پس از فارغ‌التحصیلی به خارج از کشور مهاجرت می‌کند؛ همچنین اگر شخص در کشور خود بماند، شرایط خوبی نخواهد داشت. به طور کلی پتانسیل کشور در مباحث فنی بسیار و حتی بیش از حد لازم است، اما در زمینه غیر فنی و مدیریتی پتانسیل خوبی نداریم. ما ضعیف عمل کرده‌ایم در حالی که دانشگاه‌های بزرگ دنیا روی رشته‌های علوم انسانی نیز تمرکز ویژه‌ای دارند؛ به طور مثال رشته‌های مدیریتی دانشگاه هاروارد در تراز نخست دنیا قرار است.
نظر شما